Không nên “gắn nhãn” học sinh “cá biệt”

H.An10:56 29/04/2021

Sáng 28-4, Trung tâm Tâm lý học ứng dụng Hoàng Đức phối hợp với Hội KHoa học – Tâm lý giáo dục tỉnh Đồng Nai tổ chức hội thảo chuyên đề “Học sinh của bạn có thực sự cá biệt”. Hội thảo thu hút gần 50 giáo viên các trường Tiểu học, THCS trong tỉnh đến dự.

Ths Nguyễn Công Bình, Phó Giám đốc Trung tâm Tâm lý học ứng dụng Hoàng Đức trao đổi với giáo viên tại hội thảo

Theo Ths Nguyễn Công Bình, Phó giám đốc Trung tâm Tâm lý học ứng dụng Hoàng Đức, đa phần học sinh bị cho là “cá biệt”, “khó bảo” đều gặp phải khó khăn về nhận thức (khó khăn về trí nhớ, khó khăn về chú ý…), phi nhận thức (cả xúc, điều chỉnh/ kiểm soát hành vi…). Thậm chí, có nhiều em có các rối loạn, bệnh lý về tâm lý (ước tính khoảng 5% học sinh trong trường học bị tình trạng này).

TS Lê Minh Công, Phó trưởng khoa Công tác xã hội, Trường đại học KHXH-NV TP.HCM cho rằng, điều trước tiên là giáo viên không nên “gắn nhãn” “cá biệt” cho học trò, không áp đặt định kiến với trẻ, lắng nghe trẻ, thể hiện sự tin tưởng, tôn trọng trẻ, khích lệ và tạo cơ hội để học sinh được là chính mình… Bằng cách đó, trẻ sẽ thấy được yêu thương, hạnh phúc và dần tiến bộ.

Bục giảng bây giờ có phải như "ghế nóng", "bàn chông"?

"Tôi muốn nhấn mạnh rằng, không nên hiểu kỷ luật tích cực là tước đi quyền kỷ luật của các thầy, các cô", Tiến sĩ Hoàng Trung Học cho biết.

Chủ trương xây dựng "Trường học hạnh phúc" luôn là nỗi trăn trở của mỗi nhà giáo. Đây cũng chính là mục tiêu, nhiệm vụ trọng tâm của ngành giáo dục đang đặt ra trong những năm gần đây, đòi hỏi từ lãnh đạo, giáo viên, học sinh và phụ huynh đều phải phấn đấu thực hiện.

Mặc dù được phần lớn các trường ủng hộ và có những chuyển biến tích cực trong thời gian gần đây, việc xây dựng trường học hạnh phúc vẫn chưa được một bộ phận nhà giáo hiểu đúng. Chính vì thế, nhiều thầy cô gặp khó khăn trong việc áp dụng, triển khai.

Liệu thực hiện chủ trương "Trường học hạnh phúc" có làm mất đi quyền của các giáo viên, khiến bục giảng trở thành "ghế nóng", "bàn chông" như một số người từng đề cập?

Phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam đã có cuộc trao đổi với Tiến sĩ Hoàng Trung Học, Trưởng Khoa Tâm lý - Giáo dục, Học viện Quản lý Giáo dục để có thêm góc nhìn khách quan về vấn đề này.

Video đang HOT

Thưa ông, xây dựng trường học hạnh phúc là một chủ trương quan trọng, được dư luận quan tâm. Chủ thể trung tâm của trường học hạnh phúc là học sinh. Liệu như vậy có công bằng với các thầy, cô giáo hay không?

Tiến sĩ Hoàng Trung Học: Chủ trương xây dựng trường học hạnh phúc xuất hiện từ năm 2017, khi chúng ta mong muốn xây dựng một môi trường học tập, phát triển tích cực, nhân văn cho những đứa trẻ, trên cơ sở mối quan hệ tích cực giữa thầy và trò. Tuy nhiên, hiểu trường học hạnh phúc là chỉ hướng tới học sinh là không đúng.

Để xây dựng trường học hạnh phúc, chúng ta phải thúc đẩy cảm giác tích cực của cả ba thành tố: thầy cô, học sinh và các thành viên trong nhà trường.

Thường người ta nghĩ trường học hạnh phúc là học sinh hạnh phúc nhưng không phải như vậy! Muốn học sinh hạnh phúc, có trường học hạnh phúc thì trước tiên, nhà giáo phải có được cảm giác hạnh phúc và thái độ tích cực với nghề.

Người ta thường nói: "Thầy/cô hạnh phúc thay đổi cả thế giới". Điều này đúng! Trường học hạnh phúc trước hết phải bắt đầu từ hạnh phúc của người thầy. Thầy/cô hạnh phúc thì học trò mới hạnh phúc, phụ huynh mới thỏa mãn và lúc đó mới có trường học hạnh phúc.

Tiến sĩ Hoàng Trung Học, Trưởng Khoa Tâm lý - Giáo dục, Học viện Quản lý Giáo dục. Ảnh: Cao Kim Anh.

Theo ông, quy định mới về kỷ luật học đường có thể áp dụng đối với tất cả học sinh được không, nhất là đối với những học sinh cá biệt?

Tiến sĩ Hoàng Trung Học: Cần khẳng định, Thông tư 32 ra đời không triệt tiêu kỷ luật học đường. Như tôi đã nhấn mạnh nhiều lần, tất cả các nhà trường đều cần phải có kỷ luật. Nếu không có kỷ luật thì nhà trường còn đâu tính nghiêm minh! Không còn kỷ cương, nhà trường lấy gì để giáo dục con người? Tuy nhiên, kỷ luật như thế nào lại là vấn đề khác.

Theo cách làm cũ, kỷ luật thường nặng về trừng phạt. Kỷ luật học đường theo tiếp cận này không quan tâm nhiều đến cảm xúc và phẩm cách của học trò, đặc biệt là cách thức hỗ trợ các em tiến bộ. Do đó, tính nhân bản, giáo hóa còn hạn chế. Kỷ luật theo thông tư 32 là hình thức kỷ luật đề cao tính nhân văn, nhấn mạnh đến kế hoạch hỗ trợ học sinh tiến bộ.

Kỷ luật hướng tới mục tiêu giúp đứa trẻ hiểu mà thay đổi, nhà giáo tập trung giúp đỡ trẻ tiến bộ chứ không tập trung vào việc trừng phạt, hạ thấp nhân phẩm học trò.

Thông tư ra đời thì sẽ áp dụng với tất cả các học trò, không có tiêu chuẩn kép. Dù là học trò ngoan hay chưa ngoan thì nguyên lý kỷ luật chỉ có 1: giúp các em hiểu mà thay đổi, được giúp đỡ để thay đổi trên cơ sở học sinh vẫn phải chịu trách nhiệm cho những lỗi lầm và hành vi lệch chuẩn của mình.

Trường học hạnh phúc không có nghĩa là thầy cô không được thể hiện cảm xúc tiêu cực, lúc nào cũng phải động viên, khích lệ hoc trò. Động viên, khích lệ học trò là tốt, là đúng, nhưng trước những vấn đề sai trái thì phải nghiêm khắc thể hiện thái độ không đồng tình và xử lý theo quy định.

Thầy/cô hoàn toàn có thể thể hiện những cảm xúc âm tính, nghiêm khắc của mình một cách quyết liệt trong giáo dục. Thậm chí, khi học trò gặp những lỗi lầm nghiêm trọng, thầy/cô cần thể hiện thái độ giận dữ gay gắt.

Tuy nhiên, sự giận dữ ở đây không đồng nhất với việc sỉ nhục học trò. Sự giận dữ đúng lúc là cần thiết vì đó là một phương tiện giáo dục.

Ranh giới giữa việc thể hiện cảm xúc của mình với việc chúng ta phê bình, chì chiết, xúc phạm nhân phẩm của học trò rất mong manh. Các nhà giáo phải có đủ nhạy cảm, tình yêu thương, trách nhiệm với học trò mới phân biệt rõ ràng được.

Các thầy, cô được giao rất nhiều loại chỉ tiêu, vất vả với rất nhiều công việc và nay theo định hướng "trường học hạnh phúc", kỷ luật lại cũng phải "tích cực". Liệu điều này có mâu thuẫn và gây áp lực thêm cho các thầy, cô?

Tiến sĩ Hoàng Trung Học: Những vấn đề này không hề mâu thuẫn mà chính là một hệ thống, có logic chặt chẽ, bổ trợ lẫn nhau.

Thành tích học tập, phương pháp kỷ luật tích cực, xây dựng trường học hạnh phúc, chính là những vấn đề phản ánh mục tiêu, phương pháp giáo dục và cách thức thực hiện, vận hành nhà trường hướng tới những giá trị nhân văn.

Thông tư 32 ra đời cung cấp hướng dẫn kỷ luật tích cực với các hành vi vi phạm trong nhà trường, giúp kỷ luật trở thành một phương tiện, phương pháp giáo dục con người theo hướng nhân văn, hướng tới trường học hạnh phúc.

Trường học hạnh phúc khi được xây dựng thì mối quan hệ thầy - trò sẽ trở nên tích cực. Mối quan hệ này tích cực, cả thầy, trò đều chủ động, sáng tạo trong việc dạy, học. Nhờ vậy, thành tích học tập mới cao, các chỉ tiêu được giao sẽ được hoàn thành.

Đó là mối quan hệ logic giữa phương pháp giáo dục, cách thức giáo dục xử lý hành vi lệch chuẩn một cách nhân văn. Trong nhà trường, ba thành tố này cần được triển khai đồng bộ thì kết quả giáo dục sẽ tích cực.

Để trường học mà cả thầy cô và học trò cùng hạnh phúc, theo ông cần có những biện pháp nào?

Tiến sĩ Hoàng Trung Học: Biện pháp thì nhiều nhưng để có được trường học hạnh phúc, cần đặc biệt chú ý đến những vấn đề sau:

Thứ nhất , muốn thầy, trò hạnh phúc thì trước hết nhà trường, phụ huynh, dư luận phải quan tâm, bảo vệ người thầy, giải phóng người thầy, thể hiện sự tôn trọng cao nhất đối với người thầy để các nhà giáo cảm thấy vinh dự, tự tại, trong công việc và mỗi ngày đến trường.

Nếu như một người thầy không yêu nghề, luôn lo sợ phụ huynh kiện tụng, báo chí moi móc, bị áp đặt, từ đó chỉ làm cho xong thì không bao giờ có trường học hạnh phúc.

Thứ hai , học trò bên cạnh được tuyên truyền, giáo dục quyền lợi được bảo vệ thì cũng cần được dạy về các nghĩa vụ, trách nhiệm của học sinh trong mỗi ngày đến trường.

Thứ ba , phải huy động toàn bộ sự nỗ lực của phụ huynh, của các lực lượng xã hội cùng đồng lòng, nhất tâm cùng nhà trường xây dựng trường học hạnh phúc và củng cố kỷ cương học đường. Phụ huynh, các lực lượng xã hội cần hỗ trợ tâm lực, vật lực, tài lực, thời gian cùng thầy cô, nhà trường xây dựng trường học hạnh phúc.

Thứ tư , các thầy cô phải được tập huấn về phương pháp giảng dạy, kỹ năng quản lý lớp học, tập huấn về kỷ luật tích cực, tập huấn thiết lập, duy trì mối quan hệ xã hội trong công tác giáo dục học sinh.

Những biện pháp này cần được thực hiện cùng với những chính sách vĩ mô nhằm nâng cao đời sống của nhà giáo và sự ủng hộ mạnh mẽ của truyền thông. Chỉ khi đó, mục tiêu xây dựng trường học hạnh phúc mới trở thành hiện thực, chất lượng giáo dục ngày càng được nâng cao.

Trân trọng cảm ơn thầy!

Khi người thầy mất uy, học sinh hư cũng kệ Hầu hết giáo viên hiện nay đều dạy vì lo sợ mất việc, lo sợ bị kỷ luật nên truyền tai nhau, muốn yên ổn phải "đội học sinh lên đầu mà dạy". Hiện nay, việc xử lý học sinh vi phạm tại các trường học rất qua loa, hời hợt, không có tác dụng giáo dục học sinh tiến bộ, khiến học...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có;

Không

Tin liên quan

Xem thêm Share

Xem nhiều

Vụ ngoại tình có 1-0-2 ở Cà Mau: Chồng bắt quả tang vợ, kiểm tra điện thoại mới ngã ngửa với số "tiểu tam"05:41

1 triệu người Việt sững người xem clip bố lạnh lùng với con gái ở tòa: "Nếu chọn mẹ thì bố con mình cắt luôn từ đây", đau lòng với phản ứng của bé gái00:31

Clip sốc: Nhóm trẻ con vô tư dùng con trăn dài 2,5m chơi nhảy dây, nhận cái kết đắng tức thì00:18

Xôn xao câu chuyện "lòng tham" của người đàn ông đi xe con và 2 con cá bị rơi01:12

Kinh hoàng clip bình gas mini trên bàn lẩu bất ngờ phát nổ, cảnh tượng sau đó khiến nhiều người bủn rủn chân tay00:12

Clip gây phẫn nộ ở Quảng Trị: Hai người phụ nữ cãi nhau rồi ném cốc thủy tinh khiến một em bé vô tội đổ máu00:43

Vụ clip người mặc đồ giống "vua cà phê" Đặng Lê Nguyên Vũ đánh nhau: Trung Nguyên lên tiếng00:17

Người phụ nữ phóng xe bỏ chạy sau tai nạn ở TP.HCM, kéo lê cả ân nhân vừa giúp mình: Đoạn clip gây phẫn nộ!01:26

Hàng chục thanh niên nhà trai bị giữ lại tại đám cưới vì chiếc iPhone 16 "không cánh mà bay" và câu nói của cô gái bị mất điện thoại gây tranh cãi00:35

Được đón dâu lúc nửa đêm, cô gái Trà Vinh có trải nghiệm nhớ đời00:56

Câu trách móc "chết thì phải bảo người ta chứ" khiến ai nghe xong cũng chực trào nước mắt00:35

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Còn nhiều băn khoăn về chứng nhận giỏi cấp tỉnh với học sinh điểm IELTS cao

13:01:46 21/12/2022

Việc Hà Tĩnh công nhận học sinh (HS) giỏi cấp tỉnh với HS có điểm IELTS cao đang được dư luận quan tâm. Nhiều giáo viên phổ thông và giảng viên dạy Ngoại ngữ thể hiện băn khoăn trước việc này

Việc thực hiện chương trình, SGK mới còn nhiều khó khăn

12:01:38 21/12/2022

Tiếp tục chương trình giám sát chuyên đề Việc thực hiện Nghị quyết số 88/2014/QH13 và Nghị quyết số 51/2017/QH14 của Quốc hội về đổi mới chương trình, SGK giáo dục phổ thông trên địa bàn tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu , sáng 20/12, Đoàn Đại biểu ...

Cấp phép tổ chức thi chứng chỉ HSK trở lại

11:01:38 21/12/2022

Theo thông báo mới của Bộ GD&ĐT chứng chỉ tiếng Trung (HSK) đã được cấp phép tổ chức duy nhất tại ĐH Thành Đông (Hải Dương)

Banner tìm hiểu ngày 22/12 của Trường ĐH Tôn Đức Thắng in hình lính Mỹ

10:45:40 21/12/2022

Trường ĐH Tôn Đức Thắng (TP.HCM) đang làm rõ trách nhiệm việc cơ sở ở Bảo Lộc đăng trên fanpage banner tìm hiểu truyền thống ngày 22/12 nhưng in hình lính Mỹ

Nhiều tỉnh cho học sinh nghỉ Tết hơn 10 ngày, Hà Nội lý giải nghỉ 8 ngày

10:36:43 21/12/2022

Lịch nghỉ tết của học sinh Hà Nội thiết kế theo quy định của Nhà nước. Nếu cho nghỉ thêm, hàng nghìn học sinh mầm non, tiểu học không ai trông nom vì bố mẹ vẫn phải đi làm

Trường ĐH Kiên Giang dự kiến tuyển hơn 1.600 chỉ tiêu năm 2023

10:01:37 21/12/2022

Năm 2023 Trường ĐH Kiên Giang tuyển sinh 22 ngành, trong đó có 2 ngành mới, dự kiến 1.675 chỉ tiêu. Trường ĐH Kiên Giang vừa tổ chức Hội nghị Tổng kết công tác tuyển sinh năm 2022 và đề ra các giải pháp, phương hướng để nâng cao hiệu qu...

Trường Đại học Hồng Đức nâng cao chất lượng đào tạo sinh viên ngành giáo dục mầm non

08:06:29 21/12/2022

Cùng với các ngành đào tạo khác, trong những năm qua, Trường Đại học (ĐH) Hồng Đức không ngừng đổi mới công tác quản lý, xây dựng và hoàn thiện nội dung chương trình đào tạo ngành giáo dục mầm non (GDMN) với mục tiêu đào tạo những giáo ...

Học sinh Hà Giang nghỉ Tết Quý Mão 12 ngày, từ 27 tháng Chạp

07:59:41 21/12/2022

UBND tỉnh Hà Giang quyết định cho học sinh trên toàn tỉnh bắt đầu nghỉ học từ ngày 18/1 đến hết ngày 29/1/2023. Ngày 19/12, Chủ tịch UBND tỉnh ban hành Quyết định số 2341/QĐ-UBND về việc cho trẻ mầm non, học sinh, sinh viên các cơ sở gi...

Nhiều tiết dạy sáng tạo tại hội thi giáo viên dạy giỏi Hà Nội

07:59:05 21/12/2022

Ngày 20/12, Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội tổ chức tổng kết hội thi giáo viên dạy giỏi thành phố cấp Trung học cơ sở năm học 2022-2023

Trường Đại học Kinh tế Quốc dân công bố Đề án tuyển sinh đại học năm 2023

07:58:36 21/12/2022

Chiều ngày 20.12, Trường Đại học Kinh tế Quốc dân đã công bố Đề án tuyển sinh đại học năm 2023. Theo đó, nhà trường tuyển sinh 60 mã ngành/chương trình với 6200 chỉ tiêu đại học chính quy

Tuyển sinh 2023: Đại học Kinh tế Quốc dân công bố đề án tuyển sinh

07:57:38 21/12/2022

Năm 2023, Trường đại học Kinh tế Quốc dân giữ nguyên 4 phương thức tuyển sinh và có sự thay đổi về chỉ tiêu mỗi phương thức để phù hợp tình hình thực tế

Cần cẩn trọng lựa chọn nhân sự, ra đề thi

07:56:12 21/12/2022

Một kỳ thi học sinh giỏi được tổ chức tốn rất nhiều công sức, tâm huyết của nhiều nhà giáo, học sinh và tốn kém tiền bạc nhưng cũng là một hoạt động khuyến tài quan trọng của giáo dục địa phương. Vậy nên cấp tổ chức cần cẩn trọng trong ...