Nặng gánh nợ nần, doanh nghiệp mong giảm thêm lãi suất

Năm 2020, doanh nghiệp gặp muôn vàn khó khăn trước tác động của đại dịch. Đặc biệt, với những DN nặng gánh nợ vay, kinh doanh khó khăn khiến nợ vay tăng, áp lực trả nợ tăng khiến chi phí lãi vay đã “ăn mòn” lợi nhuận.

Nhiều DN đang phải gánh những khoản nợ lớn và gặp khó trong việc trả nợ. Ảnh: ST

Gánh nợ “khủng”

Báo cáo tài chính hợp nhất quý 2/2020 của Công ty Cổ phần Nông nghiệp quốc tế Hoàng Anh Gia Lai – HAGL Agrico ghi nhận, lũy kế 6 tháng, doanh thu HAGL Agrico đạt 1.166 tỷ đồng, tăng 49% so với cùng kỳ. Lợi nhuận sau thuế thu về hơn 10 tỷ đồng, trong khi cùng kỳ 2019 lỗ ròng hơn 751 tỷ đồng. Năm 2020, HAGL Agrico đặt kế hoạch doanh thu 4.307 tỷ đồng, gấp 2,3 lần doanh thu đạt được năm 2019, tương ứng lãi trước thuế 566 tỷ đồng. Như vậy, nửa đầu năm doanh nghiệp này đã lần lượt thực hiện được 27% chỉ tiêu doanh thu và khoảng 2% chỉ tiêu lợi nhuận trước thuế.

Tuy vậy, do đầu tư vào mảng nông nghiệp, DN này đang “đeo” những khoản nợ khá lớn. Ghi nhận đến hết ngày 30/6, tổng nợ đi vay của doanh nghiệp là 12.380 tỷ đồng, gấp 1,35 lần vốn chủ sở hữu. So với đầu năm, nợ vay của HAGL Agrico đã tăng thêm 3.175 tỷ đồng. Nợ đi vay của doanh nghiệp tăng mạnh do tăng vay từ công ty mẹ Hoàng Anh Gia Lai và Công ty Cổ phần Chế biến và phân phối nông nghiệp Thadi, đơn vị thuộc Công ty Cổ phần Ô tô Trường Hải (Thaco).

Tương tự, Công ty Cổ phần Tập đoàn CIENCO4 trong 6 tháng đầu năm 2020, doanh thu thuần và lãi ròng lần lượt đạt 951 tỷ đồng và 33 tỷ đồng, tương ứng giảm 8% về doanh thu và giảm 56% về lợi nhuận so với cùng kỳ năm trước. Đáng chú ý, tại thời điểm cuối quý 2, tổng tài sản của CIENCO4 đạt gần 7.354 tỷ đồng, tăng nhẹ 4% so với thời điểm đầu năm, nhưng nợ phải trả lại tăng lên tới hơn 6.072 tỷ đồng, tăng 4% so với đầu năm. Trong khi vốn chủ sở hữu chỉ là hơn 1.281 tỷ đồng, tức là nợ của DN này chiếm 83% tổng tài sản, gấp 4,7 lần vốn chủ.

Một DN khác cũng gánh nợ “khủng” là Tập đoàn Hòa Phát. Tính đến cuối tháng 6, DN này ghi nhận hơn 60.063 tỷ đồng nợ phải trả, tăng 11% so với con số đầu năm. Trong đó, tổng nợ vay ở mức hơn 42.600 tỷ đồng, tăng 16% so với đầu năm và chiếm gần 38% tổng tài sản. Nợ vay tăng cao, khoản chi phí lãi vay 1.004 tỷ đồng nửa đầu năm của doanh nghiệp này cũng cao hơn con số 936 tỷ đồng của cả năm 2019, gấp 2,5 lần cùng kỳ. Như vậy, Tập đoàn Hòa Phát phải trả bình quân tới gần 5,6 tỷ đồng lãi vay một ngày.

Đặc biệt, nhiều DN trong các lĩnh vực chịu ảnh hưởng mạnh nhất từ dịch Covid-19 cũng đang “đau đầu” vì những khoản nợ vay quá lớn. Như với lĩnh vực du lịch, báo cáo tài chính quý 2 của Công ty Cổ phần Du lịch và tiếp thị giao thông vận tải Việt Nam ( Vietravel) cho thấy, lũy kế 6 tháng, doanh thu của DN này chỉ còn hơn 895 tỷ đồng, giảm mạnh từ mức 3.346 tỷ đồng cùng kỳ năm trước, khiến lợi nhuận sau thuế 6 tháng bị âm tới 65 tỷ đồng. Tuy nhiên, nhìn vào khoản nợ vay của DN này thì thấy, Vietravel còn dư nợ vay ngắn hạn 228 tỷ đồng tại 4 ngân hàng và dư nợ vay dài hạn 714 tỷ đồng (vay ngân hàng và phát hành trái phiếu). Vì thế, nửa đầu năm nay, chi phí lãi vay của DN này lên tới hơn 41,5 tỷ đồng, tăng gấp 7,5 lần cùng kỳ năm ngoái.

Mong chờ hỗ trợ

Rõ ràng, kinh tế gặp khó vì đại dịch đã và đang khiến các DN khó xoay chuyển dòng tiền vào việc trả nợ, khiến dư nợ tại các DN tăng lên. Đáng lưu ý, đa phần đây là những khoản dư nợ cũ DN chưa thể trả được, khiến chi phí lãi vay tiếp tục “ăn mòn” lợi nhuận, cộng dồn để các khoản nợ càng “phình to”. Chính vì thế, báo cáo tài chính quý 2 của các ngân hàng đều cho thấy tỷ lệ nợ xấu tăng lên đáng kể nhưng tốc độ tăng trưởng tín dụng lại ở mức rất thấp.

Chia sẻ về khó khăn của DN, bà Huỳnh Phan Phương Hòa, Phó Tổng giám đốc Vietravel cho biết, lượng khách hủy tour rất lớn, 60 – 80% nhân sự đang nghỉ không lương. Do đó, điều DN cần lúc này là được hỗ trợ vốn để tồn tại, cùng với đó là phải có chính sách giảm thêm lãi suất vay, giảm thuế cho DN… Còn theo ông Trần Thanh Sơn, Chủ tịch Hiệp hội Du lịch Phú Thọ, các cơ quan chức năng cần có các chính sách tạo điều kiện cho DN giãn nợ, giảm lãi suất nhiều hơn, mở rộng hạn mức cho vay đối với DN hoạt động kinh doanh uy tín.

Thực tế là từ đầu năm đến nay, trước diễn biến phức tạp của dịch bệnh, Chính phủ đã chỉ đạo các cơ quan quản lý giảm mạnh lãi suất và thuế cho DN. Riêng về lãi suất, hiện mặt bằng lãi suất cho vay đã giảm từ 2-4% so với năm ngoái. Tuy nhiên, việc tiếp cận vốn với nhiều DN vẫn không phải dễ dàng. Do vậy, mới đây, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước cũng đã yêu cầu các ngân hàng tiết giảm chi phí hoạt động bằng cách giảm lương thưởng, lợi nhuận, từ đó có nguồn lực giảm lãi suất cho vay thực chất với cả khoản vay hiện hữu và vay mới để hỗ trợ DN, người dân.

Trước những chỉ đạo quyết liệt này, các chuyên gia cho rằng có thể trong thời gian tới, mặt bằng lãi suất cho vay sẽ giảm thêm, bởi thời gian vừa qua các ngân hàng liên tục giảm lãi suất huy động, tạo thêm dư địa để giảm lãi vay. Ngoài ra, theo các chuyên gia của Công ty Chứng khoán BVSC, Ngân hàng Nhà nước sẽ đẩy mạnh việc tháo gỡ các rào cản giúp DN tiếp cận vốn sau Covid-19, nới room tín dụng cho các ngân hàng, thậm chí tái cấp vốn cho các dự án đầu tư công có độ lan tỏa cao…