Lý lịch sinh học, vũ khí chống tham nhũng của Ấn Độ

Để loại bỏ trung gian của các nhà chính trị và quan chức tham nhũng, Ấn Độ đốt giai đoạn bằng kỹ thuật và dựa vào sinh học để trợ giúp trực tiếp cho dân nghèo. Đó là một công cụ nhận diện cá nhân tối tân do Công ty Pháp Morpho phát minh.

Nandan Nilekani

Vào buổi sáng mùa hè nóng bức này, một đoàn người rồng rắn xếp hàng dài trước cổng trường Patwari, nằm ở vùng nông thôn gần New Delhi. Phụ nữ đầu vấn khăn, mặc sari đẹp đẽ. Đàn ông dẫn con trong tay. Tất cả chen chúc nhau. Từ mấy ngày qua, trống làng vang lên trên các đường phố, kêu gọi: “Phải đi đăng ký sinh học”. Một chiến dịch rất đơn giản: chụp ảnh khuôn mặt, phân tích tròng mắt và dấu vân tay để tạo ra lý lịch sinh học, được lưu trữ vĩnh viễn trong ngân hàng dữ liệu dưới dạng chín con số.

Mục tiêu của chính phủ? Đăng ký phân nửa dân số (600 triệu) trong vòng bốn năm. Hơn một chục triệu người Ấn Độ đã đăng ký từ khi chiến dịch phát động vào tháng 8-2010. Càng nhanh hơn nữa khi người biểu tình chống tham nhũng la ó ồn ào trên các đường phố. Chương trình này là phương thuốc duy nhất mà chính phủ tìm thấy để chữa trị căn bệnh “thâm căng cố đế” của quốc gia. Nandan Nilekani, quan chức phụ trách chương trình UIDAI – Unique Identification Authority of India, cơ quan Lý lịch duy nhất của Ấn Độ – có nhiệm vụ trả lời cho nhà đấu tranh chống tham nhũng Anna Hazare, có thể huy động cả nước bằng chiêu tuyệt thực của mình. Từ đó Nandan Nilekani cũng trở thành một biểu tượng của chính phủ, phô trương vũ khí… chống tham nhũng.

Tại Ấn Độ, cuối cùng người ta đã tin tưởng vào giải pháp này. Tháng 6-2011, Tổ chức Hợp tác & Phát triển kinh tế (OCDE) đã báo động, yêu cầu có biện pháp khẩn cấp: tham nhũng nghiêm trọng đến mức ngăn chặn “xóa đói giảm nghèo”, khiến mọi chính sách trợ giúp xã hội đều đi đến thất bại. Bởi vì các chương trình xã hội đều đã có, mà quan trọng nhất là 100 ngày làm công ích, bảo đảm thu nhập tối thiểu cho người sống dưới mức nghèo khổ. Một bảo đảm y tế tối thiểu cho các gia đình. Các sinh viên được học bổng. Và sau cùng còn có thẻ khẩu phần năm loại thực phẩm cơ bản, được hưởng trợ giá.

Lấy lý lịch sinh học

Ấn Độ hàng năm chi ra 30 tỉ USD để chống đói nghèo. Ngoại trừ 85% số tiền này chui vào túi các quan chức và trưởng làng. Nandan Nilekani giải thích: “Mỗi người Ấn Độ sau khi đăng ký, có quyền đòi hỏi quyền lợi, khi nói lên con số của mình, và chứng minh chính là mình bằng cách đặt ngón tay trên máy dò. Họ sẽ được tự động phát tiền theo số trương mục tại ngân hàng. Tiền không chuyển qua tay các trưởng làng nữa, để khỏi bị họ giữ lại”.

Chính phủ Ấn Độ xem chương trình này quan trọng đến mức thay đổi hẳn cách làm việc cũ. Nandan Nilekani được xem ngang hàng với bộ trưởng, chỉ báo cáo công việc trực tiếp với thủ tướng. Bao quanh ông chủ tập đoàn vi tính Infosys này là các chuyên gia đã từng làm việc tại California. Họ xây dựng cơ sở hạ tầng kỹ thuật chỉ trong vòng hai năm, trong lúc hợp tác với ba đại gia quốc tế về sinh học.

Đó là Morpho, chi nhánh của công ty Pháp Safran, dẫn đầu thế giới về đo đạc sinh học và hai công ty Mỹ L-1, Accenture. Mặc dù thế, thách thức kỹ thuật cũng thật lớn lao. Joachim Murat, giám đốc Morpho cho biết: “Về kích thước, chương trình của Ấn Độ lớn gấp 2,5 lần dữ liệu chứa trên Facebook, gấp 10 lần dữ liệu sinh học của toàn thế giới hiện hữu!”. Phải có một công suất phi phàm, mới có thể chỉ trong vòng vài giây, tuyển chọn trong số mấy trăm triệu mống mắt và dấu vân tay. Mọi tên lưu manh đều biết rõ: nếu đăng ký nhiều lần sẽ lãnh được nhiều tiền hơn. Vấn đề là phải loại bỏ những trùng khớp này. Và máy phải làm sao nhận ra trong số hàng tỉ con người? Nếu giải quyết được vấn đề này, sẽ còn đơn đặt hàng của hàng trăm quốc gia khác trên thế giới.

Các chuyên gia ước tính, trong năm năm sắp đến, thị trường hộ chiếu, thẻ căn cước, bằng lái xe hơi… kỹ thuật số sẽ lên đến 8 tỉ euro! Các nước gần Ấn Độ như Népal hay châu Phi đã “hỏi thăm” New Delhi để đặt hàng nhằm giải quyết nạn nghèo khổ ở xứ mình. Ấn Độ có tham vọng rất lớn, bởi đang tính đến dự án thứ nhì: an ninh quốc gia. Tham nhũng không phải là nỗi lo sợ duy nhất của người dân.

Theo CATP