Đổi mới, tăng cường hoạt động trải nghiệm hướng nghiệp ở các trường THPT
Để học sinh có cơ hội khám phá và phát triển năng lực bản thân, khám phá những giá trị văn hóa, lịch sử…, các trường THPT ở Nam Định đã tích cực đổi mới hoạt động trải nghiệm hướng nghiệp .
Thực hiện chỉ đạo của Bộ GD&ĐT, UBND tỉnh và Sở GD&ĐT tỉnh Nam Định, các trường THPT ở tỉnh Nam Định đã tập trung đổi mới và tăng cường công tác tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức của phụ huynh học sinh, học sinh và toàn xã hội về ý nghĩa, tầm quan trọng của hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp cho học sinh THPT.
Học sinh trường THPT Trần Hưng Đạo, Nam định trải nghiệm làm gốm ở làng nghề Bát Tràng ( Hà Nội)
Các hoạt động trải nghiệm hướng nghiệp giúp học sinh có cơ hội khám phá và phát triển bản thân, các em được trực tiếp tham gia vào tất cả các hoạt động trải nghiệm do thầy cô tổ chức. Các em sẽ tìm thấy niềm đam mê và hứng thú của mình khi được kích thích sáng tạo, khơi dậy tiềm năng, phát huy tính cá thể, chủ động, tự giác, tích cực và sáng tạo. Từ đó có thêm động lực để học hỏi, phát triển bản thân.
Vì vậy, các trường THPT trên địa bàn tỉnh Nam Định tăng cường phối hợp tổ chức các hoạt động như: Ngày hội tư vấn, hướng nghiệp; thi tìm hiểu về thế giới nghề nghiệp; các hoạt động giao lưu của học sinh, giáo viên, cán bộ quản lý với các nhà khoa học, nhà quản lý, doanh nhân, doanh nghiệp…
Bên cạnh đó, các trường cũng đổi mới nội dung, phương pháp, hình thức giáo dục hướng nghiệp trong nhà trường, rà soát, bổ sung cơ sở vật chất, thiết bị dạy học phục vụ giáo dục hướng nghiệp, dạy nghề, giáo dục STEM. Tổ tư vấn hướng nghiệp các nhà trường chịu trách nhiệm xây dựng kế hoạch hàng năm, triển khai thực hiện kế hoạch giáo dục hướng nghiệp và định hướng phân luồng học sinh phù hợp với điều kiện thực tế nhà trường và địa phương.
Một số trường Đoàn thanh niên và chi đoàn giáo viên của các trường THPT phối hợp tổ chức tư vấn hướng nghiệp cho học sinh khối 12 trong vấn đề chọn trường, chọn ngành nghề với sự phối hợp giúp đỡ của nhiều trường Đại học.
Video đang HOT
Một học sinh trình bày bài thi của mình cuộc thi STEM tại Trường THPT Chuyên Lê Hồng Phong
Trong đó có Đoàn trường THPT chuyên Lê Hồng Phong đã tổ chức tư vấn hướng nghiệp cho học sinh khối 12 trong vấn đề chọn trường, chọn ngành nghề với sự phối hợp giúp đỡ của nhiều trường có uy tín như ại học Bách khoa Hà Nội, ại học Kinh tế Quốc dân Hà Nội, ại học Hà Nội, ại học Ngoại thương… oàn trường còn phối hợp với các cựu học sinh đang là sinh viên các trường đại học về tư vấn về vấn đề chọn trường, khoa, ngành học và phương pháp làm bài để đạt kết quả tốt.
Ngoài ra trường còn thành lập mô hình các câu lạc bộ học thuật, câu lạc bộ sở thích, qua đó giúp học sinh phát huy năng khiếu và đam mê của mình. Hiện tại trường đã thành lập và duy trì hoạt động của 18 câu lạc bộ, đảm bảo mỗi học sinh tham gia ít nhất một câu lạc bộ trong trường, trong đó có 6 câu lạc bộ về học thuật. Mỗi câu lạc bộ có ít nhất một giáo viên trẻ tham gia hướng dẫn và hỗ trợ.
Cũng từ mô hình câu lạc bộ ở trường THPT chuyên Lê Hồng Phong, nhiều trường THPT trên địa bàn tỉnh Nam Định cũng đã hình thành mô hình này. Ngoài ra, các trường cũng tổ chức các hoạt động hướng nghiệp vào các ngày lễ lớn trong năm như ngày Nhà giáo Việt Nam, ngày thành lập oàn Thanh niên…
Tại trường THPT Mỹ Lộc, trường này đã tổ chức tư vấn hướng nghiệp cho hơn 1.000 học sinh theo các chủ đề; tư vấn cho 100% học sinh khối 12 về làm hồ sơ thi tốt nghiệp THPT… Nhà trường còn thành lập Câu lạc bộ STEM thu hút đông đảo thầy cô giáo và học sinh tham gia.
Thực hiện ề án “Giáo dục hướng nghiệp và định hướng phân luồng học sinh trong giáo dục phổ thông giai đoạn 2018-2025″ của Chính phủ, UBND tỉnh Nam Định đã chỉ đạo Sở GD&ĐT ban hành các văn bản hướng dẫn nhiệm vụ giáo dục trung học, trong đó có việc chỉ đạo tăng cường các hoạt động hướng nghiệp…
Trong đề án này, Nam Định đề ra đạt mục tiêu đến năm 2025, phấn đấu ít nhất 45% học sinh tốt nghiệp THPT tiếp tục học tập tại các cơ sở giáo dục nghề nghiệp đào tạo trình độ cao đẳng; đối với các địa phương có điều kiện kinh tế – xã hội đặc biệt khó khăn đạt ít nhất 35%…
Đổi mới "tour" trải nghiệm bắt nhịp chương trình mới
Nhằm bắt kịp đổi mới Chương trình GDPT 2018, nhiều đơn vị, tổ chức kinh doanh ở lĩnh vực này đã điều chỉnh, thiết kế lại một số "tour" trải nghiệm để đáp ứng yêu cầu của nhà trường.
Học sinh tại TPHCM tham gia hoạt động trải nghiệm của dự án "chuyến đi trải nghiệm". Ảnh. H.A
Song song đó, các trường cũng chủ động kế hoạch, sáng tạo để phục vụ việc học tập trải nghiệm của học sinh đạt hiệu quả.
Mô hình hay
Để tiệm cận với Chương trình GDPT mới, nhiều năm qua, các trường học tại TPHCM đẩy mạnh các hoạt động trải nghiệm thông qua chuyên đề, kế hoạch hiệu quả. Tuy nhiên, theo đại diện các trường, với một số hoạt động cụ thể như tham gia trải nghiệm, hướng nghiệp ngoài nhà trường cũng cần có sự đồng hành của phụ huynh trong vấn đề xã hội hoá, bởi vì nhà trường khó "kham" nổi kinh phí. Ngoài ra, để trải nghiệm một hoạt động cần có sự đầu tư về mặt cơ sở vật chất, nguồn lực... nhưng hiện một số trường chưa thể đáp ứng được.
Nắm bắt thực tế này, mới đây khu sinh thái giáo dục Về quê phối hợp với nhóm tác giả gồm Tiến sĩ Nguyễn Hoàng Khắc Hiếu và Thạc sĩ Lê Thị Hồng Anh thiết kế và cho ra đời dự án Chuyến xe trải nghiệm. Dự án hướng đến mục tiêu xây dựng môi trường có nhiều hoạt động giáo dục, rèn luyện, trải nghiệm cho trẻ, qua đó, góp phần bồi dưỡng những phẩm chất, phát triển năng lực theo tinh thần của Chương trình GDPT 2018.
Dự án gồm 8 tour trải nghiệm để học sinh và nhà trường chọn lựa phù hợp với kế hoạch giáo dục của mình gồm: Tour trải nghiệm chân trời sáng tạo; tự nhiên xã hội địa phương TPHCM; trải nghiệm tự nhiên xã hội Nam Bộ; kỹ năng sống (đầu và cuối cấp tiểu học); trải nghiệm khoa học và lịch sử bậc THCS; trải nghiệm khoa học và hướng nghiệp bậc THPT.
Để thiết kế các tour trải nghiệm này, các soạn giả và đơn vị phối hợp đã tham khảo văn bản, quy định, tài liệu có liên quan trong đó trọng tâm nhất là Chương trình GD phổ thông tổng thể 2018, bộ SGK được sử dụng trong nhà trường từ năm học 2020 - 2021.
Song song đó, các soạn giả cũng tham khảo thêm ý kiến chuyên gia ở nhiều lĩnh vực khác nhau như tâm lý học, sư phạm, chính trị học, văn hoá học, kỹ năng sống... để có những bổ sung sáng tạo và đặc thù riêng của dự án.
Học sinh Trường THCS Minh Đức, Quận 1 tham gia học tập trải nghiệm.
Sáng tạo để nâng cao hiệu quả
Theo Chương trình giáo dục phổ thông 2018 áp dụng từ năm học 2020 - 2021, học sinh lớp 1 có 3 tiết hoạt động trải nghiệm/tuần. Tùy vào thiết kế của nhà trường, giáo viên chủ nhiệm, có thể đó là tiết sinh hoạt chung dưới cờ, tiết sinh hoạt tập thể...
Theo cô Nguyễn Thanh Thảo, giáo viên tiểu học tại quận Thủ Đức, hoạt động trải nghiệm ở tiểu học, nhất là với học sinh lớp 1 rất đơn giản. Giáo viên đều linh hoạt để thực hiện để giúp các em hình thành các kỹ năng cơ bản qua việc lồng ghép vào từng chủ đề cụ thể. Cha mẹ học sinh cũng có thể phối hợp cùng, ví dụ như cùng con dọn dẹp nhà cửa, cùng đi siêu thị... và quay phim lại để hỗ trợ giáo viên trong tiết trải nghiệm.
Ở bậc trung học, theo cô Trần Thúy An, Hiệu trưởng Trường THCS Minh Đức, Quận 1, tùy vào từng khối lớp, chuyên đề cụ thể, nhà trường sẽ lên kế hoạch để các em có hoạt động trải nghiệm, tiết học ngoài nhà trường hiệu quả, đi vào chiều sâu. Trường có 4 hoạt động cố định dành cho 4 khối qua từng năm. Cụ thể khối 6 tham gia hoạt động trải nghiệm tích hợp liên môn tại Bảo tàng Lịch sử và tìm hiểu về múa rối nước. Khối 7 học tập trải nghiệm tại Thảo Cầm Viên; khối 8 học tập tại Dinh Thống Nhất, khối 9 tham gia hướng nghiệp tại một số cơ sở.
Ngoài hoạt động cố định, căn cứ vào đề xuất của tổ chuyên môn sẽ có thêm một số hoạt động trải nghiệm, ngoài giờ lên lớp khác. Ví dụ như đầu năm học này, học sinh khối 9 tham gia học tập liên môn tại huyện Cần Giờ. Khối 8 và 9 trải nghiệm khám phá xe buýt mui trần 2 tầng... hay như mang những trưng bày của Bảo tàng Lịch sử về sân trường cho các em học tập, tìm hiểu làm việc theo nhóm. Những hoạt động này đều được tính vào điểm thành phần.
Mới đây, Sở GD&ĐT TPHCM có văn bản hướng dẫn xây dựng kế hoạch giáo dục ngoài giờ lên lớp và các hoạt động trải nghiệm trong trường trung học năm học 2020 - 2021. Theo đó, việc tổ chức hoạt động học tập trải nghiệm, tiết học ngoài nhà trường được thực hiện trên tinh thần tự nguyện, công khai. Do đó, khi tổ chức học tập trải nghiệm - tiết học ngoài nhà trường, các cơ sở giáo dục phải xây dựng phương án học tập tương đương cho các em học sinh không tham gia.
Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp trong chương trình chính khoá phải được bố trí 2 tiết/tháng; Cần đổi mới nội dung các chủ đề phù hợp với xã hội hiện nay như Nghề tương lai trong cách mạng 4.0; giao tiếp mạng xã hội;
Smartphone trong đời sống xã hội, văn hóa giao thông, văn hóa gia đình; Tăng cường thay đổi hình thức tổ chức hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp trong nhà trường. Việc tổ chức các hoạt động tập thể, hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp, hoạt động ngoại khóa cần chuyển sang hướng hoạt động trải nghiệm, trải nghiệm sáng tạo.
Thầy Nguyễn Công Phúc Khánh, Phó Hiệu trưởng Trường THCS Nguyễn Du (Quận 1) cho hay: Dựa vào hướng dẫn của Sở GD&ĐT, cũng như kế hoạch của từng tổ bộ môn, nhà trường sẽ duyệt kế hoạch trong các hoạt động trải nghiệm, ngoài giờ lên lớp, ngoại khóa liên môn... với hai hình thức: Hoạt động trải nghiệm, tiết học ngoài nhà trường như đến học tập, tham quan một nhà máy, một cơ sở sản xuất... phục vụ cho kế hoạch học tập, học sinh, phụ huynh sẽ được thông tin cụ thể và đăng kí. Với những em này sẽ được thiết kế các hoạt động trải nghiệm thực tế, bố trí giáo viên hướng dẫn đi cùng, thực hiện các bài báo cáo và khi có những phát sinh về kinh phí sẽ được thông tin cụ thể với phụ huynh học sinh.
Còn với những em còn lại vẫn được học tập theo kế hoạch để bảo đảm nội dung, kiến thức phù hợp ngay tại trường với sự hướng dẫn của giáo viên bộ môn. Các em sau khi tìm hiểu sẽ có bài thu hoạch với những câu hỏi được các giáo viên chuẩn bị theo kế hoạch. Những kế hoạch này đều được tổ bộ môn, nhà trường phê duyệt nhằm bảo đảm kiến thức tương đương nhau giữa 2 hình thức nói trên.
Nam Định: Đổi mới nội dung, phương pháp, hình thức giáo dục hướng nghiệp Để hoạt động giáo dục hướng nghiệp thực sự đem lại hiệu quả, Sở GD&ĐT tỉnh Nam Định đã chỉ đạo các trường tập trung đổi mới nội dung, phương pháp, hình thức giáo dục hướng nghiệp... Theo thống kê, hiện nay toàn tỉnh Nam Định có 57 trường THPT với 40.173 học sinh. Hầu hết các trường THPT đều đã tổ chức...
