Loại thực phẩm nào tốt nhất giảm táo bón?
Táo bón là vấn đề sức khỏe thường gặp, nhất là trong mùa đông, khi thời tiết khô lạnh, ít vận động và giảm uống nước…
Việc thay đổi thói quen ăn uống hàng ngày có thể giúp phòng ngừa và giảm táo bón.
Một chế độ ăn uống cân bằng đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì hệ tiêu hóa khỏe mạnh và đi tiêu đều đặn. Thực phẩm giàu chất xơ đặc biệt tốt trong việc ngăn ngừa táo bón, do giúp làm tăng khối lượng và làm mềm phân, giúp dễ đi tiêu hơn.
Tùy thuộc vào độ tuổ.i, phụ nữ nên bổ sung khoảng 22 – 28 gam chất xơ mỗi ngày và nam giới nên bổ sung 28 – 34 gam.
Dưới đây là một số loại thực phẩm tốt nhất có thể giúp phòng ngừa và giảm táo bón:
1. Ngũ cốc nguyên hạt giúp giảm táo bón
Ngũ cốc nguyên hạt giàu chất xơ không hòa tan (giúp tăng khối lượng phân và thúc đẩy nhu động ruột đều đặn), chất xơ hòa tan (giúp làm mềm phân, giúp đi tiêu dễ hơn). Để đảm bảo sản phẩm bạn mua được làm từ ngũ cốc nguyên hạt, hãy tìm từ “whole” là thành phần đầu tiên trên nhãn dinh dưỡng. Mục tiêu là thực phẩm ngũ cốc nguyên hạt chiếm ít nhất một nửa lượng ngũ cốc mà bạn ăn.
Các lựa chọn khuyến nghị bao gồm: Yến mạch, gạo lứt, hạt diêm mạch, lúa mì nguyên cám, lúa mạch…
Ngũ cốc nguyên hạt có thể giúp phòng ngừa và giảm táo bón.
2. Probiotics và Prebiotics
Probiotics là thực phẩm hoặc chất bổ sung có chứa vi sinh vật sống, giúp duy trì hoặc cải thiện hệ vi sinh vật đường ruột (vi khuẩn có lợi có sẵn trong cơ thể). Prebiotics là chất xơ có nguồn gốc thực vật mà hệ vi sinh vật đường ruột hấp thụ. Khi ăn thực phẩm có chứa một trong hai loại này, bạn có thể đi ngoài tốt hơn. Cả hai đều giúp thúc đẩy hệ vi sinh đường ruột khỏe mạnh, hỗ trợ tiêu hóa.
Các lựa chọn khuyến nghị bao gồm: Sữa chua, kefir, thực phẩm lên men như kim chi, dưa cải muối chua để bổ sung men vi sinh; hành tây, tỏi và chuối để bổ sung prebiotic.
3. Các loại đậu
Một loại protein chính của bất kỳ chế độ ăn chay hay thực vật nào, đó là các loại đậu. Đây là một cách dễ dàng thêm vào bữa ăn. Chúng là nguồn tuyệt vời cung cấp carbohydrate phức hợp, vitamin, khoáng chất và chất xơ vô cùng quan trọng.
Chất xơ hòa tan trong các loại đậu hấp thụ nước trong ruột, giúp thức ăn dễ dàng đi qua hơn. Các loại đậu hoạt động như một chất prebiotic, nuôi dưỡng các vi khuẩn đường ruột có lợi, giúp tăng cường sức khỏe đường ruột và tiêu hóa tốt.
Các loại đậu rất đa năng trong sử dụng, có thể dùng trong các món salad, súp, món hầm, có thể thay thế thịt cho nước sốt hoặc mì ống. Các lựa chọn khuyến nghị bao gồm: Đậu đen, đậu pinto, đậu lăng, đậu gà, đậu Hà Lan, đậu nành Nhật Bản…
4. Trái cây và rau quả giàu nước
Duy trì đủ nước là cách quan trọng để duy trì nhu động ruột đều đặn. Cố gắng uống đủ nước có thể cải thiện hoặc ngăn ngừa táo bón.
Trái cây và rau quả giàu nước giúp duy trì độ ẩm trong đường tiêu hóa, điều này rất cần thiết để làm mềm phân và ngăn ngừa táo bón.
Hàm lượng nước đầy đủ đảm bảo chất xơ có thể di chuyển qua ruột hiệu quả, hỗ trợ nhu động ruột diễn ra trơn tru. Các lựa chọn đề xuất bao gồm: Dưa chuột, dưa hấu, rau diếp, bí xanh, cần tây, cam…
Hạnh nhân chứa chất béo lành mạnh hỗ trợ tiêu hóa, giảm táo bón
5. Các loại hạt
Video đang HOT
Giống như nhiều loại thực phẩm khác trong danh sách này, chất xơ trong các loại hạt là vũ khí chống táo bón rất tốt. Các loại hạt cũng chứa chất béo lành mạnh hỗ trợ tiêu hóa bằng cách bôi trơn đường tiêu hóa, giúp thức ăn và chất thải di chuyển qua ruột dễ dàng hơn.
Protein trong các loại hạt trở thành lựa chọn thông minh cho một bữa ăn nhẹ lành mạnh. Có thể thêm chúng vào salad, súp và món xào giúp hệ thống của cơ thể hoạt động, nhưng hãy tiêu thụ chúng ở mức độ vừa phải, vì chúng chứa nhiều calo, dễ gây tăng cân.
Các lựa chọn khuyên dùng bao gồm: Hạnh nhân, óc chó, hồ trăn, hạt phỉ…
6. Trái cây và rau quả giàu chất xơ
Tất cả các loại trái cây và rau đều chứa chất xơ, nhưng một số loại chứa nhiều hơn những loại khác. Một số loại trong số đó cũng có những đặc tính dinh dưỡng khác giúp tăng cường sức khỏe tiêu hóa, gồm:
Táo khi chưa gọt vỏ, rất giàu chất xơ hòa tan và không hòa tan, có tác dụng làm tăng khối lượng và làm mềm phân.
Quả mọng, bao gồm quả mâm xôi và quả mâm xôi đen
Súp lơ xanh cũng có tác dụng như một chất prebiotic
Cà rốt có chứa nhiều chất xơ và nước
Rau bina cũng chứa nhiều chất xơ và nước
Quả bơ có nhiều chất xơ và chất béo lành mạnh
7. Trái cây sấy khô
Mận khô được biết đến như là một phương thuố.c chữa táo bón trong nhiều năm, nhưng nhiều loại trái cây khô khác cũng có thể có tác dụng tích cực tương tự đối với nhu động ruột.
Trái cây sấy khô giúp hệ tiêu hóa hoạt động đều đặn vì đây là nguồn chất xơ cô đặc, chứa nhiều đường tự nhiên được gọi là sorbitol, có thể hoạt động như thuố.c nhuận tràng nhẹ bằng cách kéo nước vào ruột, giúp nhu động ruột dễ dàng hơn.
Nếu bạn đang cố gắng giảm hoặc duy trì cân nặng, hãy biết rằng trái cây sấy khô chứa nhiều calo và có thể chứa thêm đường. Hãy chú ý đến khẩu phần ăn và chọn loại chỉ chứa đường tự nhiên của trái cây.
Các lựa chọn được đề xuất bao gồm: Mận khô, sung, chà là, mơ, nho khô và táo khô…
Tại sao chất xơ cần thiết cho sức khỏe?
Chất xơ là một loại carbohydrate mà cơ thể không tiêu hóa được. Có hai loại chất xơ chính là hòa tan và không hòa tan, cả hai đều tốt cho sức khỏe.
Chế độ ăn giàu chất xơ có liên quan đến sức khỏe tim mạch, trao đổi chất và đường ruột. Chất xơ nuôi dưỡng hệ vi sinh vật đường ruột, có hàng nghìn tỷ vi sinh vật sống trong ruột. Việc tăng cường vi khuẩn đường ruột bằng chất xơ mang lại một số lợi ích sức khỏe.
1. Chất xơ là gì?
Chất xơ là một loại carbohydrate mà cơ thể không thể tiêu hóa được. Vì vậy, thay vì bị phâ.n hủ.y thành đường như các loại carbohydrate khác, nó sẽ đi qua cơ thể. Các chuyên gia khuyến nghị phụ nữ trưởng thành nên tiêu thụ khoảng 25g chất xơ mỗi ngày và đàn ông trưởng thành nên tiêu thụ khoảng 35g mỗi ngày.
Theo ThS.BS Lê Trịnh Thủy Tiên - Chuyên khoa Dinh dưỡng, Hội Dinh dưỡng Lâm sàng Việt Nam, chúng ta nên ăn nhiều loại thực phẩm có đủ hai loại chất xơ là chất xơ hòa tan và chất xơ không hòa tan. Khi ăn các món có chất xơ thì cần uống nhiều nước hay chất lỏng để giúp đẩy chất xơ qua ruột dễ dàng.
Chất xơ có trong nhiều loại thực phẩm.
Chất xơ hòa tan
Chất xơ hòa tan hòa tan trong nước, biến thành chất giống như gel trong ruột. Điều này giúp tiêu hóa chậm, giúp cảm thấy no lâu hơn và giảm nguy cơ tăng lượng đường trong má.u.
Loại chất xơ này cũng có thể giúp kiểm soát lượng cholesterol "xấu" trong má.u. Chất xơ hòa tan có trong yến mạch, lúa mạch, các loại hạt, đậu và một số loại trái cây, rau quả.
Chất xơ không hòa tan
Chất xơ không hòa tan không tan trong nước. Chất xơ này giúp thức ăn di chuyển khắp cơ thể và có thể ngăn ngừa táo bón. Chất xơ không hòa tan có trong ngũ cốc nguyên hạt, chẳng hạn như gạo lứt, cám lúa mì, quinoa, rau xanh, các loại hạt, trái cây có vỏ.
Một số loại chất xơ tự nhiên cụ thể bao gồm:
Cellulose: Chất xơ không hòa tan có trong nhiều loại ngũ cốc nguyên hạt, trái cây và rau quả.
Lignin: Chất xơ không hòa tan có trong lúa mì, ngô, các loại hạt, hạt lanh và rau.
Pectin: Chất xơ hòa tan có trong trái cây, chẳng hạn như táo và quả mọng.
Inulin: Chất xơ hòa tan có trong hành, măng tây và rễ rau diếp xoăn.
Các chuyên gia cũng phân loại chất xơ thành loại có thể lên men hoặc không lên men được. Chất xơ có thể lên men bao gồm những chất nuôi vi khuẩn trong ruột. Ngược lại, chất xơ không lên men sẽ đi qua ruột và giúp thúc đẩy nhu động ruột thường xuyên.
2. Một số lợi ích sức khỏe của chất xơ
Ăn đủ chất xơ là một phần thiết yếu của bất kỳ chế độ ăn uống lành mạnh nào.
Đi tiêu đều đặn, chống táo bón
Cả chất xơ hòa tan và không hòa tan đều có thể giúp thúc đẩy nhu động ruột thường xuyên và bảo vệ chống táo bón.
Chất xơ hòa tan hòa tan trong nước giúp làm mềm phân, giúp đại tiện dễ dàng hơn. Ngoài ra, chất xơ không hòa tan tương tác với niêm mạc ruột, khiến nước và chất nhầy đi vào đại tràng, thúc đẩy chuyển động.
Chất xơ cũng có thể giúp duy trì hoạt động bình thường bằng cách nuôi dưỡng vi khuẩn đường ruột. Khi vi khuẩn trong ruột ăn và lên men chất xơ, nước sẽ được hút vào ruột, làm cho phân mềm hơn và dễ đi qua hơn.
Đường ruột khỏe mạnh
Một số loại chất xơ nhất định đóng vai trò là thức ăn cho hàng nghìn tỷ vi sinh vật sống trong ruột, được gọi chung là hệ vi sinh vật đường ruột.
Một hệ vi sinh vật đường ruột khỏe mạnh, đa dạng có ảnh hưởng đến nhiều khía cạnh sức khỏe, bao gồm cả sức khỏe của hệ thống miễn dịch và sức khỏe trao đổi chất. Nó cũng có thể bảo vệ chống lại các tình trạng khác, chẳng hạn như viêm khớp và bệnh chàm.
Lượng chất xơ ăn vào sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe của hệ vi sinh vật đường ruột. Ví dụ, trong một nghiên cứu trên động vật trên tạp chí Nature, các nhà khoa học đã báo cáo rằng khi chuột ăn chế độ ăn ít chất xơ trong 4 tuần, chúng đã giảm 60% độ đa dạng của vi khuẩn.
Một thử nghiệm lâm sàng kéo dài 2 tuần cho thấy với những người tham gia, việc chuyển sang chế độ ăn nhiều chất xơ làm tăng đáng kể vi khuẩn tốt.
Giảm cholesterol
Cholesterol rất quan trọng đối với nhiều chức năng của cơ thể nhưng quá nhiều cholesterol trong má.u sẽ làm tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch, bao gồm đột quỵ và đau tim.
Chế độ ăn giàu chất xơ làm giảm cholesterol theo một số cách khác nhau. Ví dụ, chất xơ hòa tan bẫy cholesterol trong ruột. Điều này ngăn cản nó được hấp thụ trở lại vào má.u.
Theo Mayo Clinic, thậm chí chỉ cần 5-10g chất xơ hòa tan mỗi ngày cũng có thể làm giảm mức cholesterol.
Ngoài ra, chất xơ còn nuôi dưỡng những vi khuẩn "có lợi" trong đường ruột. Khi vi khuẩn phâ.n hủ.y chất xơ, chúng tạo ra acid béo chuỗi ngắn. Những acid béo này làm giảm sản xuất cholesterol trong gan, làm giảm mức cholesterol trong má.u. Khi acid béo chuỗi ngắn đi vào má.u, chúng cũng giúp điều chỉnh quá trình trao đổi chất.
Sức khỏe tim mạch
Theo Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ, bệnh tim là nguyên nhân gây t.ử von.g hàng đầu trên toàn thế giới. Nhiều bằng chứng cho thấy chế độ ăn giàu chất xơ có liên quan đến việc giảm nguy cơ mắc bệnh tim và t.ử von.g.
Nghiên cứu năm 2022 được công bố trên BMC Public Health cho thấy ăn nhiều chất xơ có thể làm giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch, đặc biệt là ở những người tham gia ở độ tuổ.i 20-39 và 40-59.
Cũng trong năm 2022, các nhà nghiên cứu từ Đại học Columbia đã xem xét dữ liệu từ Nghiên cứu sức khỏe tim mạch, một nghiên cứu quan sát xem xét các yếu tố nguy cơ mắc bệnh tim ở người lớn tuổ.i từ 65 tuổ.i trở lên bao gồm 4.125 người tham gia. Kết quả cho thấy rằng tổng chất xơ liên tục có liên quan đến việc giảm viêm và tỷ lệ mắc bệnh tim mạch thấp hơn.
Ngoài việc giảm mức cholesterol, chế độ ăn nhiều chất xơ còn có tác dụng giảm các yếu tố nguy cơ khác đối với bệnh tim, chẳng hạn như tăng huyết áp và béo phì.
Kiểm soát lượng đường trong má.u
Sau khi ăn, hầu hết carbohydrate trong thức ăn sẽ được phâ.n hủ.y thành đường. Đường này đi vào má.u và được vận chuyển đến các tế bào để sử dụng làm năng lượng.
Lượng đường trong má.u tăng là bình thường nhưng lượng đường vào má.u nhiều cùng một lúc có thể khiến lượng đường trong má.u tăng đột biến và theo thời gian, điều này có ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe.
Chất xơ có thể giúp lượng đường trong má.u tăng dần dần. Trong quá trình tiêu hóa, chất xơ hòa tan hòa tan trong nước, tạo ra một loại gel làm chậm quá trình tiêu hóa và cho phép đường trong thức ăn đi vào má.u với tốc độ chậm hơn.
Theo Trung tâm Phòng ngừa và Kiểm soát bệnh tật Hoa Kỳ (CDC), chất xơ được coi là "loại carb giúp kiểm soát bệnh đái tháo đường" vì khả năng giúp kiểm soát lượng đường trong má.u.
Các nhà nghiên cứu đã chỉ ra rằng lượng đường trong má.u của mỗi người phản ứng khác nhau với thực phẩm. Ngay cả những cặp song sinh giống hệt nhau cũng có thể có phản ứng khác nhau với cùng một loại thực phẩm.
Có thể bảo vệ chống lại một số bệnh ung thư
Lượng chất xơ cao hơn có liên quan đến việc giảm nguy cơ mắc bệnh ung thư đại trực tràng, vú và thực quản cũng như tỷ lệ t.ử von.g do ung thư.
Trong một nghiên cứu với hơn 90.000 phụ nữ tiề.n mãn kinh, các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng những phụ nữ ăn chế độ ăn giàu chất xơ trong thời thơ ấu và tuổ.i trưởng thành sớm có nguy cơ mắc ung thư vú thấp hơn 25% so với những người ăn ít chất xơ nhất.
Có thể giảm cân
Chất xơ không có đặc tính đốt cháy chất béo mà chỉ đơn giản là giúp cảm thấy no để không cần bổ sung thêm nhiều calo vào chế độ ăn uống. Có nghĩa là hãy kết hợp một loại thực phẩm giàu chất xơ vào mỗi bữa ăn thay vì cố gắng tiêu thụ nhiều chất xơ cùng lúc.
Chẳng hạn như, ăn một túi khoai tây chiên cung cấp ít calo hơn và có khả năng cảm thấy đói trở lại một giờ sau đó so với việc ăn một củ khoai tây nướng có vỏ. Chất xơ làm no bụng, kích thích các thụ thể báo cho não biết đã đến lúc ngừng ăn.
Loại chất xơ hòa tan hấp thụ nước, tạo thành một loại gel bên trong ruột, làm chậm quá trình hấp thụ đường vào má.u. Lượng đường trong má.u thấp hơn có nghĩa là lượng insulin thấp hơn và điều đó có nghĩa là cơ thể ít có khả năng tích trữ chất béo hơn.
3. Những thực phẩm nào có nhiều chất xơ?
Rau, trái cây còn nguyên vỏ, ngũ cốc nguyên hạt, đậu, các loại hạt nói chung là nguồn cung cấp chất xơ tốt. Để giúp xây dựng hệ vi sinh vật đường ruột đa dạng và khỏe mạnh, hãy ăn nhiều loại chất xơ khác nhau từ nhiều nguồn khác nhau.
Nếu đang muốn bổ sung thêm chất xơ vào chế độ ăn uống, hãy cân nhắc bổ sung các loại thực phẩm như: Gạo lứt, ngũ cốc cám, đậu Hà Lan, đậu pinto, đậu lima, đậu xanh, quả mâm xôi, mận khô, quả kiwi, quả lê, quả việt quất, atisô, khoai tây nướng còn vỏ, cải rổ, quả đậu bắp, bông cải xanh, bí đỏ, cà rốt, khoai lang...
5 lợi ích của nước đậu bắp cho nam giới trên 30 tuổ.i Nước đậu bắp, một loại thuố.c bổ mang lại rất nhiều lợi ích cho nam giới, đặc biệt đối với nam giới sau tuổ.i 30. Sau đây là những lợi ích của loại nước này đối với sức khỏe mà bạn nên tận dụng. Nước đậu bắp có tác dụng trị đái tháo đường Bệnh tiểu đường đang là mối lo ngại, đặc...