Lần đầu tiên băng ở biển Bắc Cực không thể đông lại vào cuối tháng 10
Sự mở rộng và co lại theo mùa của băng ở biển Bắc Cực đã đi vào bế tắc đáng lo ngại trong năm nay, với vấn đề băng vẫn chưa hình thành ở khu vực quan trọng ngoài khơi Siberia.
Thông thường, băng biển ở Bắc Cực tan chảy trong những tháng mùa hè và đóng băng vào mùa đông, tuy nhiên mức độ tan chảy hàng năm đã tăng lên trong một số năm, với mùa hè Bắc Cực không có băng đầu tiên dự kiến sẽ xảy ra từ năm 2030 đến 2050.
Năm 2020 đặc biệt thảm khốc đối với khu vực với một đợt nắng nóng chưa từng có khiến nhiệt độ tăng cao hơn mức trung bình 10 độ C ở Siberia vào tháng 6.
Hiện tại mùa đông đang đến gần, tác động toàn diện của mùa hè thiêu đốt năm nay đang trở nên rõ ràng, vì vườn ươm băng hàng đầu của Bắc Cực ở biển Laptev đã không thể đóng băng, gây ra hậu quả lớn cho toàn bộ vùng cực.
Video đang HOT
Thông thường, băng hình thành dọc theo bờ biển phía bắc Siberia vào đầu mùa đông và sau đó bị gió mạnh thổi qua Laptev và xa hơn nữa. Khi di chuyển, nó mang theo chất dinh dưỡng qua Bắc Cực trước khi tan chảy ở eo biển Fram, giữa Svalbard và Greenland, vào mùa xuân.
Tuy nhiên, sự đóng băng muộn hơn có nghĩa là bất kỳ lớp băng nào hình thành trong năm nay sẽ có ít thời gian để dày hơn, làm tăng khả năng tan chảy trước khi đến eo biển Fram.
Kết quả đáng lo ngại là các sinh vật phù du trên khắp Bắc Cực sẽ nhận được ít chất dinh dưỡng hơn, do đó làm giảm khả năng loại bỏ carbon dioxide khỏi khí quyển. Điều này sẽ góp phần vào hiệu ứng nhà kính, dẫn đến nhiệt độ toàn cầu cao hơn và thậm chí ít băng hơn.
“Tình trạng không có băng giá cho đến nay vào mùa thu năm 2020 là chưa từng có ở vùng Bắc Cực Siberia. Năm 2020 là một năm nữa khiến Bắc Cực đang thay đổi nhanh chóng. Nếu không có sự giảm thiểu khí nhà kính một cách có hệ thống thì khả năng mùa hè “không có băng” đầu tiên của chúng ta sẽ tiếp tục tăng vào giữa thế kỷ XXI”, nhà nghiên cứu Zachary Labe từ Đại học Bang Colorado cho biết.
Nhiệt độ mùa hè khắc nghiệt trải qua ở vùng cực bắc trong mùa hè này đã khiến băng ở biển Laptev tan sớm hơn bao giờ hết trong năm nay, để lại những vùng nước rộng lớn lộ ra ngoài. Khi nước này hấp thụ ánh sáng Mặt trời, nó đạt đến nhiệt độ cao hơn 5 độ C so với mức trung bình. Tua đi nhanh chóng trong vài tháng, sự gia tăng nhiệt độ nước đang trì hoãn việc đóng băng mùa đông.
“Lượng nước mở trong mùa thu này là vô lý. Chúng tôi phải chú ý đến các chỉ số biến đổi khí hậu”, Labe nhấn mạnh.
Hơn nữa, với việc mùa đông lạnh cắt giảm trong năm nay có khả năng tạo ra lớp băng mỏng hơn, khả năng tan chảy sớm hơn vào năm sau là rất cao. Điều này sẽ dẫn đến lượng nước mở thậm chí còn nhiều hơn trong suốt mùa hè, có thể dẫn đến nhiệt độ đại dương tăng cao hơn so với mức đã thấy trong năm và lên đến đỉnh điểm là vào mùa đông tới, thậm chí còn có thể tái đông lạnh muộn hơn.
Những vòng băng bí ẩn trên hồ Baikal
Năm 1969, người dân địa phương nhận thấy trên hồ Baikal (Nga) xuất hiện những vành đai băng giá. Cách đây chưa lâu, những vành đai băng giá này còn là bí ẩn chưa có lời giải.
Trải qua hàng chục năm, cơ chế cụ thể hình thành những cấu trúc lạ kỳ này vẫn chưa được giải thích rõ ràng. Trong những nghiên cứu gần đây, được công bố trên tạp chí "Nghiên cứu về hồ và đại dương" (Mỹ), các nhà khoa học đã làm sáng tỏ nguồn gốc các vành đai băng giá (vòng băng) hình thành trên mặt hồ.
Hồ Baikal nằm ở Syberia (Nga) và có t.uổi khoảng 25 - 30 triệu năm. Đây là một trong những hồ lâu đời nhất trên thế giới. Độ sâu tối đa của hồ là 1.642 mét. Baikal là hồ nước ngọt lớn nhất thế giới.
Trong thời gian một năm, nhiệt độ nước trong hồ thay đổi khá đột ngột. Vào mùa hè, lớp nước bề mặt tại một số nơi có nhiệt độ khoảng 16 độ C; sau đó một vài tháng, nước đóng băng và duy trì ở trạng thái này cho đến tháng 5 năm sau. Lớp băng xuất hiện trên mặt hồ có độ dày từ 0,5 - 1,4 mét; tuy nhiên, tại một số khu vực, băng dày tới 2 mét.
Từ lâu, hồ Baikal nổi tiếng vì những vòng băng bí ẩn, xuất hiện trong những tháng mùa đông. Một số vòng băng lớn đến mức có thể nhìn thấy từ vũ trụ.
Trong thực tế, nhờ sự giúp đỡ của các nhà khoa học ở Cơ quan Hàng không Vũ trụ Mỹ (NASA), bí mật những cấu trúc băng khổng lồ đó cuối cùng cũng đã được giải mã.
Sử dụng dữ liệu thu thập từ vệ tinh nhân tạo và từ các cảm biến ném xuống hồ, các nhà khoa học thấy rằng, các xoáy nước ấm, ở sâu dưới mặt hồ đóng băng, đã sinh ra dòng nước ấm di chuyển theo hướng kim đồng hồ, thậm chí tại những nơi lạnh hơn.
Lực của các dòng nước là yếu nhất trong môi trường, nơi lớp nước bề mặt tiếp tục bị đóng băng; tuy nhiên, những dòng nước mạnh hơn bên ngoài xoáy nước có thể làm băng tan chảy - kết quả là trên mặt băng hình thành những hình dạng kỳ lạ, nhìn thấy được từ trên cao. Các vòng băng trông khá kỳ lạ và chúng có thể gây nguy hiểm cho người di chuyển trên mặt hồ.
Các nhà khoa học vẫn chưa hiểu được cơ chế chính xác hình thành những xoáy nước ấm ở dưới lòng hồ, tuy nhiên các nghiên cứu vẫn tiếp tục được tiến hành, nhằm tìm hiểu hiện tượng sâu hơn. Các dữ liệu thu thập được cho thấy, nước từ các con sông đổ vào hồ và gió cũng đóng một vai trò nào đó; còn các vành đai băng giá bắt đầu hình thành hàng tháng trời trong quá trình hồ đóng băng.
Phát hiện các tạo tác cổ đại trong lớp băng trầm tích Một nhóm các nhà khảo cổ đã tìm thấy các tạo tác cổ đại khi các sông băng ở vùng núi Alps (dãy núi Anpơ) tan nhanh. Nhóm nghiên cứu đã tìm thấy một đoạn chỉ làm từ sợi cây có niên đại khoảng sáu nghìn năm, một bức tượng nhỏ bằng gỗ, những chiếc giày buộc dây có niên đại từ thiên...