Đột quỵ – bệnh lý hàng đầu gây tàn phế
Theo thống kê, mỗi năm Việt Nam ghi nhận khoảng 200.000 ca đột quỵ và đây cũng là nguyên nhân hàng đầu gây ra tàn phế.
TS.BS Nguyễn Trọng Khoa – Phó Cục trưởng Cục Quản lý khám chữa bệnh (Bộ Y tế). (Ảnh: BTC)
Ngày 20/4, Báo Tiền Phong tổ chức Hội thảo “Phòng chống đột quỵ: Từ lý thuyết đến thực tế hành động”, thu hút nhiều nhà khoa học và các giảng viên, sinh viên của Trường Đại học Quốc tế Hồng Bàng.
Phát biểu tại hội thảo, TS.BS Nguyễn Trọng Khoa – Phó Cục trưởng Cục Quản lý khám chữa bệnh (Bộ Y tế), nhận định, đột quỵ không còn là bệnh của người già.
Cụ thể, năm 2019, có 63% số ca đột quỵ xảy ra ở người dưới 70 tuổi; 16% số ca xảy ra ở những người dưới 50 tuổi.
Từ năm 2021, toàn thế giới có 12,2 triệu ca đột quỵ mắc mới mỗi năm (tương đương cứ 3 giây có 1 ca mắc mới, cứ 4 người thì có 1 người bị đột quỵ).
Tại Việt Nam có khoảng 200.000 ca bệnh đột quỵ mắc mới mỗi năm, tỷ lệ người mắc đột quỵ là 415/100.000 người. Trên bản đồ đột quỵ thế giới, Việt Nam thuộc nhóm quốc gia có tỷ lệ đột quỵ cao nhất.
Hội thảo thu hút nhiều giảng viên, sinh viên Trường Đại học Quốc tế Hồng Bàng tham dự. (Ảnh: BTC)
Theo BS Khoa, 10 yếu tố gây đột quỵ trên thế giới, gồm: Hút thuốc lá, sử dụng đồ uống có cồn, ít hoạt động thể lực, ô nhiễm không khí, BMI cao, tăng cholesterol, tăng huyết áp, đường huyết, rối loạn chức năng thận…
“Trước thực tế đó, để giảm yếu tố nguy cơ, cần đẩy mạnh can thiệp cộng đồng. Đồng thời, nâng cao năng lực chẩn đoán sớm, rút ngắn thời gian tiếp cận điều trị tiêu sợi huyết, can thiệp mạch”, BS Khoa lưu ý.
Đánh giá hội thảo là cơ hội để các nhà khoa học, giảng viên, sinh viên và bạn đọc tìm hiểu rõ hơn về nguy cơ và cách phòng tránh đột quỵ, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Tri Thức khẳng định, nền tảng kiến thức đột quỵ rất đa dạng và khác nhau. Việc nắm rõ kiến thức để hiểu, phòng ngừa và điều trị, tránh xuất hiện nỗi sợ đột quỵ thái quá.
Video đang HOT
Ông Nguyễn Tri Thức -Thứ trưởng Bộ Y tế. (Ảnh: BTC)
Theo Thứ trưởng Bộ Y tế, mỗi người không nên quá lo sợ đột quỵ đến mức ăn gì hay đi đâu cũng mang nỗi lo. Ông nhấn mạnh rằng bị tăng huyết áp không đồng nghĩa với việc đột quỵ đang cận kề.
Do đó, các thông tin trong hội thảo này giúp mỗi người cân bằng nỗi sợ đột quỵ, từ nỗi sợ trở thành có kiến thức để phòng ngừa, điều trị hiệu quả.
“Bên cạnh đó, qua hội thảo, người dân sẽ biết được ở đâu là những cơ sở y tế, những cơ sở phòng ngừa đột quỵ có uy tín trên cả nước. Từ đó có thể trang bị kiến thức biết và giới thiệu về nhà hoặc bản thân chúng ta đến kiểm tra sức khỏe một cách cơ bản nhất và chính xác nhất”, ông cho biết.
Những thuốc nào cần uống sau khi bị đột quỵ?
Đối với những người đã bị đột quỵ một lần, một số sẽ có khả năng bị đột quỵ lần thứ hai...
Vậy những trường hợp này cần dùng thuốc nào để giảm nguy cơ đột quỵ tiếp theo?
Người bị đột quỵ có nguy cơ tử vong cao nếu không được phát hiện và cấp cứu kịp thời. Có nhiều yếu tố nguy cơ gây đột quỵ như: Tăng huyết áp, bệnh tim, đái tháo đường, hút thuốc, béo phì, tuổi tác... Do đó, đối với người đã bị đột quỵ lần đầu, bác sĩ có thể cho dùng các thuốc giúp kiểm soát huyết áp; có thể bắt đầu hoặc tiếp tục dùng thuốc làm loãng máu hoặc dùng thuốc để điều trị bất kỳ vấn đề tim tiềm ẩn nào.
Loại thuốc và liều lượng thuốc chính xác sẽ phụ thuộc vào loại đột quỵ người bệnh mắc phải như:
- Đột quỵ do thiếu máu cục bộ, là do cục máu đông trong động mạch cung cấp máu cho não.
- Đột quỵ xuất huyết não xảy ra khi máu chảy bên trong não, do mạch máu bị vỡ.
- Các cơn thiếu máu não thoáng qua (TIA) không phải là đột quỵ, nhưng chúng là lời cảnh báo bạn có thể bị đột quỵ sau này. TIA không kéo dài lâu như đột quỵ do thiếu máu não và tự khỏi.
Đột quỵ là tình trạng y tế nguy hiểm cần được cấp cứu kịp thời.
Dưới đây là một số loại thuốc mà người sau cơn đột quỵ thứ nhất cần dùng, tuy nhiên tùy từng trường hợp, bác sĩ có thể cho dùng một hoặc phối hợp nhiều loại:
1. Thuốc huyết áp giúp phòng ngừa đột quỵ
Huyết áp cao (hay tăng huyết áp) là nguyên nhân hàng đầu gây ra cả hai loại đột quỵ. Vì vậy, người bệnh tăng huyết áp nên dùng thuốc để giảm chỉ số huyết áp. Các phương pháp điều trị tăng huyết áp phổ biến có tác dụng theo những cách khác nhau:
- Thuốc lợi tiểu: Giúp cơ thể đào thải muối và chất lỏng dư thừa.
- Thuốc ức chế ACE: Làm giãn và mở rộng mạch máu, giúp máu lưu thông dễ dàng hơn, hạ huyết áp.
- Thuốc chẹn beta:Ngăn chặn tác dụng của hormone adrenaline, do đó giúp tim đập chậm hơn và ít áp lực hơn.
- Thuốc chẹn kênh canxi: Ngăn canxi xâm nhập vào các tế bào trong tim và mạch máu, giúp thư giãn mạch máu và cũng có thể làm chậm nhịp tim, giúp hạ huyết áp.
- Thuốc chẹn thụ thể angiotensin II: Giúp tim bơm máu dễ dàng hơn bằng cách ngăn chặn một chất hóa học gây hẹp mạch máu.
2. Thuốc chống đông máu
Đối với người bị đột quỵ do thiếu máu cục bộ, gần như chắc chắn sẽ phải dùng thuốc để ngăn ngừa cục máu đông trong tương lai. Bác sĩ có thể kê đơn cho người bệnh dùng loại thuốc này để giúp ngăn ngừa đột quỵ do thiếu máu cục bộ hoặc cục máu đông trong phổi.
Thuốc chống đông máu giúp ngăn máu đông, làm cho cục máu đông khó hình thành hơn hoặc làm chậm sự phát triển của chúng. Warfarin và heparin là những ví dụ phổ biến. Ngoài ra còn có các loại thuốc chống đông máu trực tiếp qua đường uống như apixaban, dabigatran, edoxaban, rivaroxaban...
3. Thuốc chống tiểu cầu
Aspirin là thuốc có tác dụng chống tiểu cầu phổ biến được kê cho người sau đột quỵ.
Loại thuốc này giúp giữ các tế bào tiểu cầu không dính vào nhau, nên ngăn ngừa cục máu đông hình thành. Aspirin là ví dụ điển hình bác sĩ kê cho người sau đột quỵ. Người bệnh có thể phải dùng aspirin hoặc các loại thuốc chống tiểu cầu khác trong suốt quãng đời còn lại, nếu bị đột quỵ do thiếu máu cục bộ hoặc TIA.
4. Thuốc điều trị rung nhĩ
Đối với người mắc nhịp tim không đều (hay rung nhĩ - Afib), có nguy cơ đột quỵ cao gấp 5 lần so với những người khác. Rung nhĩ khiến máu tích tụ trong tim, nơi cục máu đông có thể hình thành. Người bệnh thường cần dùng (hoặc tiếp tục dùng) thuốc chống đông máu như aspirin hoặc warfarin... nhưng cũng có thể cần dùng thuốc để kiểm soát nhịp tim, gồm:
- Thuốc làm chậm nhịp tim: Có thể sử dụng thuốc điều trị huyết áp như thuốc chẹn beta hoặc thuốc chẹn kênh canxi, giúp tim không đập quá nhanh. Một lựa chọn khác là dùng digoxin làm chậm tốc độ dòng điện khi chúng chạy qua tim.
- Thuốc điều chỉnh nhịp tim: Khi nhịp tim (mạch) bình thường trở lại, người bệnh có thể dùng thuốc để kiểm soát nhịp tim (tình trạng bỏ nhịp hoặc tăng nhịp). Các thuốc chẹn kênh natri như quinidine, flecainide hoặc propafenone... làm chậm khả năng dẫn điện của tim. Thuốc chẹn kênh kali như sotalol, amiodarone... hoạt động tương tự bằng cách làm chậm các tín hiệu điện gây ra rung nhĩ.
5. Thuốc giảm cholesterol
Sau một cơn đột quỵ, bác sĩ có thể sẽ kê cho người bệnh một loại thuốc hạ cholesterol gọi là statin. Statin dường như làm giảm nguy cơ đột quỵ lần thứ hai, người bệnh có thể dùng thuốc ngay cả khi cholesterol LDL (xấu) đã thấp hơn 100 mg/dL và không có dấu hiệu nào khác của tình trạng hẹp mạch máu.
6. Thuốc trị đái tháo đường
Đối với người chưa biết mình mắc đái tháo đường type 2 bị đột quỵ, bác sĩ có thể sàng lọc bệnh này và tiền đái tháo đường sau cơn đột quỵ cho người bệnh. Nếu lượng đường trong máu quá cao, bác sĩ có thể kê đơn thuốc để kiểm soát tình trạng này. Một số loại thuốc giúp cơ thể sản xuất nhiều insulin hơn, trong khi một số loại khác làm chậm tốc độ phân hủy carbohydrate trong máu... để giúp kiểm soát đường huyết.
7. Một số loại thuốc khác cho tình trạng sau đột quỵ
Đột quỵ có thể khiến người bệnh gặp phải các vấn đề y tế mới trong quá trình hồi phục. Điều này sẽ tùy thuộc vào loại cơn đột quỵ gặp phải, mức độ nghiêm trọng và cách người bệnh phản ứng về mặt thể chất và cảm xúc trước bệnh tật.
- Thuốc chống trầm cảm : Trầm cảm và lo âu là tình trạng rất thường gặp sau đột quỵ. Thuốc chống trầm cảm thường được kê đơn là thuốc ức chế tái hấp thu serotonin có chọn lọc như citalopram, fluoxetine, paroxetine, sertraline...
- Thuốc điều trị đau trung ương: Người bệnh có thể bị nóng rát hoặc đau nhức cơ thể sau đột quỵ, có thể được kê đơn dùng amitriptyline (thuốc chống trầm cảm) hoặc lamotrigine (thuốc chống co giật).
- Thuốc bổ sung phòng, trị loãng xương: Đối với trường hợp mất cơ nạc và mật độ xương sau đột quỵ, làm tăng nguy cơ bị loãng xương hơn, bác sĩ có thể kê đơn thuốc bổ sung canxi và vitamin D, để giữ cho xương chắc khỏe.
- Thuốc co thắt cơ:Đột quỵ có thể khiến người bệnh bị các chuyển động cơ không thể kiểm soát (co cứng cơ). Trong trường hợp này bác sĩ có thể tiêm một mũi botulinum (botox) vào cơ bị ảnh hưởng hoặc cũng có thể dùng thuốc để giảm co thắt và chuột rút.
Những điều nên và không nên làm khi có người bị đột quỵ Khi thấy người bị đột quỵ đầu tiên phải gọi cấp cứu ngay lập tức, không tự ý sơ cứu và cho uống bất cứ thuốc gì. Theo bác sĩ Nguyễn Ngọc Uyển, khoa Cấp cứu, Bệnh viện Trung ương quân đội 108, đột quỵ được xem là bệnh lý cấp tính, hay xảy ra đột ngột và hậu quả thường gây tử...











Tiêu điểm
Tin đang nóng
Tin mới nhất

Não biến đổi ra sao sau 3 ngày bạn không nói chuyện với ai?

Covid-19 gia tăng tại một số nước, tình hình tại Việt Nam như thế nào?

Giữa cơn bão AI, người thầy vẫn là trái tim của giáo dục

AI và y học: Khi trí tuệ nhân tạo trở thành "bác sĩ thầm lặng'"

Bia rượu vẫn đang tàn phá sức khỏe người Việt

Liệu pháp proton đột phá điều trị ung thư không tác dụng phụ

Uống nước chanh nghệ mỗi sáng có tác dụng gì?

Thói quen buổi sáng 'đầu độc' gan không kém bia rượu

5 dấu hiệu cảnh báo sớm nhất gan bị tổn thương, bạn chớ bỏ qua

3 không khi dùng mật ong

Những rủi ro ít người biết khi dùng vitamin tổng hợp

Nữ sinh ngỡ ngàng khi bác sĩ nói mình là con trai, từ chối phẫu thuật
Có thể bạn quan tâm

"Ác nữ" Kim Phương: Không được đóng phim vài tháng là tôi buồn, tôi bệnh
Sao việt
22:22:17 19/05/2025
Phổ Nghi hạ mình xin việc chính phủ, bị chối bỏ 2 lần, cuối cùng đẩy vào chỗ này
Netizen
22:14:23 19/05/2025
Người lạ mua chậu cây héo 30 triệu đồng, tôi bán đi mới biết một bí mật
Góc tâm tình
22:13:43 19/05/2025
Cảnh sát hé lộ nhiều manh mối vụ sao nam 33 tuổi bị giết hại vứt xác trong rừng
Sao châu á
22:12:57 19/05/2025
Giải pháp bảo mật nhận dạng mặt nạ silicon
Thế giới số
22:08:30 19/05/2025
Hoa hậu Thùy Tiên bị bắt: Nắm 30% cổ phần Chị Em Rọt, đút túi gần 7 tỷ đồng
Pháp luật
22:03:02 19/05/2025
Điều chưa biết về mạng bưu chính KT1 phục vụ cơ quan Đảng, Nhà nước
Tin nổi bật
21:59:24 19/05/2025
"Ác điểu" MQ-9 của Mỹ sắp hết thời sau nhiều năm tung hoành?
Thế giới
21:51:24 19/05/2025
Chân dài 17 tuổi gây xốn xang ở giải bóng chuyền trẻ QG 2025
Sao thể thao
21:44:54 19/05/2025
Giải mã sức hút 'Mưa lửa' - phim về các anh trai đang gây sốt phòng vé
Hậu trường phim
21:26:00 19/05/2025