Không tuyên được án treo, quan tòa rơi lệ

Bị cáo là người từng cưu mang các nạn nhân, khi các nạn nhân qua đời, bị cáo lại nuôi con của họ. Thế nhưng do vướng luật, tòa không thể xử án treo cho bị cáo…

Sau nhiều ngày nghị án, mới đây TAND TP.HCM đã tuyên phạt bị cáo Huỳnh Văn Hải ba năm tù về tội vi phạm quy định về an toàn lao động, vệ sinh lao động, về an toàn ở những nơi đông người. Đây đã là mức án nhẹ nhất mà công tố viên đề nghị HĐXX xử phạt bị cáo (công tố viên đề nghị từ ba đến năm năm tù).

Hậu quả nặng nề từ vụ nổ

Theo hồ sơ, Hải là người đứng đầu công ty chuyên sản xuất phân bón vô cơ, có môi trường làm việc phải tiếp xúc với một số hóa chất nguy hiểm, dễ cháy nổ. Trong quá trình quản lý, điều hành sản xuất, do cẩu thả và thiếu hiểu biết, Hải đã có một số lỗi vi phạm trong lĩnh vực bảo đảm an toàn, vệ sinh lao động. Đó là không bảo đảm các điều kiện an toàn lao động cho công nhân; không kiểm tra, đánh giá các yếu tố nguy hiểm, có hại tại nơi sản xuất để đề ra các biện pháp loại trừ, giảm thiểu các mối nguy hiểm cho người lao động. Hải còn không trang bị phương tiện bảo vệ cá nhân cho người lao động làm việc trong môi trường có yếu tố nguy hiểm.

Bản thân Hải cũng chưa tham dự khóa huấn luyện an toàn lao động, vệ sinh lao động. Hải cũng không cử người làm công tác an toàn lao động trong công ty; không tổ chức huấn luyện về an toàn lao động, vệ sinh lao động cho người lao động. Nói chung Hải vi phạm các điều 138, 149 và 150 Bộ luật Lao động.

Ngày 16.10.2014, một vụ nổ lớn đã xảy ra tại chi nhánh công ty của Hải ở quận 12, TP.HCM, nơi có ba công nhân đều là người thân của Hải đang làm việc. Tai nạn làm chị H.T.T (cháu ruột, gọi Hải bằng cậu) và chị N.T.N.Th (cháu gọi Hải bằng dượng) chết tại chỗ, con của chị T bị thương nặng và chết trên đường đi cấp cứu.

Vụ nổ còn làm năm người bị thương và làm hư hỏng tài sản của các hộ dân ở xung quanh với mức thiệt hại hơn 5,7 tỷ đồng.

Ai cũng xin tòa xử nhẹ cho bị cáo

Sau khi xảy ra vụ nổ, Hải đã tự nguyện nộp 120 triệu đồng để khắc phục hậu quả. Nhà đất và xe của vợ chồng Hải cũng bị kê biên để đảm bảo thi hành án phần bồi thường dân sự.

Suốt phiên tòa, gương mặt bị cáo Hải nhìn thất thần, đau đớn, nhất là những khi viện, tòa nhắc về hậu quả quá lớn của vụ tai nạn. Bị cáo đồng ý bồi thường thiệt hại cho những người bị hại theo kết quả giám định. Cùng ý thức với chồng, vợ bị cáo Hải cũng mong khắc phục mọi hậu quả sau vụ nổ bằng tài sản hiện có, dù sau vụ nổ gia đình chị cũng rơi vào hoàn cảnh bi đát.

Những người bị hại và đại diện có mặt tại phiên tòa đều xin giảm nhẹ cho bị cáo để bị cáo có điều kiện khắc phục hậu quả. Khi phát biểu, nhiều người nói Hải là người thân trong gia đình, người từng giúp đỡ, tạo công ăn việc làm cho các nạn nhân đã chết. Sau khi xảy ra sự việc, Hải đã thực hiện việc bồi thường đầy đủ. Hiện tại Hải đang là người trực tiếp nuôi dưỡng các cháu là con của các nạn nhân, trong khi họ đã già yếu không có khả năng nuôi các cháu. Họ tha thiết đề nghị tòa xem xét cho Hải được hưởng án treo để có điều kiện tiếp tục nuôi dưỡng con của các nạn nhân.

Nhưng tòa không thể xử án treo…

Bào chữa cho bị cáo, luật sư cũng mong tòa khoan hồng, vì lỗi phạm tội của bị cáo là lỗi vô ý, sau khi xảy ra sự việc bị cáo đã tích cực khắc phục hậu quả. Tại phiên tòa, bị cáo tỏ ra ăn năn, có thiện ý trong việc khắc phục hậu quả, thương lượng bồi thường thành công với những người bị hại. Những người bị hại có mặt tại phiên tòa đều có ý kiến xin giảm nhẹ hình phạt cho bị cáo…

Cuồi cùng, HĐXX nhận định xét thấy bị cáo phạm tội lần đầu, lỗi vô ý, thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải. Sau khi phạm tội, bị cáo đã tự nguyện, tích cực bồi thường thiệt hại, khắc phục hậu quả, được gia đình các nạn nhân làm đơn bãi nại và xin giảm nhẹ. Bị cáo cũng tự nguyện đem tài sản của bản thân và gia đình giao nộp cho CQĐT để thực hiện việc bồi thường tiếp theo cho người bị hại. Hơn nữa, những người bị hại đã chết đều là những người thân trong gia đình của bị cáo, đây đã là hình phạt nghiêm khắc nhất mà bị cáo phải gánh chịu.

Theo tòa, bị cáo phạm tội cũng một phần do thiếu hiểu biết về pháp luật nhưng đã không được chính quyền địa phương, các cơ quan chức năng hướng dẫn, đôn đốc, kiểm tra. Từ sau thời điểm vụ án xảy ra cho đến nay, bị cáo trực tiếp nuôi dưỡng hai đứa trẻ con của nạn nhân. Tại tòa, những người bị hại và đại diện đều xin giảm nhẹ hình phạt cho bị cáo để bị cáo có điều kiện khắc phục hậu quả. Đặc biệt là hai người đại diện của những người bị hại đã chết đều thiết tha đề nghị HĐXX giảm nhẹ và cho bị cáo được hưởng án treo.

Với các lý do đã nêu, theo tòa, cần áp dụng giảm nhẹ trách nhiệm hình sự cho bị cáo dưới mức thấp nhất trong khung hình phạt. Tuy nhiên, hành vi của bị cáo gây ra hậu quả là đặc biệt nghiêm trọng nên việc cho hưởng án treo là không đảm bảo tính phòng ngừa chung.

Từ đó, tòa quyết định xử phạt bị cáo Hải ba năm tù (giam), là mức án thấp nhất so với đề nghị của đại diện VKS.

Nước mắt quan tòa sau phiên xử “Vụ án tuy không phức tạp về hành vi phạm tội nhưng nó lại liên quan đến số phận của nhiều con người” – thẩm phán chủ tọa phiên tòa tâm sự. Theo chủ tọa, lời trình bày tại tòa cùng các đơn xin giảm án cho bị cáo của các bị hại và đại diện khiến ông xúc động và trăn trở. Vị thẩm phán nói rất nhiều con đường dẫn con người ta đến việc phạm tội, có khi là sự toan tính, có dự mưu trước nhưng đôi khi lại chỉ do sự thiếu hiểu biết. Những vụ án kiểu này thường tạo cho người ta cảm thấy tiếc nuối, đau đớn, nhiều trăn trở. Tôi nhìn thấy đôi mắt ông thẩm phán vốn đanh thép khi xét xử nhưng lại đỏ hoe khi nói về vụ án này. Thẩm phán cũng là con người, cũng biết xót xa, rung động trước những số phận, thân phận pháp lý của từng bị cáo. Nghề thẩm phán đòi hỏi sự nghiêm minh, cứng rắn, với nguyên tắc “quân pháp bất vị thân” để phán xử và trừng phạt. Nhưng trong thực tế, không ít thẩm phán đã phải ứa nước mắt vì xót thương bị cáo, người bị hại khi phải tuyên những bản án mà thật lòng họ không hề mong muốn như vậy, chỉ là do pháp luật quy định mà thôi… Và với trọng trách nắm giữ cán cân công lý, họ luôn phải gắng giữ sao cho cảm xúc của họ không lấn át lý trí. Tôi biết vị quan tòa trong vụ án trên đây đã vận dụng hết tất cả quy định pháp luật cho phép để xử phạt bị cáo mức án trên. Và khi tuyên án, vị chủ tọa này đã phải kìm nén, tiết chế cảm xúc để làm tròn phận sự, đưa ra phán quyết hợp tình, hợp lý nhất…

Theo Hoàng Yến (Pháp luật TP.HCM)