Chế độ dinh dưỡng tham khảo đối với người bệnh hạch nền

Đức Minh10:21 22/04/2025

Vai trò của dinh dưỡng đối với bệnh hạch nền là một lĩnh vực đang được nghiên cứu tích cực.

Việc áp dụng một chế độ ăn khoa học, giàu chất chống oxy hóa tự nhiên có thể là biện pháp hỗ trợ phòng ngừa và hạn chế tiến triển của bệnh.

1. Vai trò của dinh dưỡng trong phòng và điều trị bệnh hạch nền

Bệnh hạch nền là một nhóm các rối loạn thần kinh ảnh hưởng đến hạch nền dẫn đến các vấn đề về vận động và các triệu chứng khác.

Vai trò của dinh dưỡng trong phòng ngừa và điều trị bệnh hạch nền là một lĩnh vực đang được nghiên cứu tích cực. Chế độ ăn giàu chất chống oxy hóa có thể đóng vai trò hỗ trợ quan trọng trong việc quản lý các rối loạn hạch nền dựa trên những nghiên cứu về cơ chế bệnh sinh của các bệnh này.

Các rối loạn hạch nền thường liên quan đến sự gia tăng stress oxy hóa trong não. Các gốc tự do gây hại tế bào thần kinh góp phần vào quá trình thoái hóa. Các hợp chất chống oxy hóa giúp trung hòa các gốc tự do, bảo vệ tế bào khỏi tổn thương và giảm nguy cơ phát triển bệnh.

Tình trạng viêm mạn tính cũng liên quan đến các bệnh thoái hóa thần kinh. Thực phẩm có đặc tính chống viêm có thể giúp phòng ngừa và hạn chế tiến triển các triệu chứng đồng thời hỗ trợ chức năng nhận thức và tâm trạng.

Chế độ ăn giàu chất chống oxy hóa có thể hỗ trợ phòng ngừa và hạn chế tiến triển bệnh hạch nền.

Nhiều nhà nghiên cứu đã khảo sát tác động của chất chống oxy hóa lên sinh lý các bệnh thoái hóa thần kinh hạch nền. Vai trò bảo vệ của flavonoid, thực vật , chất dinh dưỡng, acid amin , hợp chất lưu huỳnh và các hợp chất tự nhiên tiền glutathione, các mối liên hệ về chế độ ăn uống như nhạy cảm gluten và hạn chế calo đã được xem xét.

Theo tài liệu Các yếu tố dinh dưỡng và chế độ ăn uống cần cân nhắc đối với các rối loạn hạch nền của Đại học Y tế Loma Linda, việc sử dụng các chất dinh dưỡng, acid amin, hợp chất lưu huỳnh, thực vật và flavonoid đã cho thấy tiềm năng lớn hỗ trợ bổ sung trong việc bảo vệ thần kinh hạch nền.

Các hợp chất này có thể được tìm thấy trong các loại trái cây, rau củ và gia vị giàu chất chống oxy hóa đã được sử dụng làm thực phẩm lâu đời và an toàn. Không có chống chỉ định nào được báo cáo đối với các hợp chất này ở các tài liệu khoa học hiện tại cụ thể liên quan đến bệnh hạch nền. Tuy nhiên, các phản ứng bất lợi tiềm ẩn với nhiều loại thuốc nên được đánh giá, đặc biệt khi sử dụng các loại thực vật có nhiều đặc tính hóa học đa dạng.

Các mối liên hệ về chế độ ăn uống với bệnh hạch nền và gluten ngày càng được báo cáo nhiều hơn trong những năm gần đây và việc sàng lọc lâm sàng về độ nhạy cảm với gluten với bệnh celiac nên được xem xét khi xây dựng kế hoạch ăn uống.

BS. Nguyễn Duy Khánh

Ăn uống khoa học, tăng cường các hoạt chất chống oxy hóa giúp trung hòa các gốc tự do, giảm thiểu tổn thương tế bào não do quá trình oxy hóa. Đồng thời nó cũng tham gia vào cơ chế chống viêm. Bệnh nhân hạch nền nên tích cực bổ sung: Các loại hạt; Trái cây; Rau lá màu xanh đậm; Thực phẩm giàu vitamin C…

2. Những chất dinh dưỡng tốt cho chức năng não của người bệnh hạch nền

Đối với người bệnh hạch nền, việc hỗ trợ chức năng não thông qua dinh dưỡng rất quan trọng. Một số chất dinh dưỡng được cho là có lợi cho chức năng não bao gồm:

Chất chống oxy hóa như vitamin C, E, beta-carotene, flavonoid…

Vitamin C giúp bảo vệ tế bào não khỏi tổn thương do gốc tự do. Vitamin C có nhiều trong trái cây họ cam quýt, ớt chuông, dâu tây, bông cải xanh…

Video đang HOT

Vitamin E là chất chống oxy hóa mạnh có trong các loại hạt, dầu thực vật, rau lá xanh đậm.

Beta-carotene (tiền chất của vitamin A) có trong cà rốt, khoai lang, bí đỏ…

Flavonoid có khả năng chống oxy hóa và chống viêm, giúp cải thiện lưu lượng máu não và chức năng nhận thức. Flavonoid có nhiều trong quả mọng, hành tây, táo, trà xanh, sô cô la đen…

Vitamin nhóm B

Vitamin B1 rất quan trọng cho chuyển hóa năng lượng trong não. Vitamin B1 có trong ngũ cốc nguyên hạt, các loại đậu, thịt.

Vitamin B6 tham gia vào quá trình tổng hợp chất dẫn truyền thần kinh. Vitamin B6 có trong thịt gia cầm, cá, chuối, đậu xanh…

Vitamin B9 (Folate) rất cần thiết cho sự phát triển và chức năng tế bào thần kinh. Vitamin B9 có trong rau lá xanh đậm, các loại đậu, măng tây…

Vitamin B12 quan trọng cho chức năng thần kinh và sản xuất tế bào máu. Vitamin B12 có nhiều trong thịt, cá, trứng, sữa…

Acid béo omega-3

Acid béo omega-3, đặc biệt là DHA và EPA. DHA là một thành phần cấu trúc quan trọng của não bộ, chức năng nhận thức, trí nhớ và tâm trạng. EPA có đặc tính chống viêm. Omega-3 có nhiều trong cá béo (cá hồi, cá thu, cá trích, cá mòi, cá cơm), dầu cá…

Choline

Choline là tiền chất của acetylcholine, một chất dẫn truyền thần kinh quan trọng cho trí nhớ và học tập. Choline có trong trứng, thịt bò, gan, súp lơ xanh…

Magie

Magie tham gia vào nhiều quá trình sinh hóa trong não bao gồm dẫn truyền thần kinh. Magie có trong rau lá xanh đậm, các loại hạt, đậu, ngũ cốc nguyên hạt…

Các loại quả mọng rất giàu chất chống oxy hóa tự nhiên.

3. Tham khảo các loại thực phẩm giàu chất chống oxy hóa tự nhiên có lợi cho não

Quả mọng: Việt quất, mâm xôi, dâu tây, anh đào… chứa nhiều anthocyanin, một loại flavonoid có khả năng chống oxy hóa mạnh có thể cải thiện chức năng nhận thức.

Rau lá xanh đậm: Rau bina, cải xoăn, bông cải xanh… giàu vitamin A, C, E và các carotenoid như lutein và zeaxanthin, đều là những chất chống oxy hóa tốt cho chức năng nhận thức.

Các loại rau củ có màu sắc rực rỡ: Cà rốt (beta-carotene), ớt chuông (vitamin C, carotenoid), cà chua (lycopene).

Các loại đậu và hạt: Đậu đen, đậu nành, hạt óc chó, hạt lanh… chứa vitamin E, selen và các hợp chất phenolic.

Gia vị: Nghệ (curcumin), gừng, quế… có đặc tính chống viêm và chống oxy hóa.

Trà xanh: Chứa EGCG, một chất chống oxy hóa mạnh.

Sô cô la đen (chứa ít nhất 70% cacao): Chứa flavonoid có lợi cho lưu lượng máu não và chức năng nhận thức.

Dầu ô liu nguyên chất: Giàu vitamin E và oleocanthal, một hợp chất có đặc tính chống viêm tiềm năng cho sức khỏe não bộ.

6 loại thực phẩm bổ sung có thể gây tổn thương gan

Thực phẩm bổ sung và thảo dược có vẻ vô hại nhưng một nghiên cứu gần đây cho thấy sáu loại thực phẩm bổ sung phổ biến có liên quan đến tổn thương gan.

Thực phẩm bổ sung là các sản phẩm được thiết kế để bổ sung vào chế độ ăn uống, cung cấp thêm các chất dinh dưỡng như vitamin, khoáng chất, chất xơ, acid béo hoặc acid amin có thể bị thiếu hụt trong khẩu phần ăn hàng ngày của một người.

Thực phẩm bổ sung mang lại ưu điểm là bổ sung nhanh chóng các dưỡng chất thiết yếu, hỗ trợ sức khỏe khi chế độ ăn uống thiếu hụt và tiện lợi, tiết kiệm thời gian. Tuy nhiên, lạm dụng có thể gây tác dụng phụ, tương tác thuốc, hoặc tổn thương gan, thận. Do đó, cần thận trọng lựa chọn sản phẩm uy tín và tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.

Nghiên cứu khảo sát ước tính rằng, trong khoảng thời gian một tháng, hơn 15 triệu người lớn ở Hoa Kỳ đã dùng các chất bổ sung có chứa các thành phần có thể gây hại cho gan. Những thành phần này bao gồm nghệ, trà xanh, ashwagandha, garcinia cambogia (quả nụ), gạo men đỏ và rễ cây Cohosh đen.

Nhiều thực phẩm bổ sung có chứa các thành phần hoạt tính có thể có tác động mạnh đến cơ thể. Luôn cảnh giác với khả năng xảy ra phản ứng xấu, đặc biệt là khi dùng sản phẩm mới.

Gan giúp phân hủy thuốc và chất bổ sung. Trong khi thuốc phải trải qua quá trình thử nghiệm rộng rãi trước khi được Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm (FDA) chấp thuận còn chất bổ sung thì không. Ví dụ, Tylenol có nhãn cảnh báo bắt buộc về gan với thông tin về rủi ro và liều lượng an toàn. Tuy nhiên, chất bổ sung có thể lên kệ mà không cần phải trải qua quá trình thử nghiệm nghiêm ngặt về tính an toàn và hiệu quả.

Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là tất cả mọi người dùng các loại thực phẩm bổ sung này đều bị tổn thương gan.

"Không phải mọi lá gan đều bị tổn thương. Nó còn phụ thuộc vào từng bệnh nhân và những gì họ đang dùng cũng như các đơn thuốc khác mà họ đang dùng. Đây thực sự là điều không thể đoán trước", Alisa Likhitsup, phó giáo sư lâm sàng tại Đại học Michigan Health và là tác giả chính của nghiên cứu cho biết.

Sau đây là những điều nên biết về sáu loại thực phẩm bổ sung có liên quan đến độc tính gan:

1. Nghệ - thực phẩm bổ sung phổ biến

Nghệ là một loại thực phẩm bổ sung phổ biến để kiểm soát bệnh viêm khớp, các vấn đề về tiêu hóa và bệnh gan. Tuy nhiên, một số bằng chứng cho thấy rằng thực phẩm bổ sung nghệ có thể gây hại cho gan. Thực phẩm bổ sung có hạt tiêu đen có thể gây hại thêm vì điều này làm tăng khả năng hấp thụ nghệ.

Một nghiên cứu năm 2023 cho thấy sự gia tăng các tổn thương gan do nghệ gây ra ở Hoa Kỳ. Các nhà nghiên cứu đã kiểm tra dữ liệu từ Mạng lưới tổn thương gan do thuốc của Hoa Kỳ từ năm 2004 đến năm 2022, chỉ có mười trường hợp tổn thương gan liên quan đến nghệ được báo cáo nhưng sáu trong số đó đã xảy ra kể từ năm 2017.

2. Trà xanh

Các chất bổ sung trà xanh đã được tiếp thị như là chất giảm cân và chống ung thư. Tiêu thụ quá nhiều một hợp chất cụ thể trong trà xanh là epigallocatechin gallate (EGCG) có thể gây hại cho gan.

Tuy nhiên, Caroline Susie, một chuyên gia dinh dưỡng đã đăng ký tại Dallas và là người phát ngôn của Viện Dinh dưỡng và Ăn kiêng Hoa Kỳ cho biết: "Uống trà thường xuyên, khoảng 3 đến 5 tách mỗi ngày không gây ra rủi ro tương tự vì lượng EGCG trong chế độ ăn uống cung cấp thấp hơn nhiều".

3. Ashwagandha

Ashwagandha là một loại thảo dược có nhiều tiềm năng lợi ích cho sức khỏe nhưng cần được sử dụng một cách thận trọng và có hiểu biết.

Ashwagandha, còn được gọi là nhân sâm Ấn Độ, thuộc họ cà độc dược (Solanaceae). Cây bụi lâu năm này có nguồn gốc từ Địa Trung Hải, Bắc Phi, Nam Á và quần đảo Canary. Ashwagandha đã được sử dụng để giảm căng thẳng và lo âu, cải thiện chức năng não bộ, tăng cường năng lượng và sức bền, hỗ trợ sức khỏe sinh sản, giảm viêm...

Một số người dùng ashwagandha để giảm căng thẳng hoặc hỗ trợ sức khỏe tổng thể. Đã có báo cáo về các tổn thương gan liên quan đến ashwagandha ở Hoa Kỳ.

Caroline Susie cho biết: "Ngưỡng độc hại chính xác vẫn chưa được biết nhưng các trường hợp được báo cáo liên quan đến chiết xuất liều cao chứ không phải bột rễ cây thông thường". Chuyên gia Caroline Susie cho biết thêm, mặc dù chiết xuất liều cao có thể gây hại nhưng lượng ashwagandha hấp thụ vào cơ thể ở mức thấp nói chung là an toàn.

Điều quan trọng là phải trao đổi với bác sĩ trước khi dùng ashwaganda, đặc biệt là nhưng người có tiền sử bệnh gan. Dùng ashwagandha với các chất bổ sung khác có thể gây thêm tác hại.

4. Quả nụ

Quả nụ có hình dạng giống quả bí ngô nhỏ, màu xanh lục hoặc vàng nhạt khi chín. Đây là loại quả có nguồn gốc từ Indonesia, các chất bổ sung Garcinia cambogia có chứa acid hydroxycitric (HCA) được quảng cáo là có tác dụng giảm cân. Chúng có thể tương tác với các loại thuốc khác và có liên quan đến tổn thương gan.

Susie cho biết: "Nguy cơ sẽ cao hơn khi kết hợp với các loại thực phẩm bổ sung giảm cân khác".

5. Gạo men đỏ, thực phẩm bổ sung

Người ta cho rằng thực phẩm bổ sung men gạo đỏ có tác dụng giúp giảm cholesterol. TS. Nima Majlesi, nhà độc chất học tại Bệnh viện Đại học Northwell Staten Island cho biết, những thực phẩm này chứa statin tự nhiên có thể gây tổn thương gan.

TS. Nima Majlesi nói thêm rằng những người dùng liều cao hơn có xu hướng có nguy cơ cao hơn nhưng do thiếu quy định nên không phải lúc nào cũng biết mình đang dùng bao nhiêu.

Các báo cáo ca bệnh đã liên kết gạo men đỏ với các vấn đề về gan. Một báo cáo ca bệnh năm 2019 cho thấy một phụ nữ 64 tuổi đã bị viêm gan sáu tuần sau khi bắt đầu dùng thực phẩm bổ sung gạo men đỏ. Sau khi ngừng dùng thực phẩm bổ sung, men gan đã giảm, điều này cho thấy gan đang phục hồi.

6. Rễ cây Cohosh đen

Black cohosh còn có tên gọi "snakeroot" (rễ rắn), là một trong những tên gọi lịch sử của cây Cohosh đen. Đây là một sản phẩm thảo dược được sử dụng để kiểm soát các triệu chứng mãn kinh. Một số báo cáo đã liên kết các chất bổ sung được dán nhãn "black cohosh" với tổn thương gan nghiêm trọng.

Dùng black cohosh với các loại thuốc hoặc thực phẩm bổ sung khác có thể gây tổn thương gan. Vì vậy phải luôn trao đổi với bác sĩ về tất cả các loại thuốc và thực phẩm bổ sung mà bạn dùng.

Chế độ ăn tham khảo cho người bị câm Trên thực tế, không có chế độ ăn riêng biệt nào cho người bị câm, tuy nhiên, những nguyên tắc về chế độ dinh dưỡng lành mạnh góp phần mang lại sức khỏe tốt cho mọi người nói chung. ThS.BSCKI Trương Tấn Phát, Trưởng Đơn vị Tai Mũi Họng, Trung tâm Khám chữa bệnh Tâm Anh Quận 7, TP.HCM cho biết, tình trạng...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có

Không

Tin liên quan

Xem thêm Share

Xem nhiều

Cảnh tượng kinh hoàng ở Ninh Bình, nghìn khối đá ụp xuống sau tiếng nổ như bom09:43

Chính trị Mỹ trước thách thức từ tỉ phú Elon Musk06:56

Nguy cơ thảm họa chết người ở Nam Á08:12

TP.HCM: Công an xác minh clip dàn cảnh mua đồ lừa bé gái 11 tuổi lấy tiền09:52

Danh tính 3 người tử vong vụ ô tô lao xuống sông sau tai nạn10:19

Sư tử nhảy qua tường tấn công phụ nữ, người chủ bị bắt08:40

Nga kiểm soát làng đầu tiên ở Dnipropetrovsk08:13

General Dynamics thắng thầu đóng tàu ngầm lớp Virginia cho Hải quân Mỹ08:54

Cựu bộ trưởng Nga chết trong xe vài giờ sau khi bị cách chức07:49

Hòa đàm ở Gaza vẫn chưa có tiến triển09:08

Tổng thống Mỹ sắp 'chốt hạ' về thuế quan08:01

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Người đàn ông nguy kịch vì xuất huyết "vùng bóng tối" trong hệ tiêu hóa

23:14:25 14/07/2025

Người đàn ông 53 tuổi được đưa vào bệnh viện trong tình trạng thiếu máu nặng, được nghi vấn bị xuất huyết ruột non - một tình trạng hiếm và rất nguy hiểm.

Loại hạt gia vị 'nhỏ như kiến' lại là kho dinh dưỡng, cực tốt cho sức khỏe

21:42:13 14/07/2025

Hạt cần tây, thường được biết đến như một loại gia vị nhỏ bé trong căn bếp, nhưng ít ai biết rằng chúng lại chứa đựng một kho tàng dưỡng chất và lợi ích sức khỏe đáng kinh ngạc.

Sai lầm khi chế biến khiến mướp trở thành thuốc độc cho thận

21:36:41 14/07/2025

Việc chế biến mướp với các thực phẩm giàu chất chống ôxy hóa như cà chua và cà rốt không chỉ có thể tăng lượng vitamin C và -carotene mà còn giúp cơ thể giải độc tốt hơn và giảm gánh nặng cho thận

Loại lá mọc dại ngoài ruộng được ví như 'nhà thuốc mini'

21:32:14 14/07/2025

Ở Việt Nam, lá mã đề non được dùng như rau ăn sống, xào hoặc nấu canh với thịt, tôm. Món canh mã đề giải nhiệt, giúp tiểu tiện dễ dàng. Tuy nhiên, khi ăn cần tránh các chất kích thích như rượu, cà phê, gia vị cay nóng.

8 thói quen đơn giản giúp thận khỏe mạnh

21:25:36 14/07/2025

Chỉ với 30 phút đi bộ, bơi lội hoặc vận động nhẹ mỗi ngày có thể giúp cải thiện tuần hoàn máu, kiểm soát huyết áp, giảm cholesterol và tăng sức đề kháng. Hoạt động thể chất còn hỗ trợ chức năng thận và giảm nguy cơ mắc bệnh mạn tính.

Chỉ số đường huyết tăng nhẹ cũng làm giảm khả năng sinh sản ở nam giới

21:24:56 14/07/2025

Một nghiên cứu mới cho thấy tuổi tác không phải là thủ phạm duy nhất làm suy giảm khả năng tình dục của nam giới - mà chính sự tăng nhẹ đường huyết mới đóng vai trò lớn hơn nhiều.

4 điều bất ngờ xảy ra với cơ thể khi ăn ớt chuông thường xuyên

21:17:56 14/07/2025

Nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc bổ sung lutein hàng ngày có thể tăng mật độ quang học sắc tố điểm vàng và cải thiện chức năng thị giác ở những bệnh nhân có dấu hiệu ban đầu của thoái hóa điểm vàng liên quan đến tuổi tác.

Giảm nguy cơ ung thư nhờ ăn... lựu

21:14:39 14/07/2025

Đây là một trong những thông tin được nhiều người quan tâm: Hạt lựu chứa một số hợp chất, chẳng hạn như axit ellagic và anthocyanin, có đặc tính chống ung thư.

4 biện pháp lối sống giúp giảm triệu chứng tiền mãn kinh

21:12:59 14/07/2025

Sau tuổi 40, quá trình mất cơ diễn ra nhanh hơn, làm chậm quá trình trao đổi chất và dễ dẫn đến tăng mỡ. Để khắc phục điều này, việc ưu tiên protein là vô cùng quan trọng.

Lá é, gia vị trong nhiều món ăn chữa được bệnh gì?

21:09:28 14/07/2025

Theo Đông y, lá é vị cay tính ấm, tác dụng chữa các bệnh như cảm mạo phong hàn, đau đầu, đầy bụng, khó tiêu, ho, viêm thận, viêm bàng quang và các vấn đề về tiêu hóa.

6 triệu chứng thiếu hụt vitamin E dễ bị bỏ qua và cách bổ sung

21:06:09 14/07/2025

Cảm giác tê, ngứa ran hoặc cảm giác nóng rát ở bàn tay, bàn chân, cánh tay hoặc cẳng chân (còn gọi là bệnh lý thần kinh ngoại biên) là một biểu hiện thần kinh khác của tình trạng thiếu hụt vitamin E.

Chăm sóc, theo dõi bệnh viêm da cơ, viêm đa cơ cần lưu ý gì?

20:58:44 14/07/2025

Về da cần tránh tiếp xúc trực tiếp với ánh sáng mặt trời, tia cực tím, các yếu tố lý- hóa gây tổn thương da. Nên sử dụng kem chống nắng và bào vệ da bằng cách đeo kính, đội mũ rộng vành và mặc áo chống nắng.