Món ngon bình dị nhưng đủ vị trong mâm cỗ ngày Tết cổ truyền ở miền Nam

Ngọc Lài06:03 27/01/2025

Món ngon trong mâm cỗ ngày Tết cổ truyền ở miền Nam không quá cầu kỳ nhưng đủ vị chua, cay, mặn, ngọt…

Miền Nam nước ta được trời phú nhiều sản vật, đủ loại cây trái sum sê. Với điều kiện vùng miền và tính cách hào sảng, người dân ở đây sáng tạo ra rất nhiều món ngon.

Dù người miền Nam không quá khắt khe trong việc bày biện mâm cỗ ngày Tết cổ truyền nhưng có một số món ăn đặc trưng không thể thiếu.

Nhà nghiên cứu văn hóa dân gian Nguyễn Hùng Vĩ cho biết, những món ăn thường xuất hiện trên mâm cỗ ngày Tết ở miền Nam, gồm: Thịt kho tàu, canh khổ qua, bánh tét, lạp xưởng… Những món ăn này có đủ vị chua, cay, mặn, ngọt…

Mâm cỗ ngày Tết cổ truyền ở miền Nam. Ảnh: Huỳnh Hồng Đào

Trong đó, thịt kho tàu hay còn gọi thịt kho trứng vịt là đặc trưng nhất trong mâm cỗ ngày Tết ở miền Nam. Thịt kho tàu có vị thanh ngọt của nước dừa, béo ngậy của trứng cùng miếng thịt ba chỉ mềm ngon.

Theo quan niệm dân gian miền Nam, món thịt kho tàu với miếng thịt vuông, quả trứng tròn tượng trưng cho trời đất tròn vuông, cầu cho năm mới trọn vẹn, đầy đủ.

Nếu mâm cỗ ngày Tết của người miền Bắc có bánh chưng thì mâm cỗ của người miền Nam có bánh tét. Bánh tét như một món ăn truyền thống gợi nhớ cội nguồn, luôn xuất hiện trong các lễ tục cúng tổ tiên.

Món bánh tét thơm ngon với phần vỏ nếp dẻo, nhân đậu xanh béo mềm và thịt mỡ mặn mà. Bánh tét thường có nhân chay hoặc mặn.

Một món không thể thiếu trong mâm cỗ ngày Tết miền Nam là canh khổ qua. Món ăn này mang ý nghĩa mong muốn mọi chuyện “khổ” ở năm cũ sẽ “qua” nhanh trong năm mới.

Món canh khổ qua được chế biến đơn giản với khổ qua (mướp đắng) được làm sạch, bỏ ruột. Nhân được làm từ thịt lợn xay nhuyễn, có thể trộn với chả cá để tăng độ dai, thêm nấm mèo (mộc nhĩ) thái sợi và hành lá. Tất cả hòa quyện tạo nên món canh thanh mát và cực kỳ ngon, độc đáo.

Video đang HOT

Mâm cỗ ngày Tết ở miền Nam bắt buộc phải có món gà luộc. Gà trống được buộc cánh tiên đem luộc và bày cúng nguyên con. Sau đó, người ta thường xé nhỏ thịt gà trộn gỏi hoặc cắt miếng chấm muối ớt…

Bánh tét miền Nam có đủ vị chay mặn. Ảnh: Huỳnh Hồng Đào

Một món ăn đặc trưng nữa vào ngày Tết ở miền Nam là lạp xưởng. Lạp xưởng có rất nhiều loại như: Lạp xưởng khô, lạp xưởng tươi, lạp xưởng tôm, lạp xưởng cá…

Món ngon này thường ăn kèm cùng củ kiệu ngâm chua, trứng vịt bắc thảo, tôm khô… Lạp xưởng màu đỏ hòa quyện với màu trắng củ kiệu, màu cam của tôm khô… khiến mâm cỗ đa sắc, đẹp mắt.

Ngoài các món đặc trưng, mâm cỗ ngày Tết cổ truyền ở miền Nam còn có củ cải ngâm mắm hoặc nước tương, xôi vò, gỏi cuốn, dưa giá, chả giò, các loại mứt…

Mâm cỗ cúng tất niên Tết Ất Tỵ 2025 gồm những gì?

Cỗ cúng tất niên thường gồm hai mâm, mâm cúng gia tiên và mâm cúng trời đất, âm linh.

Cúng tất niên là nghi lễ quan trọng cuối cùng trong năm cũ, sau đó mọi người sẽ chuẩn bị lễ cúng giao thừa - khoảnh khắc bước sang năm mới. Ngoài việc bày tỏ lòng thành với thần linh và tổ tiên, đây còn là bữa cơm đoàn viên cuối năm, do đó các gia đình Việt Nam đều chuẩn bị rất chu đáo, thịnh soạn.

Mâm cỗ cúng tất niên gồm những gì?

Để chuẩn bị cho lễ cúng tất niên, thông thường các gia đình sẽ làm hai mâm cỗ: mâm cúng gia tiên và mâm cúng trời đất, âm linh, cô hồn.

Mâm cúng gia tiên: Đặt ở bàn thờ tổ tiên trong nhà, thể hiện lòng biết ơn đối với ông bà, tổ tiên đã khuất. Mâm cỗ này thường bao gồm các món ăn truyền thống, tùy theo điều kiện kinh tế và phong tục mỗi gia đình.

Mâm cúng trời đất, âm linh, cô hồn: Đặt ngoài sân hoặc khoảng không gian trước nhà, nhằm tạ ơn thần linh, trời đất và cầu mong bình an, may mắn cho gia đình trong năm mới.

Mâm cỗ chỉ nên vừa đủ, phù hợp với số người trong gia đình, không nên quá nhiều gây thừa mứa, lãng phí, lễ bạc nhưng lòng thành thì thần linh, tổ tiên sẽ cảm nhận được.

Hiện nay, nhiều gia đình, nhất là những gia đình sống ở chung cư hay có không gian hạn chế, chỉ chuẩn bị một mâm cỗ cúng tất niên trong nhà.

Những vật phẩm không thể thiếu trong lễ cúng tất niên

Trên bàn thờ gia tiên cần có những vật phẩm sau:

- Hương và đèn tượng trưng cho sự kết nối giữa âm và dương. Hương tượng trưng cho các vì sao, còn đèn đại diện cho Mặt trời và Mặt trăng. Trên bàn thờ, bạn cần chuẩn bị đủ 2 cây đèn để tạo sự cân đối và trang nghiêm cho nghi lễ. Các vật phẩm này giúp gia chủ tạo ra không gian linh thiêng.

- Mâm ngũ quả gồm 5 loại quả khác nhau, mỗi loại mang một ý nghĩa tượng trưng cho các ước nguyện của gia chủ, từ cầu tài lộc đến cầu bình an. Các quả trong mâm phải là loại ăn được, đẹp mắt, không bị dập hay sâu.

Mâm cỗ cúng tất niên thường được chuẩn bị thịnh soạn và tỉ mỉ hơn so với ngày thường. (Ảnh: Pinterest)

Những món ăn trong mâm cỗ cúng tất niên

Các món trong mâm cỗ thay đổi tùy theo vùng miền, về cơ bản có những món sau:

Gà luộc: Gà là món ăn đặc trưng trong mâm cỗ cúng Tết, tượng trưng cho sự no đủ, may mắn và hạnh phúc.

Bánh chưng hoặc bánh tét: Đây là món ăn gắn liền với truyền thống và mang ý nghĩa của sự bền vững, đoàn viên.

Xôi gấc: Màu đỏ tươi của xôi gấc tượng trưng cho tài lộc, thịnh vượng trong năm mới.

Thịt kho tàu hoặc thịt đông: Thịt kho tàu thường có trong mâm cỗ miền Nam, còn thịt đông là món phổ biến ở miền Bắc, mang ý nghĩa của sự sum vầy, ấm áp.

Ở miền Bắc, mâm cỗ cúng tất niên rất chu đáo và tỉ mỉ, với những món ăn truyền thống mang đậm nét văn hóa cổ truyền. Ngoài những món ở trên, giò lụa, canh măng và dưa muối cũng là những món ăn quen thuộc.

Mâm cỗ cúng tất niên của người miền Trung lại có phần đơn giản hơn, các món đặc trưng gồm giò lụa, thịt gà, thịt heo và bánh tét. Đặc biệt, hành muối cũng là món ăn không thể thiếu.

Khác biệt với miền Bắc và miền Trung, mâm cỗ cúng tất niên của người miền Nam thường mang những món ăn đậm hương vị miền nhiệt đới. Với khí hậu ấm áp, mâm cỗ cúng miền Nam có sự phong phú và đa dạng hơn với những món như canh khổ qua - món ăn vừa đậm đà vừa có tác dụng thanh nhiệt, chả giò, thịt kho trứng, gỏi tôm thịt, và bánh tét ăn kèm với củ kiệu.

Các món ăn trong mâm cỗ cũng tất niên miền Nam. (Ảnh: Huynh Hong Dao)

Ngoài mâm cỗ mặn, một số gia đình còn chuẩn bị mâm cỗ chay để cúng tổ tiên, bao gồm các món như miến xào chay, canh rau củ nấu chay, đậu phụ chiên xào nấm, và giò chay.

Thông thường, mâm cỗ mặn sẽ được bày ở một chiếc bàn con, đặt dưới bàn thờ chính để tạo sự tôn nghiêm, trang trọng. Các vật phẩm khác như mâm ngũ quả, hoa tươi và vàng mã nên được đặt ở trên bàn thờ, tạo sự cân đối và thể hiện lòng thành kính của gia đình.

Khi mâm cỗ đã được chuẩn bị xong, người lớn tuổi trong gia đình hoặc chủ nhà sẽ thắp hương và đọc văn khấn. Những người còn lại sẽ làm lễ theo. Lễ cúng này là tấm lòng thành của con cháu, gửi gắm lời mời ăn Tết tới các thần linh, tổ tiên, cầu mong một năm mới an lành, thịnh vượng.

Mâm lễ cúng ông Công ông Táo đầy đủ gồm những gì? Mâm cúng ông Công ông Táo thường bao gồm các lễ vật như bộ mũ áo, cá chép... và các món ăn chay hoặc mặn. Lễ cúng ông Công ông Táo diễn ra vào dịp 23 tháng Chạp hàng năm. Theo quan niệm dân gian, đây là ngày Táo quân (gồm ba vị Táo: Thổ công, Thổ địa, Thổ kỳ) lên trời báo...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có;

Không

Tin liên quan

Xem thêm Share

Xem nhiều

Đoạn camera đau lòng đang được chia sẻ trên MXH: Người phụ nữ bị chồng đánh dã man, các con ôm mẹ gào khóc00:52

"Lụt Từ Ngã Tư Đường Phố" lần đầu được cover sau 16 năm, "Táo Thoát nước" Tự Long sốc vì 1 chi tiết được giữ nguyên02:01

Bất bình khi xem clip ghi cảnh cụ bà bị 2 phụ nữ đánh, người vào can còn bị ngăn lại00:38

Điếng người trước cảnh tượng bóng trắng di chuyển trong salon tóc lúc 12h đêm02:08

Vụ dụ dỗ người dân tu tập mê tín: Một bị hại phải bán 3 căn nhà ở Hà Nội01:02

Căng: Sao nam Vbiz quỳ gối xin lỗi Trấn Thành, nguyên nhân vì 1 câu "vạ miệng" trên sóng truyền hình02:42

Tiktoker qua Singapore thăm mẹ con bé Bắp, khẳng định 1 điều khi thấy "bánh tráng nhúng nước cuốn cải ăn qua ngày"01:04

Đôi Vbiz "phim giả tình thật" đang sống chung nhà, bí mật bại lộ bởi 1 tíc tắc diễn ra trên sóng livestream00:46

Clip em bé vùng cao ngủ quên trước cửa lớp "đốn tim" dân mạng01:33

Người đàn ông túm tóc, đạp túi bụi vào mặt nữ nhân viên bán thuốc: Clip diễn biến đầy phẫn nộ02:06

Trước khi tung sao kê, Phạm Thoại đăng clip 23s, tuyên bố điều gây xôn xao00:24

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Cách làm gà chiên mắm đơn giản tại nhà

11:45:19 26/02/2025

Gà chiên mắm là món ăn được rất nhiều người yêu thích. Sau đây, chúng tôi sẽ giới thiệu cách làm gà chiên nước mắm ngon, đơn giản tại nhà.

7 cách làm món kho đậm đà, thơm ngon khó cưỡng

05:58:16 26/02/2025

Món kho là một trong những món ăn truyền thống của người Việt, mang hương vị đậm đà, thơm ngon và rất bắt cơm. Dưới đây là 7 bí quyết giúp bạn làm món kho ngon như ngoài hàng.

5 cách pha 5 loại nước sốt ngon dùng cho các loại món ăn, chị em từ nay khỏi phải đau đầu tìm kiếm

06:02:37 25/02/2025

Nước sốt là linh hồn của món ăn, giúp tăng hương vị và tạo sự đặc biệt cho từng món. Dưới đây là 5 cách pha nước sốt thơm ngon, đơn giản, giúp bữa ăn thêm phần hấp dẫn.

8 mẹo làm nem rán vàng giòn, không bị bục hay khô

06:02:06 25/02/2025

Nem rán là món ăn truyền thống hấp dẫn, nhưng không phải ai cũng biết cách rán nem giòn rụm, không bị bục hay quá khô.

Hôm nay nấu gì: Bữa cơm có món lạ mà ngon miệng

16:59:33 24/02/2025

Bữa cơm có món lạ mà ngon miệng. Bữa tối vừa ngon lại có sự trải nghiệm hương vị mới mẻ thế này chắc chắn cả nhà sẽ thích.

Khách Hàn gợi ý món nhất định phải ăn khi đến Việt Nam

11:14:06 24/02/2025

Mới đây, cô gái Hàn Quốc tên Eunbi đã chia sẻ những trải nghiệm thú vị trong chuyến du lịch 5 ngày 4 đêm tại Việt Nam trên một diễn đàn chuyên về Du lịch và Ẩm thực của Hàn Quốc.

Loại rau có mùi cực hắc nhiều người chê nhưng bổ gan, trời đang nồm ẩm ăn ngay tăng sức đề kháng

11:10:58 24/02/2025

Hãy thử làm món rau cần tây xào khoai tây vừa đơn giản, dễ ăn dưới đây nhé. Món ăn vừa tươi ngon, vừa bổ dưỡng, lại đúng mùa, giúp cơ thể khỏe mạnh hơn.

8 mẹo chiên gà giòn rụm, không bị khô hay cháy khét

11:09:00 24/02/2025

Gà chiên giòn là món ăn khoái khẩu của nhiều người, nhưng để lớp vỏ giòn rụm, thịt bên trong mềm mọng mà không bị cháy khét hay khô cứng thì cần có bí quyết.