Kính viễn vọng NASA chụp được vật thể “lẽ ra không tồn tại”
Hiện ra như một bóng ma khổng lồ giữa trời, vật thể lạ lùng không tương tác với bất cứ thứ gì xung quanh nó và đánh đổ nhiều lý thuyết thiên văn.
Theo chuyên san khoa học PHYS, một nhóm khoa học gia dẫn đầu bởi TS Tim Carleton từ Đại học bang Arizona (Mỹ) đã tìm ra một vật thể “lẽ ra không tồn tại” giữa bộ dữ liệu khổng lồ từ James Webb.
Vật thể lạ hiện ra trước mắt thần của James Webb là một thiên hà cực kỳ đặc biệt – Ảnh: NASA/ESA/CSA
James Webb là kính viễn vọng không gian mạnh nhất thế giới, được phát triển và điều hành chính bởi NASA, phối hợp với các nhóm từ ESA và CSA (cơ quan vũ trụ của châu Âu và Canada).
Nhờ khả năng quan sát tinh nhạy, nó đã nhìn thấy được một số vật thể chưa từng được biết đến trước đây. Vật thể lạ mà TS Carleton và các cộng sự phát hiện là một ví dụ.
Video đang HOT
Các phân tích đã xác định vật thể ma quái này là một thiên hà lùn, nhưng thuộc về nhóm thiên hà lùn siêu khuếch tán cực hiếm, chưa từng được xác định rõ ràng trước đây.
Thiên hà lùn – ví dụ như hai thiên hà vệ tinh của thiên hà Milky Way (Ngân Hà) chúng ta là đám mây Magellan Lớn và đám mây Magellan Nhỏ – thường có ít hơn 100 triệu ngôi sao, nhưng cũng đủ để tạo thành một đĩa ánh sáng rực rỡ.
Nhưng vật thể hiện ra trong ống kính James Webb chỉ là chiếc bóng mờ, vắng bóng những ngôi sao sáng.
Nó được đặt tên là PEARLSDG, một kẻ lập dị trong thế giới thiên hà.
Trong hiểu biết trước đây, các nhà thiên văn tin rằng một thiên hà bị cô lập sẽ tiếp tục hình thành các ngôi sao trẻ của riêng nó, hoặc tương tác với một thiên hà lớn hơn. Tuy nhiên, cả hai trường hợp đều không đúng với PEARLSDG.
Bên trong nó là một quần thể sao cũ, cho thấy thiên hà này đã già. Nó ngưng hoàn toàn việc hình thành sao mới và cũng từ chối tương tác với xung quanh.
Do vậy, nó hiện ra như một thế giới rỗng ruột, kỳ ảo thay vì một đĩa ánh sáng.
Các tính toán khoảng cách cho thấy vật thể đặc biệt này nằm cách chúng ta khoảng 98 triệu năm ánh sáng, không quá xa đối với một thiên hà.
Vì vậy, PEARLSDG sẽ là một mục tiêu thú vị cho các nghiên cứu tiếp nối, không chỉ nhằm tìm hiểu về một loại thiên hà đặc biệt, mà còn giúp các nhà thiên văn khám phá xem con đường tiến hóa của một thiên hà có thể lạ lùng như thế nào.
Nghiên cứu về PEARLSDG vừa được công bố trên tạp chí khoa học Astrophysical Journal Letters.
Kính James Webb phát hiện lỗ đen 'háu đói' lâu đời nhất và xa nhất vũ trụ
Kính viễn vọng Không gian James Webb (JWST) vừa quan sát được lỗ đen xa nhất và lâu đời nhất từng được phát hiện, cùng đặc tính "ăn thịt" cả thiên hà chủ quái lạ.
Lỗ đen này cư trú trong thiên hà cổ đại có tên khoa học là GN-z11, cách chúng ta 13,4 tỷ năm ánh sáng, xuất hiện khoảng 400 triệu năm sau Vụ nổ Big Bang. Bản thân lỗ đen này nặng gấp khoảng 6 triệu lần khối lượng Mặt trời, và nó đang hấp thụ vật chất từ thiên hà chủ của nó nhanh hơn gấp 5 lần, so với giới hạn bền vững được đề xuất theo lý thuyết lỗ đen siêu lớn hiện đại.
Một nhóm các nhà thiên văn học đã sử dụng Kính viễn vọng Không gian James Webb (JWST) để khám phá lỗ đen xa nhất, và lâu đời nhất từng được nhìn thấy, khi nó "ăn thịt" cả thiên hà chủ của mình. (Ảnh minh họa: Elena11/Shutterstock)
Roberto Maiolino, Trưởng nhóm Khoa Vật lý của Đại học Cambridge đã mô tả phát hiện này là "một bước nhảy vọt khổng lồ" đối với ngành khoa học lỗ đen. Maiolino cho biết trong một tuyên bố: "Vẫn còn nhiều điều bỏ ngỏ khi phát hiện ra một lỗ đen khổng lồ, ở xa và háu đói đến như vậy, vì vậy chúng tôi phải xem xét những cách mà lỗ đen này có thể hình thành".
Trước đây, các nhà khoa học hiện đã chỉ ra con đường chính mà lỗ đen có thể đạt đến trạng thái siêu lớn trong vũ trụ sơ khai. Chúng có thể bắt đầu từ cái gọi là hạt lỗ đen nhỏ, được tạo ra khi những ngôi sao lớn sụp đổ vào cuối vòng đời. Sau hàng triệu hoặc hàng tỷ năm, những đám mây khí lạnh và bụi khổng lồ sụp đổ vào bên trong hạt lỗ đen đó để tạo thành lỗ đen nặng với khối lượng gấp vài triệu lần khối lượng Mặt trời.
Qua hàng triệu hoặc hàng tỷ năm tiến hóa tiếp theo của vũ trụ, vật thể đó tiếp tục quá trình nuôi dưỡng và sáp nhập vật liệu, giúp lỗ đen nặng đó phát triển thành lỗ đen siêu lớn.
Tuy nhiên, lỗ đen mới được phát hiện này đang tích tụ vật chất lấy từ thiên hà chủ GN-z11 với tốc độ nhanh gấp 5 lần, so với giới hạn bền vững được đề xuất theo lý thuyết lỗ đen siêu lớn hiện đại. Hành vi lỗ đen siêu lớn ăn thịt thiên hà chủ có thể xảy ra trong vũ trụ, nhưng với số lượng hạn chế và hiếm khi được phát hiện.
Lỗ đen háu ăn này cũng có khả năng cản trở sự phát triển của thiên hà chủ, nó đang đẩy khí và bụi phân tử ra khỏi trung tâm thiên hà. Thực tế, những đám mây khí và bụi lạnh co lại tạo thành "vườn ươm" cho các ngôi sao mới hình thành, điều này có nghĩa lỗ đen háu đói đang "nghiền nát" quá trình hình thành sao, gián tiếp "giết chết" sự phát triển của thiên hà chủ cổ đại GN-z11.
Các chuyên gia nhận định, khám phá này có thể là một bước tiến lớn trong việc tìm hiểu, làm thế nào các lỗ đen siêu lớn có thể đạt khối lượng tương đương gấp hàng triệu, cho đến hàng tỷ lần khối lượng Mặt trời trong kỷ nguyên sơ khai của vũ trụ.
10 siêu vật thể hình trái chuối "xuyên không" từ vũ trụ cổ đại Một phân tích mới dựa trên dữ liệu kính viễn vọng không gian mạnh nhất thế giới đã tiết lộ những vật thể hoàn toàn gây sốc của vũ trụ "sơ sinh". 10 vật thể trông như những trái chuối khổng lồ, sáng chói vắt ngang giữa không gian là những hình ảnh mới nhất vừa được công bố từ cuộc phân tích...