Hóa chất gia dụng có thể đe dọa nhân loại?

Trong quyển sách mới “Count Down” (tạm dịch: “ếm ngược”), nhà dịch tễ học người Mỹ Shanna Swan lên tiếng cảnh báo rằng nếu chúng ta không có bất kỳ hành động gì trước tình trạng phơi nhiễm hóa chất gia dụng hiện tại thì sự tồn vong của nhân loại có thể bị đe dọa.

Một số mẫu vải làm từ nhựa tái chế.

Cảnh báo này được bà Swan đưa ra sau khi dành hơn 20 năm nghiên cứu về ảnh hưởng của thói quen sinh hoạt và môi trường sống tới sức khỏe sinh sản và nồng độ hoóc-môn sinh dục của con người. Trong quá trình tìm hiểu, bà Swan cũng điều nghiên một nghiên cứu từ năm 1992 của nhà khoa học Elisabeth Carlsen, trong đó nói rằng số lượng tinh trùng của nam giới trên toàn cầu đang suy giảm với tốc độ đáng báo động.

Trong nghiên cứu mới, bà và các cộng sự phát hiện việc số lượng tinh binh của “quý ông” các nước phương Tây đã giảm 59% trong giai đoạn 1973-2011, trong khi số lượng “tinh binh” dị dạng tăng thêm và số lượng “tinh binh” có khả năng di chuyển tới trứng tốt hơn lại giảm đi.

Không chỉ vậy, nhóm nghiên cứu còn nhận thấy nhiều yếu tố nguy cơ về lối sống như hút thuốc, sử dụng thuốc chống trầm cảm và tình trạng căng thẳng tinh thần tăng cao có thể làm suy giảm khả năng sinh sản ở cả hai giới.

Sau khi chắt lọc số thông tin khổng lồ thu thập được, bà kết luận “các hóa chất gây rối loạn nội tiết” (EDC, thường có trong sản phẩm nhựa, chất chống cháy, đồ điện tử, bao bì thực phẩm, thuốc trừ sâu và hóa mỹ phẩm) đang làm giảm khả năng sinh sản của con người trong cả hiện tại và tương lai, thậm chí là có thể “xóa sổ” cả nhân loại.

Trong đó, phthalate là một mối nguy to lớn đối với sức khỏe sinh sản. Hóa chất thường được dùng trong nhiều sản phẩm từ dầu gội cho đến nhựa gia dụng này làm giảm nồng độ testosterone và số lượng tinh trùng ở nam, trong khi gây mãn kinh sớm, u nang buồng trứng, hoặc làm rối loạn kinh nguyệt ở nữ. Do làm rối loạn hoạt động sản xuất nội tiết tố trong cơ thể, nên phthalate còn góp phần gây béo phì, suy giảm chỉ số thông minh, tăng nguy cơ sinh non …

áng báo động hơn là việc nhiều hóa chất vô hình có trong chai nhựa, bụi bẩn và những chất kết dính mà hầu hết mọi người vô tình tiếp xúc hằng ngày đều có thể làm tổn hại sức khỏe sinh sản ở người lớn, trẻ nhỏ và thậm chí là cả thai nhi.

ơn cử, các nhà khoa học Ý hồi năm ngoái lần đầu tiên phát hiện 12 hạt vi nhựa trong 4 nhau thai được sản phụ hiến tặng sau khi sinh. Còn một nghiên cứu khác của ại học Trinity Dublin (Ireland) phát hiện, việc uống sữa công thức bằng bình nhựa polypropylene đang khiến trẻ sơ sinh trên khắp thế giới tiếp xúc trung bình 1 triệu hạt vi nhựa/ngày.

ược biết, các hạt vi nhựa hiện diện trong nhiều sản phẩm gia dụng như kem đánh răng, sữa rửa mặt, sữa tắm… Sau khi hoàn thành vai trò “chất làm sạch sâu”, các hạt nhựa đủ nhỏ để tồn tại trong bồn rửa và “tạm xuất, tái nhập” vào thực phẩm, hay lọt qua hệ thống xử lý nước thải chảy ra sông, ao, hồ và đại dương, từ đó gây ảnh hưởng đến môi trường, cũng như đến chuỗi thức ăn.

Vải tái chế từ túi nhựa

Nhằm giảm thiểu ô nhiễm nhựa và giúp nền công nghiệp thời trang thêm bền vững hơn, các kỹ sư tại Viện Công nghệ Massachusetts (Mỹ) vừa sáng chế ra cách dùng các sợi polythene để tạo ra loại vải mới thân thiện hơn với môi trường. ược biết, polythene là nguyên liệu phổ biến được sử dụng sản xuất các túi nhựa mua sắm , bao bì thực phẩm.

Theo nhóm nghiên cứu, loại vải mỏng nhẹ làm từ sợi polythene này được thiết kế để hơi nóng dễ thoát ra ngoài hơn polythene thông thường. Vải mới còn cho phép nước thấm và bốc hơi nhanh hơn so với các loại vải phổ biến từ sợi len, bông, lanh, lụa, nylon và polyester.

Nhờ đó, vải polythene dễ dàng được giặt bằng nước lạnh và có ảnh hưởng ít hơn tới môi trường, đồng thời có thể tái chế nhiều lần để làm nhiều loại trang phục. Nhóm nghiên cứu hy vọng vải từ polythene có thể là một sáng kiến hữu ích để tái chế túi nhựa và sản phẩm polythene thành trang phục, góp phần giúp ngành thời trang giảm bớt tác hại cho môi trường.

Theo BBC, ngành công nghiệp thời trang là một trong những ngành công nghiệp gây ô nhiễm môi trường nhất thế giới. Hoạt động sản xuất dệt may tiêu thụ lượng nước khổng lồ và tạo ra hàng triệu tấn chất thải, cũng như đóng góp 5-10% lượng khí thải nhà kính toàn cầu hằng năm.