Ngã rẽ AI của chàng thủ khoa ‘kép’ ngành Toán

Nguyễn Minh Huy chỉ mất ba năm để tốt nghiệp ngành Toán trường Đại học Khoa học Tự nhiên với điểm tổng kết 9,75 rồi chuyển hướng nghiên cứu chuyên sâu về AI.

Sau nửa năm vượt qua các vòng thi để có tên trong viện nghiên cứu trí tuệ nhân tạo (AI) của một tập đoàn hàng đầu, hiện Nguyễn Minh Huy (quê Hậu Giang) đã quen nhịp sống và công việc tại Hà Nội.

Gần bốn năm trước, Huy là thủ khoa đầu vào ngành Toán trường Đại học Khoa học Tự nhiên (Đại học Quốc gia TP HCM) với 29,55 điểm. Năm 2020, cậu lại là thủ khoa đầu ra – sớm hơn một năm so với thời gian dự kiến.

Chàng trai miền Tây vốn yêu thích Toán từ nhỏ, nhận ra sở trường của mình năm lớp 5 và tham gia một số cuộc thi Violympic. Suốt thời học phổ thông cậu nuôi dưỡng đam mê này và chỉ đăng ký duy nhất nguyện vọng vào khoa Toán trường đại học. Lúc nhận kết quả trúng tuyển, Huy vỡ oà vui sướng vì năm trước ngành Toán chỉ có điểm chuẩn 18.

Nguyễn Minh Huy làm việc tại viện nghiên cứu AI ở Hà Nội hồi tháng 2. Ảnh: Nhân vật cung cấp.

Huy cho biết, là thủ khoa nhưng luôn ý thức rằng trong lớp, trong trường có rất nhiều người giỏi đến từ khắp mọi miền nên luôn nhủ “phải cố gắng nhiều hơn”. Năm nhất, cậu được tiếp cận các bài toán chuyên sâu, hướng đến nghiên cứu lâu dài, không còn đơn thuần là việc giải bài toán khó.

Cậu nhận thức được tầm quan trọng của các môn đại cương, chịu khó học lý thuyết nên dễ dàng tiếp cận các vấn đề mở rộng, chuyên sâu. Thời gian học tại trường, nam sinh luôn đứng tốp đầu ở khoa Toán về điểm số, liên tục giành được các giải thưởng lớn của sinh viên như: Huy chương vàng môn Đại số và Huy chương đồng môn Giải tích, kỳ thi Olympic Toán sinh viên toàn quốc (2019); Học bổng chương trình trọng điểm quốc gia phát triển Toán học của Viện nghiên cứu cao cấp về Toán 2018-2020…

Huy cũng tham gia viết một bài báo khoa học Đề xuất thuật toán để ước lượng những dữ liệu bị khuyết (tên tiếng Anh: EPEM: Efficient Parameter Estimation for Multiple Class Monotone Missing Data) đăng trên tạp chí Information Sciences .

“Đạt được nhiều thành tích, giải thưởng nhưng tôi cũng từng thấy hoang mang trong thời gian học tại trường”, Huy chia sẻ.

Mơ ước của anh từ ngày còn học ở trường THPT chuyên Vị Thanh là đi du học, muốn nâng cao khả năng hết mức để xem bản thân sẽ phát triển được đến đâu. Tuy nhiên, nếu chỉ theo đuổi con đường toán thuần túy thì khó kiếm học bổng. Những sinh viên khoá trước thường chọn hai hướng, hoặc nghiên cứu chuyên sâu, hoặc đi làm toán kinh tế, tài chính ở các công ty. “Tôi không hứng thú với cả hai con đường đó nên cảm thấy mơ hồ về tương lai”, anh lý giải.

Bước vào năm ba, Huy dần xác định cho mình mục tiêu rõ ràng nhờ sự giúp đỡ của những người thầy và lời khuyên từ bạn bè. Khi tham gia một cuộc thi Olympic tại Nha Trang, thầy trưởng đoàn đã gợi ý cậu tìm hiểu về Toán thống kê và AI bởi hai ngành này rất có triển vọng ứng dụng, khả năng xin học bổng cao.

Đầu năm ngoái cả nước thực hiện giãn cách vì Covid-19, trường cho sinh viên học trực tuyến. Một số môn Toán rất khó để dạy online nên sinh viên được đăng ký trước các môn về Trí tuệ nhân tạo. Huy đăng ký những môn học liên quan và cảm thấy cuốn hút với lĩnh vực này. Cậu tìm tòi thêm sách vở, tài liệu bên ngoài về AI. Càng nghiên cứu sâu, cậu càng thấy rõ con đường tương lai rộng mở.

Cuối năm ba đại học, Huy trình bày mong muốn được nghiên cứu AI với một cựu sinh viên của trường Đại học Khoa học Tự nhiên, hiện là giáo sư một đại học tại Mỹ. Anh nộp hồ sơ vào viện theo lời “dụ dỗ” của đàn anh, hy vọng tìm được việc làm trong môi trường nghiên cứu chuyên nghiệp, tạo đà để xin học bổng du học tiến sĩ tại Mỹ.

Tháng 7/2020, trải qua ba vòng phỏng vấn, Huy nhận được giấy báo trúng tuyển của tập đoàn. Anh là một trong 10 người trên cả nước được nhận vào chương trình này và là người trẻ nhất được ký hợp đồng dài hạn hai tháng sau đó.

Nguyễn Minh Huy trong ngày tốt nghiệp đại học tháng 8/2020. Ảnh: Nhân vật cung cấp.

Nhìn lại chặng đường học tập của mình, Huy tự nhận bản thân có nhiều thuận lợi và may mắn. Từ khi đam mê Toán học và quyết tâm theo đuổi môn này, cậu đều được gia đình ủng hộ. “Ba mẹ mở cơ sở thu mua phế liệu nên thường xuyên phải làm việc về muộn, tiếp xúc với khói bụi. Chứng kiến sự vất vả của ba mẹ là động lực để tôi quyết tâm học tập, làm việc chăm chỉ”, Huy kể.

Ngoài ba mẹ luôn ở bên động viên, Huy còn có người dì giữ vai trò quan trọng không kém. Dì đã luôn bảo ban, định hướng, chăm sóc anh từ tấm bé. Huy học tốt tiếng Anh cũng nhờ dì hướng dẫn đi học từ sớm, sau này mới nghiên cứu được nhiều tài liệu nước ngoài phục vụ cho việc học.

Theo Huy, nghiên cứu AI đòi hỏi khả năng chịu áp lực cao, từ bước lên ý tưởng, nghiên cứu và kiểm chứng thuật toán.

Phải dành nhiều thời gian trong phòng nghiên cứu nên đôi lúc việc nghỉ ngơi, thư giãn của Huy bị hạn chế. Khi quá mệt, cậu gọi điện cho gia đình hoặc bạn bè để được tiếp thêm động lực.

Ngoài thời gian nghiên cứu, Huy lại trở về là một chàng trai năng động, thích du lịch. Hồi còn đi học, cậu thường tranh thủ những kỳ nghỉ dài để khám phá nhiều nơi. Chàng trai rất thích bóng đá với thần tượng là Cristiano Ronaldo.

“Tôi ngưỡng mộ sự cố gắng của anh ấy và thấy bản thân học tập được nhiều điều. Chẳng hạn, anh ấy sinh ra không phải là thiên tài nhưng chính nhờ nỗ lực bền bỉ đã làm được những điều phi thường”, Huy nói.