Diễn đàn giáo dục Việt Nam 2020: Giáo dục Đại học thích ứng với khủng hoảng
Diễn đàn được kỳ vọng sẽ mở ra một không gian học thuật cho những nghiên cứu khủng hoảng , thảo luận về khả năng thích ứng; cũng như đề xuất chính sách, giải pháp hay định hướng chuyển đổi cho giáo dục đại học .
Trong hai ngày 9 và 10/9 sẽ diễn ra Diễn đàn giáo dục Việt Nam lần thứ hai (trực tuyến) do Mạng lưới giáo dục EduNet thuộc Hội Khoa học và chuyên gia Việt Nam toàn cầu (AVSE) phối hợp với Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia TP HCM và Tạp chí giáo dục trực thuộc Bộ Giáo dục và đào tạo tổ chức với chủ đề “Giáo dục đại học thích ứng với khủng hoảng”. Diễn đàn được kỳ vọng sẽ mở ra một không gian học thuật cho những nghiên cứu khủng hoảng , thảo luận về khả năng thích ứng; cũng như đề xuất chính sách, giải pháp hay định hướng chuyển đổi cho giáo dục đại học.
Tiến sỹ Giáo dục học Nguyễn Thụy Phương, Chủ tọa Diễn đàn Giáo dục Việt Nam VES 2021.
Tiến sỹ Giáo dục học Nguyễn Thụy Phương – Chủ tọa Diễn đàn Giáo dục Việt Nam (VES), Sáng lập viên Mạng lưới giáo dục EduNet của AVSE Global, Giảng viên Đại học Paris trao đổi với PV Đài TNVN những vấn đề chính sẽ được thảo luận tại Diễn đàn.
PV: Thưa chị Thụy Phương, trước hết có thể thấy chủ đề “Giáo dục đại học thích ứng với khủng hoảng” được Ban tổ chức chọn cho Diễn đàn giáo dục lần thứ hai năm 2021 rất thời sự trong bối cảnh đại dịch Covid -19 hoành hành trên toàn thế giới và đang căng thẳng tại Việt Nam. Vậy cụ thể Diễn đàn sẽ thảo luận những khía cạnh nào của câu chuyện thích ứng với khủng hoảng tại giảng đường đại học ?
Tiến sỹ Giáo dục học Nguyễn Thụy Phương: Diễn đàn này chúng tôi chọn 9 chủ đề thảo luận. Đó là: Công nghệ và công nghệ hóa giáo dục đại học; Quản trị và Quản lý đại học; Đảm bảo chất lượng Giáo dục đại học; Hoạt động dạy và học ở bậc đại học; Chính sách giáo dục đại học; Giáo dục đại học và các mục tiêu phát triển bền vững; Triết lý giáo dục đại học; Đào tạo giáo viên và phát triển đội ngũ giáo viên; Quốc tế hóa giáo dục đại học.
Đây là những chủ đề làm nên diện mạo của nền Giáo dục đại học (GD ĐH) quốc tế, và cũng chính những chủ đề này sẽ làm thay đổi diện mạo của từng nền GD ĐH quốc gia trong những năm tới, tất nhiên, có tác động mạnh của đại dịch Covid-19. Ví dụ, trước đại dịch thì các vấn đề như công nghệ và công nghệ hóa, quốc tế hóa, quản trị… đã trở thành những cuộc cải cách ở nhiều quốc gia. Trong đại dịch và hậu đại dịch đang và sẽ làm cho một số mảng diễn ra nhanh hơn (như công nghệ hóa, quản trị, quản lý) hay biến đổi đi để thích ứng (như chính sách, đào tạo giảng viên).
PV: Xin chị giới thiệu đôi nét về các chuyên gia, diễn giả sẽ tham dự và phát biểu tại diễn đàn. Và Ban tổ chức kỳ vọng gì và đặt yêu cầu thế nào đối với các diễn giả khi chuẩn bị tham luận cũng như tranh luận tại sự kiện lần này?
Tiến sỹ Giáo dục học Nguyễn Thụy Phương: Diễn đàn năm nay có 5 diễn giả khách mời đến từ các quốc gia Anh, Italia, Mỹ, Australia đều là những GS có uy tín. Họ là các GS Phan Lê Hà, Lý Trần, Tommaso Agasisti, Gerald Fry và Simon Marginson.
Chúng tôi mong muốn họ sử dụng chuyên môn hẹp của mình để phân tích nền GD ĐH quốc tế nói chung và đối chiếu nền Đại học Việt Nam trong bức tranh quốc tế ở các bình diện quốc tế hóa, chính sách, quản trị, chính trị học.
Video đang HOT
PV: Chị có thể chia sẻ những kinh nghiệm tại Pháp, châu Âu trong vấn đề chuyển đổi, thích ứng và cải cách của các trường, của hệ thống giáo dục đại học trong bối cảnh thực tế dịch bệnh kéo dài và diễn biến căng thẳng?
Tiến sỹ Giáo dục học Nguyễn Thụy Phương: Đại dịch này làm cho các nền GD ĐH quốc gia hoặc ho hắng hoặc lên cơn sốt, tùy theo mức độ tác động mạnh đến đâu của virus Corona ở mỗi quốc gia.
Nhìn toàn cảnh và vĩ mô thì các cơ sở Đại học của các quốc gia đều thích ứng nhanh: giảng đường đóng cửa nên giảng viên và SV gặp nhau trên zoom, teams…, nhân viên hành chính & BĐH các trường Đại học quản lý và quản trị trên các loại platform, việc trao đổi và đón tiếp SV ngoại quốc giảm đột ngột, nghiên cứu thực địa cũng ngưng lại…
Từ thích ứng nhanh đến thích nghi tốt hay không chắc là 1 đường thẳng tuyến tính. Ví dụ, 1 trong những vấn đề nhức nhối nhất trong giai đoạn cấm túc là hoàn cảnh sống, điều kiện học & đời sống tinh thần của các SV nội trú và đi ở trọ (ngay ở cả những nước dư dả vật chất).
Và điều đáng lo ngại ở trung và dài hạn là chất lượng đào tạo cho SV vì việc đi thực tập, nghiên cứu đều trở nên khó khăn, việc thi cử cũng không diễn ra như thông lệ. Ở thời điểm này, bước sang năm học thứ 2 của năm Covid, tôi nghĩ các vị Bộ trưởng và những người làm chính sách GD chưa dám tiến hành cải cách nào, vì chúng ta mới đang chỉ thận trọng “chui ra khỏi hầm trú ẩn” sau một trận hỏa hoạn hay 1 cuộc đại hồng thủy, tôi lấy hình ảnh ẩn dụ như vậy.
PV: Là Giám đốc Diễn đàn Giáo dục Việt Nam VES, xin chị cho biết những kết quả cũng như các bài học kinh nghiệm mà mạng lưới giáo dục AVSE Global đã rút ra từ Diễn đàn Giáo dục Việt Nam lần thứ nhất năm 2020 với một chủ đề khá bao quát: “Trường học ngày mai – Công dân tương lai”?
Tiến sỹ Giáo dục học Nguyễn Thụy Phương: Diễn đàn Giáo dục Việt Nam là một sự kiện học thuật còn non trẻ vì nó mới chỉ ra đời vào tháng 6/2020, tức là rơi đúng vào đỉnh điểm khủng hoảng của dịch Covid-19 tại châu Âu.
Nói cách khác, Diễn đàn Giáo dục Việt Nam là diễn đàn của Thế hệ Covid. EduNet, trực thuộc Tổ chức AVSE Global, là nhà tổ chức chính cho sự kiện quốc tế thường niên này. Tầm nhìn và cách thực hiện của chúng tôi là mỗi năm hướng đến một cấp học (phổ thông, đại học, mẫu giáo). Song song với VES, chúng tôi cũng tiến hành những dự án nghiên cứu và tư vấn trong giáo dục và đào tạo với các tỉnh thành ở Việt Nam. Và ấn bản sách. Sau VES 2020, cuốn sách đầu tiên EduNet cho ra đời là “Giáo dục phổ thông Việt Nam: Chuyển biến và sáng tạo ”. Nói cách khác, ấn bản sách, tổ chức diễn đàn và tư vấn chính sách là 3 hình thức hoạt động học thuật song hành của EduNet.
PV: Xin cảm ơn chị./.
Chuyên gia kiến nghị 4 vấn đề để tự chủ đại học đi vào "thực chất"
Giáo sư hầu hết các trường đại học nước ngoài có toàn quyền ký được thư mời, các thủ tục cho nghiên cứu sinh trong, ngoài nước đến học tại khoa, bộ môn.
Tại Hội nghị tổng kết năm học 2020-2021, triển khai nhiệm vụ năm học 2021-2022, Giáo sư Trần Diệp Tuấn - Chủ tịch Hội đồng trường, Bí thư Đảng uỷ Trường Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh thay mặt cho Câu lạc bộ các Chủ tịch Hội đồng trường trực thuộc Hiệp hội Các trường đại học, cao đẳng Việt Nam với 126 thành viên nói về vấn đề tự chủ đại học.
Theo đó, Giáo sư Trần Diệp Tuấn cho rằng, tự chủ đại học giúp phát huy tính năng động sáng tạo, tính cạnh tranh, nhân sự chất lượng cao của các trường đại học Việt Nam. Tuy nhiên, một số chính sách còn hạn chế về sự chồng chéo.
Câu lạc bộ các Chủ tịch Hội đồng trường mong Thủ tướng Chính phủ quan tâm sát sao để tự chủ đại học đi vào thực chất, bắt nhịp xu thế giáo dục đại học khu vực và thế giới hiện nay.
Vậy làm sao để tự chủ đại học đi vào "thực chất"?
Chia sẻ với Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, Phó giáo sư Huỳnh Văn Chương - Chủ tịch Hội đồng đại học, Bí thư đảng ủy Đại học Huế cho rằng: "Trước khi bàn về vấn đề thực chất trong tự chủ đại học sắp đến, tôi muốn điểm qua những thể chế và chính sách đã ban hành vừa qua".
Phó giáo sư Huỳnh Văn Chương - Chủ tịch Hội đồng đại học, Bí thư đảng ủy Đại học Huế (ảnh: NVCC)
Theo đó, Phó giáo sư Huỳnh Văn Chương nêu, có thể nói sau Luật Giáo dục Đại học sửa đổi, bổ sung năm 2018 (Luật 34), Nghị định 99/2019 hướng dẫn thực hiện Luật 34, việc tự chủ đại học đã bắt đầu có những chuyển biến rất tích cực từ nhận thức của các bên liên quan đến việc ban hành các văn bản cho đến việc triển khai, thực hiện ở các cơ sở đào tạo đại học.
Ngoài ra, có thể kể đến những văn bản quan trọng hướng đến tự chủ của các cơ sở đào tạo đại học đó là, Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành rất sớm Thông tư 10 quy định khung về quy chế tổ chức và hoạt động của 3 đại học vùng để 3 đại học vùng chủ động việc ban hành quy chế tổ chức và hoạt động chi tiết và phù hợp với thực tế từng đại học mà không cứng nhắc như Thông tư 08 trước đó vào năm 2014. Đồng thời để kịp thời cho các đại học vùng phê duyệt quy chế tổ chức và hoạt động của các trường đại học thành viên, vì 3 đại học vùng hiện có số lượng trường đại học thành viên rất lớn gồm 24 trường đại học thành viên bên trong và các trường trực thuộc được thành lập sau Luật 34.
Đặc biệt, năm 2021, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành 3 Thông tư quy định về đào tạo đại học, thạc sĩ, tiến sĩ và Thông tư 17 về chuẩn chương trình đào tạo, tất cả các văn bản này để làm cơ sở cho các cơ sở đạo tạo đại học đủ khung pháp lý trong việc hoàn thiện các quy định về tự chủ trong hoạt động đào tạo, tuyển sinh của các nhà trường.
Bên cạnh đó, Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng đã có nhiều văn bản hướng dẫn và nhắc nhở việc thực thi Luật 34, Nghị định 99 để đảm thực thi tốt và đúng pháp luật về tự chủ trong công tác nhân sự, bổ nhiệm, công tác bảo đảm chất lượng, công khai, giải trình.
Tuy nhiên Phó giáo sư Huỳnh Văn Chương đánh giá cao nhất là 3 Nghị định của Bộ Tài chính liên quan trực tiếp và có tác động rất lớn đến vấn đề tự chủ tài chính của các cở sở đào tạo đại học công lập giai đoạn 2022-2030, đó là Nghị định 120/2020/NĐ-CP quy định về thành lập, tổ chức lại, giải thể đơn vị sự nghiệp công lập, Nghị định 60/2021/NĐ-CP quy định về tự chủ của các cơ sở sự nghiệp công lập và mới nhất là Nghị định 81/2021/NĐ-CP quy định về học phí giai đoạn 2022-2026.
"Ba Nghị định này cơ bản đã tham chiếu tốt Luật 34 để ban hành nên không có sự chồng chéo và gặp khó khăn lớn để thực hiện đối với các cơ sở đào tạo đại học. Như vậy có thể nói hệ thống các văn bản đã khá kịp thời để thực hiện tự chủ cho các cơ sở đào tạo đại học trong thời gian đến được mạnh mẽ hơn", Chủ tịch Hội đồng đại học, Đại học Huế nhận định.
Nhưng để thực hiện tự chủ của các cơ sở đào tạo đại học đi vào thực chất, thật sự tạo nên đột phá mới và phù hợp với thông lệ quốc tế về đại học thì theo Phó giáo sư Huỳnh Văn Chương, giai đoạn đầu cần chú trọng 4 vấn đề. Cụ thể:
Thứ nhất, cần tập trung chỉ đạo, nâng cao nhận thức, hiểu rõ bản chất của vấn đề tự chủ đại học từ cấp lãnh đạo đến khoa, phòng và quan trọng nhất và đông đảo nhất, quyết định lớn nhất đến sự phát triển của đại học đó là đội ngũ giảng viên, nhà khoa học trong Nhà trường.
Hiện nay việc phân cấp, phân quyền chỉ mới dừng lại phần lớn ở các vị trí lãnh đạo, đang mới bắt đầu dần dần chuyển từ tập quyền sang phân quyền rộng hơn và có giám sát, giải trình nhưng chưa tập trung các nội hàm tự chủ về giao quyền, trách nhiệm lớn hơn cho giảng viên, nhà khoa học trong trường đại học, nhất là đội ngũ giáo sư, phó giáo sư, tiến sĩ để họ tham gia quyết định nhiều vấn đề về học thuật và chuyên môn mà không nặng về hành chính hoá.
Và đội ngũ này cũng phải ra được những quyết định và chịu trách nhiệm với các bên liên quan để có đánh giá cụ thể sự đóng góp vào sự phát triển của bộ môn, khoa, nhà trường thật cụ thể nhất là lĩnh vực đào tạo đại học, thạc sĩ, tiến sĩ, nghiên cứu, kết quả chuyển giao, phục vụ cộng đồng.
Ví dụ, giáo sư hầu hết các trường đại học nước ngoài có toàn quyền ký được thư mời, các thủ tục cho nghiên cứu sinh trong, ngoài nước đến học tại khoa, bộ môn và chữ ký có thể làm được visa, các thủ tục xuất nhập cảnh. Việc này chúng ta cũng cần suy nghĩ khi tiến tới tự chủ học thuật đến giảng viên, hay ngân sách khi tự chủ làm sao phân cấp và giao đến từng bộ môn, chương trình đào tạo để giáo sư, đúng đầu ngành có thể quyết định các hoạt động trong khuôn khổ ngành học.
Thứ hai, cần thực hiện tự chủ có lộ trình, có sơ kết, đánh giá từng nội dung tự chủ để có các quyết sách kịp thời và không bị vướng, hiệu ứng không tốt, nên ưu tiên bắt đầu mạnh hơn tại các cơ sở đào tạo ở vấn đề tự chủ về học thuật, nghiên cứu, tổ chức, nhân sự, quản trị đại học, rồi mới thực thi về tự chủ tài chính trong điều kiện hiện nay, Nghị định 60 cũng có lộ trình cho tự chủ tài chính.
Quan trọng nhất là cần thực thi và triển khai nghiêm túc Luật 34, Nghị định 99, các Nghị quyết của Trung ương liên quan đến đào tạo đại học và tự chủ, đặc biệt Nghị quyết 19, nếu thực hiện tốt, đầy đủ các quy định hiện hành đã là một đột phá lớn trong tự chủ đại học, không nên bàn việc điều chỉnh, sửa đổi lúc này vì nhiều điểm rất tốt nhưng do nhiều vấn đề về nhận thức, cách hiểu mà chưa thực hiện được dẫn đến làm chậm những vấn đề tổng thể chung của tự chủ đại học.
Ví dụ về việc thực hiện Hội đồng trường, Chủ tịch Hội đồng trường theo đúng quy định chỉ là một khâu trong tiến trình tự chủ đại học, là việc không quá khó, không mất nhiều thời gian và phải nhiều văn bản hướng dẫn chỉ đạo của Bộ Giáo dục và Đào tạo, các Bộ ngành có trường đại học nếu các cơ sở đào tạo chấp hành đúng Luật 34, Nghị định 99, các quy định của Đảng nhưng hiện vẫn còn nhiều cơ sở đào tạo chưa quyết tâm, rồi vấn đề thực thi nhiệm vụ và quyền hạn của Hội đồng trường chưa thật tốt khiến cơ quan nhà nước chưa yên tâm giao nhiều quyền hơn và thực hiện quyền được đầy đủ đại diện sở hữu nhà nước và các bên liên quan. Việc này hoàn toàn do các cơ sở đào tạo quyết định nhất là quy chế tổ chức, hoạt động và quy chế tài chính phải đầy đủ, tường minh, phủ được hết các hoạt động Nhà trường.
Thứ ba, hiện nay vẫn còn sự chồng chéo của một số văn bản và cách hiểu khác nhau giữa một số Bộ, ngành liên quan đến các cơ sở đào tạo đại học dẫn tới khó khăn cho việc thực hiện tại các cơ sở đào tạo đại học nhưng theo lộ trình, Bộ Giáo dục và Đào tạo cùng các bộ ngành liên quan nhất như Bộ Nội vụ, Bộ Tài chính có thể thống nhất để điều chỉnh cho phù hợp với Luật 34 và đặc thù viên chức của ngành giáo dục đại học, việc này sẽ tháo gỡ được nếu có sự quyết tâm cao của cơ quan quản lý nhà nước về giáo dục và đào tạo để dần dần đồng bộ hoá được hệ thống văn bản để thực hiện thống nhất.
Cuối cùng, cần nâng cao năng lực quản trị, quản lý, lựa chọn được đội ngũ quản lý năng động, có quyết tâm cao trong đổi mới, tự chủ tại các cơ sở đào tạo đại học sau khi thực hiện Luật 34 là rất quan trọng hiện nay, vì thực chất vẫn đang giai đoạn đầu của quá trình thực hiện tự chủ đại học, đâu đó tư duy quản trị, quản lý vẫn theo nếp cũ nên chưa phát huy hết nội lực, tận dụng hết vai trò của các bên liên quan trong quá trình xây dựng, phát triển Nhà trường.
Bởi trong quá trình tự chủ đại học thì nguồn nội lực, nguồn lực đóng góp từ xã hội, các bên liên quan rất quan trọng, muốn thế cần kết nối, chia sẻ, giải trình, công khai để các bên liên quan hiểu, cùng đóng góp cả trị tuệ và các điều kiện khác xây dựng nhà trường phải được ưu tiên.
Khó khăn bộn bề, các trường cao đẳng sư phạm kêu cứu Bộ Hiện nay rất nhiều trường cao đẳng sư phạm hiện nay đang gặp khó khăn trong việc thành lập Hội đồng trường. Chia sẻ với Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, thầy Hồ Cảnh Hạnh - Hiệu trưởng trường Cao đẳng sư phạm Bà Rịa - Vũng Tàu, Chủ nhiệm Câu lạc bộ các trường cao đẳng sư phạm trực thuộc...











Tin đang nóng
Tin mới nhất

Còn nhiều băn khoăn về chứng nhận giỏi cấp tỉnh với học sinh điểm IELTS cao

Việc thực hiện chương trình, SGK mới còn nhiều khó khăn

Cấp phép tổ chức thi chứng chỉ HSK trở lại

Banner tìm hiểu ngày 22/12 của Trường ĐH Tôn Đức Thắng in hình lính Mỹ

Nhiều tỉnh cho học sinh nghỉ Tết hơn 10 ngày, Hà Nội lý giải nghỉ 8 ngày

Trường ĐH Kiên Giang dự kiến tuyển hơn 1.600 chỉ tiêu năm 2023

Trường Đại học Hồng Đức nâng cao chất lượng đào tạo sinh viên ngành giáo dục mầm non

Học sinh Hà Giang nghỉ Tết Quý Mão 12 ngày, từ 27 tháng Chạp

Nhiều tiết dạy sáng tạo tại hội thi giáo viên dạy giỏi Hà Nội

Trường Đại học Kinh tế Quốc dân công bố Đề án tuyển sinh đại học năm 2023

Tuyển sinh 2023: Đại học Kinh tế Quốc dân công bố đề án tuyển sinh

Cần cẩn trọng lựa chọn nhân sự, ra đề thi
Có thể bạn quan tâm

Phát hiện mới về những ngôi sao đầu tiên của vũ trụ
Lạ vui
22:42:33 08/09/2025
Đan Trường lần đầu tiết lộ về căn bệnh mắc phải suốt nhiều năm qua
Nhạc việt
22:40:35 08/09/2025
Hôn nhân như bộ phim của nam đạo diễn vừa rời VTV sau 25 năm gắn bó
Sao việt
22:38:15 08/09/2025
Tống Dật, Châu Dã gây thất vọng khi đóng vai nữ tướng
Hậu trường phim
22:32:32 08/09/2025
Người giết cha mẹ chồng bằng nấm tử thần lãnh 3 án chung thân tại Úc
Thế giới
22:31:23 08/09/2025
Mẹo rán bánh chưng giòn lâu nhiều người chưa biết
Ẩm thực
22:29:27 08/09/2025
Phim mới của Song Joong Ki ra mắt với rating ảm đạm, nam ngôi sao đã 'hết thời'?
Phim châu á
22:12:57 08/09/2025
Liên Bỉnh Phát ngồi xe lăn, rời show thực tế vì chấn thương
Tv show
22:01:16 08/09/2025
Chuyện tình 30 năm, đẹp hơn ngôn tình của "Bao Thanh Thiên" Lục Nghị
Sao châu á
21:56:05 08/09/2025
Liên tiếp 5 ngày tới (9/9 - 13/9), 3 con giáp trúng số đổi đời, buôn gì cũng lãi, làm chơi hưởng thật, giàu càng thêm giàu
Trắc nghiệm
21:12:19 08/09/2025