Không học chữ trước lớp 1, nhiều học sinh khó theo kịp Chương trình mới
Sau những cố gắng của ngành để khắc phục những tồn tại, khó khăn, sau những nỗ lực không ngừng nghỉ của mỗi thầy cô giáo học sinh lớp 1 đã có những chuyển biến…
Năm học 2020-2021 là năm học đầu tiên Bộ Giáo dục và Đào tạo triển khai chương trình giáo dục phổ thông mới cho học sinh lớp 1. Có lẽ chưa bao giờ triển khai chương trình mới lại gặp “sóng gió” như lần này.
Học sinh lớp 1 tại Bình Thuận (Ảnh: Phan Tuyết)
Những ồn ào về “sạn” trong 5 bộ sách giáo khoa, những yêu cầu kiến thức quá nặng khiến học sinh lớp 1 phải học quá tải, khiến phụ huynh cũng phải vất vả cùng các con vật lộn với từng con chữ hằng đêm, những áp lực về đổi mới phương pháp giảng dạy để theo kịp chương trình mới khiến giáo viên đau đầu.
Sau một học kỳ đã trôi qua, sau những cố gắng của ngành để khắc phục những tồn tại, khó khăn, sau những nỗ lực không ngừng nghỉ của mỗi thầy cô giáo học sinh lớp 1 đã có những chuyển biến đáng ghi nhận.
Nhiều học sinh đọc, viết tốt hơn
Cô Dung giáo viên dạy lớp 1 tại Bình Thuận nhận xét: “Nhìn chung học sinh lớp 1 năm nay nhiều em đọc, viết tốt hơn. Có em đã đọc được một đoạn văn bản khá dài, đã biết nghe viết được vài câu.
Có em tỏ ra thích đọc các bài tập đọc và đã biết đọc những câu chuyện ngắn, có âm vần đơn giản.
Một số giáo viên chia sẻ nhiều học sinh rất tự tin, năng động trong giờ học. Các em biết học nhóm, giao lưu với bạn, đặt câu hỏi với giáo viên, biết giúp đỡ bạn trong học tập, tự làm các công việc của mình…
Tuy nhiên, ngoài những chuyển biến tích cực từ chương trình mới vẫn bộc lộ những tồn tại mà nhiều giáo viên lớp 1 mong muốn được tháo gỡ trong những năm học sắp tới.
Học sinh có lực học trung bình, yếu kém vật vã vì không theo kịp chương trình
Cô giáo Hương cho biết, nhiều học sinh đã đọc thông viết thạo ngay học kỳ 1 cũng chưa chứng tỏ được sự thành công của chương mới. Bởi, ngay khi vào lớp 1 ở lớp của cô dạy đã có khoảng 2/3 học sinh đi học chữ từ mẫu giáo.
Vào học chính thức, giáo viên dạy âm vần thì những học sinh này đã đọc lưu loát cả đoạn văn.
Video đang HOT
Cô Hương nói, ngoài những học sinh đọc tốt, trong lớp vẫn còn không ít học sinh không theo kịp chương trình hoặc theo một cách khó khăn, đuối sức.
Hiện lớp 1 do cô làm chủ nhiệm có khoảng 6 em vẫn chưa đọc được, khoảng hơn chục em đọc một cách khó khăn. Đọc yếu, đọc đánh vần chậm đương nhiên không thể nghe viết.
Cô Hương cho biết, với chương trình này em nào nhanh sẽ đọc rất tốt , ngược lại sẽ rất khó khăn cho những học sinh có lực học trung bình trở xuống.
Cô giáo Mai cho biết, giáo viên rất mệt khi dạy xong một ngày, phải nói là bở hơi tai và thở không nổi. Bài học quá dài, những em học tốt không vấn đề gì nhưng nhiều em yếu theo không kịp nên mong muốn bài đọc ngắn lại để có thời gian rèn đọc kỹ hơn cho các em.
Cô Mai nói, vào lớp là dạy miệt mài cho đến lúc trống hết giờ. Giáo viên hết giảng bài, làm mẫu rồi đi đến từng em cầm tay, hướng dẫn đọc đứng suốt cả buổi học nên rất mệt.
Có phụ huynh bận rộn việc nhà nên tìm thầy cô giáo dạy thêm cho con vào buổi tối hoặc 2 ngày cuối tuần thứ Bảy, Chủ nhật.
Người rảnh hơn chút thì ngồi vào bàn học cùng con tới tận 10 giờ đêm chỉ chủ yếu cho các con đọc và viết.
Chị Hoa có con đang học lớp 1 tại Bình Thuận cho biết, nhà có 2 con nhưng đứa lớn học lớp 1 năm trước không cực bằng cậu em học lớp 1 năm nay. Đêm nào, hai mẹ con cũng ngồi học đến tận khuya.
Từ những thực trạng trên, giáo viên mong muốn điều gì?
Cô giáo Dung cũng cho rằng lớp 1 mà phải đọc nhiều từ trúc trắc, khó hiểu nên khi cho học sinh đọc nối tiếp câu những học sinh không học chữ trước lớp 1 đọc không nổi. Không bỏ rơi học sinh nên giáo viên phải hướng dẫn các em đọc làm cho không khí giờ học chùng xuống vì học sinh phải đợi nhau đọc quá lâu.
Lượng kiến thức yêu cầu đọc, nhớ quá nhiều, kiến thức cũ chưa kịp nhớ lại chồng kiến thức mới lên nên nhiều em học trước quên sau làm giáo viên rất cực. Cô Dung cũng mong muốn bài đọc được rút ngắn lại, giữa các bài mới cần có thời gian để học sinh rèn đọc và ghi nhớ mới qua âm vần khác.
Cô giáo Thắng mong muốn các nhà biên soạn sách sắp xếp lại các âm vần hợp lý hơn như vần dễ học trước, vần khó học sau (hiện bộ sách Cách Diều học sinh học vần ênh, ếch, ương, uông…trước vần ai, oi, ơi..).
Nên thay một số truyện ngụ ngôn, truyện cười, truyện phỏng theo…bằng những bài ca dao, bài thơ có vần điệu dễ hiểu, dễ thuộc cho học sinh vừa dễ đọc vừa mang tính giáo dục cao.
Dạy học theo CTGDPT mới: Để học trò không "lỗi nhịp"
Từ thực tiễn triển khai CTSGK giáo dục phổ thông mới với lớp 1, các chuyên gia, nhà giáo cho rằng, để học sinh (HS) bắt nhịp, giáo viên (GV) cần đổi mới phương pháp dạy học và cách kiểm tra, đánh giá.
Giáo viên cần tổ chức học sinh tự tìm hiểu kiến thức bằng hoạt động kiến tạo, khám phá.
Giáo viên cần thay đổi
Sau 1 học kỳ dạy học theo Chương trình, sách giáo khoa mới với lớp 1, cô Phạm Thị Bé - giáo viên chủ nhiệm lớp 1A, Trường Tiểu học thị trấn Phú Hòa (Chư Păh, Gia Lai) nhận thấy: Chương trình giáo dục phổ thông 2018 được xây dựng theo hướng tiếp cận phát triển phẩm chất, năng lực của HS.
Do đó, mục tiêu chương trình được xác định bởi một hệ thống phát triển phẩm chất (yêu nước, nhân ái, chăm chỉ, trung thực, trách nhiệm). Và 3 nhóm năng lực: Tự chủ - tự học; giải quyết vấn đề - sáng tạo; giao tiếp - hợp tác. Từ các phẩm chất, năng lực đó mới xác định nội dung giáo dục, phương pháp hình thức giáo dục và kiểm tra đánh giá.
Từ những phân tích nêu trên, cô Bé cho rằng: Mấu chốt của vấn đề là GV cần thay đổi phương pháp dạy học và cách kiểm tra đánh giá HS. Theo đó, GV không nên bó buộc với các ngữ liệu trong sách giáo khoa và cũng không nên dập khuôn, "công thức" trong cách kiểm tra, đánh giá. Qua đó, giúp các em hứng khởi học tập và không bị "lỗi nhịp" với Chương trình giáo dục phổ thông 2018; quan trọng hơn là giúp các em không chỉ biết được gì, mà còn làm được gì.
Từ kinh nghiệm của bản thân, cô Chu Thị Minh Thảo - GV Trường tiểu học Thực nghiệm Victory (Hà Nội) cho rằng: Để HS thích nghi và bắt nhịp với Chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông mới, GV cần thay đổi phương pháp dạy học và cách kiểm tra, đánh giá.
Theo đó, đánh giá, xếp loại HS tiểu học áp dụng cho Chương trình giáo dục phổ thông 2018 cần kế thừa quan điểm "đánh giá vì sự tiến bộ của học sinh" của Thông tư 22/2016/TT-BGDĐT. Cụ thể, GV coi trọng động viên, khuyến khích sự cố gắng trong học tập, rèn luyện của HS; giúp các em phát huy tốt nhất khả năng, năng lực của mình; kịp thời, công bằng, khách quan. Không nên so sánh HS này với HS khác, không tạo áp lực cho HS, GV và cha mẹ học sinh.
Việc đánh giá HS được thực hiện theo quá trình, kết hợp giữa đánh giá thường xuyên, định kỳ và tổng hợp đánh giá. Trong đó, đánh giá thường xuyên được thể hiện bằng lời hoặc viết nhận xét; đánh giá định kì thể hiện bằng điểm số kết hợp với nhận xét.
Cùng với GV, HS và phụ huynh đều được tham gia vào đánh giá HS tiểu học. "Với cách đánh giá như vậy, điểm số là một phần của kết quả học tập và rèn luyện. Quan trọng hơn là đánh giá được năng lực của HS thông qua quá trình học tập. Việc đánh giá như vậy sẽ góp phần thay đổi quá trình dạy học chuyển từ tiếp cận nội dung sang tiếp cận năng lực, tôn trọng khả năng của mỗi học sinh" - cô Thảo chia sẻ.
Học sinh lớp 1 Trường Tiểu học Đông La (Đông Hưng, Thái Bình).
Thoát ngữ liệu SGK
Dưới góc độ của nhà quản lý, thầy Nguyễn Trọng Ngoạn - Hiệu trưởng Trường Tiểu học thị trấn Phú Hòa (Chư Păh, tỉnh Gia Lai) nêu quan điểm: Để HS bắt nhịp với Chương trình phổ thông 2018, GV cần phát huy quyền chủ động, sáng tạo, tự chủ của mình.
Để thực hiện tốt Chương trình giáo dục phổ thông mới, GV phải luôn đổi mới phương pháp dạy học, tổ chức quá trình dạy học phù hợp với tiến trình nhận thức, năng lực nhận thức, cách thức học tập khác nhau của từng HS; đồng thời kết hợp các hoạt động dạy học trong lớp với ngoài giờ chính khoá và hoạt động thực hành trải nghiệm, ứng dụng kiến thức toán học vào thực tiễn; linh hoạt trong việc vận dụng các phương pháp, kĩ thuật dạy học tích cực. Mặt khác, khuyến khích sử dụng các phương tiện nghe nhìn, phương tiện kĩ thuật hiện đại hỗ trợ quá trình dạy học.
Cũng theo thầy Ngoạn, SGK mới có kênh hình, kênh chữ được sắp xếp khoa học, phù hợp tâm sinh lý lứa tuổi HS lớp 1. Các bài học được sắp xếp theo từng chủ đề tích hợp các vấn đề trong cuộc sống, có những gợi ý mở, tạo thuận lợi cho giáo GV tổ chức hoạt động dạy - học và định hướng phát triển phẩm chất năng lực. Đặc biệt, phiên bản điện tử của SGK, giúp GV tiết kiệm thời gian soạn giáo án.
Các video sinh động của SGK điện tử giúp HS hứng thú hơn với bài học. Trên cơ sở đó, GV cần không ngừng đổi mới, sáng tạo; sử dụng thành thạo công nghệ thông tin (CNTT), biết ứng dụng và khai thác hiệu quả CNTT vào giảng dạy; biết đăng nhập vào Cloudbook để lấy hình ảnh minh họa, video để có những giờ dạy sinh động, giúp HS nắm được mục tiêu của bài học.
Dù Chương trình giáo dục, SGK giáo dục phổ thông chưa triển khai đến THPT, nhưng cô Bùi Thị Ngọc Lan - GV Ngữ văn Trường THPT Hoàng Cầu (Đống Đa, Hà Nội) đã chuẩn bị tâm thế, chủ động đón nhận. Cô chủ động đổi mới kiểm tra, đánh giá bằng cách đưa ngữ liệu nằm ngoài SGK vào đề kiểm tra định kỳ, thường xuyên.
"Chúng tôi đã xây dựng ma trận đề kiểm tra một cách khoa học, bảo đảm các cấp độ tư duy: Nhận biết - Thông hiểu - Vận dụng thấp - Vận dụng cao" - cô Lan cho biết, đồng thời nhấn mạnh: Mặc dù chất lượng tuyển sinh đầu vào còn hạn chế, nhưng Kỳ thi tốt nghiệp THPT 2020, điểm trung bình môn Ngữ văn của Trường THPT Hoàng Cầu đạt 7,48, cao hơn nhiều so với toàn quốc và thành phố Hà Nội. Đặc biệt, tỉ lệ HS đạt trên 5 điểm của bộ môn Ngữ văn là 100%. "Chúng tôi thực hiện đúng phương châm: Không để HS nào bị bỏ lại phía sau" - cô Lan quả quyết.
Một tiết học của cô - trò Trường THPT Hoàng Cầu.
Dạy học phân hóa
GS.TS Đinh Quang Báo - nguyên Hiệu trưởng Trường ĐH Sư phạm Hà Nội, Phó Giám đốc Kĩ thuật Dự án Hỗ trợ đổi mới giáo dục phổ thông (RGEP) nhận định: Bất kỳ đổi mới nào cũng phải vượt qua thách thức và khó khăn. Phải xem đó là quy luật tự nhiên. Khi đã là quy luật mọi người phải phấn đấu nhưng không nên đặt họ vào trạng thái bị áp lực về tâm lý. Muốn vậy, trước hết GV phải được tạo điều kiện để tự chủ về chuyên môn, không bị đè nặng những áp lực về quản lý hành chính. Và tự chủ sáng tạo là kinh nghiệm thành công của Phần Lan.
"Giáo viên phải được tạo điều kiện để có môi trường phát triển nghề nghiệp trong tập thể sư phạm nhà trường. Đương nhiên cũng cần có động viên về tinh thần, vật chất. Kinh nghiệm các nước thành công trong giáo dục là mọi yếu tố ưu tiên được dành cho GV" - GS.TS Đinh Quang Báo nhấn mạnh.
Khẳng định, Chương trình giáo dục phổ thông 2018 tiếp cận theo hướng phát triển phẩm chất, năng lực, GS.TS Đinh Quang Báo bày tỏ: GV cần đổi mới phương pháp dạy học. Theo đó, để HS nắm bắt kiến thức tốt nhất, nguyên tắc đầu tiên là dạy học phân hóa theo đối tượng. Nghĩa là, GV phải dạy học phù hợp theo từng HS. Tiếp đến, khi dạy học, GV cần vận dụng kiến thức để giải quyết các vấn đề gắn với thực tiễn. Tức là các em phải được thực hành, xóa bỏ rào cản tâm lý chán học. Vừa qua, HS ở nhiều trường phổ thông được giao đề tài nghiên cứu khoa học phù hợp như: Nghiên cứu xử lý rác thải... và tham gia các hoạt động giáo dục STEM.
Ngoài ra, để HS khắc phục được rào cản về tâm lý, trong kiểm tra, đánh giá, thầy cô không nên tạo áp lực về điểm số mà nên sử dụng đánh giá bằng nhận xét, cho học sinh tự đánh giá mình và đánh giá lẫn nhau... "Nói cách khác, khi chương trình chuyển từ tiếp cận nội dung sang tiếp cận năng lực, GV phải đổi mới phương pháp dạy học. Từ chỗ đã quen với việc dạy học cung cấp kiến thức, nay phải chuyển sang dạy học kiến thức ấy để phát triển phẩm chất năng lực của HS" - GS.TS Đinh Quang Báo trao đổi.
Cũng theo nguyên Hiệu trưởng Trường ĐH Sư phạm Hà Nội, nếu như trước đây, GV dạy kiến thức mang tính cung cấp cái có sẵn, thì khi thực hiện chương trình phát triển năng lực, GV phải tổ chức cho HS tự tìm hiểu kiến thức bằng hoạt động kiến tạo, khám phá. Thông qua đó, HS sẽ đạt được mục tiêu kép: Có được kiến thức, khoa học và cách để tự mình kiến tạo nên kiến thức ấy giống với nhà khoa học. Nói theo cách ẩn dụ là: Không chỉ được ăn món ăn ngon mà còn biết tự chế biến cho mình món ăn ngon.
Theo GS.TS Đinh Quang Báo, để đáp ứng yêu cầu trên, đội ngũ GV đang đổi mới; nghĩa là họ đã nhận thức được điều mình cần phải đổi mới thông qua bồi dưỡng và tự bồi dưỡng để có kiến thức, năng lực dạy học theo yêu cầu của Chương trình giáo dục phổ thông 2018.
Sau 1 học kỳ triển khai CT, SGK lớp 1: Giáo viên vững tin đổi mới Chương trình (CT) và sách giáo khoa (SGK) lớp 1 mới vừa trải qua 1 học kỳ triển khai. Sau những bỡ ngỡ ban đầu trong quá triển khai đã ghi nhận sự thích ứng của đội ngũ GV và HS cùng những kết quả khả quan. GV và HS Lào Cai tự tin bước vào triển khai CTGDPT mới. Ảnh: Phượng Anh...











Tin đang nóng
Tin mới nhất

Còn nhiều băn khoăn về chứng nhận giỏi cấp tỉnh với học sinh điểm IELTS cao

Việc thực hiện chương trình, SGK mới còn nhiều khó khăn

Cấp phép tổ chức thi chứng chỉ HSK trở lại

Banner tìm hiểu ngày 22/12 của Trường ĐH Tôn Đức Thắng in hình lính Mỹ

Nhiều tỉnh cho học sinh nghỉ Tết hơn 10 ngày, Hà Nội lý giải nghỉ 8 ngày

Trường ĐH Kiên Giang dự kiến tuyển hơn 1.600 chỉ tiêu năm 2023

Trường Đại học Hồng Đức nâng cao chất lượng đào tạo sinh viên ngành giáo dục mầm non

Học sinh Hà Giang nghỉ Tết Quý Mão 12 ngày, từ 27 tháng Chạp

Nhiều tiết dạy sáng tạo tại hội thi giáo viên dạy giỏi Hà Nội

Trường Đại học Kinh tế Quốc dân công bố Đề án tuyển sinh đại học năm 2023

Tuyển sinh 2023: Đại học Kinh tế Quốc dân công bố đề án tuyển sinh

Cần cẩn trọng lựa chọn nhân sự, ra đề thi
Có thể bạn quan tâm

Không chủ quan với bệnh viêm màng não mô cầu
Sức khỏe
05:42:03 08/05/2025
Vận chuyển trái phép vàng, tiền tệ qua biên giới gia tăng
Pháp luật
23:26:33 07/05/2025
Đọ sức đặc nhiệm Ấn Độ và Pakistan: "Kẻ tám lạng, người nửa cân"
Thế giới
23:24:34 07/05/2025
Vóc dáng hiện tại của Võ Hạ Trâm, chỉ 1 bức ảnh mà thấy rõ sự khác biệt
Sao việt
23:20:14 07/05/2025
Phim hài Hàn Quốc nên xem lại nhất lúc này: Nam chính vượt mặt Hyun Bin, vai diễn đỉnh đến mức khó tin là thật
Phim châu á
23:11:23 07/05/2025
Mỹ nhân Việt bị ghét nhất hiện tại: Ghê gớm quá quắt không ai bằng, giỏi nhất là trợn mắt gào thét
Phim việt
23:10:39 07/05/2025
Uất ức thay cho "bạch nguyệt quang" Trung Quốc: Đọc tin mà ngỡ chuyện đùa, nổi đình đám cũng phải chịu bất công
Hậu trường phim
23:02:34 07/05/2025
Nhà của Jennifer Aniston bị kẻ lạ đột nhập
Sao âu mỹ
22:49:53 07/05/2025
Jennie (BlackPink) chia sẻ về cuộc sống của một CEO
Sao châu á
22:44:22 07/05/2025
Nhan sắc không tuổi của Song Hye Kyo gây sốt
Phong cách sao
22:36:14 07/05/2025