Iran, Trung Quốc phản ứng mạnh với kế hoạch tiếp quản Gaza của ông Trump

Iran, Jordan, Malaysia và Trung Quốc đã có phản ứng về kế hoạch tiếp quản Dải Gaza của Tổng thống Mỹ Donald Trump, trong khi Israel có động thái quân sự.

Bộ Ngoại giao Iran hôm 4.2 đã bác bỏ kế hoạch mà họ gọi là “gây sốc” do Tổng thống Mỹ Donald Trump đưa ra nhằm kiểm soát Dải Gaza và “bắt buộc di dời” người Palestine khỏi vùng lãnh thổ ven biển này, theo AFP.

“Kế hoạch dọn sạch Gaza và bắt buộc người Palestine di dời sang các nước láng giềng bị coi là sự tiếp nối kế hoạch có mục tiêu của chế độ chủ nghĩa phục quốc Do Thái nhằm tiê.u diệ.t hoàn toàn quốc gia Palestine, và bị bác bỏ và lên án kịch liệt”, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Iran Esmaeil Baqaei nhấn mạnh.

Đề xuất ’sốc’ tiếp quản Gaza của ông Trump: Nhiều nước lên án, cấp dưới lo giải thích

Ông Baqaei mô tả kế hoạch của ông Trump là “một cuộc tấ.n côn.g chưa từng có vào các nguyên tắc và nền tảng cơ bản của luật pháp quốc tế và Hiến chương Liên Hiệp Quốc”. Ông tiếp tục kêu gọi cộng đồng quốc tế công nhận “quyền tự quyết của người dân Palestine và giải phóng họ khỏi… sự chiếm đóng và chế độ phân biệt chủng tộc”.

Tổng thống Trump ngày 4.2 tuyên bố “Mỹ sẽ tiếp quản” và “sở hữu” Dải Gaza. Kế hoạch này của ông Trump đã gây ra sự phẫn nộ từ các chính phủ Ả Rập và một số nhà lãnh đạo thế giới, theo AFP.

Người dân Palestine lấy nước tại trại tị nạn Jabalia ở phía bắc Dải Gaza ngày 4.2. ẢNH: REUTERS

Trong đó, vua Abdullah của Jordan hôm 5.2 thông báo ông đã bác bỏ mọi nỗ lực sáp nhập đất đai và di dời người Palestine. Vai trò, sự hiện diện và tương lai của người Palestine tại Jordan là một trong những vấn đề chính trị nhạy cảm nhất của quốc gia này. Chính phủ Jordan không công bố dữ liệu về số lượng trong số 8 triệu công dân của mình có gốc Palestine, dù một báo cáo gần đây của Quốc hội Mỹ ước tính con số này là hơn một nửa, theo Reuters.

Jordan lâu nay là một trong những quốc gia Trung Đông nhận được nhiều viện trợ nước ngoài nhất của Mỹ và sự hỗ trợ này đóng vai trò quan trọng trong sự ổn định kinh tế và an ninh của quốc gia này.

Phản ứng của Malaysia, Trung Quốc

Ngoài ra, Bộ Ngoại giao Malaysia hôm nay thông báo nước này “kịch liệt phản đối” bất kỳ kế hoạch nào nhằm cưỡn.g bứ.c tái định cư người Palestine khỏi Gaza. “Những hành động vô nhân đạo như thế cấu thành hành vi thanh trừng sắc tộc và là hành vi vi phạm rõ ràng luật pháp quốc tế và nhiều nghị quyết của Liên Hiệp Quốc”, Bộ Ngoại giao Malaysia nhấn mạnh.

“Bất kỳ ý đồ nào, dù trực tiếp hay gián tiếp, nhằm áp đặt một cách đơn phương và mang tính cưỡng ép các giải pháp xe.m thườn.g quyền tự quyết của người dân Palestine và xâm phạm quyền tự do của họ đều không thể chấp nhận được, không thể biện minh và sẽ chỉ làm trầm trọng thêm một trong những cuộc xung đột dài nhất trong khu vực”, Bộ Ngoại giao Malaysia cảnh báo.

Một tòa nhà bị phá hủy do cuộc tấ.n côn.g của Israel tại thành phố Rafah thuộc miền Gaza. ẢNH: REUTERS

Malaysia, quốc gia có đa số dân theo Hồi giáo, không có quan hệ ngoại giao với Israel và nhiều người dân ở quốc gia Đông Nam Á này ủng hộ người Palestine.

Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim trước đó đã lên tiếng phản đối cuộc chiến của Israel chống lại Hamas tại Gaza sau khi các tay sún.g Hamas tiến hành cuộc tấ.n côn.g chưa từng có vào Israel ngày 7.10.2023.

Ông Anwar đã nói rằng Malaysia duy trì mối quan hệ tốt với phe chính trị của Hamas nhưng không có mối liên hệ nào với phe quân sự của lực lượng này. Chính phủ Malaysia đã chuyển các khoản quyên góp và viện trợ nhân đạo lên tới 10,19 triệu USD cho người dân Palestine ở Gaza kể từ khi xung đột Hamas-Israel nổ ra vào tháng 10.2023.

Cũng trong hôm nay, Bộ Ngoại giao Trung Quốc thông báo Bắc Kinh phản đối việc cưỡn.g bứ.c di dời người dân ở Gaza. “Gaza là Gaza của người Palestine, không phải là con bài mặc cả chính trị, càng không phải là mục tiêu của luật rừng”, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Quách Gia Côn phát biểu trong cuộc họp báo thường kỳ. Ông Quách còn nhấn mạnh Trung Quốc kiên quyết ủng hộ các quyền quốc gia hợp pháp của người dân Palestine, theo Reuters.

Israel có động thái quân sự

Trong khi đó, ông Israel Katz, Bộ trưởng Quốc phòng Israel, hôm nay đã ra lệnh cho quân đội chuẩn bị một kế hoạch cho phép “tự nguyện rời khỏi” Gaza, theo Reuters dẫn lại thông tin từ Kênh 12 của Israel.

Kế hoạch của ông Katz sẽ bao gồm các phương án di dời người dân khỏi Gaza qua đường bộ cũng như các sắp xếp đặc biệt cho việc rời khỏi bằng đường biển và đường hàng không, theo Kênh 12.

“Tôi hoan nghênh kế hoạch táo bạo của Tổng thống Trump, người dân Gaza nên được tự do rời đi và di cư, như thông lệ trên toàn thế giới”, Kênh 12 trích lời Bộ trưởng Katz.

Khi được hỏi bên nào sẽ tiếp nhận người Palestine, ông Katz nói rằng đó phải là những quốc gia phản đối hoạt động quân sự của Israel tại Gaza.

“Các quốc gia như Tây Ban Nha, Ireland, Na Uy và những quốc gia khác, những nước đã đưa ra cáo buộc và tuyên bố sai sự thật chống lại Israel về các hành động của Israel tại Gaza, có nghĩa vụ pháp lý phải cho phép mọi cư dân Gaza vào lãnh thổ của họ”, ông Katz nói.