Israel – Hamas tuyên bố ngừng bắn
Israel và Hamas công bố thỏa thuận ngừng bắn do Ai Cập làm trung gian, khép lại 11 ngày giao tranh ác liệt khiến hàng trăm người chết.
Tuyên bố từ văn phòng Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu hôm 20/5 cho biết nội các an ninh đã “nhất trí chấp thuận đề nghị của tất cả quan chức an ninh, chấp thuận sáng kiến của Ai Cập về lệnh ngừng bắn chung không cần điều kiện tiên quyết”.
Hamas và nhóm Hồi giáo Jihad sau đó xác nhận, nói rằng lệnh ngừng bắn sẽ có hiệu lực vào lúc 2h ngày 21/5 (6h giờ Hà Nội). Israel chưa xác nhận mốc thời gian này.
Tuyên bố của Israel cho biết chiến dịch trên không của họ đã đạt những thành tựu “chưa từng có” ở Gaza, vùng lãnh thổ họ phong tỏa từ năm 2007, năm Hamas tiếp quản. “Giới lãnh đạo chính trị nhấn mạnh tình hình thực địa sẽ quyết định tương lai của hoạt động”, tuyên bố nêu thêm.
Mỗi bên đều tuyên bố sẵn sàng trả đũa bất kỳ hành vi vi phạm thỏa thuận ngừng bắn nào của bên kia. Trước thời điểm lệnh ngừng bắn có hiệu lực, các vụ phóng rocket của Palestine vẫn tiếp tục và Israel thực hiện ít nhất một cuộc không kích.
Khói bốc lên sau cuộc không kích của Israel vào thành phố Gaza hôm 20/5. Ảnh: AFP .
Thỏa thuận ngừng bắn do Ai Cập làm trung gian đã được đồng ý sau khi áp lực quốc tế gia tăng để ngăn chặn đổ máu. Ai Cập cũng là nước chịu trách nhiệm giám sát thực thi lệnh ngừng bắn của các bên.
“Hai phái đoàn Ai Cập sẽ được cử tới Tel Aviv và các vùng lãnh thổ của Palestine để giám sát việc thực hiện lệnh ngừng bắn và thủ tục nhằm duy trì các điều kiện ổn định vĩnh viễn”, nguồn tin ngoại giao tại Cairo cho hay.
Ngay sau khi thỏa thuận ngừng bắn được công bố, tổ chức Hồi giáo Jihad khoe rằng họ đã “làm bẽ mặt” Israel. Nhóm này cũng tuyên bố sẽ tiếp tục bảo vệ người Palestine ở Jerusalem. Nhiều người Palestine đổ ra đường ăn mừng “chiến thắng” trước Israel.
Hamas trước đó yêu cầu rằng bất kỳ lệnh ngừng bắn nào ở Gaza đều phải đi kèm điều kiện Israel rút lui ở Jerusalem. Một quan chức Israel nói rằng không có điều kiện như vậy trong thỏa thuận ngừng bắn.
Tổng thống Mỹ Joe Biden hoan nghênh thỏa thuận ngừng bắn. “Tôi tin rằng chúng ta có cơ hội thực sự để đạt tiến bộ và tôi cam kết sẽ nỗ lực hướng tới điều đó”, Biden nói tại Nhà Trắng, đồng thời ca ngợi vai trò trung gian của Ai Cập.
Anh cũng hoan nghênh lệnh ngừng bắn do Israel và Hamas công bố, đồng thời kêu gọi tất cả các bên nỗ lực để duy trì thỏa thuận lâu dài.
“Tất cả các bên phải phối hợp để lệnh ngừng bắn được lâu bền và chấm dứt chu kỳ bạo lực không thể chấp nhận được cũng như tổn thất sinh mạng dân sự”, Ngoại trưởng Anh Dominic Raab đăng Twitte, thêm rằng Anh ủng hộ “các nỗ lực mang lại hòa bình”.
Căng thẳng leo thang sau khi Israel hạn chế tiếp cận khu vực Thành cổ Jerusalem trong tháng Ramadan, đe dọa trục xuất một số gia đình Palestine sinh sống nhiều năm ở phía đông Jerusalem, nhằm lấy chỗ cho người Do Thái định cư.
Hôm 10/5, đụng độ nghiêm trọng xảy ra tại nhà thờ Hồi giáo Al Aqsa, một trong những địa điểm linh thiêng nhất ở Jerusalem, khi cảnh sát Israel bắn hơi cay và lựu đạn choáng vào đám đông biểu tình người Palestine. Đụng độ tại đây và nhiều khu vực khác thuộc Jerusalem đã khiến hàng trăm người Palestine và nhiều sĩ quan Israel bị thương.
Phong trào Hamas tại Dải Gaza của Palestine tối hôm đó quyết định can thiệp bằng cách phóng hàng loạt rocket về phía lãnh thổ Israel. Không quân Israel tung đòn không kích đáp trả, châm ngòi cho loạt động thái “ăn miếng trả miếng” giữa hai bên và được xem là bạo lực tồi tệ nhất trong khu vực kể từ năm 2014.
Quân đội Israel cho biết Hamas và các nhóm vũ trang Hồi giáo khác ở Gaza đã bắn 4.070 quả rocket về phía Israel, phần lớn nhằm vào các khu vực đông dân cư, nhưng bị hệ thống phòng không Vòm Sắt của nước này đánh chặn. Các đợt tấn công khiến 12 người ở Israel thiệt mạng, trong đó có một trẻ em, một người Ấn Độ và hai công dân Thái Lan.
Theo Bộ Y tế Gaza, các cuộc tấn công của Israel đã khiến 232 người Palestine, gồm 65 trẻ em, thiệt mạng, biến các khu vực rộng lớn trở thành đống đổ nát và khoảng 120.000 người phải sơ tán.
Lãnh thổ Israel – Palestine hiện nay (trái) và do Liên Hợp Quốc đề xuất. Đồ họa: Việt Chung. Bấm vào ảnh để xem chi tiết.
Hamas – nhóm chiến binh Gaza đối đầu Israel đến cùng Xung đột Israel – Hamas dấy lên câu hỏi tội ác chiến tranh Gần 4 thập kỷ giao tranh Israel – Hamas
Israel phớt lờ cảnh báo của Mỹ, quyết đánh Hamas
Thủ tướng Israel muốn "đạt trạng thái răn đe" với Hamas và không dừng chiến dịch không kích, dù Biden thúc giục giảm căng thẳng.
"Tôi đánh giá rất cao sự ủng hộ của Tổng thống Mỹ Joe Biden với quyền tự vệ của Israel. Tôi quyết tâm tiếp tục chiến dịch này cho tới khi đạt được mục tiêu mang lại hòa bình và an ninh cho các bạn, những công dân Israel", Thủ tướng Benjamin Netanyahu nói trong chuyến thăm một sở chỉ huy của quân đội Israel ngày 19/5.
Netanyahu không bình luận hoặc nhắc tới cuộc điện đàm với Biden trước đó, khi Tổng thống Mỹ thúc giục Thủ tướng Israel giảm căng thẳng trong xung đột với Hamas tại Dải Gaza ngay trong ngày 19/5 để tiến tới một lệnh ngừng bắn.
Đây là cuộc điện đàm thứ tư trong tuần giữa Biden và Netanyahu và là lần đầu tiên Tổng thống Mỹ đặt ra thời hạn muốn thấy căng thẳng hạ nhiệt, cho thấy cách tiếp cận cứng rắn hơn.
"Chúng ta mỗi ngày tung nhiều đòn hơn vào năng lực của các tổ chức khủng bố, hạ gục nhiều tòa tháp của khủng bố hơn, tập kích nhiều kho vũ khí hơn", Thủ tướng Netanyahu đề cập các chiến dịch tấn công mục tiêu của Hamas và các nhóm dân quân Palestine khác tại Dải Gaza.
Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu trong cuộc họp báo tại Tel Aviv ngày 19/5. Ảnh: AFP .
Trong cuộc họp trước đó với 70 đại diện ngoại giao nước ngoài ở căn cứ Kirya tại Tel Aviv, Netanyahu nói Israel đang cố gắng "đạt trạng thái răn đe đối với Hamas nhằm chấm dứt giao tranh" và không loại trừ "các lựa chọn khác", bao gồm việc tiến công Dải Gaza.
"Chúng tôi không đưa ra lập trường với đồng hồ bấm giờ. Chúng tôi quan tâm đến mục tiêu của chiến dịch. Chưa thể công bố khung thời gian chấm dứt xung đột vũ trang", Netanyahu nói, cho rằng nguồn gốc của xung đột với Hamas hiện tại đến từ việc hủy bỏ cuộc bầu cử của người Palestine và khẳng định Israel "đang làm mọi thứ để giảm thiểu thương vong cho dân thường".
Căng thẳng giữa Israel và Palestine leo thang trong tháng Ramadan của người Hồi giáo, sau khi Israel hạn chế người Palestine tiếp cận khu vực Thành cổ Jerusalem, đồng thời đe dọa trục xuất nhiều gia đình Palestine sinh sống nhiều năm ở Đông Jerusalem, nhằm lấy chỗ cho người Do Thái định cư.
Khoảng 4.000 quả rocket được phóng nhằm vào lãnh thổ Israel từ ngày 10/5, trong đó khoảng 500 quả gặp sự cố và rơi xuống phóng từ Dải Gaza. Ít nhất 12 người Israel thiệt mạng trong các đợt tập kích rocket, trong đó gồm một trẻ em, 333 người bị thương.
Israel liên tục không kích các mục tiêu của Hamas tại Dải Gaza để trả đũa. Các vụ không kích khiến 227 người thiệt mạng, bao gồm 64 trẻ em, hơn 1.600 người bị thương và khoảng 72.000 người phải rời bỏ nhà cửa.
Gần 4 thập kỷ giao tranh Israel - Hamas. Đồ họa: Việt Chung .
Mỹ ba lần trong một tuần ngăn Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc ra tuyên bố chung kêu gọi ngừng tình trạng bạo lực giữa Israel và Palestine do "không thể ủng hộ cách thể hiện" của cơ quan này.
Các nghị sĩ đảng Dân chủ Mỹ được cho là đang liên tục hối thúc chính quyền của Tổng thống Biden siết viện trợ quân sự cho Israel và gây áp lực nhằm chấm dứt xung đột ở Dải Gaza.
Tên lửa Israel giết cả gia đình người tàn tật Palestine Eyad Saleha, bị tàn tật, cùng vợ đang mang thai và con gái ba tuổi thiệt mạng sau khi một tên lửa rơi trúng nhà anh trước bữa trưa. Phòng khách của gia đình Saleha, 33 tuổi, bị nổ tung thành từng mảnh sau khi tên lửa từ cuộc không kích của Israel phóng xuống ngôi nhà ở Gaza hôm 19/5, giết chết...