Guardian: Sự lạc quan của Ukraine vơi dần khi mùa đông đến
Vào lúc này, có một sự u ám bao trùm ở Kiev, không chỉ vì thời tiết của nửa cuối tháng 11 ở nơi đây, tờ Guardian của Anh viết.
Chính quyền của Tổng thống Zelensky đang phải đối mặt với nhiều vấn đề. Ảnh minh họa: Kiev Independent
Theo Guardian, một số yếu tố bên trong kết hợp với các yếu tố bên ngoài đã tạo ra sự u ám về triển vọng giành được kết quả khả quan của Ukraine trong xung đột.
“Cuối năm ngoái và đầu năm nay, mọi người đều rất hào hứng. Nhưng bây giờ, chúng ta nhìn thấy một thái cực khác: sự bi quan. Tôi đoán chúng ta sẽ thấy một số thăng trầm trong thời gian tới”, Bartosz Cichocki, người kết thúc nhiệm kỳ 4 năm làm Đại sứ Ba Lan tại Ukraine vào tháng trước, nói.
Cuộc phản công mùa hè của Ukraine đã bị cản trở bởi các bãi mìn và công sự kiên cố của Nga. Có các tin đồn về việc căng thẳng trong nội bộ chính quyền của ông Zelensky cũng như sự rạn nứt giữa Tổng thống và tổng tư lệnh quân đội Ukraine. Tin đồn càng có cơ sở khi ông Zelensky cuối tuần qua sa thải người đứng đầu lực lượng quân y Ukraine và kêu gọi quân đội hành động khẩn trương hơn.
Các yếu tố như sự cạn kiệt nguồn lực khi xung đột kéo dài gần 2 năm, thương vong liên tục ở mặt trận và sự thất vọng trước tốc độ chậm chạp của các đối tác phương Tây trong việc cung cấp vũ khí đã khiến một số người ở Ukraine nhắc tới khả năng đàm phán ngừng bắn.
Xung đột Israel – Hamas ở Trung Đông nổ ra đầu tháng 10 đã khiến xung đột ở Ukraine mất đi phần nào sự chú ý từ các nước phương Tây và làm chậm quá trình cung cấp đạn dược. Ngoài ra, sự mệt mỏi của phương Tây về Ukraine cộng với viễn cảnh về một nhiệm kỳ thứ 2 của ông Trump, người không hào hứng với việc hỗ trợ Ukraine, cũng khiến Kiev phải lo lắng.
Sáng 20/11, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin đã tới Kiev trong chuyến thăm không công bố trước. Mục đích là nhằm trấn an giới lãnh đạo Ukraine về sự hỗ trợ liên tục của Washington. Tuy nhiên, các kế hoạch viện trợ bổ sung của Washington dành cho Kiev đang gặp khó khăn khi vấp phải sự phản đối của đảng Cộng hòa.
Theo Guardian, khi Ukraine chuẩn bị đón một mùa đông nữa với dự đoán về các cuộc tấn công bằng tên lửa của Nga vào cơ sở hạ tầng năng lượng cũng như các vụ tập kích bằng UAV, sự lạc quan của 6 tháng trước dần phai nhạt.
“Đó không phải một chiến thắng như chúng tôi nghĩ và mất nhiều thời gian hơn dự tính”, Volodymyr Omelyan, cựu Bộ trưởng Cơ sở Hạ tầng Ukraine, nói.
Video đang HOT
Binh sĩ Ukraine ngồi nghỉ ở tiền tuyến thuộc khu vực Donetsk vào tuần trước. Ảnh: Getty
Đồng thời, sự kiệt sức của những người đã ở mặt trận kể từ khi xung đột bắt đầu, khó khăn trong việc huy động tân binh và cuộc phản công chậm chạp khiến một số quan chức Ukraine đề xuất cần phải thay đổi chính sách.
“Lựa chọn rất đơn giản. Nếu chúng tôi sẵn sàng gửi thêm 300.000 đến 500.000 binh sĩ Ukraine tới tấn công Crimea và Donbass, đồng thời có số lượng chiến đấu cơ F-16 mà Kiev yêu cầu từ phương Tây, chúng tôi có thể thành công”, cựu Bộ trưởng Cơ sở Hạ tầng Ukraine Omelyan nói. “Nhưng tôi không thấy 500.000 binh sĩ Ukraine và cũng không thấy phương Tây sẵn sàng gửi số lượng và các loại vũ khí mà chúng tôi cần”.
Theo ông Omelyan, một lựa chọn khác sẽ là “thỏa thuận ngừng bắn” để thực hiện những cải cách lớn, hướng tới trở thành thành viên của NATO và EU. Sau đó, Ukraine mới tính đến những việc khác.
Tuy nhiên, lựa chọn này dường như không khả thi khi ông Zelensky từng tuyên bố, mọi cuộc đàm phán sẽ chỉ có lợi cho Moscow.
Mykhailo Podolyak, một cố vấn của ông Zelensky, nói: “Không có lựa chọn đàm phán nào cả. Tất cả chỉ là tạm dừng hoạt động. Nếu điều đó xảy ra, Nga sẽ tận dụng cơ hội để cải thiện đáng kể quân đội, huy động lực lượng bổ sung”.
Ông Podolyak cũng thừa nhận đây là giai đoạn khó khăn của cuộc xung đột và đòi hỏi “sự tập trung cao độ” và đoàn kết để duy trì chiến đấu.
Nhưng cuộc phỏng vấn gần đây của Simon Shuster, nhà báo của tạp chí Time, với ông Zelensky cho thấy, nội bộ của Tổng thống Ukraine có những người không tin vào một kết quả khả quan của Ukraine. Nhà báo Shuster dẫn lời một phụ tá của ông Zelensky thể hiện sự thất vọng khi cho rằng Tổng thống Ukraine đang “ảo tưởng” về viễn cảnh chiến thắng trên chiến trường. “Chúng tôi không còn lựa chọn nào nữa. Chúng tôi không chiến thắng. Và đang cố nói điều đó với ông Zelensky”, một cố vấn của ông Zelensky nói.
Tác động từ xung đột ở Trung Đông
Theo Guardian, cuộc xung đột Israel – Hamas tác động tới Ukraine trên 3 phương diện. Thứ nhất, Ukraine sẽ không còn là vấn đề chính trong chính sách đối ngoại của các lãnh đạo phương Tây.
Thứ hai, nguồn cung cấp đạn dược cho Ukraine sẽ giảm. Ông Zelensky nói rằng điều này có thể làm trầm trọng thêm một vấn đề vốn đã rất quan trọng với quân đội Ukraine.
Thứ ba, có hệ lụy từ việc ông Zelensky ủng hộ lập trường của Mỹ khi đứng về phía Israel. Việc này làm suy yếu nỗ lực của Ukraine nhằm mở rộng liên minh ở Trung Đông.
Xung đột ở Trung Đông có tác động không nhỏ tới Ukraine. Ảnh minh họa: Getty
Viễn cảnh về nhiệm kỳ thứ 2 của ông Trump
Còn một năm nữa là tới bầu cử Mỹ, khả năng trở lại của ông Trump là viễn cảnh đáng báo động với nhiều người ở Kiev, Guardian nhận định.
Các quan chức Mỹ công khai tuyên bố, sự ủng hộ của Nhà Trắng dành cho Ukraine vẫn tiếp tục, bất kể ai nắm quyền. Tuy nhiên, vẫn có mối lo ngại về việc ông Trump tái đắc cử. “Vấn đề đó xuất hiện trong mọi cuộc họp”, Michael McFaul, cựu Đại sứ Mỹ tại Nga, nói.
Ngay cả khi ông Trump không tái đắc cử, đảng Cộng hòa vẫn có thể gây khó khăn với các chính sách dành cho Ukraine của ông chính quyền ông Biden. Quốc hội Mỹ đã không thể thông qua dự luật mới về viện trợ bổ sung cho Ukraine kể từ tháng 9, với sự phản đối của nhiều thành viên đảng Cộng hòa. Điều đó đồng nghĩa với việc các chuyến hàng quân sự đến Kiev bị giảm sút.
Sức ép từ nhiều phía của Tổng thống Ukraine trong xử lý nạn tham nhũng
Hàng loạt bê bối tham nhũng và các vụ quan chức lạm dụng quyền lực trong bối cảnh thâm hụt ngân sách dự kiến lên tới 38 tỷ USD trong năm nay đang khiến Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky rơi vào thế khó.
Cả quân đội Ukraine và Mỹ đang hối thúc ông Zelensky xử lý nạn tham nhũng.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky (trái) trong cuộc gặp Tổng thống Mỹ Joe Biden ở Washington, D.C. ngày 21/9 Ảnh: AFP/TTXVN
Tờ Politico (Mỹ) dẫn lời cựu Bộ trưởng Cơ sở hạ tầng Ukraine nhiệm kỳ 2016-2019 hiện đang công tác trong quân đội Ukraine - ông Vladimir Omelyan: "Chúng tôi tức giận khi một số quan chức gian lận và ăn trộm trong khi binh sĩ bỏ mạng trên chiến trường. Chúng tôi cho rằng Tổng thống Zelensky nên phân tích điều đang xảy ra quanh ông ấy và nhóm cộng sự của ông ấy".
Hãng TASS (Nga) cho biết thông tin Bộ Quốc phòng Ukraine cắt giảm mua thực phẩm cho binh sĩ, quân trang không đạt tiêu chuẩn, Bộ Văn hóa chi tiêu không hợp lý, chính quyền địa phương tham ô... đã thu hút nhiều chú ý.
Vấn đề này cũng gây ra bất bình ngày càng tăng ở phương Tây. Politico ngày 2/10 đưa tin rằng chính quyền của Tổng thống Mỹ Joe Biden quan ngại sâu sắc về mức độ tham nhũng ở Ukraine, điều có thể khiến các nước phương Tây từ chối cung cấp viện trợ cho Kiev.
Theo Vụ Khảo cứu Quốc hội Mỹ (CRS), Washington đã cung cấp cho Kiev hơn 23 tỷ USD hỗ trợ ngân sách trực tiếp kể từ khi xung đột Nga-Ukraine bùng phát. Số tiền này tách biệt với viện trợ quân sự và tạo điều kiện để Ukraine tiếp tục cung cấp các dịch vụ thiết yếu cho người dân như lực lượng cấp cứu, chăm sóc sức khỏe và giáo dục. Khoản tiền này được Cơ quan Phát triển Quốc tế Mỹ (USAID) giải ngân thông qua Ngân hàng Thế giới (WB) cho Bộ Tài chính Ukraine.
Mỹ đang đẩy mạnh thúc giục Ukraine hành động nhiều hơn để chống tham nhũng. Nhiều quan chức Nhà Trắng tiết lộ với kênh CNN rằng trong vài tuần qua, Washington còn thông báo cho Kiev ngỏ ý rằng một số viện trợ kinh tế nhất định của Mỹ sẽ liên quan đến tiến trình cải cách thể chế của Ukraine.
Cam kết của chính quyền Biden hỗ trợ quân đội Ukraine vẫn không hề suy giảm. Tuy nhiên, nhiều quan chức Mỹ gần đây nói rõ rằng các hình thức viện trợ khác của Mỹ có thể gặp nguy hiểm nếu Ukraine không hành động nhiều hơn để giải quyết nạn tham nhũng.
Chính quyền Tổng thống Biden công khai mong muốn giúp Ukraine chống tham nhũng. Thảo luận ngoại giao về vấn đề này đã tăng lên trong những tuần gần đây với câu hỏi xoay quanh việc liệu Quốc hội có chấp thuận đề nghị tài trợ dành cho Ukraine hay không. Quốc hội vẫn chưa chấp thuận yêu cầu của chính quyền Tổng thống Joe Biden cấp 24 tỷ USD tài trợ bổ sung cho Ukraine. Một số thành viên đảng Cộng hòa cảnh giác với việc cung cấp số tiền lớn như vậy mà không có giám sát chặt chẽ và các điều kiện kèm theo.
Binh sĩ Ukraine làm nhiệm vụ tại vùng Donetsk ngày 12/10/2022. Ảnh: AFP/TTXVN
Theo nguồn tin của CNN, Bộ Ngoại giao Mỹ đã trao công hàm ngoại giao chính thức tới Ukraine vào cuối mùa Hè vừa qua, trong đó đề cập rằng Washington hy vọng Kiev sẽ tiếp tục theo đuổi nỗ lực chống tham nhũng và minh bạch tài chính để tiếp tục nhận được hỗ trợ ngân sách trực tiếp. Công hàm ngoại giao cũng nhấn mạnh Ukraine cần phải thực hiện cải cách quan trọng theo chương trình Quỹ Tiền tệ Quốc tế của Ukraine, bao gồm cả những cải cách liên quan đến chống rửa tiền/chống tài trợ cho khủng bố.
Vào tháng 9, Cố vấn An ninh Quốc gia Jake Sullivan đã gặp một phái đoàn gồm các quan chức chống tham nhũng Ukraine để thảo luận về nỗ lực của họ. Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken cũng đã thảo luận vấn đề này với Tổng thống Ukraine Zelensky ở Kiev vào đầu tháng 9.
Khi được CNN hỏi về nỗ lực của Mỹ nhằm thúc đẩy Ukraine giải quyết tham nhũng, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Matthew Miller nói rằng ông sẽ không nêu chi tiết "các cuộc trò chuyện cụ thể, nhưng nó vẫn là ưu tiên hàng đầu mà chúng tôi nêu ra với đối tác Ukraine". Ông Miller cũng nhấn mạnh rằng chống tham nhũng cũng là ưu tiên hàng đầu của Ukraine: "Chúng tôi thấy trong vài tuần qua họ đã hành động để đáp lại những yêu cầu cụ thể mà chúng tôi đưa ra gần đây".
Nhà Trắng đã soạn thảo một danh sách những cải cách mà Ukraine nên thực hiện để tiếp tục nhận được hỗ trợ tài chính của Mỹ và tiến tới hội nhập vào châu Âu. Tài liệu của Nhà Trắng nêu rõ những thay đổi mà Ukraine có thể thực hiện trong vòng ba tháng, sáu tháng, một năm và 18 tháng. Trong các đề xuất có bao gồm nội dung củng cố Văn phòng Công tố viên Chuyên trách Chống Tham nhũng, tăng cường tính độc lập của ban giám sát các công ty nhà nước Ukraine và cải cách tòa án hiến pháp vốn cũng là những yêu cầu cho tư cách thành viên EU và các tiêu chuẩn đối với IMF.
Đại sứ quán Ukraine xác nhận với CNN rằng các quan chức Ukraine đã ký một "bản ghi nhớ năng lượng" trong chuyến thăm Washington vào tháng 9 và Ukraine đã thông qua luật nhằm ngăn chặn lạm dụng trên thị trường năng lượng bán buôn. Theo tài liệu của Nhà Trắng, Ukraine sẽ thực thi luật này trước tháng 4/2024.
Về phần mình, Tổng thống Zelensky luôn mong muốn cho Mỹ, EU và Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) thấy rằng ông đang trấn áp nạn tham nhũng, đặc biệt là sau khi Nga triển khai chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine.
Gần đây, ông Zelensky đã có những động thái mạnh tay với Bộ Quốc phòng Ukraine khi sa thải Bộ trưởng Quốc phòng và một số quan chức cấp cao, đồng thời tiến hành rà soát vào đầu năm nay nhằm vào các quan chức bị nghi ngờ tham nhũng.
Nhà Trắng lưu ý trong dự thảo danh sách ưu tiên đối với Ukraine rằng Bộ Quốc phòng Ukraine nên "thiết kế lại" quy trình mua sắm và vũ khí để phản ánh tốt hơn các tiêu chuẩn của NATO về "tính minh bạch, trách nhiệm, hiệu quả và cạnh tranh trong mua sắm quốc phòng".
Một vấn đề khác nảy sinh trong những tuần gần đây là câu hỏi liệu ông Zelensky có tổ chức bầu cử tổng thống vào tháng 3/2024 hay không. Thượng nghị sĩ Mỹ Lindsey Graham ủng hộ tổ chức bầu cử và cho rằng nó sẽ thể hiện cam kết của Ukraine đối với tự do và dân chủ khi đối mặt với tình trạng bất ổn. Nhưng Tổng thống Zelensky nói rằng việc tổ chức một cuộc bầu cử trong thời chiến sẽ phức tạp và tốn kém, đồng thời lưu ý rằng các quan sát viên quốc tế phải được phép nhập cảnh để đảm bảo kết quả được quốc tế công nhận. Nhưng vào tháng 9, nhà lãnh đạo này nói rằng ông sẵn sàng làm như vậy "nếu cần thiết".
Tổng thống Ukraine thừa nhận Nga không bị cô lập Hôm 20/11, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cho biết Nga sẽ không nhượng bộ trong cuộc tấn công chống lại Ukraine, đồng thời loại trừ khả năng đàm phán hòa bình với Moskva bằng mọi giá. Tổng thống Ukraine Zelensky phát biểu trong cuộc họp báo tại Brussels vào ngày 11/10. Ảnh: AFP Trong cuộc trả lời phỏng vấn tờ The Sun (Anh),...