Khi nào cần dùng thuốc kê đơn điều trị mất ngủ?

Thuốc ngủ là loại thuốc được thiết kế để giúp người bệnh dễ ngủ hoặc duy trì giấc ngủ.

Có nhiều loại thuốc dùng trong điều trị mất ngủ, vậy khi nào cần dùng thuốc kê đơn điều trị mất ngủ?

1. Các thuốc điều trị mất ngủ cần dùng theo đơn

- Benzodiazepin là nhóm thuốc điều trị mất ngủ ngủ kê đơn phổ biến nhất, có tác dụng làm chậm chức năng não và cơ thể, khiến bạn cảm thấy thư giãn, giúp dễ ngủ và ngủ sâu hơn. Các thuốc trong nhóm bao gồm alprazolam, clonazepam, diazepam và lorazepam… Thuốc được sử dụng trong thời gian ngắn, thường là dưới 4 tuần.

Một số tác dụng phụ của thuốc: Chóng mặt, mệt mỏi, cáu kỉnh và các tác dụng phụ lâu dài như trầm cảm , đặc biệt ở những bệnh nhân mắc bệnh gan, thận.

Chỉ dùng thuốc kê đơn trị mất ngủ khi có chỉ định của bác sĩ.

- Thuốc không phải benzodiazepine (thuốc Z) là thuốc có tác dụng gây ngủ giống như benzodiazepine, có tác dụng nhanh (thường trong vòng 30 phút sau khi uống và kéo dài đến 8 giờ). Thuốc gây buồn ngủ, làm dịu lo âu và thúc đẩy giấc ngủ sâu, thường dược dùng để điều trị chứng mất ngủ ngắn hạn.

Các thuốc bao gồm: Zolpidem , zopiclone , zaleplon … nhưng có thể gây một số tác dụng phụ vào ngày hôm sau như ngầy ngật, buồn ngủ…

- Thuốc chống trầm cảm có thể dùng trong điều trị mất ngủ nhờ tác động lên các chất dẫn truyền thần kinh trong hệ thần kinh trung ương, giúp gây ngủ, giảm lo âu. Thuốc có tác dụng phụ là gây buồn ngủ nên thường được đùng để điều trị mất ngủ ở những bệnh nhân trầm cảm.

Các tác dụng phụ có thể gặp bao gồm: Táo bón, khó tiểu, khô miệng hoặc cổ họng, tăng cân, giảm ham muốn tình dục và có thể tăng cân…

2. Dùng thuốc kê đơn trị mất ngủ khi nào?

Thuốc ngủ kê đơn là phương pháp điều trị hiệu quả chứng mất ngủ mạn tính. Tuy nhiên, việc sử dụng các thuốc này chỉ là một phần trong kế hoạch điều trị tổng thể chứng mất ngủ, vì thuốc có thể gây nghiện và nhiều tác dụng phụ.

Thông thường, liệu pháp nhận thức hành vi (CBT-I), điều chỉnh lối sống… là phương pháp điều trị đầu tiên được ưu tiên điều trị chứng mất ngủ; chỉ nên dùng thuốc ngủ kê đơn khi đã sử dụng một số phương pháp khác không có hiệu quả theo chỉ định của bác sĩ.

Không ngừng dùng thuốc điều trị mất ngủ đột ngột vì có thể gây hội chứng cai thuốc.

Để sử dụng thuốc điều trị mất ngủ kê đơn an toàn và đúng cách, người bệnh cần lưu ý:

- Tuyệt đối không được uống các loại thuốc ngủ này nếu chưa được bác sĩ chỉ định. Thuốc ngủ thường chỉ dùng ngắn hạn trong 2-4 tuần, vì dùng lâu dài dễ gây phụ thuộc, nghiện hoặc giảm hiệu quả (nhờn thuốc).

- Đọc kỹ tờ hướng dẫn sử dụng trước khi dùng thuốc.

- Dùng đúng liều lượng, thời gian và cách thức uống thuốc; không tự ý tăng/giảm liều hoặc ngừng thuốc đột ngột (vì có thể gây “hội chứng cai” gây mất ngủ trầm trọng hơn, run rẩy, lo âu)… Do đó cần giảm liều từ từ theo hướng dẫn của bác sĩ.

- Cần thận trọng khi dùng thuốc cho người cao tuổi, phụ nữ mang thai/cho con bú, người có bệnh nền (suy hô hấp, gan/thận).

- Thông báo ngay cho bác sĩ nếu có phản ứng dị ứng (phát ban, khó thở) hoặc triệu chứng bất thường (trầm cảm, suy nghĩ tự tử)…

- Tái khám đúng lịch hẹn.