Hệ Mặt Trời xuất hiện một “đại dương sự sống” mới?
Ở nơi cực kỳ tăm lối và lạnh lẽo của Thái Dương hệ, manh mối về một đại dương nước lỏng của Ariel hoàn toàn gây kinh ngạc.
Mặt trăng Ariel của Sao Thiên Vương, vốn được đặt theo tên của một linh hồn trong bi hài kịch “The Tempest” (Bão tố) của William Shakespeare, đã để lộ dấu hiệu gián tiếp về một đại dương ngầm trong dữ liệu quan sát mới của kính viễn vọng không gian James Webb.
Dấu hiệu gây ngạc nhiên mà James Webb tìm thấy đó là sự hiện diện bất thường của băng carbon dioxide trên bề mặt, đặc biệt dày đặc trên “bán cầu sau” của nó, tức mặt luôn hướng ra phía xa trong chuyển động của mặt trăng quanh hành tinh mẹ.
Sự thật này gây ngạc nhiên vì với nhiệt độ lạnh giá của hệ thống sao Thiên Vương – trung bình 2,9 tỉ km – nên carbon dioxide dễ dàng chuyển thành khí và thoát ra ngoài không gian.
Các nhà khoa học đã đưa ra giả thuyết rằng có thứ gì đó cung cấp carbon dioxide cho bề mặt Ariel.
Mặt trăng Ariel có thể có đại dương ngầm bên dưới vỏ ngoài băng giá, với hình ảnh Sao Thiên Vương ở đường chân trời – Minh họa AI: Anh Thư
Một ý kiến trước đó ủng hộ ý tưởng rằng sự tương tác giữa bề mặt của mặt trăng và các hạt tích điện trong từ quyển của Sao Thiên Vương tạo ra carbon dioxide thông qua quá trình p.hân h.ủy phóng xạ, trong đó các phân tử bị phá vỡ bởi bức xạ ion hóa.
Tuy vậy, nhóm nghiên cứu dẫn đầu bởi các nhà khoa học của Phòng thí nghiệm Vật lý ứng dụng Đại học Johns Hopkins (Mỹ) đã tìm thấy một câu trả lời khác.
Công bố phát hiện trên tạp chí khoa học Astrophysical Journal Letters, nhóm tác giả này cho biết đã sử dụng Kính viễn vọng không gian James Webb của NASA để thu thập quang phổ hóa học của mặt trăng, sau đó so sánh chúng với quang phổ của hỗn hợp hóa học mô phỏng trong phòng thí nghiệm.
Video đang HOT
Kết quả cho thấy Ariel có lượng trầm tích giàu carbon dioxide lớn nhất trong hệ Mặt Trời, ước tính dày tới 10 mm hoặc hơn ở bán cầu sau.
Trong số các trầm tích đó có một phát hiện khó hiểu khác: Những tín hiệu rõ ràng đầu tiên của carbon monoxide.
“Nó không nên ở đó. Bạn phải hạ xuống tận -243 độ C trước khi carbon monoxide ổn định” – TS Richard Cartwright, tác giả chính, cho biết.
Trong khi đó, nhiệt độ bề mặt của Ariel trung bình là khoảng -208 độ C, cho thấy carbon monoxide này sẽ phải được bổ sung tích cực.
Phóng xạ vẫn có thể chịu trách nhiệm cho một số sự bổ sung đó, nhưng vẫn còn nhiều câu hỏi về từ quyển Sao Thiên Vương và mức độ tương tác của nó với các vệ tinh của hành tinh này.
Ngay cả trong chuyến bay ngang qua Sao Thiên Vương của Voyager 2 gần 40 năm trước, các nhà khoa học nghi ngờ rằng những tương tác như vậy có thể bị hạn chế vì trục từ trường của Sao Thiên Vương và mặt phẳng quỹ đạo của các vệ tinh của nó lệch nhau tận 58 độ.
Vì vậy, để những yếu tố này có thể hiện diện theo cách nó được tìm thấy trên mặt trăng băng giá, cần có một đại dương nước lỏng bảo đảm cho một số quá trình hóa học, đẩy các vật liệu nói trên thoát ra qua các vết nứt ở vỏ băng hay các luồng phun trào.
Hơn nữa, các quan sát quang phổ mới cho thấy bề mặt của Ariel cũng có thể chứa các khoáng chất carbonate, chỉ có thể hình thành thông qua sự tương tác của nước lỏng với đá.
Còn quá sớm để nhận định đại dương này có sống được hay không, thế nhưng nước lỏng luôn là một dấu hiệu hàng đầu gợi ý về sự sống tiềm năng.
Vì vậy, Ariel sẽ là một thế giới thú vị để các sứ mệnh vũ trụ tương lai nhắm đến.
Tiết lộ ảnh thực về siêu hành tinh 200 năm mới quay hết một vòng
Lần đầu tiên, kính viễn vọng không gian James Webb đã đem về cho người Trái Đất bức ảnh trực tiếp về một ngoại hành tinh khổng lồ.
Sử dụng kính viễn vọng không gian James Webb do NASA phát triển và điều hành chính, các nhà khoa học đã phát hiện ra một hành tinh mới thuộc dạng "siêu Sao Mộc", được đặt tên là Eps Ind Ab.
Kinh ngạc hơn, nó đem về cho nhân loại bức ảnh chụp trực tiếp, nằm hoàn toàn riêng biệt với ngôi sao của nó, điều mà chưa có kính viễn vọng không gian nào làm được.
Ngoại hành tinh Eps Ind Ab được nhìn thấy qua góc chụp của 2 camera khác nhau trên James Webb, trong khi ngôi sao mẹ của nó được đ.ánh dấu bằng hình ngôi sao vàng để phân biệt - Ảnh: MPIA
Theo Science Alert, thế giới mới được phát hiện này lạnh hơn nhiều so với bất kỳ hành tinh khí khổng lồ nào mà James Webb từng tìm thấy hay nghiên cứu.
Eps Ind Ab quay quanh ngôi sao của nó với khoảng cách tương đương với khoảng cách từ Sao Hải Vương đến Mặt Trời.
Và một năm trên hành tinh này dài tương đương 200 năm trên Trái Đất, tức nó phải mất tới 200 năm mới quay hết một vòng quanh ngôi sao mẹ.
Ảnh đồ họa mô tả chân dung ngoại hành tinh khổng lồ và ngôi sao mẹ của nó ở phía xa - Ảnh: MPIA
Theo nhóm tác giả dẫn đầu bởi nhà thiên văn Elisabeth Matthews từ Viện Thiên văn học Max Planck (MPIA - Đức), điều này khiến cho siêu Sao Mộc này trở thành báu vật hiếm có trong số các ngoại hành tinh.
Nó cũng có thể là sự khởi đầu cho một giai đoạn mới của khoa học ngoại hành tinh.
Gọi là siêu Sao Mộc bởi lẽ đó là một hành tinh khí khổng lồ cùng kiểu với Sao Mộc, nhưng có kích cỡ và khối lượng vĩ đại hơn rất nhiều.
Điều đó khiến cho Trái Đất của chúng ta sẽ vô cùng bé nhỏ khi đặt cạnh nó. Để so sánh, trọng lượng của Sao Mộc đã gấp 318 lần Trái Đất.
Một hình ảnh thực khác về Eps Ind Ab - Ảnh: MPIA
Ngôi sao mẹ của Eps Ind Ab, Epsilon Indi A, là một ngôi sao lùn màu cam trong hệ ba sao chỉ cách Trái Đất 12 năm ánh sáng.
Trong quá trình quan sát dài hạn, các nhà thiên văn học đã nhận thấy Epsilon Indi A có hành vi hơi kỳ lạ.
Dường như đang di chuyển như thể bị kéo bởi lực hấp dẫn, không phải bởi một trong hai ngôi sao khác trong hệ của nó, mà bởi một thế giới khổng lồ quay quanh chính ngôi sao đó. Từ đó, họ đã tìm kiếm và phát hiện siêu hành tinh nói trên.
Cuộc nghiên cứu của nhóm Max Planck chỉ mới bắt đầu, đó là tìm thấy Eps Ind Ab.
Với lợi thế không tưởng là James Webb có thể "nhìn" và chụp trực tiếp hành tinh này, các nhà khoa học kỳ vọng có thể khám phá nó chi tiết hơn bất kỳ thế giới ngoài hệ Mặt Trời nào từng được biết đến.
Trước đây, từng có ngoại hành tinh được chụp bởi kính viễn vọng mặt đất, nhưng mờ nhạt hơn nhiều so với bức ảnh đáng kinh ngạc từ James Webb.
Tồn tại sự sống trên ngoại hành tinh K2-18b? Một nhóm nhà khoa học Mỹ đã xem xét ngoại hành tinh K2-18b, từng gây xôn xao vài năm qua bởi những gợi ý liên tiếp về sự sống. K2-18b là một hành tinh có bán kính gấp 2,2 lần Trái đất. Phát hiện không chắc chắn Ngoại hành tinh gây tranh cãi, được gọi với tên K2-18b, là một thế giới ấm...