Dự phòng đợt cấp cho bệnh nhân COPD

Đa số trường hợp tử vong do COPD ( bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính), đều xảy ra trong đợt cấp của bệnh, do đó cần điều trị dự phòng.

Những đợt cấp có thể khiến người bị COPD gặp nguy hiểm. Ảnh: Shutterstock.

PGS.TS Nguyễn Đình Tiến, khoa Nội Hô hấp, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 (Hà Nội), cho biết đợt cấp COPD là một biến cố cấp tính, khiến triệu chứng hô hấp xấu đi nghiêm trọng hơn mức dao động hàng ngày, buộc bệnh nhân phải thay đổi phương án điều trị. Trung bình, người mắc COPD có khoảng 2,5-3 đợt cấp mỗi năm.

Mỗi đợt cấp làm tăng nguy cơ nhập viện, đẩy nhanh tốc độ suy giảm chức năng phổi, ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng cuộc sống, đồng thời làm gia tăng gánh nặng tài chính cho người bệnh và hệ thống y tế. Đặc biệt, những bệnh nhân COPD có đợt cấp thường có tỷ lệ tử vong cao hơn.

Cách giảm tần suất đợt cấp COPD

Theo PGS Tiến, mục tiêu điều trị COPD không chỉ là kiểm soát triệu chứng mà quan trọng hơn là phòng ngừa đợt cấp, hạn chế tiến triển bệnh và giảm nguy cơ tử vong. Để làm được điều này, bệnh nhân cần được điều trị toàn diện và duy trì phác đồ đều đặn ngay cả khi bệnh đang ổn định.

- Loại bỏ tác nhân gây hại

Bỏ hút thuốc lá, thuốc lào: Đây là nguyên tắc quan trọng nhất. Dù bỏ thuốc không thể chữa khỏi COPD, nhưng nó giúp tăng hiệu quả điều trị, giảm triệu chứng và ngăn bệnh tiến triển nhanh hơn.

Cải thiện môi trường sống: Hạn chế tiếp xúc với khói bụi, ô nhiễm không khí, đặc biệt trong những giai đoạn chuyển mùa. Khi tiếp xúc với khói bụi, sương mù, đường hô hấp bị kích thích có thể dẫn đến đợt cấp.

- Cải thiện chế độ dinh dưỡng

Bệnh nhân cần bổ sung đầy đủ dinh dưỡng, tránh suy dinh dưỡng hoặc béo phì, vì cả hai đều có thể làm bệnh nặng hơn.

Bổ sung vitamin chống oxy hóa (C, E, A) để tăng cường sức đề kháng và bảo vệ phổi tốt hơn trước các tác nhân gây viêm nhiễm.

- Tiêm phòng đầy đủ

Tiêm vaccine cúm hàng năm vào đầu mùa thu để giảm nguy cơ mắc cúm – một trong những nguyên nhân hàng đầu gây đợt cấp COPD.
Tiêm vaccine phế cầu 5 năm/lần giúp phòng ngừa viêm phổi và các bệnh nhiễm khuẩn đường hô hấp.

- Duy trì hoạt động thể chất hợp lý

Tập thể dục thường xuyên, bao gồm các bài tập thở cơ hoành, đi bộ, dưỡng sinh để cải thiện khả năng hô hấp.

Giữ tinh thần lạc quan: Bác sĩ và người thân cần hỗ trợ tâm lý để bệnh nhân thích nghi với bệnh, tránh lo âu, căng thẳng kéo dài – yếu tố có thể làm triệu chứng COPD tồi tệ hơn.

PGS Tiến nhấn mạnh việc điều trị COPD cần thực hiện đồng bộ, không chỉ dựa vào thuốc mà phải kết hợp thay đổi lối sống, dinh dưỡng và các biện pháp phòng ngừa. Nếu kiểm soát tốt, bệnh nhân có thể giảm tần suất đợt cấp, hạn chế nhập viện và duy trì chất lượng cuộc sống tốt hơn.