Kết quả kiểm định đại học: Bộc lộ nhiều bất ổn
Cả nước có 123 trường ĐH được công nhận đạt kiểm định. Tuy nhiên, kiểm định không đồng nghĩa với chất lượng đào tạo.
Nhiều trường đại học được yêu cầu giảm tỷ lệ trung bình sinh viên/giảng viên ảnh: hồng vĩnh
Theo thông tin từ Cục Quản lý chất lượng (Bộ GD&ĐT), tính đến ngày 31/8/2019, cả nước có 123 cơ sở giáo dục ĐH và 5 trường cao đẳng sư phạm được công nhận đạt tiêu chuẩn chất lượng giáo dục. Bộ cũng khuyến khích các cơ sở giáo dục đăng ký đán.h giá, kiểm định với các tổ chức kiểm định chất lượng giáo dục quốc tế có uy tín. Tới nay, đã có 7 trường ĐH được đán.h giá ngoài và công nhận theo tiêu chuẩn đán.h giá cơ sở giáo dục của Hội đồng Cấp cao về Đán.h giá nghiên cứu và giáo dục đại học Pháp (HCERES) và Tiêu chuẩn mạng lưới các trường ĐH Đông Nam Á (AUN-QA).
Tuy nhiên, từ kết quả kiểm định, có thể thấy, những bất ổn nội tại trong hệ thống giáo dục ĐH Việt Nam đã được bộc lộ khá rõ nét.
Theo ông Lê Mỹ Phong, Phó Cục trưởng Cục Quản lý chất lượng, kiểm định không đồng nghĩa với chất lượng đào tạo. Kiểm định là để xác định điều kiện tối thiểu cho các trường ĐH, CĐ hoạt động. Kết quả kiểm định vừa qua cho thấy, điều kiện đảm bảo chất lượng của các trường đã được kiểm định có sự cách biệt. Thống kê từ 117/123 trường ĐH đạt kiểm định thì chỉ có 2 trường đạt trên 90% tiêu chí (chiếm 1,7%). Trong khi đó, mức đạt tối thiểu để một cơ sở giáo dục ĐH được công nhận kiểm định là 80,33%. Và ở mức tối thiểu này, có tới 25 trường ĐH, chiếm 21,4%.
Không những thế, có tới 50% các trường ĐH được đán.h giá chưa đạt 5 tiêu chí khá quan trọng đối với một cơ sở giáo dục ĐH. Đó là: Chương trình đào tạo được định kỳ đán.h giá và thực hiện cải tiến chất lượng dựa trên kết quả đán.h giá; Yêu cầu đủ số lượng giảng viên để thực hiện chương trình đào tạo và nghiên cứu khoa học, giảm tỷ lệ trung bình sinh viên/giảng viên; Yêu cầu mức độ đáp ứng của thư viện, thư viện điện tử; Có đủ diện tích đất và diện tích mặt bằng tổng thể phục vụ cho hoạt động của các cơ sở giáo dục.
Trong các tiêu chí này, về chương trình đào tạo, chuẩn đầu ra ngoại ngữ của các cơ sở giáo dục còn thấp hơn so với yêu cầu của Bộ GD&ĐT. Các cơ sở giáo dục ĐH còn thiếu giảng viên cơ hữu, tỷ lệ sinh viên/giảng viên quy đổi vượt quá quy định. Còn nhiều giảng viên chưa có chứng chỉ về tin học, ngoại ngữ, nghiệp vụ sư phạm. Vẫn còn tình trạng “cơm chấm cơm” khi còn một số trường phân công giảng viên trình độ cử nhân, ĐH giảng dạy lý thuyết. Đặc biệt, tỷ lệ nghiên cứu khoa học/giảng viên còn thấp, chưa trích đủ kinh phí từ học phí dành cho nghiên cứu khoa học của sinh viên.
Khó khăn khi kiểm định
Video đang HOT
Tại hội nghị của Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội về kiểm định chất lượng giáo dục ĐH được tổ chức vừa qua, PGS.TS Nguyễn Hội Nghĩa, nguyên Phó giám đốc ĐH Quốc gia TPHCM, chia sẻ: “Chúng tôi đi kiểm định các trường, cấp chương trình thấy rất đau lòng về công tác đảm bảo chất lượng bên trong. Các trường vẫn còn nhiều thầy cô không rành, không hiểu, không làm được theo chuẩn đầu ra. Điều này khá gay go vì dù chi tiết nhỏ nhưng công tác đảm bảo chất lượng bên trong rất quan trọng lại chưa biết mà cứ chạy theo các mục tiêu khác”. PGS.TS Hội Nghĩa nhìn nhận, nếu giao quyền tự chủ mà không giám sát thì rất nguy hiểm.
TS. Dương Như Hùng, Trưởng khoa Quản lý công nghiệp Trường ĐH Bách khoa TP.HCM, nói: “Có nhiều thông tin quan trọng lại không được các trường công bố. Chúng tôi gặp một số khó khăn khi đi làm kiểm định viên, ví dụ tỷ lệ sinh viên có việc làm công bố nhiều hơn 99% nhưng không biết chính xác không”.
Sắp tới, theo kế hoạch, Bộ GD&ĐT sẽ tổ chức tổng kết, đán.h giá việc thực hiện Đề án xây dựng và phát triển hệ thống kiểm định chất lượng giáo dục đối với giáo dục đại học và trung cấp giai đoạn 2011-2020, việc thực hiện Kế hoạch số 118/KH-BGDĐT làm căn cứ cho việc xây dựng Đề án phát triển hệ thống kiểm định chất lượng ĐH sau năm 2020. Hiện nay, cả nước có 5 trung tâm kiểm định ĐH. Trong đó, có 3 trung tâm đặt tại 2 ĐH Quốc gia, ĐH Đà Nẵng và trường ĐH Vinh và 1 trung tâm thuộc Hiệp hội các trường ĐH, CĐ Việt Nam.
Từ kết quả kiểm định, có thể thấy, những bất ổn nội tại trong hệ thống giáo dục ĐH Việt Nam đã được bộc lộ khá rõ nét.
NGHIÊM HUÊ
Theo PLO
Đâu là bí quyết lọt top trong các bảng xếp hạng Đại học uy tín?
ĐHQG Hà Nội hiện có tên trong bảng xếp hạng QS châu Á với vị trí đứng thứ 124 châu Á, nằm trong top 24,7% những trường ĐH hàng đầu khu vực.
Mới đây, ĐHQG Hà Nội tiếp tục là 1 trong 2 ĐH Việt Nam xuất hiện trong bảng xếp hạng thường niên nổi tiếng QS World University Rankings. Câu hỏi nhiều trường ĐH Việt Nam đang đặt ra: Bí quyết để lọt vào top trong các bảng xếp hạng ĐH uy tín là gì?
Sinh viên nước ngoài học tại ĐHQG Hà Nội. Ảnh:Hữu Cường
Hiểu rõ về bảng xếp hạng ĐH
TS Nghiêm Xuân Huy - Giám đốc Viện Đảm bảo chất lượng GD (ĐHQG Hà Nội) phân tích: Bảng xếp hạng là một tập hợp các tiêu chí khác nhau. Như vậy, tham gia mỗi bảng xếp hạng giống như trường ĐH tham gia vào một cuộc thi với những chỉ tiêu, chỉ số riêng. Tham gia một bảng xếp hạng là một góc nhìn về chất lượng, không phải là một bức tranh toàn cảnh về chất lượng của trường ĐH.
Nếu một trường ĐH chỉ lấy xếp hạng làm mục tiêu thì việc phát triển sẽ không bền vững. "Quan điểm của ĐHQG Hà Nội trước hết phải phát triển theo chất lượng. Chúng tôi cho rằng, việc thực hành tốt, làm tốt từng việc, từng khâu trong đào tạo, nghiên cứu gắn với những chỉ số có liên quan đến xếp hạng, vừa lồng ghép những chỉ số phát triển có tính chất bền vững nhưng cũng đặt vào trong đó những chỉ số gắn với những tiêu chí trong bảng xếp hạng" - TS Nghiêm Xuân Huy cho biết.
ĐHQG Hà Nội đã nghiên cứu rất sâu về các bảng xếp hạng, tìm điểm tương đồng giữa các chỉ số phát triển bền vững của trường ĐH với chỉ số đán.h giá trong bảng xếp hạng. Trên cơ sở đó, chú trọng chỉ số nào để vừa đảm bảo chất lượng của trường ĐH, vừa phát triển một cách hài hòa, nhưng vừa có những ưu thế trong xếp hạng. Điều rút ra là một trường ĐH đẳng cấp thế giới liên quan đến tài năng, con người, liên quan tới việc quản trị và nguồn lực để thực hiện nó.
Trong chiến lược phát triển, ĐHQG Hà Nội chú trọng 3 yếu tố: Phát triển nhân tài; Tối ưu hóa bộ máy quản trị để phát triển bền vững; Đa dạng hóa các nguồn lực để phát triển, trong đó nguồn lực để hợp tác phát triển như hợp tác quốc tế là một trong những nguồn lực rất được quan tâm.
Sinh viên Trường ĐH Công nghệ, ĐHQGHN/ Ảnh Internet
Các nhân tố quyết định chất lượng
Với một trường ĐH những yếu tố về đội ngũ giảng viên, đội ngũ học giả, quản trị, đội ngũ lãnh đạo, quản lý, việc lập kế hoạch, đán.h giá... quyết định về chất lượng của nhà trường. ĐHQG Hà Nội nhận thấy để đán.h giá chất lượng ĐH hiện nay có rất nhiều tham số thông qua các nghiên cứu, kiểm định, phân tích đối sánh, thông qua việc tự đán.h giá mình và thông qua xếp hạng. TS Nghiêm Xuân Huy chia sẻ: Chúng tôi nhìn nhận xếp hạng là một trong những chỉ số đán.h giá chất lượng trường ĐH. Từ chỉ số chất lượng này, chúng tôi phân tích giảng viên, SV, SV tốt nghiệp, cựu sinh viên cần những yếu tố gì để vừa phát triển đảm bảo chất lượng, vừa giúp cho việc đẩy mạnh các chỉ số trong các bảng xếp hạng.
"Quan điểm của ĐHQG Hà Nội trước hết phải phát triển theo chất lượng. Cần thực hành tốt, làm tốt từng việc, từng khâu trong đào tạo, nghiên cứu gắn với những chỉ số có liên quan đến xếp hạng, vừa lồng ghép những chỉ số phát triển có tính chất bền vững nhưng cũng đặt vào trong đó những chỉ số gắn với những tiêu chí trong bảng xếp hạng."
TS Nghiêm Xuân Huy
Có thể thấy các vấn đề liên quan đến đầu ra, thành tựu, uy tín, tỷ lệ giảng viên làm tiến sĩ, năng lực nghiên cứu của trường ĐH, tỷ lệ SV/giảng viên, tỷ lệ giảng viên quốc tế... là chỉ số các bảng xếp hạng rất quan tâm, đặc biệt là QS. Đây là một trọng số rất quan trọng cho thấy chất lượng của trường ĐH về góc độ trình độ và chất lượng của đội ngũ khoa học. Được biết, bảng xếp hạng QS châu Á mới nhất đã đưa vào thêm chỉ số Mạng lưới hợp tác quốc tế, trọng số này chiếm 10% chỉ số xếp hạng. Theo đó, để thúc đẩy xếp hạng phải rất quan tâm tới mạng lưới hợp tác quốc tế của trường ĐH.
Ngoài ra, uy tín của trường ĐH được thể hiện qua uy tín về học thuật, tuyển dụng cũng như những đóng góp cho cộng đồng, được thể hiện thông qua những kết quả nghiên cứu, thông qua hợp tác và các đối tác của trường ĐH, để thấy phát triển bền vững và xếp hạng có liên quan tới nhau. Nếu làm tốt hợp tác quốc tế trong nghiên cứu, uy tín học thuật của trường ĐH sẽ được lan tỏa, tăng các nguồn tài trợ cho nghiên cứu, công bố quốc tế nhiều hơn. Và quan trọng, học giả sẽ đán.h giá nhà trường cao hơn.
Hai văn bản quan trọng
TS Nghiêm Xuân Huy cho biết, dựa trên các yêu cầu về chỉ số xếp hạng cũng như các giải pháp đẩy mạnh cải tiến chất lượng, ĐHQG Hà Nội đã xây dựng 2 văn bản rất quan trọng. Văn bản đầu tiên là bộ chỉ số về ĐH nghiên cứu được xây dựng dựa trên các tham chiếu với nhiều trường ĐH hàng đầu khu vực châu Á cũng như các tiêu chí có trong bảng xếp hạng. Trên cơ sở đó định hướng phát triển các trường ĐH, đồng thời đặt ra chỉ tiêu đầu tư nguồn lực để có thể đạt được, vừa đảm bảo hệ thống phát triển bền vững, vừa đảm bảo đạt thứ hạng cao trong bảng xếp hạng.
Văn bản thứ hai là chiến lược phát triển ĐHQG Hà Nội đến năm 2025, tầm nhìn 2030. ĐHQG Hà Nội đưa vào văn bản các chỉ tiêu. Trong nhiều chỉ tiêu phát triển, có chỉ tiêu gắn với xếp hạng như chỉ tiêu về tỷ lệ tiến sĩ, chỉ tiêu về số bài báo công bố, chỉ tiêu về trích dẫn quốc tế, các hợp tác quốc tế... Đây là những chỉ tiêu vừa để phát triển, cũng là chỉ tiêu xếp hạng. "Đây là điều tôi muốn nhấn mạnh với các trường ĐH Việt Nam, làm sao vừa đảm bảo mục tiêu phát triển bền vững nhưng cũng nhanh chóng có thể tiếp cận được với các bảng xếp hạng quốc tế" - TS Nghiêm Xuân Huy bày tỏ.
Được biết, để xây dựng bảng này, ĐHQG Hà Nội đã nghiên cứu nhiều hệ thống xếp hạng, dựa trên bối cảnh cụ thể của các trường ĐH Việt Nam xây dựng các tiêu chí để đán.h giá cũng như đặt ra mục tiêu phát triển cho các trường.
Gia Hân
Theo GDTĐ
Kiểm tra đán.h giá trong giáo dục đại học: Phải hướng tới thực học Kiểm tra đán.h giá vừa là mục tiêu vừa là nội dung cụ thể của quá trình đào tạo, cũng lại là một phương pháp để đo lường, đán.h giá chất lượng của hoạt động đào tạo đó. Tuy nhiên, theo nhiều chuyên gia, hiện chính sách kiểm tra đán.h giá trong giáo dục đại học (ĐH) ở nước ta vẫn còn khoảng...