Không gian dạy học mới

Sau 2 năm dạy học trực tuyến, các cơ sở giáo dục bắt đầu khai thác có hiệu quả những phần mềm dạy học trực tuyến.

Ảnh minh họa/INT

Tuy nhiên, có một mảng hoàn toàn bị bỏ trống hoặc rất ít được các đơn vị quản lý giáo dục lưu tâm, đó là xử lý khủng hoảng tâm lý của cả người học và người dạy với lớp học trên không gian mạng.

Để dạy học trực tuyến đạt được hiệu quả cao nhất, nhiều thầy cô giáo đã tích hợp những thiết bị điện tử rời rạc dùng cho những ngành nghề khác nhau vào phục vụ dạy học; kho học liệu trên không gian mạng cũng được khai thác tối đa để tăng hiệu quả.

Nhiều giáo viên, giảng viên tự đầu tư thêm bảng viết điện tử hoặc sử dụng kèm một điện thoại thông minh để có thể đưa hình ảnh, giải bài tập, tạo sự sinh động cho HS và quan sát hết toàn bộ diễn biến của lớp học. Trung bình một tiết dạy học online, giáo viên phải nói gấp 2 – 3 lần dạy học trực tiếp.

Công sức, tâm huyết là vậy, nhưng không phải học sinh, sinh viên nào cũng tập trung vào học khi trên mạng, có rất nhiều thứ khiến phân tâm nếu không có động cơ học tập tốt. Chỉ cần một cú click chuột, các em có thể mở thêm nhiều tab để làm việc riêng mà giáo viên không thể kiểm soát được. Điều này ảnh hưởng không nhỏ đến tâm lý của người đứng lớp khi chính họ cũng không thể đo lường được mức độ tiếp thu của học sinh, sinh viên.

Dạy – học online ngay tại nhà, trong không gian sinh hoạt hàng ngày của gia đình, cũng tác động lớn đến tâm lý của cả người dạy và người học. Chưa kể việc phong tỏa theo phương châm “ai ở đâu, ở yên đấy” trong thời gian dài đã gây nhiều xáo trộn trong cuộc sống, kéo theo ức chế về mặt tâm lý, dễ bùng phát thành cơn bực dọc, giận dữ.

Thế nhưng, giáo viên gần như chỉ được tập huấn cách sử dụng các phần mềm dạy học, kiểm tra, đánh giá. Hầu như các cơ sở giáo dục đều không chuẩn bị tâm lý cho người dạy để có thể thích ứng với tình hình mới.

Trong khi đó, dạy học online đòi hỏi kỹ năng truyền đạt và tương tác khác hẳn dạy học trực tiếp, sự ức chế cũng theo đó mà tăng gấp 3 – 4 lần khi nhìn vào những màn hình mà học sinh, sinh viên đã tắt cam, tắt mic.

Chính vì vậy, ở một số địa phương thực hiện giãn cách xã hội ở mức độ thấp, các trường học đã yêu cầu giáo viên đến trường để dạy học online. Việc dạy học online theo hình thức tập trung, với khung cảnh dạy học như cũ, trong không gian của lớp học, có phấn trắng, bảng đen, tâm lý của người dạy học sẽ khác so với ngồi dạy trong một không gian nào đó ở nhà riêng.

Thời gian qua, có một số phản ảnh về những phát ngôn gây bức xúc dư luận của cả người dạy và người học trên lớp học online. Với nghề dạy học, dù ở môi trường trực tiếp hay với lớp học không tường vách, các thầy cô cũng phải tạm gác lại mọi lo toan, bực dọc cá nhân để không ảnh hưởng đến không khí của lớp học.

Với lớp học online, thành viên tham dự không chỉ dừng lại ở sĩ số của một “room” mà còn là đông đảo “khán giả vô hình” khác nữa khi các ứng dụng dạy học trực tuyến đều có chức năng lưu trữ cả hình ảnh và âm thanh của tiết dạy.

Chính vì vậy, các đơn vị giáo dục, phải tính đến công tác tham vấn học đường cho cả người dạy và người học để thích ứng với mô hình trường học, lớp học không tường vách. Đặc biệt, với người dạy, phải được trang bị các kỹ năng xử lý tình huống, làm chủ cảm xúc, xây dựng cảm xúc tích cực để có thể giữ cách ứng xử đúng mực, tạo được sự hứng khởi cho người học.