Mỹ đã “lỗi thời” trong cách tiếp cận với Trung Quốc?

Chuyến thăm của ông Tập Cận Bình đến Washington là cơ hội để Mỹ và Trung Quốc cùng phát triển một cách tiếp cận phù hợp trong giai đoạn mới.

Washington Post ngày 18/9 đã đăng tải nhận định của học giả James Mann, nhà nghiên cứu quốc tế tại trường Đại học Johns Hopkins về mối quan hệ Trung-Mỹ cũng như triển vọng phát triển trong tương lai.

Mùa hè này, Tổng thống Mỹ Barack OBama đã có bài phát biểu thừa nhận vì nhiều lý do mà có những lúc Hoa Kỳ không chấp nhận từ bỏ những quan điểm lỗi thời, vốn không còn phù hợp với tình hình thực tế.

Tổng thống Mỹ Barack Obama (phải) và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình.

Khi đó, ông Obama nói về việc cải thiện quan hệ với Cuba. Theo học giả James Mann, ông Obama cũng cần áp dụng lời nói này trong chính sách của Mỹ với Trung Quốc.

Trong bối cảnh Washington chuẩn bị cho chuyến thăm của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình vào tuần tới, dường như Mỹ vẫn duy trì quan điểm về một Trung Quốc trong giai đoạn những năm 1970 cho đến 1990.

Khi đó, các nhà lãnh đạo Mỹ hy vọng Trung Quốc sẽ cởi mở hơn, trở thành một phần trong hệ thống quốc tế dưới sự lãnh đạo của Mỹ. Trên thực tế, Trung Quốc đã phát triển theo hướng khác nhưng Mỹ vẫn duy trì những quan điểm đã lỗi thời trong quá khứ.

Kể từ thời cựu Tồng thống Mỹ Nixon, các nhà lãnh đạo Hoa Kỳ vẫn duy trì cùng một chiến lược tiếp cận với Trung Quốc. Ngay cả Ronald Reagan hay ông Clinton cũng chỉ để lại lời hứa thay đổi chính sách trong chiến dịch tranh cử Tổng thống.

Học giả Mann cho rằng, về cơ bản những lời nói của Tổng thống Obama về Cuba cùng với chính sách của những người t.iền nhiệm đã không trả lời câu hỏi, Mỹ cần phải làm gì khi tình hình thay đổi.

Và như vậy, quan điểm về việc hình thành nhóm G-2 đã nhen nhóm trở lại trước chuyến thăm của ông Tập. Với nhóm G-2, Mỹ trung có thể đặt mối quan hệ song phương lên hàng đầu để cùng định hướng các vấn đề trên thế giới.

Ý tưởng này ngày càng được củng cố trong cuộc khủng hoảng tài chính, khi mà Trung Quốc tỏ ra là đối tác kinh tế mạnh mẽ nhất của Mỹ. Gần đây, ông Tập đã nhấn mạnh đề nghị “thiết lập mối quan hệ cường quốc kiểu mới” tương tự như lời kêu gọi về việc hình thành nhóm G-2 trong quá khứ.

Tuy nhiên, một chính sách như vậy có thể sẽ làm mất lòng các đồng minh của Mỹ ở châu Á-Thái Bình Dương và châu Âu. Các đồng minh Mỹ lo ngại việc Washington và Bắc Kinh bắt tay mà không có sự tham gia của các quốc gia này.

Mối quan hệ chiến luợc tình được hình thành giữa Mỹ và Trung Quốc trong Chiến tranh Lạnh giờ đây đã không còn tồn tại. Mong muốn của cộng đồng doanh nghiệp Mỹ trong thương mại và đầu tư vào Trung Quốc cũng đã biến đổi.

Ngày nay, Nhà Trắng dường như không giúp đỡ các doanh nghiệp Mỹ trong thương mại với Trung Quốc và chỉ tìm kiếm lập trường cứng rắn hơn về vấn đề sở hữu trí tuệ và an ninh mạng. Do đó, nỗ lực duy trì mối quan hệ Trung-Mỹ kiểu cũ dường như đã vượt khỏi tầm tay.

Chính sách của Mỹ đối với Trung Quốc đã bắt đầu thay đổi ở mức độ chính phủ. Nhưng ý tưởng về mối quan hệ này đã không theo kịp với thực tế. Trong vài năm tới, một chính sách mới của Mỹ chắc chắn sẽ xuất hiện nhưng ở mức độ chậm.

Trong bối cảnh đó, một số ý tưởng đã được đem ra thảo luận. Có đề xuất nói rằng Trung Quốc cần phải được đối xử với các quy tắc tương tự như các quốc gia khác. Đề xuất khác tập trung vào việc Mỹ nên trả đũa nếu Trung Quốc trừng phạt doanh nghiệp hoặc các kênh truyền thông.

Học giả Mann nhận định, Mỹ nên phát triển một cách tiếp cận có kinh nghiệm hơn, bỏ qua ước mơ về ngoại giao cá nhân hoặc những kỹ thuật có thể đem lai mối quan hệ như trong quá khứ.

Mỹ và Trung Quốc ngày nay đang hướng đến một giai đoạn mới. Đây là thời điểm để phát triển các chính sách và ý tưởng mà không bị chi phối bởi những nỗ lực nhằm khôi phục lại quá khứ.

Đăng Nguyễn

Theo_Người Đưa Tin