Học sinh rối loạn tâm thần vì áp lực học hành

Áp lực học hành, thi cử, mặc cảm gia đình nghèo khó là những nguyên nhân dễ dẫn đến rối loạn tâm thần ở học sinh THPT.

“Bệnh viện (BV) Nhân dân 115 TP.HCM tiếp nhận không ít học sinh (HS) THPT đến khám rối loạn tâm thần ( stress, lo âu, trầm cảm)” – TS-BS Đinh Vinh Quang, Trưởng khoa Nội thần kinh, BV Nhân dân 115, cho biết.

Sợ “xanh mặt” kỳ thi cuối cấp

Vốn thông minh, dí dỏm, H. (nam sinh lớp 12 một trường THPT trên địa bàn quận 10, TP.HCM) luôn được bạn bè quý mến. Tuy nhiên, gần đây H. thường bị mất ngủ, đau đầu, đau nhức cơ thể, chóng mặt, thiếu tập trung trong giờ học, kết quả học tập giảm sút thấy rõ.

Sau khi được đưa đến BV khám, các bác sĩ nhận định H. stress khá nặng do phải “nhồi nhét” quá nhiều bài vở. Chưa hết, áp lực kỳ thi cuối cấp và kỳ thi THPT quốc gia cũng là nguyên nhân đẩy H. rơi vào tình trạng trên. “Sau khi tìm được nguyên nhân khiến H. bị stress, bác sĩ đã tư vấn cùng gia đình tháo gỡ những điểm mấu chốt. Sau thời gian ngắn, nếu tình trạng không cải thiện, các bác sĩ buộc phải dùng thuốc” – BS Quang cho biết.

Trường hợp tiếp theo là của M. (nữ sinh lớp 10 một trường THPT trên địa bàn quận 1, TP.HCM), bị rơi vào trạng thái trầm cảm sau khi nhập học chừng hai tháng. Do hoàn cảnh khó khăn nên hằng ngày M. đến trường bằng chiếc xe đạp cọc cạch, trang phục không được mới, đẹp như các bạn nữ cùng trang lứa. Mặc cảm vì gia cảnh nghèo khó, M. hầu như tách rời bạn bè.

Chỉ một thời gian ngắn sau nhập học, M. luôn sống trong trạng thái buồn rầu, nhớ trước quên sau, cáu gắt, dễ nóng giận. Đáng lo hơn, M. thiếu tập trung học hành, luôn nghĩ mình vô dụng, không đáng sống và đã có lúc nghĩ đến cái chết. Lo sợ M. có hành động tiêu cực, gia đình vội đưa M. tới BV để được thăm khám. “M. bị trầm cảm do stress kéo dài. Tình trạng khá nặng nên bác sĩ phải dùng thuốc điều trị” – BS Quang cho biết về sức khỏe của M.

TS-BS Đinh Vinh Quang đang khám cho một học sinh lớp 12 bị trầm cảm. Ảnh: TRẦN NGỌC

Học sinh lớp 12 bị rối loạn tâm thần nhiều nhất

“Tỉ lệ các rối loạn tâm thần và yếu tố liên quan ở học sinh THPT tại TP.HCM” là tên đề tài nghiên cứu của nhóm tác giả Thái Thanh Trúc và Vũ Thị Ly Ly Ngọc (Trường ĐH Y Dược TP.HCM) vừa được trình bày tại hội nghị khoa học do BV quận Thủ Đức (TP.HCM) tổ chức mới đây.

Tháng 5-2018, nhóm đã khảo sát 1.114 HS tại ba trường THPT trên địa bàn TP.HCM, thu được 1.089 phiếu hợp lệ đánh giá các rối loạn tâm thần (stress, lo âu, trầm cảm). Kết quả cho thấy hơn 35% có vấn đề liên quan đến stress, HS có vấn đề liên quan đến lo âu và trầm cảm lần lượt là 59% và gần 39%. Các rối loạn tâm thần ở HS bậc THPT phần lớn dưới dạng kết hợp hai hoặc ba rối loạn với nhau: Trên 24% chỉ bị một rối loạn tâm thần (stress, lo âu hoặc trầm cảm); hơn 20% gặp phải hai vấn đề rối loạn tâm thần (stress và lo âu, trầm cảm và lo âu, stress và trầm cảm); gần 23% mắc cùng lúc stress, lo âu và trầm cảm.

Nhóm nghiên cứu cũng ghi nhận tỉ lệ HS lớp 12 bị stress và trầm cảm cao hơn HS lớp 10 (lần lượt hơn 1,29 lần và 1,31 lần). Nguyên nhân do HS lớp 12 có khối lượng bài vở lớn, lượng kiến thức tiếp thu nhiều, chưa kể áp lực kỳ thi cuối cấp và kỳ thi THPT quốc gia. Đáng lưu ý, HS cảm nhận kinh tế gia đình ở mức nghèo có tỉ lệ stress cao hơn 1,5 lần so với những em khác.

Theo BS Trần Minh Khuyên, chuyên khoa tâm thần kinh và trị liệu tâm lý, giám định viên pháp y tâm thần, HS bậc THPT, nhất là các em lớp 12 do áp lực học hành, thi cử nên dễ bị rối loạn tâm thần. Ban đầu là stress, sau đó đến lo âu và cuối cùng là trầm cảm. Ở mức độ nhẹ, mỗi khi nghĩ tới chuyện học là các em lo lắng, bồn chồn. Khi trầm cảm trung bình, các em thường than thở sao mình lại kém cỏi hơn người khác. Thậm chí có em muốn chết vì học hành cực quá, có em lên kế hoạch tự tử. Ở mức độ nặng sẽ là nghĩ đến cái chết bằng cách này hay cách khác.

“Để ngăn ngừa các em bị rối loạn tâm thần, cha mẹ cần quan tâm đến cảm xúc của con, động viên con học hết mình nhưng đừng quá áp lực về điểm số, học thì học nhưng chơi cứ chơi. Đặc biệt, đừng so sánh sức học của con với người khác, phải hiểu sức học của con ở mức độ nào để tránh đặt ra mục tiêu quá sức” – BS Khuyên khuyến cáo.

Stress, lo âu, trầm cảm ở HS bậc THPT nếu được giải quyết sớm các em vẫn học tập tốt, sức khỏe bình thường. Ngược lại sẽ ảnh hưởng nhiều đến thể chất, tinh thần và học lực như mất ngủ, lo âu, ăn uống kém… Tình trạng kéo dài sẽ khiến các em dễ có suy nghĩ và hành động tiêu cực, thậm chí nghĩ đến cái chết.

TS-BS ĐINH VINH QUANG, Trưởng khoa Nội thần kinh, BV Nhân dân 115 TP.HCM

TRẦN NGỌC

Theo plo.vn