Nâng cao trách nhiệm Hội đồng thẩm định SGK

Bộ GD&ĐT vừa khai mạc Hội đồng thẩm định sách giáo khoa (SGK) lớp 2 vòng 2 biên soạn theo CT GDPT 2018 tại Hà Nội.

Trong bối cảnh một số nội dung của SGK lớp 1 đang được giảng dạy cần có điều chỉnh cho phù hợp hơn, vai trò của các Hội đồng thẩm định sách càng phải nâng cao hơn nữa.

Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Hữu Độ ghi nhận những nỗ lực cố gắng, nghiêm túc của Hội đồng thẩm định ở vòng 1, do đó các bản mẫu sách giáo khoa đã được sửa sang kĩ càng. Bước vào vòng thẩm định 2 vô cùng quan trọng, Thứ trưởng Nguyễn Hữu Độ đưa ra 5 yêu cầu đối với Hội đồng thẩm định sách giáo khoa lớp 2.

Trước hết, cần tập trung kĩ càng trong việc đánh giá để đưa ra những sản phẩm chất lượng cao. Quá trình thẩm định càng nghiêm túc bao nhiêu, uy tín của Hội đồng càng tốt bấy nhiêu và sản phẩm SGK sẽ được xã hội đánh giá ghi nhận, tác giả cũng trân trọng thành quả này.

Thẩm định gắn với tinh giản chương trình. Những ngữ liệu, nội dung kiến thức đưa ra phải thiết thực với hoàn cảnh xã hội và các vùng miền. Ngữ liệu, phương ngữ, ngôn ngữ sử dụng cần thân thiện phổ thông, dễ sử dụng… giúp cho học sinh nhanh chóng tiếp cận và mang tính giáo dục cao.

Vai trò của Hội đồng thẩm định SGK được nhấn mạnh phải kỹ càng và chi tiết hơn nữa. Ảnh: moet.gov.vn

Hội đồng thẩm định cần kiên định với quyết định của mình. Nếu thấy đúng phải cương quyết bảo vệ, báo cáo lãnh đạo Bộ để thực hiện theo cái đúng. Sách có lỗi thì kiên quyết loại bỏ nhưng không vì thế làm giảm độ mở của sách.

Hội đồng thẩm định cần tăng cường tính trách nhiệm cùng Bộ GD&ĐT trong việc giải trình các vấn đề với xã hội, cộng đồng… về sản phẩm. Gắn trách nhiệm, uy tín của lãnh đạo Bộ, Bộ GD&ĐT với Hội đồng trước cộng đồng, xã hội, nhân dân…

Đặc biệt, phải nâng cao hơn nữa trách nhiệm của Chủ tịch Hội đồng thẩm định trước hội đồng bởi đây là người dẫn dắt, định hướng trong quá trình thảo luận, thẩm định SGK. Chủ tịch Hội đồng thẩm định có thể mời đại diện tác giả của bản mẫu SGK đến để trao đổi hoặc tham vấn các ý kiến nhà khoa học độc lập nếu cần. Chủ tịch Hội đồng thẩm định chủ trì thực hiện đầy đủ các nội dung và có thể điều chỉnh thời gian làm việc cho phù hợp và báo cáo ban tổ chức biết để theo dõi, giám sát, hỗ trợ thực hiện.

Sau khi kết thúc thẩm định vòng 2, Bộ GD&ĐT (Vụ Giáo dục tiểu học) sẽ tiến hành chức năng quản lý Nhà nước về việc bàn giao các biên bản của các Hội đồng đến các đơn vị đề nghị thẩm định và ban hành Quyết định phê duyệt danh mục SGK sử dụng trong cơ sở giáo dục phổ thông.

Trong bối cảnh thời gian vừa qua, SGK Tiếng Việt lớp 1 bộ Cánh Diều còn gây ra những băn khoăn về phương ngữ, kết cấu các đoạn trích, vai trò của Hội đồng thẩm định lại càng phải kỹ càng và chi tiết hơn nữa.

Những vấn đề cần điều chỉnh trong SGK Tiếng Việt thời gian vừa qua ngoài đặt ra yêu cầu quá trình thẩm định phải kỹ hơn, còn đòi hỏi quá trình thực nghiệm SGK cũng phải cụ thể hơn.

Hiện nay, Bộ GD&ĐT chưa có văn bản nào quy định mỗi môn học các NXB phải thực nghiệm thực tế trong thời gian bao lâu mà chỉ quy định có nội dung thực nghiệm trong hồ sơ gửi Hội đồng thẩm định SGK quốc gia.

GS Mai Ngọc Chừ, Phó chủ tịch Hội đồng thẩm định SGK Tiếng Việt lớp 1, cho rằng, quá trình thực nghiệm SGK lớp 1 vừa qua quá vội vàng. Quá trình này nếu được Bộ GD&ĐT tổ chức sẽ khách quan và tốt hơn.

Vì thế, Văn phòng Chính phủ thông báo kết luận của Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam tại cuộc họp về SGK, trong đó có yêu cầu, Bộ GD&ĐT cần rà soát ngay các quy định, tổ chức thuộc trách nhiệm của Bộ, của Bộ trưởng liên quan tới chương trình, SGK mới.

Từ thực tiễn biên soạn, thẩm định, phê duyệt SGK lớp 1 mới vừa qua, Bộ GD&ĐT cần rà soát ngay các quy định, tổ chức thuộc trách nhiệm của Bộ, của Bộ trưởng liên quan tới chương trình, SGK; có giải pháp cụ thể, hiệu quả để huy động, phát huy đội ngũ giáo viên, các nhà khoa học, chuyên gia tham gia đóng góp ý kiến đối với SGK mới và xây dựng kho học liệu điện tử theo chương trình mới.