Nhiễu loạn thông tin làm gia tăng bí ẩn về vụ rơi máy bay Nga
Hãng hàng không Nga tuyên bố máy bay của họ rơi ở Ai Cập không xuất phát từ nguyên nhân con người hay sai sót kỹ thuật nhưng chính phủ Nga cho rằng kết luận như vậy quá vội vàng.
Binh sĩ Ai Cập đứng canh gác bên hành lý của các nạn nhân trong vụ tai nạn. Ảnh:AFP
Vụ việc máy bay mang số hiệu 7K9268 thuộc hãng hàng không giá rẻ Kogalymavia ( Metrojet), Nga, hôm 31/10 rơi trên bán đảo Sinai, Ai Cập, khiến toàn bộ 224 người trên khoang thiệt mạng, tiếp tục làm dấy lên nhiều hoài nghi khi hôm qua Metrojet tuyên bố phi cơ rơi không phải do lỗi của con người hay trục trặc kỹ thuật, theo New York Times.
Việc máy bay từng bị hư hỏng và phải sửa chữa vào năm 2001 kết hợp với tuyên bố của phiến quân Nhà nước Hồi giáo (IS) ở Ai Cập tự nhận đã bắn hạ chiếc phi cơ khiến hàng loạt nghi vấn nảy sinh.
Những thông tin mà hãng hàng không phát đi nhưng không kèm theo dẫn chứng cụ thể đang khiến vụ việc ngày càng trở nên rối ren.
Trong buổi họp báo ở Moscow vào hôm qua, các quan chức hàng đầu của Metrojet tỏ ra khá chắc chắn với lời khẳng định máy bay và phi hành đoàn không có sai phạm nào.
“Chúng tôi hoàn toàn loại trừ khả năng xảy ra lỗi kỹ thuật và chúng tôi cũng bác bỏ quan điểm cho rằng phi công phạm sai lầm”, Aleksandr A. Smirnov, phó giám đốc điều hành bay của Metrojet, nói. Ông cho hay nguyên nhân dẫn tới tai nạn có thể là bởi “tác động từ bên ngoài”.
Nhưng Reuters hôm nay dẫn lời một nguồn tin thuộc ủy ban đang phụ trách việc phân tích hộp đen của máy bay cho biết kết quả ban đầu cho thấy máy bay Nga không chịu tác động từ bên ngoài.
Sau cuộc họp báo của Metrojet, đại diện chính phủ Nga cũng lên tiếng phản bác những thông tin mà hãng cung cấp.
“Đưa ra các tuyên bố như vậy vào lúc này còn quá sớm, chưa kể nó không hề dựa trên một thực tế nào”, Alexander Neradko, lãnh đạo Cơ quan Vận tải Hàng không Liên bang, nói trên kênh truyền hình Rossiya-24.
Metrojet đồng thời phủ nhận cả việc máy bay bị IS bắn hạ. Chuyên gia tình báo Mỹ cũng tỏ ra hoài nghi trước tuyên bố của các tay súng cực đoan. Ông James R. Clapper Jr., giám đốc tình báo quốc gia, cùng Nicholas J. Rasmussen, giám đốc Trung tâm chống Khủng bố Quốc gia Mỹ cho biết các cơ quan an ninh nước này chưa phát hiện chứng cứ cụ thể nào cho thấy máy bay bị khủng bố tấn công.
Dù vậy, Clapper cùng các nhà phân tích cũng không gạt bỏ giả định máy bay bị đánh bom bởi trong quá khứ từng có nhiều sự vụ tương tự xảy ra. Tháng 12/1988, một quả bom trong khoang hành lý trên chiếc Boeing 747 của hãng hàng không Pan American Airways đi từ London, Anh, tới New York, Mỹ, đã phát nổ trên bầu trời Lockerbie, Scotland, khiến 270 người thiệt mạng. Vụ việc được cho là do các đối tượng người Libya thực hiện.
Nga từ lâu đa lo ngại về các vụ tấn công do phiến quân Hồi giáo thực hiện nhằm vào nước này. Tại Chechnya, năm 2004, hai phụ nữ đã mang lựu đạn cầm tay phá hủy hai chuyến bay nội địa. Quan trọng hơn, gần đây, Nga triển khai lực lượng tới Syria, hỗ trợ chính quyền Tổng thống Syria Assad, tấn công các nhóm nổi dậy, trong đó có tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS). IS đã kêu gọi một cuộc thánh chiến toàn cầu chống lại Nga.
Ban lãnh đạo Metrojet cho hay các phi công đã không phát tín hiệu cầu cứu hay đưa ra bất kỳ cảnh báo nào về trục trặc trên máy bay. Ông Smirnov khẳng định phi cơ đang bay chậm thì đột ngột hạ độ cao khoảng 1.500 m trước khi rơi một phút. Việc máy bay thay đổi độ cao liên tục vào 20 giây cuối cùng cho thấy phi hành đoàn đã cố gắng để xử lý tình huống nhưng không thành công.
Metrojet mặt khác cũng bác bỏ những chỉ trích nói phi cơ của hãng đã quá cũ. Đại diện Metrojet phủ nhận cả ý kiến cho rằng một sự cố trong quá khứ đã tạo ra sai sót chết người trong cấu trúc máy bay khiến thảm họa xảy ra. Chiếc Airbus 321 này năm 2001 hạ cánh xuống sân bay Cairo nhưng mũi máy bay đã ngóc lên quá cao làm phần đuôi bị quệt xuống đường băng khiến nó hư hỏng nặng.
Theo Andrei B. Averianov, phó giám đốc kỹ thuật của Metrojet, chiếc phi cơ 18 năm tuổi này mới chỉ bay 57.000 giờ, ít hơn nhiều so với mức tiêu chuẩn của nó là 120.000 giờ. Ông cũng thêm rằng thời gian hoạt động của nó không có gì “bất thường” nếu so với các máy bay khác của châu Âu hay Nga.
Video đang HOT
“Tôi chắc chắn rằng sự cố năm xưa không thể là nguyên nhân gây tai nạn bởi máy bay được chính nhà sản xuất tu sửa”, ông Averianov nói. “Airbus đã phát triển một công nghệ đặc biệt để thực hiện công việc này nhằm đảm bảo khả năng sử dụng của máy bay”. Bên cạnh đó, phần đuôi máy bay cũng được kiểm tra mỗi 24 tháng nên mọi vết nứt hay hư hỏng đều sẽ bị phát hiện.
Nhưng theo New York Times, từng có ít nhất hai vụ việc máy bay bị vỡ tung hoặc không thể kiểm soát sau khi trải qua quá trình sửa chữa phần đuôi tương tự.
Một chiếc Boeing 747 của hãng hàng không China Airlines khởi hành từ Đài Loan tới Hong Kong hồi tháng 5/2002 đã vỡ tan thành nhiều mảnh khi đang tiếp cận độ cao hơn 10.500m, khiến toàn bộ 225 người trên khoang thiệt mạng. Theo phân tích của cơ quan chức năng, thất bại trong công tác khắc phục hỏng hóc trên phần đuôi máy bay được thực hiện 22 năm trước là lý do khiến phi cơ đột ngột vỡ tung.
Chiếc Boeing 747 của hãng hàng không Japan Airlines năm 1985 cũng gặp vấn đề tương tự. Tai nạn xảy ra 7 năm sau khi phần đuôi được sửa chữa. Phi hành đoàn đã cố gắng để điều khiển máy bay trong khoảng 46 phút trước khi rơi. Vụ việc cướp đi sinh mạng của 520 trong tổng số 524 người có mặt trên khoang.
Đáp lại thông tin cho rằng cơ phó phàn nàn với gia đình về tình trạng kỹ thuật của máy bay trước khi cất cánh, ông Averianov quả quyết không có lưu ý nào như vậy trong nhật ký bay. Theo ông, việc chuyến bay khởi hành đúng giờ từ sân bay Sharm el Sheikh chứng tỏ nó không bị trì hoãn bởi bất kỳ vấn đề kỹ thuật nào.
Tuy vậy ông Averianov cũng lặp lại nhận định của một quan chức ngành giao thông Nga, cho rằng việc các mảnh vỡ phân bố trên khu vực rộng gần 20 km2 thể hiện máy bay đã vỡ tung ở một độ cao rất lớn.
Trước sự nhiễu loạn của nhiều nguồn thông tin khác nhau, ông Dmitry Peskov, người phát ngôn Tổng thống Nga Vladimir Putin, hôm qua nhấn mạnh “sẽ sai lầm nếu đưa ra mọi dự đoán sơ bộ hoặc thông báo bằng miệng mà không có căn cứ. Trước hết hãy để các nhà điều tra đưa ra ít nhất một vài kết quả”.
“Khi các thiết bị ghi dữ liệu chuyến bay chưa được đọc và quá trình điều tra về tình trạng thân máy bay chưa có kết quả thì chúng ta không thể loại bỏ bất cứ khả năng nào”, ông Robert T. Francis, cựu phó chủ tịch Ủy ban An toàn Giao thông Quốc gia Mỹ, nhận xét.
Phi cơ quân sự Ai Cập bay qua xác máy bay A321 ở bán đảo Sinai hôm qua. Ảnh:Reuters
Vũ Hoàng
Theo VNE
Ai đang điều tra vụ máy bay Nga rơi?
Hỏng hóc kỹ thuật? Lỗi của con người? Nổ bom trên máy bay? Trúng tên lửa? Các nhà điều tra từ Ai Cập, Nga và Tây Âu cùng nhảy vào cuộc tìm hiểu nguyên nhân làm rơi chiếc máy bay Metrojet của Nga với những động cơ, lợi ích, ý đồ khác nhau.
224 người Nga đã bỏ mạng trong tích tắc - Ảnh: Reuters
Với thân nhân của 224 con người đã tử nạn theo chiếc máy bay rơi, nguyên nhân khiến cha, mẹ, anh, em, bạn hữu họ phải chết là câu hỏi cần được làm sáng tỏ càng nhanh càng tốt. Cả thế giới cũng muốn biết câu trả lời đó. Nga hay tất cả các bên đang tham gia điều tra cũng muốn biết. Nhưng họ vào cuộc điều tra với những động cơ khác nhau, đem theo những lợi ích quốc gia, lợi ích kinh tế khác nhau giữa những toan tính đan xem phức tạp.
Báo New York Times điểm qua danh sách những gương mặt chủ chốt liên quan đến vụ rơi máy bay thảm khốc trên bán đảo Sinai.
Nga
Vì sao liên quan? Metrojet là hãng hàng không của Nga. Chiếc máy bay đang trên đường đến Nga. Toàn bộ 224 con người trên máy bay hầu hết đều mang quốc tịch Nga (trừ 3 người Ukraine). Vụ rơi máy bay được xem là một thảm họa quốc gia ở Nga, cờ rủ trên khắp đất nước và Tổng thống Nga Vladimir Putin yêu cầu "điều tra toàn diện" vụ việc.
Động cơ riêng. Nga đang giữa chiến dịch quân sự ở Syria để bảo vệ chính quyền của Tổng thống nước này, ông Bashar al-Assad - đồng minh duy nhất của Nga trong khu vực. Ông Assad đang bị hàng loạt lực lượng đối lập tìm cách lật đổ, bao gồm cả IS. Nga phải bảo vệ an toàn cho hoạt động hàng không cùng các lợi ích khác của Nga trong khu vực.
Không kích ở Syria là một trong những cách Nga đang cố gắng bảo vệ lợi ích quốc gia - Ảnh: AFP
Ai Cập
Vì sao liên quan? Chiếc máy bay bị rơi cất cánh từ Sharm el Sheikh, một thành phố du lịch nghỉ dưỡng của Ai Cập bên bờ Biển Đỏ. Nó rơi ở bán đảo Sinai, khu vực quân đội Ai Cập đang phải chật vật chống lại các thành phần ly khai Hồi giáo, bao gồm cả các đồng minh của IS.
Vì máy bay rơi trên lãnh thổ Ai Cập nên chính quyền nước này đang dẫn đầu cuộc điều tra, nắm quyền kiểm soát các nhà điều tra quốc tế trong việc tiếp cận xác máy bay, các thông tin từ hộp đen, từ hệ thống radar trên mặt đất cũng như từ các nhân chứng.
Thủ tướng Ai Cập Sherif Ismail (áo vest đen, ở giữa) cùng các nhà điều tra kiểm tra hộp đen máy bay - Ảnh: AFP
Động cơ riêng. Thông thường, chính quyền Ai Cập hợp tác với phương Tây trong cuộc chiến chống lại các tổ chức như kiểu IS. Cùng lúc, Ai Cập cũng cố gắng duy trì mối quan hệ thân thiện với Nga, vốn xưa nay chẳng ưa gì phương Tây.
Nền kinh tế Ai Cập lệ thuộc sâu rộng vào du lịch nhưng những năm dài bất ổn chính trị và các cuộc tấn công khủng bố khiến du khách nước ngoài e dè đất nước xinh đẹp huyền bí này. Sharm el Sheikh là một trong số rất ít những địa điểm còn lại thu hút được khách nước ngoài, trong đó một phần không nhỏ là từ Nga.
Hẳn Ai Cập đang rất mong chờ một kết quả điều tra không gây thêm bất lợi cho ngành du lịch của nước này: tai nạn là do hỏng hóc kỹ thuật, lỗi của phi công hay những nguyên nhân đại loại như thế. Còn khủng bố bắn rơi máy bay thì sẽ là đại họa cho ngành du lịch đang điêu đứng của Ai Cập.
Sharm el Sheikh là một trong những điểm du lịch hiếm hoi ở Ai Cập còn tấp nập du khách - Ảnh: AFP
Metrojet
Vì sao liên quan? Metrojet là hãng hàng không điều hành chiếc máy bay thuê bao bị rơi. Hãng này còn có tên là Kogalymavia. Sau vụ rơi, vợ của viên phi công phụ nói với báo giới rằng chồng bà từng chê bai về tình trạng của máy bay - chiếc Airbus A321-200. Trước đây, trong một lần hạ cánh xuống Cairo hồi năm 2001, đuôi máy bay đã bị hỏng một phần.
Động cơ riêng. Cách bảo dưỡng và bảo đảm an toàn máy bay đương nhiên là điều cực kỳ quan trọng cho danh tiếng, sự sống còn của hãng cũng như mức độ bồi thường mà Metrojet phải chịu sau tai nạn thảm khốc này.
Dù chỉ được tiếp cận hiện trường một cách rất hạn chế và không được đụng tới bất kỳ thông tin nào từ hộp đen, ban lãnh đạo Metrojet nhanh chóng chơi đòn tấn công phủ đầu, tìm mọi cách phủ nhận mọi nguyên nhân liên quan đến cách điều hành của hãng.
Metrojet hy vọng thương hiệu của mình sẽ không bị rách toạc như trên xác máy bay. Nguyên nhân tai nạn có ý nghĩa sống còn - Ảnh: AFP
"Chúng tôi loại trừ 100% mọi hỏng hóc kỹ thuật trên chiếc máy bay, chúng tôi cũng loại trừ 100% lỗi của phi công hay của bất kỳ người nào", phó giám đốc phụ trách hàng không của Metrojet, ông Aleksandr A. Smirnov tuyên bố với báo giới hôm 2.11.
Tây Âu
Vì sao liên quan? Chiếc máy bay rơi là sản phẩm của Airbus, hãng máy bay châu Âu đặt trụ sở tại Pháp và đăng ký ở Ireland. Nó được lắp ráp ở Đức vào năm 1997, hộp đen cũng được sản xuất ở Đức. Các nhà điều tra của Airbus và của chính phủ Đức, Pháp, Ireland đều đã đến Ai Cập.
Hẳn Airbus và các nước liên quan điều muốn giữ uy tín thương hiệu Airbus danh giá - Ảnh: Reuters
Động cơ riêng. Airbus A321-200 đạt uy tín về an toàn và mức độ tin cậy rất cao. Tất nhiên, cả hãng Airbus và các quốc gia liên quan đều muốn bảo vệ danh tiếng đó. Chiếc máy bay rơi chỉ mới "hưởng dương" chưa đầy 1/2 quãng đời được lập trình sẵn 60.000 giờ bay của nó.
IS
Vì sao liên quan? Ngay sau vụ rơi máy bay, IS - tổ chức khủng bố đang "mắc mứu" với cả chính phủ Ai Cập và Nga: bị Ai Cập truy lùng ở Sinai và Nga truy lùng ở Syria - tung một clip nhòe nhoẹt bảo rằng chính IS đã bắn rơi chiếc máy bay bằng tên lửa. Tất nhiên, IS chẳng có tí phần nào trong cuộc điều tra chính thức liên quan tới vụ rơi máy bay, nhưng có thể IS là bên liên quan lớn nhất tước đi mạng sống của 224 công dân Nga.
IS bảo đây là "tác phẩm" của mình, nhưng các nhà điều tra, nhất là Nga, hy vọng IS không phải là nguyên nhân - Ảnh: Reuters
Động cơ riêng. Các nhà điều tra nghi ngờ tuyên bố bắn rơi máy bay của IS, cho rằng IS chưa với được tới tầm sở hữu và vận hành tên lửa bắn rơi được máy bay. Tuy nhiên, các nhà điều tra không loại trừ khả năng tấn công khủng bố theo kiểu "phổ thông" hơn, chẳng hạn đặt bom trên máy bay.
Không ai bàn cãi gì về động cơ chống Nga của IS, tổ chức từng tuyên bố thánh chiến chống lại Nga sau khi Nga đưa máy bay sang Syria truy lùng các tổ chức chống lại chính quyền Syria, trong đó có IS. Sau những gì xảy ra, người Nga đang lo sợ đây là câu trả lời của IS.
Kiều Oanh
Theo Thanhnien
Dữ liệu hộp đen cho thấy máy bay Nga không bị tấn công từ bên ngoài Kết quả phân tích dữ liệu từ các hộp đen cho thấy máy bay Nga gặp nạn ở Ai Cập không chịu tác động từ bên ngoài và phi công không phát tín hiệu cấp cứu trước khi nó biến mất khỏi radar. Phi cơ quân sự Ai Cập bay qua xác máy bay A321 ở bán đảo Sinai hôm qua. Ảnh:Reuters Reuters...