Nhiều nông dân muốn nuôi loài ruồi đẻ ra ấu trùng để “tẩm bổ” cho heo, gà, vịt…nhanh lớn
Giá thức ăn công nghiệp liên tục tăng cao, để giảm chi phí sản xuất, nhiều hộ dân, doanh nghiệp đã phát triển mô hình nuôi ruồi lính đen để làm thức ăn cho vật nuôi.
Vậy ruồi lính đen có lợi ích như thế nào mà nhiều nông dân, doanh nghiệp và các địa phương đều chủ trương phát triển loài côn trùng này?
Ruồi lính đen – loài côn trùng giàu dinh dưỡng để làm thức ăn cho vật nuôi
Ruồi đen (tên khoa học là Hermetia Illucens), còn gọi là ruồi lính đen là một loại côn trùng. Ruồi lính đen được xếp vào nhóm côn trùng đặc biệt với vòng đời khá độc đáo. Không giống như những loại côn trùng gây hại khác, ruồi lính đen phát triển và sinh sống trong một vòng đời kéo dài 45 ngày. Trong suốt giai đoạn này trứng ruồi sẽ phát triển thành ấu trùng, tiếp theo phát triển thành nhộng, kế đó là phát triển thành côn trùng và cuối cùng chúng thực hiện chức năng sinh đẻ, nhân giống tự nhiên.
Ruồi lính đen trưởng thành có màu đen, dài 12-20 mm, trông hình dạng dễ lẫn lộn với loài ong; có vòng đời khoảng hơn 1 tháng, bắt đầu từ trứng, ấu trùng, nhộng, cuối cùng lột xác thành ruồi lính đen. Ruồi trưởng thành chỉ sống khoảng 3-5 ngày và hoàn toàn không ăn uống gì cho đến c.hết. Con cái trưởng thành đẻ từ 500-800 trứng.
Ấu trùng ruồi lính đen có thành phần dinh dưỡng cao. Trong đó, gồm 43 – 51% protein, 15 – 18% chất béo, 2,8 – 6,2% canxi, 1 – 1,2% phốtpho… đảm bảo dinh dưỡng làm thức ăn chăn nuôi cho gà, vịt, heo, tôm, cua, cá, lươn, ếch. Ảnh minh họa.
Sâu canxi hay còn gọi là ấu trùng ruồi lính đen có thể sử dụng làm thức ăn cho chăn nuôi lợn, gia cầm, thủy sản và xử lý chất thải trong nông nghiệp, làng nghề.
Trong toàn bộ quá trình sinh trưởng, ấu trùng ruồi lính đen là giai đoạn mang lại hiệu quả cao nhất vì có thành phần dinh dưỡng cao. Trong đó, gồm 43 – 51% protein, 15 – 18% chất béo, 2,8 – 6,2% canxi, 1 – 1,2% phốtpho… đảm bảo dinh dưỡng làm thức ăn chăn nuôi cho gà, vịt, heo. Ấu trùng ruồi lính đen cũng là thức ăn để nuôi các loại thủy sản như: tôm, cua, cá, lươn, ếch…
Ruồi lính đen trưởng thành có màu đen, dài 12-20 mm và chỉ sống khoảng 3-5 ngày và hoàn toàn không ăn uống gì cho đến c.hết. Ảnh minh họa
Một “nhiêm vụ” nữa mà ruồi lính đen mang lại, đó là sử dụng loài côn trùng này để thay thế cho các cách xử lý phân vật nuôi. Khả năng của ruồi lính đen là tiêu thụ phân động vật rất nhanh chóng, hơn nữa có thể tiết ra chất làm dịu mùi hôi của phân và xua đuổi côn trùng.
Ngoài ra, phân của ấu trùng ruồi lính đen có thể sử dụng như phân hữu cơ để bón cho cây trồng. Phân thường rất tơi nên cây trồng khá dễ để hấp thụ lượng chất cần thiết trong đó. Nhiều người chủ nuôi còn sử dụng xác của ruồi lính đen để bón cho các loại cây kiểng.
Video đang HOT
Đẩy mạnh phát triển mô hình nuôi ruồi lính đen
Thực tế cho thấy, với những lợi ích tuyệt vời mà ruồi lính đen mang lại, tại các địa phương đã có nhiều mô hình nuôi ruồi lính đen mang lại hiệu quả cao, giúp nông dân giảm chi phí giá thành chăn nuôi, góp phần bảo vệ môi trường.
Đơn cử như anh Lê Phước Sang, chủ hộ kinh doanh trang trại nông nghiệp sinh thái Ecodota, thị trấn Mỹ Thọ, TP Cao Lãnh (Đồng Tháp) đã triển khai mô hình nuôi ruồi lính đen kết hợp chăn nuôi trang trại.
Năm 2019, anh Sang bắt đầu thử nghiệm nuôi ruồi lính đen với quy mô khoảng 70m2 tại xã Mỹ Trà, TP Cao Lãnh. Tuy nhiên, theo anh Sang, để nhân cấy được đàn ruồi lính đen là việc vô cùng khó khăn bởi sinh vật này khó thích nghi với thời tiết nóng nên thời gian đầu thử nghiệm, đàn ruồi bị c.hết nhiều. Để khắc phục tình trạng thời tiết nóng, anh sử dụng quạt phun sương làm mát cho ấu trùng phát triển tốt. Ngoài ra, anh phải lặn lội nhiều nơi để tìm và chọn lọc nguồn con giống có chất lượng nhằm đảm bảo việc nuôi cấy.
Qua 1 năm thử nghiệm mô hình, nhận thấy việc nuôi rồi lính đen đã đi vào “guồng quay” ổn định, tháng 1/2020, anh mở rộng diện tích nuôi ruồi lính đen khoảng 5.000m2. Anh Sang chia trang trại ra làm 5 khu vực phục vụ cho quy trình sản xuất: nhập nguyên liệu chế biến, nuôi ấu trùng, xử lý phân, chứa nguyên liệu sau chế biến, khu chăn nuôi.
Hiện tại, trang trại nông nghiệp sinh thái Ecodota đã sử dụng ấu trùng làm thức ăn cho gà, vịt với tổng đàn hơn 2.000 con. Anh Sang cũng tận dụng ấu trùng trộn với cám, sau đó ép ra viên làm thức ăn cho đàn cá trê, cá rô…
Anh Lê Minh Hiền, ấp Phước Hữu, xã Long Phước, TP Bà Rịa (Bà Rịa-Vũng Tàu) kiểm tra ấu trùng ruồi lính đen. Ảnh: N.H
Mô hình nuôi ruồi lính đen làm thức ăn cho vật nuôi của anh Lê Minh Hiền, ấp Phước Hữu, xã Long Phước, TP Bà Rịa (Bà Rịa-Vũng Tàu) mấy năm nay rất thành công và giảm nhiều chi phí thức ăn chăn nuôi, bổ sung nguồn đạm thay thế cám nuôi, giúp vật nuôi mau lớn.
Hiện nay, trang trại nuôi ruồi lính đen của anh Hiền có diện tích khoảng 200m2, với mỗi lần nuôi khoảng 1 gram trứng sẽ ra được 300kg ấu trùng thương phẩm trong vòng 12 ngày.
Với số lượng nuôi là 300kg ấu trùng ruồi lính đen/12 ngày, với cách phối trộn thủy phân ấu trùng ruồi lính đen, thủy phân cá cộng với bã đậu và vi sinh, anh Hiền có thể thay thế hoàn toàn thức ăn công nghiệp cho đàn vịt 1.400 con, 400 con gà và hàng trăm con cá các loại đang được nuôi tại trang trại của gia đình.
Từ cách phối trộn thức ăn này, anh Hiền nhẩm tính chưa đến 3.000 đồng/kg thức ăn, rẻ hơn trên 50% chi phí 1kg cám công nghiệp đang tăng cao như hiện nay. Anh Hiền so sánh, với khoảng 1.000 con vịt nuôi thương phẩm, với giá cám công nghiệp như hiện nay, người chăn nuôi tốn khoảng 80 triệu đồng t.iền cám công nghiệp cho vịt từ khi nuôi đến khi xuất chuồng. Còn với cách nuôi từ ấu trùng ruồi lính đen thủy phân này chỉ tốn khoảng 35 triệu đồng t.iền chi phí thức ăn.
Công ty Singapore nuôi giòi để khai thác nguyên liệu quý
Chua Kai-Ning dành rất nhiều thời gian trong ngày để đảm bảo rằng những con vật mà cô đang nuôi được ăn uống đầy đủ và lớn nhanh.
Nhưng Chua không phải là một nông dân bình thường, và đây cũng không phải là những con vật bình thường.
Ruồi lính đen được nuôi để khai thác các sản phẩm có giá trị cao. Ảnh: CNN
Chua Kai-Ning và đối tác của cô, Phua Jun Wei, thành lập công ty khởi nghiệp Insectta vào năm 2017. Họ đang chiến đấu với cuộc khủng hoảng lãng phí thực phẩm ở Singapore với sự giúp đỡ của một "đồng minh" thường bị mọi người xa lánh: ấu trùng ruồi lính đen.
Chua cho biết: "Phương châm của Insectta là không có gì bỏ đi. Chất thải có thể được tái sử dụng như một nguồn tài nguyên nếu ta thay đổi cách nghĩ về phương pháp sản xuất và cách xử lý chất thải."
Trong năm 2020, Singapore bỏ đi 665.000 tấn chất thải thực phẩm, nhưng chỉ 19% trong số đó được tái chế. Chua Kai-Ning cho biết công ty của cô cung cấp cho những con giòi ruồi lính đen 8 tấn thức ăn thừa mỗi tháng, bao gồm phụ phẩm từ các nhà máy sản xuất đậu nành và nhà máy bia, như okara và ngũ cốc đã qua sử dụng.
Từ đó Insectta có thể biến những con giòi, ấu trùng của ruồi, thành thức ăn gia súc và biến phân của loài côn trùng này thành phân bón nông nghiệp, và còn hơn thế.
Vật liệu sinh học giá trị
Có rất nhiều công ty sử dụng côn trùng để xử lý chất thải, như Goterra, Better Origin hay AgriProtein, nhưng Insectta đang tạo ra nhiều sản phẩm nông nghiệp hơn từ ruồi lính đen. Với sự tài trợ từ Quỹ Trendlines Agrifood và chính phủ, công ty khởi nghiệp này đang thu được những vật liệu sinh học có giá trị cao hơn từ các phụ phẩm của ấu trùng ruồi.
Chua Kai-Ning cho biết: "Trong quá trình nghiên cứu và phát triển, chúng tôi nhận ra rằng rất nhiều vật liệu sinh học quý, có giá trị thị trường có thể được chiết xuất từ những con ruồi này".
Công ty khởi nghiệp của cô hy vọng vật liệu sinh học của mình có thể cách mạng hóa ngành công nghiệp các sản phẩm từ côn trùng đang phát triển và thay đổi cách nhìn của con người về chất thải.
Ấu trùng ruồi có thể tiêu thụ lượng thức ăn thừa gấp 4 lần trọng lượng cơ thể chúng mỗi ngày. Ảnh: CNN
Một trong những vật liệu sinh học giá trị được tạo ra từ việc nuôi côn trùng là chitosan, một chất kháng khuẩn có đặc tính chống oxy hóa được sử dụng trong các sản phẩm mỹ phẩm và dược phẩm.
Insectta đặt mục tiêu sản xuất 500 kg chitosan mỗi ngày và hiện đang hợp tác với Tập đoàn Spa Esprit có trụ sở tại Singapore để sử dụng chitosan trong kem dưỡng ẩm.
Insectta cũng đang hợp tác với thương hiệu mặt nạ Vi-Mask, một công ty hy vọng sẽ sử dụng chitosan từ ruồi lính đen để tạo ra một lớp kháng khuẩn trong các sản phẩm của mình.
Hiện tại, Vi-Mask sử dụng chitosan từ vỏ cua để làm lớp lót của mặt nạ. Công ty nói rằng việc chuyển sang chitosan từ côn trùng là một cách làm thân thiện với môi trường, vì chitosan của Insectta có nguồn gốc bền vững hơn.
Chua Kai-Ning cho biết, nuôi ấu trùng ruồi lính đen mang tính bền vững hơn cả nuôi gia súc. Ảnh: CNN
Nguồn gốc bền vững
Theo Thomas Hahn, nhà nghiên cứu tại Viện Fraunhofer về Kỹ thuật giao diện và Công nghệ sinh học IGB ở Đức, vỏ cua là một trong những nguồn chính cung cấp chitosan. Ông Hahn đã nghiên cứu sản xuất chitosan bằng côn trùng cùng với kỹ sư hóa học - nhà sinh vật học Susanne Zibek. Theo bà Zibek, chitosan có thể thay thế chất làm đặc và chất bảo quản tổng hợp trong mỹ phẩm.
Các sản phẩm đầu tiên được làm bằng chitosan của Insectta hiện đang được phát triển. Chua Kai-Ning cho biết công ty khởi nghiệp của cô hiện đang tìm kiếm sự hợp tác sâu hơn nữa trong lĩnh vực mỹ phẩm và dược phẩm. Ảnh:
Khai thác chitosan từ động vật có vỏ sẽ cần đến các quá trình hóa học và một lượng lớn nước. Trong khi đó, theo Chua Kai-Ning, các kỹ thuật chiết xuất chitosan của Insectta liên quan đến ít hóa chất hơn, như natri hydroxit, so với các quy trình chiết xuất truyền thống, khiến nó trở thành một giải pháp thay thế bền vững hơn.
Nhà sinh vật học Zibek cho biết thị trường vật liệu sinh học từ côn trùng sẽ phát triển khi các công ty tìm cách giảm tác động đến môi trường. "Có sự thay đổi trong nhận thức của người tiêu dùng và mọi người muốn có những sản phẩm bền vững. Chúng tôi có thể hỗ trợ điều đó bằng cách thay thế các sản phẩm tổng hợp bằng chitosan", bà Zibek nói.
Các sản phẩm phân bón khai thác từ nuôi ấu trùng ruồi lính đen. Ảnh: CNN
Để mở rộng thị trường cho vật liệu từ ruồi lính đen, Insectta cần phải giải quyết thách thức là sự kỳ thị đối với côn trùng. Chua nói: "Khi nghĩ đến giòi, điều đầu tiên mọi người nghĩ tới là chúng ghê tởm và có hại cho con người. Nhưng bằng cách đặt lợi ích lên hàng đầu, chúng tôi có thể thay đổi cách nghĩ của mọi người".
Chua cho biết ruồi lính đen không cắn và chúng lớn rất nhanh, là loài côn trùng lý tưởng cho nông nghiệp đô thị.
Mặc dù vẫn đang tiếp diễn tranh cãi khoa học về lợi ích của côn trùng, nhưng Phua cho biết biết, việc nuôi ruồi lính đen còn nhân văn và bền vững hơn nuôi gia súc vì côn trùng cần ít nước, năng lượng và không gian hơn để phát triển.
Tuy nhiên, thay vì điều hành các trang trại riêng, Insectta có kế hoạch bán trứng ruồi cho các trang trại ruồi lính đen địa phương và thu thập các phụ phẩm do các trang trại này sản xuất để sau đó chiết xuất vật liệu sinh học.
"Chúng tôi không chỉ muốn côn trùng nuôi cả thế giới, chúng tôi còn muốn côn trùng cung cấp năng lượng cho thế giới", Phua Kai-Ning nói.
