Nâng cao hiệu quả dạy tiếng Việt cho trẻ em Việt Nam ở nước ngoài
Tiến sĩ Nguyễn Thụy Anh, tác giả bộ sách ‘Chào Tiếng Việt’ cho rằng, điều quan trọng nhất khi dạy tiếng Việt cho trẻ em Việt Nam ở nước ngoài là cần khơi gợi sự hứng thú, tò mò và nhu cầu giao tiếp bằng tiếng Việt của các em thông qua các hoạt động tương tác như trò chơi, lễ hội…
Chiều 20/8, tại Hà Nội, trong khuôn khổ “ Khóa tập huấn giảng dạy tiếng Việt cho giáo viên người Việt Nam ở nước ngoài năm 2022″ do Bộ Ngoại giao cùng Bộ Giáo dục và Đào tạo phối hợp tổ chức, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam đã tổ chức tọa đàm “Phương pháp dạy tiếng Việt cho trẻ em Việt Nam ở nước ngoài”. Đây cũng là hoạt động hưởng ứng Ngày tôn vinh tiếng Việt 8/9.
Tổng Giám đốc NXB Giáo dục Việt Nam Hoàng Lê Bách phát biểu. Ảnh: Thanh Tùng/TTXVN
Phát biểu tại tọa đàm, ông Hoàng Lê Bách, Tổng Giám đốc Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam cho biết: Ngày 3/8/2022, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Phạm Bình Minh đã ký Quyết định số 930/QĐ-TTg phê duyệt Đề án “Ngày tôn vinh tiếng Việt trong cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài giai đoạn 2023-2030″. Đề án đưa ra các nhiệm vụ, giải pháp, trong đó đáng chú ý là hàng năm tổ chức Ngày tôn vinh tiếng Việt (8/9) nhằm nâng cao nhận thức của cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài về tiếng Việt; tôn vinh vẻ đẹp, giá trị của tiếng Việt trong cộng đồng; tổng hợp, đánh giá về tình hình, nhu cầu sử dụng tiếng Việt, khuyến khích kiều bào tìm hiểu về ngôn ngữ, văn hóa Việt Nam…
Trong những năm qua, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam đã biên soạn, xuất bản nhiều cuốn sách phục vụ việc học tập, nghiên cứu, giảng dạy nâng cao tri thức và tình yêu đối với tiếng Việt, văn học, văn hóa của Việt Nam. Bên cạnh đó, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam cũng xuất bản, phát hành một số bộ sách dạy tiếng Việt cho người Việt Nam ở nước ngoài như: Tiếng Việt vui, Quê Việt và gần đây nhất là Chào Tiếng Việt.
Bộ sách “Chào Tiếng Việt” do tác giả Nguyễn Thụy Anh biên soạn theo Chương trình tiếng Việt cho người Việt Nam ở nước ngoài của Bộ Giáo dục và Đào tạo năm 2018, hướng đến đối tượng trẻ em từ 6 đến 15 tuổi. Ảnh: Thanh Tùng/TTXVN
Ông Hoàng Lê Bách chia sẻ: Trong tương lai, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam và Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài (Bộ Ngoại giao) sẽ tiếp tục phối hợp triển khai chuỗi các hoạt động: Tập huấn, chia sẻ về phương pháp dạy tiếng Việt cho trẻ em trong cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài; xây dựng các thư viện, giới thiệu sách, truyền bá văn hóa Việt Nam tại các nước…Với những hoạt động này, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam mong muốn góp phần lan tỏa tình yêu tiếng Việt và là đơn vị cung cấp nguồn tài liệu hữu ích nhằm thúc đẩy phong trào dạy và học tiếng Việt trong cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài.
Tại buổi tọa đàm, các giáo viên dạy tiếng Việt ở trong và ngoài nước đã cùng tác giả biên soạn sách trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm về việc dạy tiếng Việt cho trẻ em Việt Nam ở nước ngoài. Theo các chuyên gia, trong quá trình học tiếng Việt, giai đoạn đầu tiên là giai đoạn khó khăn nhất đối với người học ở lứa tuổi thanh thiếu niên. Ở những cấp độ đầu tiên, nếu người dạy quá chú trọng việc nhận mặt chữ, luyện âm, vần, ghép từ, tô chữ … mà không quan tâm tổ chức hoạt động sư phạm sẽ tạo tâm lý buồn chán cho người học ở lứa tuổi này.
Video đang HOT
Giáo viên tìm hiểu về bộ sách “Chào Tiếng Việt”. Ảnh: Thanh Tùng/TTXVN
Tiến sĩ Nguyễn Thụy Anh, tác giả bộ sách “Chào Tiếng Việt” cho rằng, điều quan trọng nhất khi dạy tiếng Việt cho trẻ em Việt Nam ở nước ngoài là cần khơi gợi sự hứng thú, tò mò và nhu cầu giao tiếp bằng tiếng Việt của các em thông qua các hoạt động tương tác như trò chơi, lễ hội… Từ đó, các em sẽ tự muốn tìm hiểu, học và sử dụng tiếng Việt trong giao tiếp.
Giáo sư Nguyễn Như Ý cho rằng, dạy tiếng Việt cho trẻ em Việt Nam ở nước ngoài là vấn đề rất phức tạp và đang có tình trạng “loạn” phương pháp dạy. Điều đáng lưu ý, từ trước đến nay, chúng ta mới chỉ hướng đến việc dạy tiếng Việt để trẻ có thể giao tiếp được với ông, bà, người thân và giữ gìn được nền văn hóa Việt Nam. Tuy nhiên, Giáo sư Nguyễn Như Ý nhấn mạnh, việc dạy tiếng Việt còn phải hướng tới giúp trẻ sử dụng tiếng Việt là phương tiện để phát triển bản thân. Có như vậy, việc sử dụng tiếng Việt với trẻ em ở nước ngoài mới đạt được mục đích lâu dài.
Bộ sách “Chào Tiếng Việt” gồm 6 cuốn, được chia theo các cấp độ: Cấp độ 1 – Ra khơi; Cấp độ 2 – Khám phá; Cấp độ 3 – Thử thách; Cấp độ 4 – Kết nối; Cấp độ 5 – Cống hiến; Cấp độ 6 – Trưởng thành. Ảnh: Thanh Tùng/TTXVN
Tại tọa đàm, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam đã giới thiệu bộ sách “Chào Tiếng Việt do tác giả Nguyễn Thụy Anh biên soạn theo Chương trình tiếng Việt cho người Việt Nam ở nước ngoài của Bộ Giáo dục và Đào tạo năm 2018, hướng đến đối tượng trẻ em từ 6 đến 15 tuổi.
Bộ sách gồm 6 cuốn chia theo các cấp độ. Trong đó, sử dụng phương pháp tiếp cận trẻ em thông qua trò chơi, hoạt động cụ thể để khơi dậy trong các em sự thích thú sử dụng tiếng Việt khi giao lưu, tương tác với người thân và cộng đồng người Việt. Ngoài ra, bộ sách còn cung cấp các kiến thức về văn hóa, lịch sử, địa lí Việt Nam.
Bộ sách “Chào Tiếng Việt” cũng hướng tới đối tượng sử dụng là các thầy cô giáo, các phụ huynh hướng dẫn trẻ em học tiếng Việt ở các nhóm lớp hoặc trong các gia đình người Việt ở nước ngoài. Bộ tài liệu này cũng hữu ích cho quá trình dạy và học tiếng Việt trong các trường quốc tế ở Việt Nam.
Hà Nội: Các trường THPT đã chuẩn bị gì cho việc dạy chương trình mới?
Mặc dù đã có thời gian dài nghiên cứu, chuẩn bị nhưng khi triển khai Chương trình GDPT 2018, các trường vẫn phải loay hoay tự tìm phương pháp cho mình.
Chỉ còn ít ngày nữa năm học 2022-2023 sẽ chính thức bắt đầu, chưa kịp mừng khi kết thúc thời gian dài giảng dạy trực tuyến, các trường đã phải nhanh chóng bắt tay vào triển khai Chương trình GDPT mới cho năm học này.
Ở khối THPT, thời điểm hiện tại, học sinh đầu cấp đang gấp rút hoàn tất các công đoạn lựa chọn môn học bắt buộc và môn học tự chọn. Phía nhà trường ngoài việc định hướng cho học sinh, cũng phải tiến hành tập huấn, xây dựng bài giảng đáp ứng yêu cầu của chương trình mới.
Các em học sinh khối 10 năm nay được lựa chọn 4 môn học trong 9 môn học gồm Địa lý; Giáo dục kinh tế và pháp luật; Vật lý; Hóa học; Sinh học; Công nghệ; Tin học; Âm nhạc; Mỹ thuật. Lựa chọn môn học như thế nào cho phù hợp là điều phụ huynh, học sinh quan tâm.
Khó khăn trong xây dựng tổ hợp môn.
Trao đổi với Người Đưa tin, ông Nguyễn Văn Dũng, Hiệu trưởng trường THPT Hoài Đức A, Hoài Đức cho biết: "Trên cơ sở nguyện vọng của học sinh và tổ hợp của nhà trường đưa ra đến thời điểm hiện tại chúng tôi cơ bản đã sắp xếp xong từng môn lựa chọn và bắt buộc".
Để đảm bảo nhân sự, điều kiện giảng dạy, nhà trường vẫn xây dựng những tổ hợp dựa trên việc phân ban các khối tự nhiên và xã hội như chương trình cũ. Tuy nhiên, khi thực hiện cũng gặp khó khăn trong việc bố trí giáo viên, và chỉ có thể cố gắng điều tiết để đảm bảo phù hợp.
Về việc thực hiện giảng dạy đối với lớp 10 năm nay, ông Dũng chia sẻ: "Trên cơ sở tập huấn nội dung sách giáo khoa, tập huấn của Sở GD&ĐT, chúng tôi tập trung chủ yếu tập trung vào đổi mới phương pháp dạy học, thay đổi nhiều trong tổ chức dạy học và mục đích đào tạo, riêng về kiến thức cơ bản không thay đổi gì nhiều".
Để mang lại kết quả, thầy Dũng cũng cho rằng cần thực hiện phương pháp giảng dạy phù hợp với chương trình mới, thích hợp với từng môn, từng bài và cần đảm bảo tính chủ động của học sinh.
Tự tìm phương án cho mình
Ở chiều ngược lại năm học này nhiều trường vẫn gặp khó khăn trong việc chọn tổ hợp, xếp lớp cho học sinh. Có điểm đầu vào ở mức thấp, một số tổ hợp không đủ lượng học sinh đăng ký, trường THPT Minh Khai, Quốc Oai đã phải có những tính toán để phù hợp với thực tế.
Bà Trần Thị Thủy, Hiệu trưởng trường THPT Minh Khai, Quốc Oai chia sẻ: "Ngay sau khi có những thay đổi về môn Lịch sử, nhà trường cũng đã nhanh chóng triển khai việc xây dựng tổ hợp môn.
Tuy nhiên, trường chúng tôi khác với các trường điểm trúng tuyển cao, việc cho học sinh đăng ký theo khối dự thi đại học không thành công vì có những khối chỉ được 5 hoặc 25 em đăng ký như vậy không đủ để xếp lớp".
Phía nhà trường đã phải quay về với cách chia cũ, định hướng theo hai ban Khoa học tự nhiên và Khoa học xã hội, "Chưa biết sau 3 năm các con sẽ thi tốt nghiệp như thế nào, chúng tôi phải định hướng theo chương trình cũ, các lớp theo ban tự nhiên sẽ gồm những môn Lý, Hóa, Sinh; khối xã hội gồm Sử, Địa, GDCD. Đây sẽ là những môn cơ bản để phù hợp thi tốt nghiệp sau này của học sinh", bà Thủy bày tỏ.
Nhưng giải pháp này cũng dẫn đến việc học sinh sẽ học lệch, chuyên về một khối, các khối A, khối B sẽ rất ít học sinh và đa phần các em đều theo ban xã hội.
Cần có những tính toán kỹ lưỡng trong triển khai Chương trình GDPT 2018.
Song song với lựa chọn tổ hợp, để đảm bảo công tác giảng dạy cho năm học mới, nhà trường cũng đã tiến hành công tác tập huấn, xây dựng kế hoạch bài giảng, làm bài giảng mẫu theo tổ nhóm.
Chia sẻ thêm về nhân sự, bà Thủy bày tỏ: "Hiện tại còn lớp 11, 12 theo chương trình cũ vì vậy vẫn chưa quá xáo trộn về mặt bằng nhân sự, không thừa thiếu cục bộ, những môn thừa giáo viên sẽ được xếp sang giải dạy môn trải nghiệm hoặc Giáo dục địa phương".
Trước những thay đổi của chương trình lớp 10 năm nay, các trường cần có những lưu ý gì trong phương pháp giảng dạy và thực hiện, chia sẻ với Người Đưa tin, ông Hà Xuân Nhâm, Trưởng phòng Giáo dục Trung học, Sở GD&ĐT Hà Nội cho biết:
"Để đảm bảo hiệu quả thực hiện Chương trình GDPT 2018, các trường cần hiểu rõ nội dung Thông tư 32 của Bộ GD&ĐT và các văn bản hướng dẫn sửa đổi để xây dựng kế hoạch giáo dục cho năm học mới.
Ngoài ra phải đổi mới kiểm tra, đánh giá, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý, giảng dạy. Tập trung đầu tư cơ sở vật chất và nhân lực để thực hiện kế hoạch giáo dục, ưu tiên tối đa cho khối lớp 10".
Đổi mới dạy học môn Lịch sử: Bắt đầu từ đâu? Năm học 2022-2023 chỉ còn khoảng thời gian ngắn nữa sẽ bắt đầu. Học sinh, phụ huynh, đội ngũ giáo viên và cả dư luận xã hội đang dành sự quan tâm đặc biệt tới môn Lịch sử cũng như kỳ vọng vào luồng gió mới từ sự đổi mới chương trình. Phóng viên Báo Đại Đoàn Kết có cuộc trao đổi với...