Đổi mới kiểm tra, đánh giá học sinh: Chuyển động bất ngờ từ cơ sở

Bên cạnh đổi mới phương pháp dạy học, nhiều trường học còn tăng cường đổi mới trong kiểm tra, đánh giá học sinh. Đây là giải pháp nhằm chú trọng phát triển phẩm chất năng lực học sinh, đáp ứng CTGDPT mới…

Tiết kiểm tra thông qua “Phiên tòa giả định” của HS Trường THPT Thuận Hưng, quận Thốt Nốt (TP Cần Thơ).

Không còn nỗi lo làm bài kiểm tra

Tại TP Cần Thơ, thực hiện đổi mới trong kiểm tra đánh giá, các môn học đều được đánh giá kết hợp giữa nhận xét và điểm số (thay vì chỉ bằng điểm số như trước). HS được đánh giá nhiều lần, bằng các hình thức khác nhau và có cơ hội để thể hiện bản thân. Cô Lương Thị Thanh Thảo – GV môn Ngữ văn, Trường THCS Đoàn Thị Điểm, quận Ninh Kiều (TP Cần Thơ) cho biết: “Ngữ văn khối 9 có 175 tiết dạy, công tác đánh giá thường xuyên được thực hiện. Bên cạnh đó, nhà trường sử dụng linh hoạt các phương pháp như hỏi đáp, viết trên máy tính… để đánh giá HS. Qua đó, giúp GV hiểu rõ hơn về mức độ tiếp thu, tình hình học tập của các em”.

Ông Nguyễn Hữu Nghĩa, Phó Trưởng phòng Giáo dục Trung học (Sở GD&ĐT TP Cần Thơ) cho biết: Yêu cầu nhiệm vụ trong năm học, các trường phải đa dạng hóa hình thức đánh giá HS. Công tác đánh giá thường xuyên tại trường được thực hiện bằng nhiều hình thức khác nhau, khuyến khích thầy cô giáo linh hoạt, chủ động trong việc đổi mới phương pháp đánh giá, chú trọng phát triển phẩm chất năng lực HS.

Theo các GV, trước đây, việc đánh giá đều do GV chủ động, đánh giá chỉ tập trung vào kiến thức hàn lâm, chú trọng điểm số… Nhưng ở phương pháp mới, việc đánh giá theo hướng tiếp cận năng lực, đánh giá toàn diện phẩm chất của HS, chú trọng đến năng lực cá nhân, cá tính; đồng thời quan tâm đến phương pháp học tập và rèn luyện của HS, tập trung vào năng lực thực tế và sáng tạo.

Theo ông Nguyễn Hữu Nghĩa, sau khi kiểm tra công tác đánh giá ở một số trường, còn một số GV chưa xác định được mục tiêu đánh giá, chỉ chọn nội dung đánh giá, từ đó soạn câu hỏi. Bên cạnh đó, phương pháp vấn đáp thường được các thầy cô sử dụng, với phương pháp này chủ yếu cho HS đứng lên hỏi và trả lời nhưng lại không có công cụ đánh giá rõ ràng…

“Nhà trường, GV cần tích cực thay đổi để đáp ứng yêu cầu đổi mới. Trước đây chỉ tập trung kiểm tra viết, giờ phải đánh giá bằng nhận xét sự tiến bộ về thái độ, hành vi và kết quả thực hiện các nhiệm vụ học tập của HS trong quá trình học tập”, ông Nguyễn Hữu Nghĩa lưu ý.

Các em HS kiểm tra dưới hình thức “Sân khấu hóa Văn học”.

Đánh giá qua các hoạt động trải nghiệm

Các GV bộ môn Ngữ văn Trường THPT Thuận Hưng, quận Thốt Nốt (TP Cần Thơ) đã đánh giá HS qua hình thức “Sân khấu hóa Văn học”. Cụ thể, các lớp tổ chức diễn kịch, ngâm thơ, hóa trang theo tác phẩm, nhân vật văn học trong và ngoài chương trình Ngữ văn THPT, bao gồm tác phẩm thuộc Văn học dân gian, Văn học trung đại và hiện đại. Qua đó giúp các em ôn tập kiến thức, nâng cao kỹ năng, chất lượng giảng dạy, phát huy tính tích cực, hứng thú học tập, đồng thời tạo cơ hội giao lưu, học hỏi, trao đổi kinh nghiệm giảng dạy giữa các thành viên trong tổ Ngữ văn và HS nhà trường.

Bộ môn Giáo dục công dân ở Trường THPT Thuận Hưng cũng tổ chức đánh giá thường xuyên bằng “Phiên tòa giả định” về lĩnh vực hôn nhân, gia đình, bình đẳng giới, bạo lực gia đình, phòng chống ma túy, an toàn giao thông… Hình thức này giúp phát triển năng lực tự học, sáng tạo của HS, tạo điều kiện cho các em giao lưu, học hỏi và phát huy khả năng diễn xuất. GV và HS chủ động đánh giá, khuyến khích các em tự đánh giá và đánh giá chéo nhau.

Cô Nguyễn Thị Tuyết Lan, Phó Hiệu trưởng Trường THPT Thuận Hưng chia sẻ: Thông qua hoạt động đổi mới kiểm tra đánh giá, HS cảm thấy nhẹ nhàng, không có áp lực trong việc thực hiện các bài kiểm tra, điểm số, đồng thời giúp các em thể hiện được bản thân ở nhiều vai trò khác nhau. Ngoài ra, việc đổi mới đánh giá đòi hỏi mỗi GV phải tích cực hơn trong việc đầu tư, soạn giảng để đáp ứng yêu cầu đổi mới trong phương pháp dạy học, kiểm tra đánh giá HS. GV nhờ đó hiểu được tâm tư, nguyện vọng của các em nhiều hơn.

Bộ môn Âm nhạc của Trường THPT Đoàn Thị Điểm, quận Ninh Kiều (TP Cần Thơ) cũng có nhiều sáng tạo trong việc tổ chức kiểm tra đánh giá. Thay vì tổ chức tiết kiểm tra căng thẳng, HS phải học bài thì GV tổ chức kiểm tra bằng cuộc thi “The Voice Kids” tại lớp học. Theo thầy Trương Vĩnh Khoa, Hiệu trưởng nhà trường: “HS sẽ đóng vai Ban giám khảo và các thí sinh dự thi. GV sẽ là người hướng dẫn các em tự đánh giá và đánh giá chéo. Chính vì vậy đã khuyến khích HS tích cực tham gia và tăng năng lực giải quyết vấn đề thực tiễn”.