Những câu mắng ‘bất hủ’ của người thầy
“Thằng thần kinh”. “Mày vừa mới ở Trâu Quỳ ra hả?”. “Óc bã đậu”. “Mặt thớt”. “Ngơ ngơ như bò đội nón”…là những câu nói bất hủ của giáo viên, ngày càng xuất hiện “như cơm bữa”.
“Óc bã đậu”
“Mẹ ơi, con bò đội nón tại sao lại ngơ ngơ?…”
Nghe con hỏi, một phụ huynh có con học lớp 4 một trường tiểu học ở Hà Nội không biết phải giải thích kiểu gì.
Hỏi con, chị mới biết ở trên lớp, cô giáo thường dùng những từ “Ngơ ngơ như bò đội nón”, “Đầu óc con bã đậu đến là cùng” để mắng các bạn khi không hiểu bài hoặc làm sai ý cô.
Không riêng bé, nhiều học sinh tiểu học thường bị ăn “bún mắng”, “cháo c.hửi” trên lớp nhưng không hiểu ý nghĩa của những lời nói đó đã về thắc mắc với bố mẹ. Có lần đi học về, Duy Anh (Hà Nội), học sinh tiểu học thắc mắc: “Con và các bạn không hiểu “nước đổ đầu vịt” hay “bã đậu” là gì. Mỗi lần các bạn không làm bài tập về nhà, hoặc mất trật tự cô lại nói như thế.
“Mày vừa mới ở Trâu Quỳ ra hả?
Trong một lần lên bảng làm toán và bị sai một câu, Hiếu – cậu học sinh lớp 3 bị cô giáo lắc đầu ngán ngẩm “Sao mà ngu thế không biết?”. Khuôn mặt cậu bé xị xuống, ngẩn ngơ vài phút. Kể từ đấy, hễ thấy ai làm sai cái gì, Hiếu lại lẩm bẩm “À, ngu nên mới thế!”. Câu nói của cô giáo không chỉ chạm vào lòng tự ái của Hiếu, nó còn “đi sâu” vào trong ý thức của cậu về cách sử dụng ngôn từ không “đẹp” trong giao tiếp.
Còn cô L, giáo viên chủ nhiệm lớp 5 của một trường tiểu học ở Hà Nội thì lại có cách “xoáy” học sinh đẳng cấp hơn.
Thấy học trò đứng lên trả lời một cách ngô nghê, không đúng trọng tâm câu hỏi, cô không ngần ngại dọa “Tôi phải đưa cậu vào trại Trâu Quỳ, đeo cho cậu tấm bảng “thần kinh” trên trán để mọi người biết cậu… bị dở!”.
Video đang HOT
Cô nói chưa dứt câu, lũ học trò ở dưới đã cười phá lên vì câu nói ám chỉ mà cô dành cho “n.ạn n.hân” xấu số. Cũng kể từ cách dạy của cô, học sinh có thêm chủ đề để bàn tán. Chúng không ngần ngại gọi nhau bằng những từ thô tục hoặc hỏi “xoáy” nhau theo “phong cách” của cô: “thằng thần kinh”, “mày vừa mới ở Trâu Quỳ ra hả?”…
“Trơ trơ như mặt thớt”
Còn học sinh cấp 2, cấp 3 thường hiếu động hơn nên việc bị thầy cô mắng, c.hửi diễn ra “như cơm bữa”. Thậm chí, nhiều giáo viên còn quát nạt, m.ạt s.át, xúc phạm các em bằng những lời đay nghiến.
Với những học sinh thường xuyên nói chuyện, làm việc riêng trong giờ, nhẹ thì các cô rầy la : “Nói mãi cứ trơ trơ cái mặt thớt, không học thì cút ra ngoài!”, còn nặng thì coi như cả giờ học hôm đó chỉ ngồi nghe c.hửi.
Huy Hoàng (HS lớp 8 tại một trường THCS) kể lại: “Quát tháo, mắng mỏ không được, cô giáo quay ra xúc phạm chúng em bằng những lời khó nghe, chúng em thực sự bị tổn thương khi bị nói là “Không có lòng tự trọng, ý thức không bằng một con ruồi!(?)”
Nhiều học sinh bất bình trước thái độ và lời lẽ thiếu tôn trọng của giáo viên dành cho mình. Có những em sửng sốt nói rằng, không ngờ những người thầy lại có thể c.hửi học sinh thậm tệ như “hàng tôm, hàng cá” ngoài chợ ngay trong lớp học.
“Anh là con người hay con vật mà sao ngu thế?”
Mất trật tự, làm việc riêng trong giờ, không chịu làm bài, ghi bài là những tội đương nhiên sẽ bị c.hửi. Nhưng ở rất nhiều lớp học, trường hợp các bạn học sinh yếu, chậm tiếp thu hơn cũng bị cho là “vô ý thức” và thường xuyên bị “t.ra t.ấn” bởi những lời nói gay gắt của thầy cô.
Duy Anh học sinh lớp 9 một trường THCS cho biết: “Có hôm bạn N. không làm được một bài toán, cô vừa giảng bài vừa đay nghiến, tay cô lăm lăm cái thước chỉ trực quật vào người khiến bạn run rẩy không thể tập trung. Rồi cô cho bạn về chỗ và thở dài: “Anh là con người hay con vật mà sao ngu thế?”
Theo một số bạn học sinh, có trường hợp cô giáo không chỉ mắng mỏ mà còn bêu riếu học sinh trước lớp vì tội “quá dốt” khiến bạn đó mặc cảm, tự ti.
Học yếu môn Hóa, Đ. luôn sợ hãi mỗi khi có tiết môn này sau nhiều lần bị cô giáo làm “bẽ mặt” trước lớp. Đ. nhớ lại: “Lần nào em lên bảng không làm được bài cô cũng phạt đứng góc lớp rồi gọi một bạn giỏi lên giải quyết. Sau đó cô xóa hết phần trình bày của bạn ấy và bắt em làm lại. Không làm được cô mắng xơi xơi: “Ngu thì phải có mức độ chứ? Ngu lâu dốt dai ai mà đào tạo được?”…
Theo VNN
Người thầy của sáu vị tướng
Người thầy giáo đặc biệt ấy là Đại tá Doãn Mậu Hòe, nguyên Hiệu trưởng Trường Văn hóa Quân khu V, Hiệu phó Trường Quân sự Quân khu V. Còn những học trò đặc biệt ấy là Đại tướng Nguyễn Chí Thanh, Đại tướng Hoàng Văn Thái...
Trong căn nhà nhỏ trên đường Nguyễn Văn Thoại (quận Ngũ Hành Sơn, Đà Nẵng), Đại tá Doãn Mậu Hòe ngồi cặm cụi lau chùi những kỷ vật của một thời hoa lửa. Đó là những quyển giáo án, bút kim sinh, chiếc mũ rơm, bi đông đựng nước... những thứ đã gắn liền với ông qua hai cuộc chiến. Dù đã bước qua t.uổi 80 nhưng ông giáo già vẫn còn minh mẫn, nhanh nhẹn theo đúng phong cách nhà binh.
Những học trò đặc biệt
Đại tá Hòe kể: "Năm 1949, tôi tốt nghiệp lớp đệ tứ (lớp 12 - PV) và thi đậu vào trường sơ cấp sư phạm ở Quế Sơn. Nhưng đúng ngày khai giảng thì tôi nhận được lệnh lên đường gia nhập quân đội, trong đợt tổng phản công chống Pháp. Sau thời gian rèn luyện ở phân hiệu Trường Võ bị Trần Quốc Tuấn - Liên khu V, tôi về chiến đấu tại Đại đội 216, Tiểu đoàn 50, Trung đoàn 108, tham gia nhiều chiến dịch đ.ánh Pháp ở mặt trận miền Trung, Tây Nguyên".
Sau năm 1954, ông theo Trung đoàn 108 tập kết ra Bắc và giữ chức vụ chính trị viên tiểu đoàn. Ở đơn vị, ông thường mở lớp dạy kèm các môn như văn, toán, tiếng Pháp... cho các chiến sĩ. Thấy ông có trình độ văn hóa, năm 1957, Tổng cục Chính trị cử ông đi học lớp bồi dưỡng giáo viên trợ lý văn hóa. Kết thúc khóa học với tấm bằng loại giỏi, ông được phân công về dạy bổ túc văn hóa cho các đồng chí ở Tổng cục Chính trị, Hậu cần, Tham mưu... Trong quá trình giảng dạy, Tổng cục thông báo sẽ tuyển chọn hai người ưu tú nhất trong số gần 40 giáo viên đứng lớp để dạy văn hóa cho sáu vị tướng là Đại tướng Nguyễn Chí Thanh, Đại tướng Hoàng Văn Thái, Thượng tướng Song Hào, Trung tướng Lê Quang Đạo, Trung tướng Phạm Ngọc Mậu và Thiếu tướng Phạm Kiệt. Lúc này có rất nhiều ứng cử viên "đắt giá" mang học hàm, học vị cao vừa đi du học ở nước ngoài về tham gia tuyển chọn.
Cuối cùng, Tổng cục Chính trị quyết định chọn ông dạy hai môn lý, hóa và một người nữa dạy toán cho sáu vị tướng tại nhà riêng. "Khi biết mình được chọn làm giáo viên cho các vị tướng, tôi vừa mừng vừa run. Lúc đó tôi chỉ là một anh lính 25 t.uổi, mang quân hàm thượng úy, còn họ đã là những tướng lĩnh nổi tiếng, chỉ huy hàng ngàn người. Trước mặt thủ trưởng, liệu tôi có đủ can đảm đứng lớp..." - ông Hòe tâm sự.
Sau một đêm trằn trọc, hôm sau ông mang giáo án đến lớp... nhận học trò. Buổi lên lớp đầu tiên của ông diễn ra tại nhà riêng Thiếu tướng Phạm Kiệt (116 Lý Nam Đế, Hà Nội) với đầy đủ sáu "ông học trò" mang quân hàm cấp tướng. Lần đầu đứng trình bày trước các vị tướng, anh giáo trẻ loay hoay không biết xưng hô thế nào cho phải phép. Nhớ lại giây phút đó, ông Hòe ngượng ngùng cười: "Mở đầu, tôi nói: "Mời sáu thủ trưởng mở sách vở chép bài, chúng ta bắt đầu buổi học". Giọng nói tôi run run khiến các vị học trò phía dưới tủm tỉm cười. Thấy tôi xưng hô lúng túng, Đại tướng Nguyễn Chí Thanh đề xuất: "Theo tôi, khi vào lớp học, giáo viên gọi chúng tôi là anh. Còn chúng tôi gọi giáo viên là thầy. Khi ra thao trường thì trở lại là thủ trưởng và đồng chí". Từ đó tôi mới mạnh dạn xưng hô và công việc đứng lớp diễn ra suôn sẻ".
Thầy giáo - Đại tá Doãn Mậu Hòe. (Ảnh: Tấn Tài)
Gặp bài khó, trò cũng xoa đầu, bóp trán
Đại tá Doãn Mậu Hòe kể mỗi vị tướng - học trò có một đức tính riêng nhưng ai cũng kiên trì học hỏi. Dù bận việc quân, việc nước nhưng họ đều dành thời gian làm bài tập về nhà, đọc sách, tìm kiếm tài liệu đầy đủ theo yêu cầu của giáo viên. "Chỉ vì hoàn cảnh chiến tranh, đạn lửa mà các ông ấy phải dở dang đường học vấn, mình càng thương, càng quý họ hơn" - ông Hòe nói.
Nhớ về anh học trò, Thiếu tướng Phạm Kiệt, ông ngậm ngùi kể: "Thủ trưởng Kiệt tham gia cách mạng từ những buổi đầu kháng Pháp, bị tù đày, đ.ánh đ.ập nên trí nhớ bị ảnh hưởng. Tôi dạy chương trình lớp 3 và lớp 4 nhưng học trước, quên sau. Mỗi lần anh suy nghĩ căng thẳng thường xoa đầu, bóp trán và bảo đầu đau như búa bổ. Những lúc ấy tôi chỉ biết đến bên động viên, gợi nhắc bài học từng chút một. Trong một lần kiểm tra bài cũ, anh Kiệt chỉ nhớ được man mán nên tôi phải nhắc khéo, gợi mở. Khi trả lời hoàn chỉnh câu hỏi bài tập, anh ấy đã bật khóc òa và chạy đến ôm chầm lấy tôi và nói: "Thầy thông cảm, tôi mừng quá, vì lâu nay cứ sợ cái đầu không còn học được nữa"...".
Trong số sáu người học trò thì Đại tướng Nguyễn Chí Thanh được thầy giáo Hòe đ.ánh giá là thông minh và có lề lối làm việc khoa học nhất. Ông Hòe kể tướng Thanh giỏi đều các môn khoa học xã hội và nói tiếng Pháp rất sõi. Ngoài giờ học, thầy - trò lại đàm đạo chuyện văn chương, văn nghệ trong nước và quốc tế. "Những lần đi công tác xa, công việc ngập đầu nhưng anh Thanh vẫn dẫn tôi theo để tranh thủ học, không bỏ lỡ giữa chừng. Các bài tập tôi ra về nhà làm, anh đều hoàn thành một cách xuất sắc. Có lần đi kiểm tra một đơn vị quân đội về muộn, hai thầy trò bày bàn học ngay giữa thao trường, học đến gần nửa đêm mới quay về trại. Chỉ trong một thời gian ngắn, ông đã hoàn thành các chương trình hóa, lý cấp 3" - ông Hòe nhớ lại.
Với mỗi người học trò, thầy Hòe có một cách truyền đạt riêng, dễ hiểu và gần gũi. Có hôm dạy môn hóa học cho Thượng tướng Song Hào và Trung tướng Lê Quang Đạo, ông đã bê nguyên một thau nước xà phòng vào lớp để thực hành tại chỗ. "Hồi ấy, các anh ấy thích vừa học vừa thực hành mới dễ hiểu, nhớ lâu nhưng dụng cụ thí nghiệm rất khó kiếm. Tôi phải mày mò tự chế hoặc lên thư viện mượn về dùng tạm. Riêng anh Đạo có một biệt tài là có thể chế tạo nhiều mô hình mạch điện để học. Tôi thường lấy mạch điện do anh Đạo lắp ráp, sáng chế để truyền dạy cho các học sinh khác" - ông Hòe kể.
"Nhất tự vi sư, bán tự vi sư"
Năm 1965, khóa học kết thúc, chia tay những anh học trò đặc biệt, ông được điều động về dạy tại Trường Thiếu sinh quân Nguyễn Văn Trỗi. Như một sự trùng hợp ngẫu nhiên, ông được phân công chủ nhiệm và trực tiếp giảng dạy cho các con trai của học trò cũ, đó là Hoàng Quốc Hùng, Hoàng Quốc Trinh - hai người con trai của tướng Hoàng Văn Thái.
Dù chỉ gắn bó với nhau hơn một năm nhưng tình cảm thầy trò giữa ông và các vị tướng thắm thiết. Ông giáo già ngấn lệ khi hồi tưởng về các học trò cũ của mình. Ông kể cứ vào dịp ngày Nhà giáo Việt Nam hằng năm, sáu anh học trò lại tổ chức một bữa cơm thân mật mời thầy giáo trẻ đến dự. Giữa bữa tiệc luôn đặt sẵn một lẵng hoa tươi, kèm theo những món quà nhỏ như hộp xà bông, kem đ.ánh răng, chiếc khăn mặt... "Các anh ấy thay nhau chúc rượu, khiến tôi say túy lúy. Lúc về, anh Đạo và anh Song Hào còn đi hai bên cặp tay, dẫn tôi ra tận cổng".
Khi ông chuyển công tác về Trường Thiếu sinh quân, các học trò cũ thỉnh thoảng vẫn ghé đến thăm thầy. Ông kể có lần tướng Hoàng Văn Thái xuống trường thăm hai con trai Hùng và Trinh nên yêu cầu ban giám hiệu xin được gặp thầy Hòe. Lúc này ông đang đóng quân xa trường hơn 1 km nhưng cũng đến hội ngộ với thủ trưởng - học trò cũ. Đêm ấy, bốn người ngồi trò chuyện đến khuya. Trước mặt hai con, tướng Thái dặn dò: "Các con ở lại cố gắng học tập thầy Hòe, ông vừa là thầy của cha cũng là thầy các con. Hai đứa phải biết tôn trọng, trọn đạo làm trò". Quá nửa đêm, ba cha con đi bộ tiễn ông về tận đại đội...
Chiến tranh đi qua, ông tạm biệt những học trò cũ, chuyển về công tác tại Trường Quân sự Quân khu V. Trong hơn 40 năm khoác áo lính, đứng trên bục giảng, ông đã đào tạo nhiều thế hệ học sinh trở thành sĩ quan cao cấp, giữ nhiều chức vụ trọng yếu trong quân đội. Nhưng ký ức về sáu người học trò mang quân hàm cấp tướng vẫn luôn in đậm trong tâm trí của ông giáo già.
Theo Tấn Tài
Pháp luật TPHCM
GS-NGND, nhà văn Lê Trí Viễn: Một đời nặng chữ văn Theo thầy: Dạy văn lấy cảm làm đầu/ Một đời tôi chỉ một câu dặn mình/ Dạy văn dạy nghĩa dạy tình/ Dạy văn mà cũng dạy mình dạy ta... Gần trưa, điện thoại di động của tôi reo liên tục và nhận tin nhắn ào ạt. Tất cả chỉ một nội dung: Thầy chúng tôi, GS-NGND, nhà văn Lê Trí Viễn vừa...