Kiện chống bán phá giá: Khó vì doanh nghiệp thiếu liên kết
Tính đến nay Việt Nam mới chỉ có 7 vụ kiện phòng vệ thương mại đối với hàng nhập khẩu một phần do doanh nghiệp nội thiếu liên kết.
Tại hội thảo về phòng vệ thương mại do Cục Quản lý Cạnh tranh (QLCT – Bộ Công Thương) và Trung tâm hỗ trợ hội nhập WTO – TP HCM tổ chức ngày 21/6, bà Phạm Châu Giang, Trưởng phòng Điều tra các vụ kiện phòng vệ thương mại, Cục QLCT cho biết, có trường hợp doanh nghiệp Việt Nam đã có đủ thông tin cần thiết để tiến hành vụ kiện chống bán phá giá (CBPG) đối với hàng nhập khẩu, nhưng vụ kiện đã không được tiến hành. Lý do là vì các doanh nghiệp trong ngành không có cùng tiếng nói để đứng bên nhau trong vụ kiện.
Bộ Công Thương áp dụng mức thuế tự vệ tạm thời đối với phôi thép là 23,3%. (Ảnh minh họa: KT)
Bà Giang đưa ra dẫn chứng: Vào năm 2015, có nhiều thông tin về việc đùi gà nhập khẩu từ Mỹ vào Việt Nam có giá bán thấp hơn giá bán tại siêu thị Mỹ. Khi ấy, nhiều người cho rằng có dấu hiệu Mỹ bán phá giá đùi gà vào Việt Nam và Việt Nam có thể khởi kiện.
Trong thời gian đó, trung bình mỗi tuần Cục QLCT đều có họp với các bên liên quan về đùi gà Mỹ, như làm việc với Bộ Nông nghiệp, Hiệp hội chăn nuôi Đông Nam Bộ, các chủ trang trại lớn và các doanh nghiệp lớn trong ngành… nhưng đến nay vẫn không có vụ kiện phòng vệ thương mại nào liên quan đến đùi gà nhập khẩu.
Tại sao vậy? Trên thực tế điều kiện cần để thực hiện vụ kiện đã có (lượng nhập khẩu đùi gà Mỹ tăng, và bán giá vào Việt Nam thấp hơn giá bán tại thị trường Mỹ), nhưng phải có điều kiện đủ là đại diện ngành sản xuất trong nước – tức các doanh nghiệp, các hộ chăn nuôi phải chiếm ít nhất 25% sản lượng sản xuất nội địa và đứng ra thực hiện vụ kiện.
Tuy nhiên, trong số 3 công ty nước ngoài, lúc đó đang chiếm đến 75% ngành sản xuất nội địa Việt Nam, thì chỉ có 1 công ty muốn đứng ra kiện nhưng không đáp ứng đủ điều kiện 25%. Hai công ty còn lại không muốn tham gia vụ kiện vì họ có chiến lược kinh doanh riêng và Việt Nam chỉ là một trong số các thị trường của họ. Ngoài ra, họ cũng không được công ty mẹ ở nước ngoài đồng ý để tham gia vụ kiện.
Video đang HOT
Bà Giang cho biết thêm, Cục QLCT cũng sẵn sàng giúp các hộ chăn nuôi trong việc khởi kiện này, nhưng sau khi hiệp hội chăn nuôi làm việc với các công ty trong ngành và quyết định chưa tham gia vụ kiện; do đó, dù đủ điều kiện để khởi kiện, nhưng không có đại diện sản xuất trong nước đứng ra kiện thì vụ kiện cũng không thể được tiến hành để áp thuế phòng vệ thương mại.
“Điều khó nhất không phải là chứng minh lượng hàng hoá nhập khẩu gia tăng mà là làm sao để những doanh nghiệp có cùng lợi ích đoàn kết, đứng bên nhau trong vụ kiện”, bà Giang nói.
Cũng theo bà Giang, trong trường hợp thấy cần thiết, Bộ Công Thương vẫn có thể chủ động tiến hành điều tra áp dụng biện pháp phòng vệ thương mại, chứ không cần đơn kiện từ doanh nghiệp sản xuất trong nước. Tuy nhiên, để áp thuế phòng vệ thương mại đối với hàng hoá nhập khẩu, Bộ Công Thương phải chứng minh được thiệt hại trong nước, và thông tin thiệt hại này phải được thể hiện từ số liệu kinh doanh thực tế của ít nhất 50% doanh nghiệp, các trang trại, hộ sản xuất mặt hàng này trong nước. Điều này có nghĩa là, Bộ Công Thương vẫn cần có sự hợp tác của doanh nghiệp trong nước.
Do đó, theo ông Trịnh Anh Tuấn, Phó cục trưởng Cục QLCT, vai trò của các hiệp hội rất quan trọng trong các vụ kiện phòng vệ thương mại, vì hiệp hội có thể thuê một luật sư chung, có chiến lược chung cho toàn ngành và bảo vệ lợi ích cho tất cả những doanh nghiệp có cùng lợi ích.
Ngoài ra, theo ông Tô Thái Ninh, Phó trưởng phòng điều tra các vụ kiện phòng vệ thương mại (Cục QLCT), cho đến nay Việt Nam đã tiến hành bảy vụ kiện phòng vệ thương mại, trong đó có đến năm vụ kiện áp dụng biện pháp tự vệ, và chỉ có hai vụ kiện áp dụng biện pháp CBPG.
Ông Ninh cho biết, vụ kiện áp dụng biện pháp CBPG đòi hỏi việc tính toán, thu thập số liệu phức tạp, như giá nhập khẩu vào Việt Nam và giá doanh nghiệp nước ngoài bán tại thị trường của họ. Trong khi đó, với vụ kiện tự vệ, doanh nghiệp chỉ đơn thuần chứng minh có gia tăng hàng hoá nhập khẩu và doanh nghiệp có gặp khó khăn, như sản lượng, lợi nhuận, thị phần sụt giảm, tồn kho tăng…
Thông thường các mức thuế áp dụng biện pháp tự vệ thường thấp, và thời gian áp dụng tối đa là 10 năm. Trong khi đó, biện pháp CBPG không bị giới hạn thời gian áp dụng, miễn doanh nghiệp trong nước chứng minh được hàng hoá nhập khẩu được bán phá giá. Chẳng hạn như, từ những năm 1970 đến nay, Mỹ vẫn còn duy trì biện pháp CBPG với thép của Nhật Bản.
Vào năm 2013, Việt Nam đã áp dụng thuế tự vệ 5% đối với dầu thực vật nhập khẩu. Mức thuế này khá thấp, áp dụng trong 4 năm và giảm dần đều trong 4 năm này, nên hiệu quả bảo vệ sản xuất trong nước không cao./.
Theo_VOV
Thép nội được cứu
Việc Bộ Công Thương áp dụng biện pháp tự vệ tạm thời đối với phôi thép và thép dài nhập khẩu, chủ yếu từ Trung Quốc, sẽ góp phần gỡ khó cho thép nội đang bị thiệt hại nặng nề.
Thép nội đang tồn kho lớn do bị thép ngoại bán phá giá Ảnh: Tấn Thạnh
Theo Bộ Công Thương, từ ngày 22-3, phôi thép và thép dài nhập khẩu từ nhiều quốc gia và vùng lãnh thổ vào Việt Nam sẽ phải chịu mức thuế nhập khẩu bổ sung lần lượt là 23,3% và 14,2% (biểu thuế hiện hành từ 0%-5%). Quyết định áp thuế tự vệ tạm thời được đưa ra sau hơn 2 tháng Bộ Công Thương tiến hành điều tra đối với mặt hàng phôi thép và thép dài nhập khẩu.
Giá hàng nhập rẻ bất ngờ!
Các mặt hàng bị áp thuế nhập khẩu bổ sung gồm phôi thép hợp kim và không hợp kim, các sản phẩm thép dài hợp kim và không hợp kim (gồm thép cuộn, thép thanh được làm từ thép dài nhập khẩu). Ngày 9-3, trao đổi với phóng viên Báo Người Lao Động, ông Hồ Nghĩa Dũng, Chủ tịch Hiệp hội Thép Việt Nam (VSA), cho rằng quyết định của Bộ Công Thương là cần thiết trong bối cảnh phôi thép và thép dài nhập khẩu vào Việt Nam tăng đột biến trong năm qua; trong khi công suất của các nhà máy thép trong nước chỉ hoạt động trên 50% do nhu cầu tiêu thụ chưa cao, doanh nghiệp (DN) trong ngành lại phải cạnh tranh gay gắt với hàng nhập khẩu giá rẻ từ Trung Quốc. "Mức thuế áp để tự vệ tạm thời tương đối hợp lý, góp phần hỗ trợ ngành thép nhưng DN trong nước cũng phải nâng sức cạnh tranh, sản xuất sản phẩm với giá thành hợp lý hơn" - ông Dũng nói.
Trước đó, ngày 15-12-2015, Cục Quản lý cạnh tranh - Bộ Công Thương nhận được đơn yêu cầu phòng vệ thương mại từ 4 nhà sản xuất thép trong nước là Công ty CP Thép Hòa Phát, Công ty TNHH MTV Thép Miền Nam, Công ty CP Gang thép Thái Nguyên và Công ty CP Thép Việt Ý. Đến ngày 25-12-2015, Bộ Công Thương quyết định điều tra vụ việc. Theo đó, việc áp dụng biện pháp phòng vệ thương mại là để bảo vệ ngành thép trong nước khi chịu nhiều thiệt hại nghiêm trọng do hàng nhập khẩu giá rẻ quá nhiều.
Hồ sơ điều tra cho thấy với mặt hàng phôi thép, nếu giai đoạn 2012-2013, giá bán của hàng nhập cao hơn giá trong nước thì đến năm 2014 lại thấp hơn. Qua năm 2015, giá bán hàng nhập khẩu bất ngờ giảm hơn 30%, gây sức ép lớn cho hàng trong nước. Dù chi phí sản xuất thép trong nước giảm nhưng do phải hạ giá bán mạnh để cạnh tranh với hàng nhập khiến DN không có lãi. Năm rồi, giá bán của thép dài nhập khẩu giảm tới 20%, buộc DN trong nước phải hạ giá bán để cạnh tranh dù chi phí sản xuất không thể giảm tương ứng. Do đó, tồn kho phôi thép và thép dài tại các DN trong nước tăng rất cao. "Phôi thép và thép dài nhập khẩu tăng đột biến là nguyên nhân gây thiệt hại nghiêm trọng cho ngành sản xuất trong nước. Việc chậm áp dụng biện pháp tự vệ tạm thời sẽ gây thiệt hại nghiêm trọng cho sản xuất trong nước và khó có thể khắc phục được" - Bộ Công Thương nêu trong kết luận điều tra.
Cần xử lý gian lận thương mại
Theo số liệu của Tổng cục Hải quan, năm 2013, lượng phôi thép nhập khẩu vào Việt Nam là 348.872 tấn, sang năm 2014 tăng lên hơn 592.000 tấn (tăng 69,7%) và lên mức 1,88 triệu tấn trong năm 2015 (tăng tới 218% so năm trước và 440% so năm 2013). Đối với thép dài, con số tăng trưởng hàng nhập khẩu cũng ở mức kỷ lục, từ hơn 387.000 tấn năm 2012 lên tới 1,28 triệu tấn trong năm 2015.
Đại diện VSA nhìn nhận Việt Nam có nguy cơ trở thành thị trường tiêu thụ thép nhập khẩu khi sản phẩm từ các nước tràn vào với tốc độ tăng chóng mặt. Ngoài phôi thép, trong năm 2015, hơn 1,62 triệu tấn thép cuộn và dây thép cũng được nhập về Việt Nam trong khi sản xuất thép cuộn trong nước chỉ đạt 1,13 triệu tấn. Gần 1,43 triệu tấn tôn mạ kim loại và sơn phủ màu cũng được nhập về Việt Nam, tăng 87,55% so với cùng kỳ năm trước. Riêng tháng 1-2016, thống kê của Tổng cục Hải quan cho thấy số lượng sắt thép các loại nhập khẩu lên hơn 1,49 triệu tấn, trong đó riêng từ Trung Quốc ước tính hơn 922.600 tấn.
Ông Đỗ Duy Thái, Tổng Giám đốc Công ty CP Thép Pomina, cho rằng yếu tố cần được nhấn mạnh trong việc phòng vệ thương mại của các DN ngành thép là một lượng lớn phôi thép nhập khẩu Việt Nam núp bóng thép hợp kim có chất crom, boron để hưởng thuế suất 0% (thay vì phải chịu thuế 10%). Điều này gây ra tình trạng cạnh tranh không lành mạnh và cơ quan quản lý cần hỗ trợ DN.
Tôn nhập khẩu cũng bán phá giá Đây là vụ kiện thứ hai của DN ngành thép với hàng ngoại nhập khẩu (trước đó là vụ áp thuế tự vệ với thép không gỉ cán nguội nhập khẩu Việt Nam). Trong khi đó, thép Việt Nam xuất khẩu qua các nước liên tục bị kiện chống bán phá giá. Theo ông Hồ Nghĩa Dũng, ngay thị trường Mỹ, dù mới xuất khẩu được một thời gian nhưng DN trong nước lại phải đối mặt nguy cơ bị kiện chống bán phá giá. "Do đó, việc Bộ Công Thương áp thuế tự vệ tạm thời đối với phôi thép và thép dài nhập khẩu sẽ là bài học kinh nghiệm cho DN trong nước, nhất là khi nhiều DN đang thu thập tài liệu để khởi kiện mặt hàng tôn mạ màu và tôn mạ nhập khẩu bị bán phá giá" - ông Dũng nhìn nhận.
Theo_24h
Áp thuế tự vệ tạm thời với phôi thép và thép dài: Doanh nghiệp chia hai chiến tuyến Các doanh nghiệp sản xuất và nhập khẩu thép trong nước tham gia phiên tham vấn công khai vụ điều tra áp dụng biện pháp tự vệ đối với một số mặt hàng phôi thép và thép dài nhập khẩu đã bày tỏ 2 luồng ý kiến trái chiều liên quan đến biện pháp áp thuế tự vệ tạm thời. Thuế tự vệ...