Người hùng Angela Merkel trong khủng hoảng di cư

Bà Angela Merkel trong vòng hai tháng đã thay đổi hình ảnh từ một lãnh đạo có phần lạnh lùng khi xử lý khủng hoảng nợ Hy Lạp thành người hùng trong mắt dân di cư vào châu Âu, song phong cách của bà dường như không biến chuyển.

Một người di cư giơ cao bức hình Thủ tướng Đức Angela Merkel trước khi tham gia một cuộc tuần hành ở Budapest, Hungary, hôm 4/9. Ảnh: AP

Thủ tướng Đức Merkel luôn bắt đầu không quá vội vã nhưng khi giải quyết các thách thức thì vô cùng quyết đoán, tuân thủ quy định của luật pháp quốc tế nhưng cũng quan tâm tới dư luận trong nước, đồng thời luôn tâm niệm với sự dẫn dắt của đầu tàu Đức, châu Âu sẽ tìm ra giải pháp cho vấn đề, theo AP.

Một số nước từng tán đồng cách ứng xử của bà Merkel trước tình trạng vỡ nợ của Hy Lạp như các quốc gia vùng Baltic hay Slovakia, nay quay sang phản đối chính sách chào đón người tị nạn vào châu Âu mà bà Merkel đang áp dụng. Nhưng nữ lãnh đạo 61 tuổi không tỏ ra nao núng.

Tháng 11 tới đây là kỷ niệm 10 năm bà Merkel lên làm thủ tướng Đức và tỉ lệ ủng hộ bà vẫn không ngừng gia tăng. Thành quả này đạt được một phần nhờ bà Merkel đã rất thành công trong việc thuyết phục người dân Đức tin rằng mình có thể kiểm soát mọi cơn khủng hoảng phức tạp nhất, cũng như luôn quan tâm đến nỗi lo âu của dân chúng, bình luận viên Geir Moulson nhận định.

Việc bà Merkel nhất quyết bảo vệ ý kiến cho rằng Đức cùng các quốc gia khác thuộc Liên minh châu Âu (EU) phải có trách nhiệm che chở dân tị nạn đang trốn chạy khỏi các cuộc nội chiến nhen nhóm hy vọng cùng cả ngưỡng mộ đối với những người di cư.

Phong thái nhất quán

Hôm 10/9, trong chuyến thăm một trại tị nạn ở Berlin, Thủ tướng Đức được chào mừng nhiệt liệt giữa tiếng vỗ tay vang dội của hàng nghìn người. Tuy nhiên, giới quan sát hiện chờ đợi để xem liệu phản ứng này còn có thể tiếp tục duy trì hay không sau khi Đức hôm qua tuyên bố buộc phải khôi phục kiểm soát biên giới vì tình trạng quá tải trước dòng người di cư tăng vọt.

Theo ông Manfred Guellner, giám đốc cơ quan thăm dò dư luận Forsa, động thái trên là bằng chứng rõ nét nhất cho thấy tính thực dụng đã trở thành dấu ấn trong chính sách của bà Merkel. Thay đổi về nhận thức không song hành với biến chuyển trong cách tiếp cận, ông nhận xét.

“Tôi nghĩ bà Merkel hành động rất thực tế. Sự thật là dòng người tị nạn vẫn đổ về và bà ấy phải tìm cách để kiểm soát chúng”, Guellner nói. “Như mọi khi, bà cân nhắc kỹ càng và thực hiện từng bước một”, ông cho biết đồng thời thêm rằng cuối cùng thì bộ máy của bà Merkel cũng phải có biện pháp giúp đỡ người tị nạn “để hình ảnh tiêu cực về nước Đức không xuất hiện”.

Được hỏi về việc bà cảm nhận như thế nào khi hình ảnh quốc tế của mình đang thay đổi, Thủ tướng Merkel nói “rất vui mừng vì nước Đức trở thành một quốc gia mà những người bên ngoài nhìn vào với một niềm hy vọng”.

“Nhưng tôi nghĩ những gì đạt được không phải chỉ bởi cá nhân tôi. Đó là nhờ cả đất nước, nhờ những người dân Đức đứng tại các nhà ga và dang rộng vòng tay chào đón người tị nạn”, bà nói.

Thủ tướng Merkel cũng nhắc tới lợi ích mà Đức có được khi tiếp nhận dòng người di cư. “Nếu chúng ta thực hiện tốt việc này, nó sẽ mang tới nhiều cơ hội hơn là rủi ro”, bà nói.

Những biểu hiện trên cho thấy dù cương quyết và cứng rắn trong hành động nhưng sự đồng tình của dư luận trong nước vẫn luôn là yếu tố chi phối, ảnh hưởng nhiều tới các quyết định của bà Merkel, theo AP.

Quan điểm nhất quán của Thủ tướng Đức còn được thể hiện ở chỗ bà thường xuyên đề cao việc EU cần tuân thủ luật pháp và quy định quốc tế trong giải quyết khủng hoảng.

Phản ứng trước khủng hoảng nợ của Hy Lạp, bà từng nhấn mạnh vào điểm này và nhận được thái độ không hài lòng từ một số nước. Tới cuộc khủng hoảng di cư, phương pháp tiếp cận trên lại được áp dụng.

Bà Merkel kiên quyết bác bỏ lập luận của Hungary khi cho rằng đây là vấn đề của riêng Đức bằng cách dẫn lại Công ước Geneva về tị nạn áp dụng cho mọi thành viên EU.

“Đức đang làm những việc cần thiết xét cả về đạo đức và pháp lý, không hơn không kém”, bà tuyên bố.

Chính quyền bà Merkel cũng thẳng thừng bác bỏ những cáo buộc cho rằng Đức coi thường luật lệ của EU khi quyết định không gửi trả người tị nạn Syria về quốc gia châu Âu đầu tiên mà họ đặt chân tới. Bên cạnh đó, tôn chỉ các quốc gia châu Âu cùng chia sẻ gánh nặng để giảm bớt mức độ nghiêm trọng của cuộc khủng hoảng di cư luôn được bà theo sát.

Bà Merkel mùa hè năm nay từng phải nhận nhiều lời chỉ trích vì lưỡng lự trong việc giải quyết cuộc khủng hoảng di cư trong khi những người dân Đức bình thường dốc sức hỗ trợ người tị nạn. Thực tế này một lần nữa phản ánh phong cách có lẽ đã trở thành “bản sắc” của bà Merkel: đứng ngoài các vấn đề gây tranh cãi và quan sát cho tới lúc nắm được hết mọi hệ lụy chính trị, Geir Moulson đánh giá.

Bà Merkel ban đầu chỉ để bộ trưởng nội vụ và phó thủ tướng tới thăm các trại tị nạn ở thị trấn miền đông Heidenau. Nhưng sau đó bà tham gia tích cực hơn, bắt đầu bằng việc đồng ý cho hàng nghìn người di cư kẹt ở Hungary vào Đức.

Cho rằng khủng hoảng di cư cũng giống khủng hoảng nợ của Hy Lạp, là vấn đề không thể giải quyết một sớm một chiều, bà Merkel đang lên phương án đối phó với làn sóng người tị nạn trong dài hạn.

“Đây là một thách thức lớn, không chỉ xảy ra vài ngày hay vài tháng mà chúng ta sẽ phải đối mặt với nó trong khoảng thời gian rất dài”, bà Merkel mới đây phát biểu. “Vì thế, lòng tận tâm của Đức là đáng quý nhưng hiện tại chúng ta cần sự linh động hơn”.

Vũ Hoàng

Theo AP