Được tháo “gông”, xuất khẩu gạo vẫn chưa thoát đà suy thoái

Tạ Lê Trúc Quỳnh12:28 25/06/2019

Sau 9 tháng có hiệu lực, Nghị định 107 cũng chưa thể “cứu” được đà suy thoái của xuất khẩu gạo Việt Nam. …

Theo Cục Xuất nhập khẩu ( Bộ Công Thương), xuất khẩu gạo của Việt Nam trong những tháng đầu năm 2019 gặp nhiều diễn biến bất lợi về thị trường.

Ngoại trừ thị trường Philippines, các thị trường nhập khẩu gạo lớn, truyền thống như Trung Quốc, Indonesia và Bangladesh đều đồng loạt giảm nhập khẩu trong nửa đầu năm và dự báo sẽ là cả năm 2019 với những lý do khác nhau: tồn kho vụ cũ cao ở Trung Quốc, năm bầu cử ở Indonesia hay khôi phục sản xuất sau lũ lụt ở Bangladesh.

Sự sụt giảm nhập khẩu cùng lúc từ 3 thị trường đã làm cho kết quả xuất khẩu gạo của 3 nước xuất khẩu hàng đầu là Ấn Độ, Thái Lan và Việt Nam đều khá ảm đạm. Đối với Việt Nam, cùng kỳ 5 tháng 2018 xuất khẩu sang 3 thị trường này đạt 1,44 triệu tấn thì con số năm 2019 chỉ là 239 nghìn tấn.

Đối với Thái Lan, tổng xuất khẩu sang 3 thị trường trên cũng sụt giảm 71,6% so với cùng kỳ năm trước, làm cho tổng lượng xuất khẩu gạo của Thái Lan trong 4 tháng năm 2019 giảm tới 16% so với cùng kỳ.

Theo số liệu của Tổng cục Hải quan, 5 tháng đầu năm 2019, xuất khẩu gạo của Việt Nam đạt 2,76 triệu tấn, giảm 6,3% so với cùng kỳ năm 2018, trị giá đạt khoảng 1,18 tỷ USD, giảm 20,4%.

Giá gạo xuất khẩu trung bình 5 tháng đầu năm khoảng 427,5 USD/tấn, giảm khoảng 76,8 USD/tấn so với cùng kỳ năm 2018.

Những năm gần đây, nhiều nước tiêu dùng, nhập khẩu gạo đã có những sự thay đổi sâu sắc về chính sách đối với mặt hàng lúa gạo như: Thực hiện thuế hóa mặt hàng gạo; Thay đổi phương thức nhập khẩu gạo cho phép nhiều nguồn cung tham gia các đợt thầu G2P để có nguồn cung gạo với giá cạnh tranh và chất lượng cao hơn; Các nước nhập khẩu cũng nỗ lực nâng cao năng lực sản xuất trong nước hướng đến tự chủ về lương thực; Các nước sản xuất tập trung tận dụng lợi thế về điều kiện tự nhiên, đất đai, khí hậu, điều kiện canh tác để sản xuất gạo có chất lượng và có thương hiệu.

Các nước như Myanmar, Campuchia, Pakistan đều nỗ lực gia tăng sản lượng gạo xuất khẩu. Trung Quốc không chỉ là nước nhập khẩu gạo lớn nhất mà cũng trở thành một trong những nước xuất khẩu gạo lớn của thế giới. Các động thái và tình hình trên đã làm gia tăng lượng cung gạo toàn cầu, tăng tồn kho tại các nước xuất khẩu và làm thay đổi sâu sắc quan hệ cung – cầu theo hướng thị trường thuộc về người mua.

Video đang HOT

Trước xu thế toàn cầu trên, Chính phủ, Bộ Công Thương và các Bộ, ngành liên quan trong thời gian qua đã nỗ lực triển khai các biện pháp, giải pháp nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của mặt hàng gạo Việt Nam, mở rộng thị trường xuất khẩu, góp phần tiêu thụ hết lúa gạo cho người nông dân.

Chính phủ và các Bộ, ngành đã ban hành 3 chính sách lớn là: Chiến lược phát triển thị trường xuất khẩu gạo của Việt Nam giai đoạn 2017-2020, định hướng đến năm 2030; Đề án Tái cơ cấu ngành lúa gạo Việt Nam đến năm 2020 và tầm nhìn đến năm 2030; Đề án phát triển thương hiệu gạo Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030 và Nghị định quy định về kinh doanh xuất khẩu gạo.

Nghị định số 107/2018/NĐ-CP về kinh doanh xuất khẩu gạo được ban hành với việc nới lỏng các điều kiện kinh doanh, xuất khẩu gạo so với Nghị định 109/CP trước đây, mở rộng và tạo điều kiện cho nhiều doanh nghiệp tham gia xuất khẩu gạo nên được nhiều người quan tâm đón nhận, và kỳ vọng nó sẽ là “làn gió” mới thúc đẩy ngành gạo xuất khẩu của Việt Nam phát triển mạnh mẽ hơn, ngay cả với người nông dân, các hợp tác xã hay doanh nghiệp.

Giới chuyên gia đánh giá Nghị định đã tháo “gông” khi bãi bỏ một số điều kiện gây khó cho doanh nghiệp muốn gia nhập ngành kinh doanh này. Theo đó, các doanh nghiệp xuất khẩu gạo sẽ không phải đầu tư kho chứa, không phải đăng ký xuất khẩu gạo qua Hiệp hội Lương thực Việt Nam, không còn giá sàn xuất khẩu gạo..

Theo Bộ Công Thương, hiện cả nước có hơn 140 doanh nghiệp có giấy phép xuất khẩu gạo, trong đó, 3 doanh nghiệp được cấp sau khi Nghị định 107/2018 có hiệu lực từ ngày 1/10.

Như vậy, sau 9 tháng có hiệu lực, Nghị định 107 cũng chưa thể “cứu” được đà suy thoái của xuất khẩu gạo Việt Nam.

Trong năm 2019, dự báo xuất khẩu gạo Việt Nam vẫn đạt 6 triệu tấn, tương đương so với kết quả đã đạt được của năm 2018, trong đó thị trường chủ yếu là khu vực châu Á.

Theo số liệu từ Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, năm 2018, Việt Nam xuất khẩu 6,1 triệu tấn lúa gạo, trị giá 3,06 tỷ USD, tăng 5,1% về lượng và 16,3% về giá trị so với năm 2017. Song song đó, Việt Nam cũng đứng thứ 2 thế giới về xuất khẩu gạo.

Như vậy, để đạt được mục tiêu trên, các doanh nghiệp xuất khẩu gạo cần phải tăng tốc hơn nữa.

Theo Vneconomy

Nghịch lý: Thái Lan đòi mua gạo, doanh nghiệp Việt khó bán!

Thái Lan muốn mua gạo Việt vì là gạo mới, nấu cơm ngon, giá cạnh tranh nhưng nhiều doanh nghiệp trong nước không thể ký hợp đồng xuất khẩu.

Nghị định 107/2018 thay thế Nghị định 109/2010 về kinh doanh xuất khẩu gạo đã bãi bỏ một số điều kiện gây khó cho doanh nghiệp (DN) muốn gia nhập ngành kinh doanh này. Tuy nhiên, nhiều DN vẫn đang mất nhiều thời gian, vốn đầu tư để đáp ứng các điều kiện phải có kho chứa, có nhà máy để được cấp phép xuất khẩu gạo.

Lỡ mất nhiều cơ hội

Ông Phạm Minh Thiện, Tổng Giám đốc Công ty TNHH Cỏ May, kể cách đây không lâu, khi tham dự hội chợ về gạo tại Thái Lan, ông quyết định mang gạo Việt Nam (VN) theo giới thiệu. Điều này khiến nhiều người ngạc nhiên vì Thái Lan vốn là quốc gia xuất khẩu gạo mạnh, là đối thủ so kè của gạo VN trên thị trường quốc tế.

"Tôi chọn gạo ST của TS Hồ Quang Cua (Sóc Trăng) mang sang chào hàng người dân nước bạn. Trong mấy ngày hội chợ, tôi đưa gạo ST ra nấu, mùi cơm thơm lừng, thêm chút nước mắm, nấm rơm, chà bông... và thế là rất đông người đến xếp hàng để thưởng thức. Sau đó, sáu đối tác Thái Lan đến đặt hàng mua gạo VN" - ông Thiện chia sẻ.

Điều đáng nói là dù đối tác Thái Lan muốn mua gạo Việt nhưng ông Thiện đành phải lắc đầu. "Tôi từ chối vì mình chưa có giấy phép xuất khẩu nên chưa thể ký kết với họ" - ông Thiện tiếc nuối. Ông cho hay hiện Cỏ May chưa đáp ứng đủ điều kiện có kho chứa theo quy định của Nghị định 107. Vì thế, hiện để xuất khẩu gạo sang Singapore, công ty phải thông qua một DN lớn có giấy phép xuất khẩu.

"Chúng tôi đang phải đi đường vòng, chấp nhận trả nhiều chi phí, giảm lợi nhuận và nhiều rủi ro khác để xuất khẩu sản phẩm gạo mang thương hiệu của mình sang Singapore. Nếu áp dụng cách này để xuất khẩu gạo sang Thái Lan thì công ty không có lời. Trong khi đó, nếu được xuất khẩu gạo trực tiếp thì công ty không phải tốn những khoản chi phí trên" - ông khẳng định.

Nhiều DN kinh doanh gạo khác cũng gặp những khó khăn tương tự do vướng các quy định tại Nghị định 107, chủ yếu là quy định thương nhân được kinh doanh xuất khẩu gạo phải có ít nhất một kho chuyên dùng để chứa thóc, gạo phù hợp với tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật quốc gia. Đặc biệt, quy định thương nhân có giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh xuất khẩu gạo không được cho thuê lại kho chứa, cơ sở xay xát, chế biến thóc, gạo... đã khiến nhiều công ty nhỏ buộc phải đầu tư vốn lớn để xây kho chứa, nhà máy xay xát (vì đi thuê rất khó khăn).

Nhiều công ty xuất khẩu buộc phải đầu tư vốn lớn để xây kho chứa, nhà máy xay xát nếu muốn đủ điều kiện cấp giấy chứng nhận xuất khẩu. Ảnh: Q.HUY

Đừng đánh mất lợi thế của gạo Việt

Theo GS Võ Tòng Xuân, thời gian gần đây sản xuất lúa ở nước ta có sự đổi mới. Nông dân sử dụng phân hữu cơ, phân vi sinh, giảm phân hóa học cho nên ít sâu bệnh, nhiều giống lúa tương đối chất lượng, ngon cơm hơn. Nhiều DN đã xây dựng nhà máy, vùng nguyên liệu rất tốt, có logo thương hiệu riêng. Chất lượng gạo Việt đang được thị trường tiêu dùng đón nhận tốt.

Theo Cục Chế biến và phát triển thị trường nông sản (Bộ NN&PTNT), xuất khẩu gạo ba tháng đầu năm 2019 ước đạt 1,43 triệu tấn với kim ngạch 593 triệu USD, giảm 3,5% về khối lượng và giảm hơn 20% về giá trị so với cùng kỳ năm 2018. Giá gạo xuất khẩu bình quân hai tháng đầu năm 2019 đạt 404 USD/tấn, giảm 18% so với cùng kỳ năm 2018. Philippines là thị trường xuất khẩu gạo hàng đầu của VN với 40% thị phần.

"Gạo Thái chất lượng có thể tốt nhưng mỗi năm chỉ thu hoạch một vụ nên gạo để lâu thành gạo cũ, không còn tươi ngon. Trong khi đó, VN mỗi năm có 2-3 vụ nên luôn có gạo mới xuất khẩu. Đấy là lý do gạo Việt có thể xuất hiện trên kệ các siêu thị ở Singapore. Vấn đề hiện nay là DN phải làm tốt thương hiệu, bao bì sản phẩm, tăng cường tiếp thị mở rộng thị trường" - GS Xuân chia sẻ.

GS Võ Tòng Xuân cũng cho rằng trong cơ chế thị trường như hiện nay, các DN muốn xuất khẩu gạo thành công thì phải có tính chuyên nghiệp và tạo được uy tín trên thị trường thế giới. Mặt khác, các thị trường nhập khẩu hiện không chỉ thay đổi cơ chế nhập khẩu gạo mà còn bắt đầu có những yêu cầu cao về chất lượng sản phẩm. Do vậy, các DN phải có sự liên kết với nông dân, các hợp tác xã để xây dựng vùng nguyên liệu có thể truy xuất được nguồn gốc sản phẩm, sản xuất theo hướng an toàn vệ sinh thực phẩm. Từ đó góp phần nâng cao chất lượng sản phẩm, tạo thương hiệu cho chính DN cũng như ngành gạo VN.

Tuy nhiên, GS Xuân cho rằng xuất khẩu gạo cũng cần sự hỗ trợ, trách nhiệm từ cơ quan quản lý, hiệp hội trong việc cung cấp thông tin thị trường, xúc tiến thương mại, xây dựng thương hiệu, tạo điều kiện cho DN xuất khẩu.

Đồng quan điểm, đại diện nhiều DN kinh doanh gạo cho hay tình trạng cạnh tranh, bán phá giá thường xảy ra ngay chính trên sân nhà. Vì vậy, các DN trông chờ Hiệp hội Lương thực VN (VFA) phải sớm thay đổi trong quản lý, điều hành nhằm tạo sự phối hợp giữa các DN để khi đi đấu thầu có thể đưa ra mức giá có lợi nhất cho nông dân và DN.

Đau đầu với "bẻ kèo" hợp đồng

Một vấn đề khiến nhiều DN xuất khẩu gạo khó xử là xây dựng cánh đồng lớn. Ông Nguyễn Văn Đôn, Tổng Giám đốc Công ty Việt Hưng, cho biết trở ngại trong việc xây dựng cánh đồng lớn là có nhiều nông dân thường xuyên "bẻ kèo" khiến DN rất khó khăn về nguồn nguyên liệu.

"DN cung cấp giống, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, hỗ trợ kỹ thuật... nhưng nhiều nông dân đến khi thu hoạch thấy giá cao lại bán cho thương lái. Dù hợp đồng có quy định chế tài nhưng họ không sợ, sẵn sàng đền vì vẫn còn lời" - ông Đôn nói.

Theo Quang Huy - Pháp luật TP HCM

Vì sao Trung Quốc chỉ mua vải thiều... không lá của Việt Nam? Khi xuất khẩu vải thiều sang Trung Quốc phải cắt cuống ngắn dưới 15 cm, không được để lá, để tránh nguy cơ gian lận thương mại... Ngày 5-6, ông Trần Quang Tấn, Giám đốc Sở Công thương tỉnh Bắc Giang cho biết tính từ đầu mùa đến nay, sản lượng vải tiêu thụ khoảng 32.000 tấn. Hiện vải thiều chính vụ đang...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có;

Không

Tin liên quan

Xem thêm Share

Xem nhiều

Lễ đưa tang Kim Sae Ron: Mẹ ruột đi không vững trong giờ phút cuối cùng, dàn sao nghẹn ngào tiễn biệt01:06

Nam Thư bị chỉ trích vì mặc trang phục phản cảm, hớ hênh ngay trên thảm đỏ00:21

Lý Nhã Kỳ sau khi lộ bức ảnh xồ xề gây sốc: "Có thế lực nào đứng sau những trò ác ý này không?"00:33

Pha sang đường vỏn vẹn 16 giây của chiếc xe máy khiến hàng loạt phương tiện chao đảo00:16

Thảm đỏ hot nhất hôm nay: Lý Nhã Kỳ xuất hiện với visual lạ hoắc, một sao nữ Gen Z khoe vòng 1 đẹp ná thở01:49

Khả Như vào vai quỷ dữ, ăn thịt sống trong phim kinh dị02:29

Cindy Lư đáp trả khi bị nói ngoại tình, là nguyên nhân khiến Hoài Lâm tụt dốc không phanh00:18

Thách thức nhà vô địch thế giới, võ sĩ Trung Quốc bị đánh sưng mặt02:18

Ngoại hình gây sốc của G-Dragon00:19

Nhan sắc con gái Lee Dong Gun (Chuyện Tình Paris) gây sốc00:40

Video từ camera an ninh ghi lại khoảnh khắc tuổi thơ của một đứa trẻ sụp đổ00:17

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Bóc giá xế hộp Quốc Trường "Về nhà đi con" thường xuyên lái đi dạo phố

08:13:27 24/12/2020

Quốc Trường nổi tiếng trong phim Về nhà đi con, ngoài đời chàng tài tử hào hoa phong nhã khiến hội chị em đứng ngồi không yên khi sở hữu nhiều nhà hàng, xế hộp sang.

Quạt sưởi cho diện tích lớn

07:57:03 24/12/2020

Các mẫu quạt sưởi từ Sunhouse, Midea, Korihome có công suất từ 2.000 Watt, có thể dùng cho không gian 15 - 30 mét vuông.

Khởi động chiến dịch hỗ trợ 10.000 mẹ bỉm sữa bán hàng online

20:02:09 23/12/2020

Thời điểm Tết Nguyên đán cận kề, Cuccu.vn triển khai chiến dịch với mục tiêu hỗ trợ chị em phụ nữ kiếm tiền nhờ bán hàng online không cần bỏ vốn, không tốn thời gian.

Thứ quả đen sì, trước rụng đầy đồi thành đặc sản "gây nghiện" được chị em săn lùng

15:35:06 23/12/2020

Chỉ nhỏ bằng ngón tay cái với lớp vỏ ngoài đen sì nhưng quả cọ lại đang làm mưa làm gió trên chợ mạng với giá lên đến cả trăm nghìn đồng/kg. Đặc biệt để mua được cọ ngon, khách mua phải chờ để đến lượt chứ không có sẵn.

"Hồi sinh" thần kỳ thứ tưởng đã biến mất ở Việt Nam, nhiều người "ôm tiền khủng"

15:32:03 23/12/2020

Với giá trị cao, cây này có thể mang về nguồn tiền lớn cho người trồng và chúng được đánh giá không quá khó trồng.

Sầu riêng tăng giá kỷ lục, thương lái lùng mua, nông dân tiếc "hùi hụi"

15:29:17 23/12/2020

Tại vườn, sầu riêng được thương lái thu mua với giá từ 100-120.000 đồng/kg nên khi đến tay người tiêu dùng, mỗi kg sầu riêng được bán với giá từ 150-170.000 đồng/kg, với những quả nặng từ 3kg trở lên có giá lên tới nửa triệu đồng.

Không theo số đông, gia đình trẻ tậu được nhà vì tư duy làm liều

09:35:24 23/12/2020

Không sợ trở thành con nợ, mang sẵn trong người máu liều và nước đi khác biệt tôi đã liều mua nhà. Nếu cứ chăm chăm lo toan tính sự an toàn có lẽ giờ cả gia đình tôi vẫn phải đi ở nhà thuê.

Hà Nội chuyển rét đậm: Áo phao đại hàn đắt khách, chủ shop 3 ngày bán được nghìn chiếc thu lợi trăm triệu

09:33:55 23/12/2020

Dù nhập hàng tới gần 2.000 chiếc áo phao đại hàn để phục vụ mùa đông tại thủ đô nhưng chị TH cũng ôm nỗi sợ hãi sẽ không bán được hàng. Không ngờ khi bước vào đợt rét đậm, chị bán bay vèo cả nghìn cái thu về số lãi tiền trăm triệu.