Người Việt lười vận động, ăn ít rau nhiều muối
Mô hình bệnh tật của người Việt đang chuyển từ các bệnh lây nhiễm sang không lây nhiễm do dinh dưỡng chưa hợp lý, ăn uống thiếu lành mạnh, ít vận động.
Ảnh minh họa
Giáo sư Lê Danh Tuyên, Viện trưởng Dinh dưỡng Quốc gia, đưa ra nhận định trên ngày 14/10. Theo ước tính của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), năm 2017 hơn 541.000 người Việt tử vong, trong đó nguyên nhân do các bệnh không lây nhiễm chiếm tới 76%, đứng đầu là các bệnh tim mạch, đái tháo đường, ung thư, loãng xương, gout…
Video đang HOT
Theo một điều tra do Bộ Y tế tiến hành năm 2015, đến 57% người Việt trưởng thành ăn ít rau và trái cây. Trong khi đó, mức tiêu thụ muối cao gần gấp hai lần khuyến nghị của WHO. Hơn 28% người thiếu hoạt động thể lực, tức là có dưới 150 phút trong tuần hoạt động thể lực cường độ trung bình.
“Thói quen ăn uống thiếu lành mạnh, ít hoạt động thể lực là những nguyên nhân tăng các bệnh mạn tính không lây liên quan đến dinh dưỡng”, ông Tuyên nói.
Bộ Y tế ghi nhận những năm qua Việt Nam đã cải thiện được tình trạng suy dinh dưỡng và nâng cao sức khỏe người dân. Tỷ lệ suy dinh dưỡng thể nhẹ cân giảm từ 30% năm 2000 xuống 14% năm 2015 và năm 2018 là 12,8%. Tỷ lệ thấp còi, tức chiều cao theo tuổi, ở trẻ em dưới 5 tuổi mỗi năm giảm 1%, nhưng vẫn còn ở mức cao (23% năm 2018) và chênh lệch giữa các vùng núi, vùng khó khăn so với thành phố, đồng bằng.
Tuy nhiên, tỷ lệ thừa cân, béo phì đang có xu hướng tăng, nhất là ở khu vực đô thị. Kết quả điều tra của Viện Dinh dưỡng giai đoạn 2017-2018 với 5.000 học sinh từ 75 trường phổ thông cho thấy tỷ lệ thừa cân, béo phì chung ở học sinh là 29%. Tỷ lệ này ở khu vực nông thôn là 18%; thành thị 42%.
Hưởng ứng Ngày Lương thực Thế giới năm nay, Bộ Y tế phát động Tuần lễ Dinh dưỡng và Phát triển, chủ đề “Dinh dưỡng hợp lý để phát triển bền vững”. Theo đó, khuyến khích phát triển mô hình VAC (vườn – ao – chuồng) để tạo nguồn thực phẩm tại chỗ, sạch, an toàn cho bữa ăn gia đình. Sử dụng đa dạng và phối hợp nhiều loại thực phẩm, ăn đủ nhu cầu theo từng lứa tuổi; Tăng cường ăn rau, củ, trái cây và các loại thực phẩm có bổ sung vi chất dinh dưỡng. Nuôi dưỡng trẻ hợp lý trong 1.000 ngày đầu đời để phát triển tối ưu cả về thể chất, tầm vóc và trí tuệ khi trưởng thành. Dinh dưỡng lành mạnh, tăng cường vận động thể lực để phòng chống thừa cân béo phì và các bệnh mạn tính không lây.
Để thực phẩm không gây bệnh cho cơ thể
Hiện nay, mô hình bệnh tật ở Việt Nam đang chuyển tiếp từ các bệnh lây nhiễm sang các bệnh không lây nhiễm, với tỷ lệ 75% ca tử vong do các bệnh không lây nhiễm. Trong đó đứng đầu là các bệnh tim mạch, đái tháo đường, ung thư, loãng xương, gút...
Ảnh minh họa
Có nhiều nguyên nhân khác nhau dẫn đến sự thay đổi mô hình bệnh tật này. Đó là những sai lầm trong sử dụng thực phẩm, là dinh dưỡng thiếu cân đối trong các bữa ăn hằng ngày, hoặc do ăn quá nhiều đạm, mỡ, muối... Để miếng ăn không gây bệnh cho cơ thể thì mỗi chúng ta phải thay đổi thói quen khi ăn uống và sử dụng thực phẩm.
Không ăn quá mặn, quá ngọt bằng cách không sử dụng thực phẩm ăn liền, thức ăn nhanh, hạn chế tới mức thấp nhất những món ăn chứa nhiều muối như kho, rim, rang, dưa cà muối, cá khô.
Nếu mỗi ngày ăn quá 25g đường thì được cho là ăn quá ngọt. Chúng ta có thể hạn chế bằng cách loại bỏ hoàn toàn những đồ uống có ga, có đường, bánh, kẹo... Những loại thực phẩm này làm gia tăng nguy cơ thừa cân, béo phì, đái tháo đường, bệnh tim mạch.
Bên cạnh đó, mọi người lưu ý không để thiếu hụt rau xanh, trái cây trong khẩu phần ăn hằng ngày, bởi theo các bác sĩ ăn ít rau, quả cũng là nguyên nhân của 19% số ung thư dạ dày, ruột; 31% các bệnh thiếu máu cơ tim cục bộ và 11% số trường hợp đột quỵ. Cùng với đó phải loại bỏ mọi nguy cơ thực phẩm không an toàn với con người bằng cách tự trang bị những kiến thức về chọn thực phẩm.
Thực phẩm chỉ an toàn khi không có hóa chất, thuốc bảo vệ thực vật, không bị nhiễm khuẩn, kim loại nặng, tồn dư kháng sinh... Người nội trợ có thể mua được thực phẩm an toàn tại các cửa hàng có chứng nhận của các cơ quan chức năng hoặc mua các loại thực phẩm có thể truy xuất nguồn gốc, thực phẩm hữu cơ...
Tăng huyết áp, nguy cơ và biện pháp phòng ngừa Tăng huyết áp là một trong các bệnh không lây nhiễm, có ảnh hưởng quan trọng đến sức khỏe cộng đồng. Tại Việt Nam, có 25% người trưởng thành trên 25 tuổi có tăng huyết áp, trong đó 52% không biết mình tăng huyết áp. Ảnh minh họa ThS. BS Bùi Hữu Minh Trí, Giám đốc Bệnh viện Tim mạch An Giang cho...