Nguy cơ đột quỵ não từ các động tác ‘bẻ’ cổ, gập ưỡn cổ, giác hơi trị liệu không đúng cách

Ngày 4/6, TS.BS Tạ Vương Khoa, Đơn vị can thiệp thần kinh, khoa Nội thần kinh, Bệnh viện Quân Y 175 đưa ra cảnh báo sau khi tiếp nhận cấp cứu một số trường hợp bị đột quỵ trong tình trạng nặng do giác hơi trị liệu, động tác “bẻ” cổ, xoay lắc, gập ưỡn cổ quá mức.

Mới đây, Bệnh viện Quân Y 175 đã tiếp nhận trường hợp của bệnh nhân N.V.S (35 tuổi, TP Hồ Chí Minh), được người nhà đưa đến cấp cứu trong tình trạng ý thức lơ mơ, mất ngôn ngữ toàn bộ, liệt hoàn toàn nửa người phải. Bệnh nhân S. được chẩn đoán đột quỵ nhồi máu não do tắc động mạch cảnh và não bởi huyết khối.

Bệnh nhân S. được truyền thuốc tiêu sợi huyết qua đường tĩnh mạch. Ảnh: BV

Theo TS.BS Tạ Vương Khoa, đây là một trường hợp đột quỵ rất nặng và phức tạp, thuộc dạng ca lâm sàng hiếm gặp trên thế giới. Động mạch cảnh ở cổ bệnh nhân bị bóc tách, toàn bộ bán cầu não bên trái bị ngừng cung cấp máu, tính mạng bệnh nhân bị đe dọa nghiêm trọng, các bác sĩ phải chạy đua với thời gian cứu chữa người bệnh.

Ngay lập tức, các bác sĩ truyền thuốc ly giải huyết khối (thuốc tiêu sợi huyết) qua đường tĩnh mạch, song song đó chuyển bệnh nhân lên phòng can thiệp mạch khảo sát và xử lý sang thương theo đường động mạch. Sau gần 1 giờ nỗ lực, các mạch máu bị tổn thương được khơi thông và sửa chữa, não được tái tưới máu.

Theo bác sĩ Khoa, nguyên nhân của bóc tách động mạch cảnh trong có thể do bệnh lý (loạn sản sợi cơ, xơ vữa động mạch, viêm, nhiễm trùng, bệnh mô liên kết di truyền…) hoặc thông thường hơn là do chấn thương (tác động của ngoại lực). Tuy nhiên, trong trường hợp của bệnh nhân này thì nguyên nhân trực tiếp gây bóc tách động mạch cảnh trong do bệnh nhân giác hơi.

Qua khai thác bệnh sử, bệnh nhân có thói quen nhờ người thân giác hơi tại nhà mỗi khi đau lưng, đau vai gáy. Buổi chiều trước khi bị đột quỵ, bệnh nhân đã nhờ người nhà giác hơi.

Bác sĩ Khoa cũng cho biết thêm, hai động mạch cảnh trong, một bên phải và một bên trái, là các động mạch quan trọng dẫn máu từ tim lên não. Xuất phát từ quai động mạch chủ ở ngang ngực, khi đi qua cổ, động mạch đi khá nông, sờ bằng tay có thể thấy động mạch nẩy dưới da. Theo đó, các sang chấn tác động từ bên ngoài vào vùng cổ, với lực tác động mạnh như tai nạn giao thông hay đả thương cho đến các động tác massage vùng cổ, đều có thể gây chấn thương cho động mạch cảnh trong, nghiêm trọng nhất là gây bóc tách động mạch dẫn đến đột quỵ mà phần lớn là đột quỵ nhồi máu não.

Theo một số nghiên cứu, đột quỵ do bóc tách động mạch cảnh trong sau chấn thương thường là dạng đột quỵ nặng, tử vong lên đến 40% nếu không được kịp thời điều trị.