Làm phim trên smartphone ở Việt Nam – chuyện khó trong… tầm tay

Chân máy đã xong. Micro ổn. Ánh sáng tốt. 1, 2, 3… quay! Thoáng nghe, bạn sẽ tưởng mình đang đứng giữa một ê-kíp làm phim chuyên nghiệp, nhưng một smartphone đang ghi hình.

Sự phát triển thần tốc của công nghệ dường như đã hiện thực hóa những điều vốn tưởng như không thể, và quay phim trên smartphone là một trong số đó.

Năm 2011, đạo diễn người Hàn Quốc – Park Chan-wook tuyên bố ông sẽ quay bộ phim Night Fishing dài 30 phút mà chỉ cần sử dụng một chiếc smartphone. Quyết định liều lĩnh của “cha đẻ” Oldboy khi ấy đã khiến không ít người cho rằng ông hoang tưởng. Nhưng Night Fishing với giải Gấu vàng cho hạng mục Phim ngắn xuất sắc nhất tại Liên hoan phim Quốc tế Berlin lần thứ 61 đã chứng minh điều ngược lại: Làm phim trên smartphone không phải là điều không thể.

Hơn 10 năm về trước, khi điện thoại “cục gạch” phủ sóng khắp thành thị đến nông thôn, chất lượng camera tính bởi màu hoặc đen trắng, bàn phím nổi, kết nối mạng bằng GPRS… có lẽ không ai trong chúng ta có thể hình dung chiếc di động sẽ làm nên một tác phẩm điện ảnh.

10 năm sau, smartphone ra đời và trở thành thứ công cụ ai cũng có. Bất kỳ điện thoại thông minh nào cũng sở hữu ít nhất 1-2 máy ảnh, thậm chí còn bổ sung 3-4 camera độ phân giải cao cùng loạt tính năng đáng chú ý: AI, chụp thiếu sáng, chống rung quang học và quay được cả video 4K.

Với ưu điểm nhỏ gọn, độ phân giải cao, dễ sử dụng hơn thiết bị quay phim cồng kềnh, chiếc smartphone thế hệ mới hoàn toàn có thể lưu lại những video đáng nhớ. Song câu hỏi Làm phim bằng smartphone được không? có lẽ vẫn khiến không ít người nghi ngại trước khi đưa ra một cái gật đầu.

Lấy ví dụ trong kỹ thuật quay phim cơ bản, đứng cố định tại một góc quay là điều tối kỵ. Nhưng nếu quay phim bằng điện thoại, bạn sẽ gặp phải trở ngại lớn bởi với trọng lượng nhẹ và kích thước khá nhỏ, máy rất dễ bị rung khi dịch chuyển. Và cũng giống như khi sử dụng máy quay, nhà làm phim cần quan tâm đặc biệt tới vấn đề ánh sáng. Ánh sáng là “chìa khóa” thành công của một video tốt, nhưng đáng tiếc đây cũng là khó khăn lớn nhất trên điện thoại di động.

Chưa kể đến hạn chế về âm thanh – khi hầu hết microphone tích hợp sẵn trong điện thoại di động đều có chất lượng thu âm khá tệ và cũng không đặt ở vị trí cần thiết để phục vụ tốt cho việc ghi hình…

Làm thế nào để gắn điện thoại lên mui của một chiếc xe hơi? Làm thế nào để tăng tốc độ dịch chuyển, thay đổi góc máy mà không lo lấy nét sai hoặc căn khung hình chưa chuẩn? Làm thế nào khi thời tiết không ủng hộ, bối cảnh tối hay chỉ đơn giản là đang “diễn sâu” thì máy hết pin, đầy bộ nhớ? Chỉ với vài ba câu hỏi, bạn đã có thể hình dung những thách thức mà một tay máy phải trải qua khi ấp ủ làm phim bằng smartphone.

Victor Vũ – đạo diễn của Thiên mệnh anh hùng, Người bất tử và hàng loạt tác phẩm điện ảnh bom tấn Việt cũng thừa nhận rằng: “Có một số thách thức khi sử dụng máy ảnh điện thoại, chẳng hạn như không thể điều chỉnh độ nét trong khi quay, không thể gắn ống kính một tiêu cự, định dạng file không cho phép nhiều lựa chọn chỉnh màu hay phải tìm cách quay khác vì máy không cùng độ sâu trường ảnh với ống kính máy ảnh tích hợp”.

Như Park Chan-wook, các nhà làm phim Việt và thế giới vẫn đang tìm những cách khác nhau để khắc phục hạn chế của máy ảnh điện thoại. Và với công nghệ được cải tiến mỗi ngày, nhiều tính năng tùy chọn tích hợp sẵn trên smartphone, trong tương lai, chúng ta sẽ còn thấy nhiều bộ phim được quay bằng máy ảnh điện thoại.

Victor Vũ – đạo diễn tài ba của điện ảnh Việt “vừa giới thiệu phim ngắn với tên gọi Đem yêu thương về đón Tết. Bộ phim xoay quay nhân vật chính là một nữ bác sĩ xinh đẹp, cần mẫn, luôn hết mình vì công việc, thậm chí hy sinh cả ngày Tết đoàn viên với gia đình để ở bên chăm sóc người bệnh.

Câu chuyện xa nhà dịp Tết có lẽ sẽ không quá đặc biệt nếu Victor Vũ không bật mí rằng, toàn bộ khung hình trong phim ngắn được quay bằng smartphone – điều vẫn còn xa lạ đối với điện ảnh Việt.

Đạo diễn sinh năm 1975 chia sẻ: “Nhiều bộ phim đã được quay bằng máy ảnh kỹ thuật số nhỏ. Nhưng tôi tự nghĩ, nếu mình quay một bộ phim hoàn toàn bằng điện thoại thông minh thì sao? Những hạn chế, lợi ích, chất lượng hình ảnh sẽ như thế nào? Và vì Huawei Mate Pro được trang bị camera do Leica thiết kế, có thể quay lên tới 4K, nên đây là lựa chọn hợp lý cho dự án này”.

“Tôi nghĩ mọi người sẽ thích thú khi xem sản phẩm của Victor Vũ trông như thế nào khi được quay bằng điện thoại thông minh. Điều đó sẽ khiến khán giả tò mò khi lần đầu nghe tới. Nhưng tôi cũng hy vọng họ sẽ bị cuốn hút bởi câu chuyện và hoàn toàn quên đi sự thật rằng nó được quay bằng điện thoại thông minh. Với tôi, đó là một thành công lớn”, Victor Vũ nói.

Không quay bằng máy ảnh chuyên nghiệp, không có những bối cảnh được dàn dựng công phu, nhưng tác phẩm Đem yêu thương về đón Tết vẫn có rất nhiều yếu tố “đắt”. Như Victor Vũ đã nói, chỉ riêng việc toàn bộ cảnh quay được thực hiện bằng smartphone đã đủ để khơi lên tính hiếu kỳ của khán giả.

Xuyên suốt 10 phút, người xem bị cuốn vào những cảnh quay dài di chuyển theo bối cảnh của nhân vật. Mà theo tác giả, để làm được điều này với máy quay phim truyền thống, phải có các giàn khung, gimbal (hệ thống ổn định hình ảnh cho camera) phức tạp.

Ở trường hợp này, Huawei Mate 20 Pro đã phát huy lợi thế. Nhờ công nghệ chống rung quang học tích hợp sẵn, Victor Vũ có thể tự do di chuyển qua các khu vực chật hẹp, thay đổi tốc độ và độ cao liên tục một cách trơn tru.

Bên cạnh đó, những cảnh quay về nhịp sống thường nhật, thành phố về đêm cũng được xem là điểm cộng đắt giá cho Đem yêu thương về đón Tết. Kỹ thuật lia, zoom xa – gần, đặc tả… đều được ghi lại mượt mà nhờ chiếc điện thoại nhỏ gọn trong lòng bàn tay, có thể di chuyển, chạm và ghi hình trong vài giây mà không cần thiết lập phức tạp.

Victor Vũ cho biết anh thích sử dụng chế độ Pro để có độ phân giải 4K. Trong chế độ này, đạo diễn có thể điều chỉnh một số yếu tố theo cách thủ công như ISO, tốc độ màn trập, phơi sáng và cân bằng trắng/nhiệt độ màu.

Các cảnh quay về đêm – vốn là thách thức lớn nhất khi thực hiện bằng điện thoại di động, vẫn được đạo diễn Quả tim máu đảm bảo chất lượng. Hình ảnh sắc nét, độ chi tiết cao, không xảy ra hiện tượng bệt màu hay nhiễu hạt có được nhờ hệ thống công cụ đặc biệt trên ứng dụng camera của Huawei Mate 20 Pro. Công nghệ này cho phép người dùng điều chỉnh thủ công hoàn toàn khẩu độ, mô phỏng độ sâu trường ảnh và hỗ trợ quay vào ban đêm mà không cần tripod. Ngoài ra, công nghệ AI trên smartphone của Huawei cũng tự động đẩy thêm màu sắc, tăng độ nét khi quay chụp cảnh vật, cho hình ảnh ấn tượng hơn.

“Khả năng quay macro rất tuyệt khi bạn có thể chụp quay thật gần và chi tiết vẫn rõ nét. Mate 20 Pro đặc biệt hiệu quả đối với các bộ phim đời thường hay phim tài liệu về cuộc sống, khi ghi lại những khoảnh khắc tự nhiên, thô sơ mà không cần quá nhiều thiết bị hỗ trợ”, Victor Vũ khẳng định.

Đạo diễn điện ảnh xuất sắc nhất tại Cánh Diều Vàng năm 2012 cũng dành nhiều lời khen cho chiếc smartphone cao cấp của Huawei. Theo đó, anh cho rằng smartphone nói chung và Huawei Mate 20 Pro nói riêng đã mang đến nhiều tác động tích cực cho ngành công nghiệp điện ảnh, từ sản xuất đến hậu kỳ: “Sử dụng máy ảnh phim bình thường cần có một nhóm nhỏ tối đa 4 người. Với camera điện thoại, một người có thể làm tất cả”.

“Chúng tôi có thể giao tiếp và gửi thông tin theo cách hiệu quả đến mức hoàn thành rất nhiều công việc trong một khoảng thời gian ngắn. Ví dụ, trong quá trình tiền sản xuất, hình ảnh vị trí và video truyền về bàn tín hiệu được chia sẻ dễ dàng. Ê-kíp có thể quay và chỉnh sửa toàn bộ chuỗi hành động chỉ trong vài ngày nhờ quá trình set-up đơn giản, nhanh chóng. Trong quá trình hậu kỳ, tôi có thể kiểm tra và thảo luận trực tiếp với nhóm VFX (hậu kỳ kỹ xảo) khi mix các loại âm thanh và phân loại màu”, Victor Vũ chia sẻ.

Có thể nói, với Night Fishing, Đem yêu thương về đón Tết và nhiều bộ phim khác được quay bằng smartphone, mối liên kết giữa ngành công nghiệp điện thoại đi động với điện ảnh đã bắt đầu hình thành. Điện thoại thông minh đã trở thành một phần trong cuộc sống hàng ngày và rất nhiều hoạt động giải trí, bao gồm cả phim ảnh đã được trải nghiệm trên các nền tảng kỹ thuật số sử dụng điện thoại thông minh. Khi mọi thứ đều hướng tới công nghệ kỹ thuật số, sự hợp tác mạnh mẽ giữa hai lĩnh vực này sẽ là điều tất yếu trong tương lai gần.

Theo zing