EU hoãn cuộc họp trù bị với Mỹ để phản đối thỏa thuận tàu ngầm với Australia

Hai nhà ngoại giao Liên minh châu Âu (EU) cho biết đại sứ các nước của khối này đã hoãn cuộc họp trù bị cho một hội đồng thương mại và công nghệ mới được thiết lập giữa EU và Mỹ dự kiến diễn ra vào ngày 29/9 để phản đối thỏa thuận tàu ngầm giữa Washington và Canberra, sau khi Australia từ bỏ hợp đồng tàu ngầm với Pháp.

Ngoại trưởng Pháp Jean-Yves Le Drian (phải) và người đồng cấp Australia Marise Payne trong cuộc họp báo chung công bố thoả thuận mua tàu ngầm giữa hai nước, tại Sydney (Australia) ngày 19/12/2016. Ảnh: AFP/TTXVN

Một tài liệu trong chương trình nghị sự công khai cũng cho thấy cuộc họp giữa 27 phái viên của EU đã bị rút lại, nhưng không đưa ra lý do. Hai nhà ngoại giao cho hay Ủy ban châu Âu (EC) đã yêu cầu hoãn cuộc họp này.

Theo kế hoạch trước đó, cuộc họp của Hội đồng EU-Mỹ mới ra đời, được công bố tại một hội nghị thượng đỉnh xuyên Đại Tây Dương vào tháng 6, sẽ diễn ra ở Pittsburgh thuộc bang Pennsylvania, miền Đông nước Mỹ.

Tuần trước, Mỹ, Anh và Australia đã công bố thiết lập mối quan hệ đối tác an ninh ba bên, có tên gọi AUKUS, ở Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương. Theo quy định của AUKUS, Washington và London sẽ cung cấp cho Canberra công nghệ và năng lực triển khai các tàu ngầm hạt nhân. Trong khuôn khổ AUKUS, Anh và Mỹ cam kết cung cấp cho hải quân Australia công nghệ tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân.

Australia đã từ bỏ hợp đồng mua 12 tàu ngầm chạy bằng năng lượng thông thường trị giá 66 tỷ USD với Pháp để ủng hộ AUKUS, động thái khiến Paris tức giận. Ngoại trưởng Pháp Jean-Yves Le Drian cho rằng đây là “sự phản bội” sau khi nước này đã xây dựng một quan hệ tin cậy với Australia

Cũng trong ngày 21/9, Đức cho rằng việc Australia từ bỏ hợp đồng tàu ngầm với Pháp là một lời cảnh tỉnh khác đối với EU trong việc củng cố quyền tự chủ của mình, đồng thời lưu ý rằng sẽ rất khó để xây dựng lại niềm tin đã mất sau động thái này.

Phát biểu với phóng viên trước thềm cuộc họp với những người đồng cấp ở Brussels (Bỉ), Bộ trưởng châu Âu của Đức Michael Roth nhấn mạnh: “Chúng ta không thể hoàn toàn dựa vào người khác, mà phải hợp tác. Chúng ta phải khắc phục những bất đồng (trong nội bộ EU) và có chung tiếng nói… Tất cả chúng ta cần ngồi xuống bàn thảo luận; niềm tin đã mất phải được gây dựng lại – và điều này rõ ràng sẽ không dễ dàng. Tuy nhiên, chúng ta muốn thực hiện việc đóng góp mang tính xây dựng”.

Trước đó, ngay sau khi AUKUS được công bố, người phát ngôn của EC Peter Stano cho biết vấn đề này sẽ được thảo luận trong nội bộ EU để đánh giá các tác động.