Kiểu ăn ‘kỳ lạ’ giúp tan mỡ bụng, chống tiểu đường
Một kiểu ăn bất thường vừa được chứng minh là an toàn và có thể cải thiện nhiều vấn đề sức khỏe, làm tan mỡ bụng.
Một nghiên cứu vừa công bố trên tạp chí y học Nature Medicine cho thấy nếu bạn kết thúc “bữa tối” sau… 17 giờ chiều và cố gắng đừng ăn khuya hay nạp bất cứ thứ gì có calo cho đến khi đi ngủ, mỡ bụng sẽ tan nhanh chóng và nhiều nguy cơ sức khỏe cũng được đẩy lui.
Công trình được thực hiện bởi các cơ sở nghiên cứu tại Tây Ban Nha, bao gồm Đại học Granada (UGR), Đại học Công lập Navarra (UPNA) và Mạng lưới trung tâm nghiên cứu y sinh học (CIBER).
Ăn hạn chế thời gian theo kiểu dồn các bữa ăn vào thời gian đầu ngày sẽ giúp giảm mỡ bụng hiệu quả – Minh họa AI: Thu Anh
Trích dẫn nghiên cứu trên tờ SciTech Daily cho biết chế độ ăn hạn chế calo đã được chứng minh là giúp giảm cân và cải thiện sức khỏe tim mạch, nhưng không dễ duy trì.
Vì vậy, các chiến lược dinh dưỡng mới nổi lên. Một trong số đó là nhịn ăn gián đoạn, bao gồm các khoảng thời gian ăn thoải mái xen kẽ với các khoảng thời gian nhịn ăn kéo dài từ vài giờ đến vài ngày.
Một loại nhịn ăn gián đoạn đã trở nên phổ biến trong những năm gần đây là “ăn hạn chế thời gian”, tức gói gọn các bữa trong ngày vào một khung giờ ngắn hơn thông lệ. Khung giờ ăn phổ biến của người Tây Ban Nha cũng khá giống với nhiều nơi trên thế giới: Mọi người bắt đầu ăn sáng khoảng lúc 7-8 giờ sáng và kết thúc bữa ăn tối lúc 21-22 giờ, vì vậy họ có khung thời gian hấp thụ 12-14 giờ.
Nghiên cứu mới khuyến nghị mọi người cố gắng giảm khung thời gian hấp thụ này chỉ còn 6-8 giờ, trong đó tốt nhất là đẩy bữa ăn cuối cùng xuống khung giờ chiều. “Chiến lược dinh dưỡng này giúp duy trì chu kỳ ăn uống và nhịn ăn hàng ngày, giúp ổn định nhịp sinh học của cơ thể chúng ta” – các tác giả viết. Nghiên cứu cũng cho rằng ăn uống không đều đặn hoặc vào ban đêm sẽ phá vỡ nhịp sinh học và làm tăng nguy cơ béo phì, bệnh tim mạch và tiểu đường type 2.
Gần 200 tình nguyện viên đã được phân nhóm, thực hiện 3 chiến lược nhịn ăn gián đoạn khác nhau: Ăn từ 9 giờ đến 17 giờ, ăn từ 14 giờ đến 22 giờ, ăn từ 12 giờ trưa đến 20 giờ tối. Họ cũng được yêu cầu thực hiện lối sống lành mạnh và ăn theo chế độ Địa Trung Hải tốt cho sức khỏe – nhiều rau củ, trái cây, nguồn đạm chủ yếu là cá, đậu, hạt, dùng dầu thực vật lành mạnh, hạt chế thịt đỏ và thực phẩm chế biến sẵn…
Kết quả cho thấy cả 3 nhóm đều giảm trung bình 3-4 kg so với người có khung giờ ăn trải rộng đến 12 giờ trong ngày. Nhưng đáng chú ý, nhóm ăn từ 9 đến 17 giờ giảm mạnh lớp mỡ dưới da, cụ thể là mỡ bụng, so với các nhóm còn lại.
Video đang HOT
Nhóm này cũng cải thiện đáng kể mức đường huyết lúc đói và đường huyết qua đêm hơn so với các nhóm khác, cho thấy tiềm năng trong việc ngăn ngừa tiểu đường, cải thiện sức khỏe trao đổi chất.
“Bằng cách không ăn vào ban đêm, cơ thể có nhiều thời gian hơn để tiêu hóa và xử lý chất dinh dưỡng, điều hòa lượng đường trong má.u tốt hơn, do đó làm giảm nguy cơ phát triển các vấn đề về đường và các rối loạn trao đổi chất khác” – các tác giả giải thích.
Khuyến cáo mới về quản lý cân nặng ở người đái tháo đường
Trong hướng dẫn mới năm 2024, Hiệp hội Tiểu đường Hoa Kỳ (ADA) cho biết, ngoài BMI các phép đo khác về phân bổ chất béo cần được xem xét khi điều trị cho bệnh nhân đái tháo đường type 2.
Theo ADA, giảm cân phải là mục tiêu chính đối với những người mắc bệnh tiểu đường type 2, lặp lại khuyến nghị trước đó. Giảm cân hơn 10% trọng lượng cơ thể có liên quan đến kết quả sức khỏe tốt hơn cho những người mắc bệnh tiểu đường type 2, bao gồm cả việc thuyên giảm bệnh.
Một phần của hướng dẫn mới, được gọi là Tiêu chuẩn chăm sóc bệnh tiểu đường, bao gồm khuyến nghị cho các nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe sử dụng các phép đo khác về phân bổ mỡ trong cơ thể, chẳng hạn như chu vi vòng eo, tỷ lệ vòng eo/hông và/hoặc tỷ lệ vòng eo/chiều cao cùng lúc với BMI (so với hướng dẫn năm 2023, ADA chỉ tập trung vào BMI).
BMI từ lâu đã là thước đo được sử dụng để đán.h giá nguy cơ liên quan đến bệnh đái tháo đường type 2. Điều này là do béo phì có thể làm tăng nguy cơ phát triển bệnh cũng như khiến bệnh tiến triển nặng hơn.
Tuy nhiên, nhiều chuyên gia y tế cho rằng, nếu chỉ BMI sẽ không đầy đủ để xác định sức khỏe của một người, vì nó không tính đến thành phần cơ thể, chẳng hạn như khối lượng cơ bắp hoặc nơi tích trữ chất béo trên cơ thể, cũng như sắc tộc, tuổ.i tác và chủng tộc...
TS. Robert Gabbay, Hiệp hội Tiểu đường Hoa Kỳ cho biết: Tỷ lệ vòng eo/hông, cung cấp cái nhìn đầy đủ hơn về tình trạng béo phì ở mỗi cá nhân và có thể hướng dẫn liệu pháp. Chúng tôi biết rằng chu vi vòng eo hoặc tỷ lệ eo/hông cao là một yếu tố rủi ro bổ sung dẫn đến kết quả tồi tệ hơn.
Chu vi vòng eo hoặc tỷ lệ eo/hông cao là một yếu tố rủi ro bổ sung dẫn đến kết quả tồi tệ hơn.
Các phép đo mới để bổ sung cho BMI ở người bệnh đái tháo đường
ADA khuyến nghị các nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe nên đo chu vi vòng eo, tỷ lệ eo-hông và/hoặc tỷ lệ eo - chiều cao cùng với chỉ số BMI.
- BMI:Là thước đo dựa trên chiều cao và cân nặng,được tính bằng cách chia cân nặng (tính bằng kilôgam) cho bình phương chiều cao tính bằng mét (kg/m2).
Theo TS. Andrew Krafson, phó giáo sư lâm sàng tại Đại học Michigan, chuyên về nội tiết và tiểu đường: BMI rất tiện lợi, nhưng chu vi vòng eo và tỷ lệ vòng eo đến hông cũng sẽ rất hữu ích.
- Chu vi vòng eo: Chu vi vòng eo là số đo vòng eo, giúp đo lượng mỡ quanh bụng. Đây là một phép đo hữu ích vì điểm chu vi cân nặng cao hơn, cho thấy mỡ bụng quá mức, có liên quan đến bệnh đái tháo đường type 2.
CDC cho biết, bạn có nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến béo phì cao hơn nếu bạn là nam giới có chu vi vòng eo trên 101cm hoặc phụ nữ có chu vi vòng eo lớn hơn 88cm.
- Tỷ lệ eo-hông:Đây là một cách khác để đán.h giá tình trạng béo bụng (có thể là dấu hiệu dự báo bệnh đái tháo đường type 2). Số đo này được tính bằng cách đo cả vòng eo và vòng hông, sau đó chia số đo vòng eo cho số đo vòng hông. Tỷ lệ eo/hông lý tưởng đối với phụ nữ phải nhỏ hơn 0,85 và của nam giới phải nhỏ hơn 0,9.
- Tỷ lệ vòng eo trên chiều cao: Tương tự như vậy, tỷ lệ vòng eo trên chiều cao cao hơn có thể là yếu tố dự báo bệnh béo phì và/hoặc bệnh đái tháo đường type 2. Tỷ lệ vòng eo trên chiều cao của một người có thể được tính bằng cách chia chu vi vòng eo cho chiều cao của họ. Theo nghiên cứu được công bố trên Plos One, tỷ lệ vòng eo trên chiều cao lớn hơn 0,53 ở nam và 0,54 ở nữ có liên quan đến béo phì và bệnh tật.
Tuy nhiên theo TS. Andrew Krafson, có một số do dự trong việc sử dụng các phép đo bổ sung ngoài BMI trong môi trường lâm sàng. Ông cho biết các nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe cần được đào tạo về cách thực hiện các phép đo như vậy một cách chính xác và bệnh nhân có thể cảm thấy không thoải mái khi phải vén áo hoặc hạ quần để thực hiện. Đây là những rào cản nhỏ nhưng quan trọng.
Các phương pháp giảm cân được ADA khuyến nghị
Một khuyến nghị quan trọng khác từ ADA: Đối với những người mắc bệnh đái tháo đường type 2 bị thừa cân hoặc béo phì, việc kiểm soát cân nặng và kiểm soát đường huyết phải là mục tiêu chính.
Trong khuyến nghị của mình, ADA chỉ ra rằng giảm 10% trọng lượng cơ thể trở lên có liên quan đến những lợi ích sức khỏe tích cực, bao gồm khả năng thuyên giảm bệnh đái tháo đường type 2, cải thiện kết quả và tỷ lệ t.ử von.g về tim mạch lâu dài.
Khi nói đến các biện pháp can thiệp hoặc công cụ giảm cân, ADA khuyến nghị theo thứ tự sau:
Dinh dưỡng, hoạt động thể chất và liệu pháp hành vi
Dược lý
Các thiết bị y tế
Phẫu thuật chuyển hóa
"Thay đổi lối sống là liệu pháp chính bằng dinh dưỡng và tập thể dục hiệu quả. Tuy nhiên, nếu những cách này không hiệu quả, người ta phải xem xét các loại thuố.c như semaglutide hoặc tirzepatide. Phẫu thuật chuyển hóa là một lựa chọn khác khi không đạt được mục tiêu về cân nặng", Gabbay cho biết.
- Dinh dưỡng, hoạt động thể chất và trị liệu hành vi: Phần này bao gồm các biện pháp can thiệp như tư vấn sức khỏe thường xuyên, tập trung vào các chiến lược dinh dưỡng, tập thể dục và hành vi nhằm giúp mọi người đốt cháy thêm 500 đến 750 calo mỗi ngày.
- Khuyến nghị về dược lý: ADA cho biết nên giảm thiểu các loại thuố.c điều trị bệnh đi kèm liên quan đến tăng cân bất cứ khi nào có thể. Đối với những người thừa cân hoặc béo phì và mắc bệnh đái tháo đường type 2, nên cân nhắc dùng thuố.c thúc đẩy giảm cân cùng với việc thay đổi lối sống.
Thuố.c được ưu tiên là chất chủ vận thụ thể peptide 1 giống glucagon (GLP-1) như ozempic (semaglutide) hoặc chất chủ vận polypeptide insulinotropic (GIP) phụ thuộc glucose kép và chất chủ vận GLP-1 như mounjaro (tirzepatide).
Tuy nhiên, chỉ có khoảng 10% số người thành công trong việc giảm 10% trọng lượng cơ thể và duy trì mức đó trong một năm chỉ bằng cách quản lý lối sống. Khi các loại thuố.c giảm cân và tiểu đường này phát triển, chúng hiệu quả hơn rất nhiều và thực sự thì việc giảm cân như vậy trở nên dễ dàng hơn, TS. John Buse nhà nội tiết học và giáo sư tại Đại học North chia sẻ.
- Thiết bị y tế: ADA thừa nhận rằng các thiết bị thắt dạ dày đã không còn được ưa chuộng do hiệu quả lâu dài hạn chế và tỷ lệ biến chứng cao.
- Phẫu thuật chuyển hóa: ADA cho biết, phẫu thuật giảm cân có thể được xem xét đối với những người mắc bệnh đái tháo đường có chỉ số BMI lớn hơn 30, như một cách để quản lý cân nặng và lượng đường trong má.u. Bất kỳ cuộc phẫu thuật nào cũng phải được thực hiện bởi các chuyên gia có kinh nghiệm dày dặn trong việc quản lý bệnh béo phì, tiểu đường và phẫu thuật đường tiêu hóa.
"Những hướng dẫn của ADA tập trung vào việc giảm cân và quản lý cân nặng vì có thể cải thiện kết quả sức khỏe của những người mắc bệnh béo phì và đái tháo đường type 2. Bằng cách tập trung vào việc giảm cân, về cơ bản chúng tôi đang giải quyết nguyên nhân gốc rễ của bệnh đái tháo đường type 2, thay vì cung cấp cho ai đó thuố.c điều trị bệnh đái tháo đường, thuố.c điều trị huyết áp và thuố.c bổ sung giảm cholesterol của người bệnh", TS. John Buse cho biết.
Lượng nước nên uống mỗi ngày để 'đốt cháy' mỡ bụng Để giảm mỡ bụng, bạn nên uống 6-8 cốc nước mỗi ngày, có thể dùng trà, cà phê, nước ép rau quả nhưng hạn chế đường. Có nhiều lý do khác nhau khiến mọi người đặt ra mục tiêu giảm cân nhưng chắc chắn, vóc dáng thon thả sẽ giúp bạn khỏe mạnh hơn. Một lượng nhỏ chất béo nội tạng là cần...