Dạy ’song bằng’ ở trường công: Có thể dẫn đến ‘xung đột’ tâm lý
Việc Hà Nội dừng thí điểm chương trình song bằng khiến nhiều phụ huynh tiếc nuối bởi đã dành công sức, t.iền bạc đầu tư cho con ôn luyện.
Tuy vậy, việc đào tạo song bằng vẫn là một vấn đề gây nhiều tranh cãi. Ông Hoàng Anh Đức, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển giáo dục EdLab Asia cho rằng, việc triển khai hai hệ đào tạo khác biệt trong cùng một khuôn viên sẽ có khả năng dẫn đến những xung đột tâm lý không đáng có theo cả hai chiều: tự ti và tự phụ. Bên cạnh đó, mục tiêu có 2 bằng không nên là chuẩn đầu ra để đ.ánh giá năng lực của học sinh và hiệu quả chương trình này.
Hoàng Anh Đức tốt nghiệp thạc sĩ quản lý giáo dục, với hướng nghiên cứu tập trung về cải tổ chính sách và chương trình giáo dục. Các chủ đề nghiên cứu mà Đức tập trung là về quản trị tri thức, quản lý và lãnh đạo giáo dục, phát triển tổ chức học tập, chính sách giáo dục.
- Nhiều phụ huynh hiện nay thích cho con học chương trình song bằng, chương trình phổ thông quốc tế của Anh, Mỹ, Úc…. Theo ông, lý do vì sao?
Hiện nay, chúng ta đang trên đà hội nhập quốc tế, ở cả các phương diện kinh tế, văn hoá, xã hội, giáo dục. Bởi vậy, sự gia tăng nhanh chóng của các chương trình có yếu tố nước ngoài là điều tất yếu, đối với cả các hình thức giáo dục chính quy (trong nhà trường), giáo dục không chính quy (các hệ thống học tập ngoài nhà trường), và giáo dục phi chính quy (các dạng thức tự học như học nhóm, tự trải nghiệm, bố mẹ học cùng con…).
Khi xem xét một hệ thống giáo dục phổ thông, chúng ta cần nhìn nhận ba khía cạnh: chương trình, hoạt động dạy và học, phương thức kiểm tra và đ.ánh giá.
Việc các nhà trường, phụ huynh có xu hướng tiếp cận với các chương trình quốc tế, thực chất là sự điều chỉnh các nhu cầu, kì vọng của nhà trường và phụ huynh đối với ba trụ cột trên.
Ông Hoàng Anh Đức, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển giáo dục EdLab Asia.
Thứ nhất, quan niệm về trường công-tư đã thay đổi nhiều so với hơn chục năm trước. Các trường tư không còn bị coi là tấm vé dự bị. Khoảng cách này có thể nhìn thấy rõ rệt trong giáo dục đại học, khi nhiều phụ huynh, học sinh lựa chọn các trường đại học ngoài công lập tại Việt Nam, thay vì đi du học.
Nhóm phụ huynh có con trong độ t.uổi học phổ thông hiện nay, đa phần là thế hệ cuối 7x, đầu 8x, là thế hệ sinh ra sau chiến tranh, đã trải qua t.uổi thơ trong giai đoạn khó khăn, được học hành bài bản hơn, và bắt đầu có của cải tích luỹ. Bởi vậy, ở khu vực thành thị, kì vọng và năng lực chi trả của nhóm này là một lực đẩy rất tốt cho các sản phẩm giáo dục có màu sắc quốc tế, bất kể con em họ sẽ đi du học hay học trong nước.
Thứ hai, việc giao tiếp tốt bằng tiếng Anh đã không còn là một lợi thế cạnh tranh. Phụ huynh luôn mong muốn con em mình có những xuất phát điểm tốt nhất, có những năng lực và thành tích không lạc hậu. Bên cạnh các chương trình giáo dục quốc tế chính quy như Tú tài quốc tế IB, Cambrige với đầu ra cụ thể là tấm bằng tú tài; thì cũng có rất nhiều chương trình không chính quy, phi chính quy khác, thường được xây dựng song hành với các kì thi.
Video đang HOT
Sự tràn lan của nhiều kì thi quốc tế với vô vàn các huy chương, g.iải t.hưởng có lẽ chính là “chim báo bão” cho sự bùng nổ chưa thấy dấu hiệu dừng của các chương trình quốc tế. Đôi lúc, nguyên do mà học sinh tham dự các kì thi quốc tế lại chính là nỗi sợ hãi bị bỏ lại phía sau của cha mẹ, thay vì động lực giao lưu, học hỏi của học sinh.
Học sinh xếp hàng vào phòng thi lớp 6 song bằng ở Hà Nội năm 2020
Thứ ba, mạng xã hội đã giúp cho phụ huynh bớt lạ lẫm, e dè khi lựa chọn các chương trình, mô hình giáo dục quốc tế. Cộng đồng phụ huynh có con em theo học các chương trình này ngày một đông.
- Vậy, lợi ích có thể mang lại của các chương trình song bằng này là gì?
Như đã nói ở trên, các mối quan tâm của phụ huynh, học sinh sẽ đều xoay quanh việc điều chỉnh nhu cầu và kì vọng đối với chương trình, hoạt động dạy và học, phương thức kiểm tra và đ.ánh giá. Bên cạnh đó, cần phải kể đến các yếu tố đầu vào như lực học và định hướng của học sinh, năng lực tài chính của gia đình; các yếu tố duy trì như động lực của học sinh, quá trình vận hành chuyên nghiệp; và cả các yếu tố đầu ra như danh tiếng của bằng cấp/chứng chỉ, các cơ hội phát sinh trong và sau khi hoàn tất chương trình học.
Đối với nhóm phụ huynh chú trọng thành tích, điều quan trọng là họ có sự linh hoạt hơn trong các lựa chọn, và có thể thay đổi ở các thời điểm khác nhau, thay vì bó buộc vào số ít lựa chọn trong một thời gian dài như con đường khoa cử truyền thống.
Đối với nhóm phụ huynh chú trọng trải nghiệm, điều họ hướng tới là con em mình được tự do chọn lựa và trải nghiệm mà không bị đối mặt với các áp lực. Chính quá trình các em đưa ra quyết định cũng đã là trải nghiệm hết sức đáng quý.
Nhìn nhận nhu cầu của phụ huynh một cách kỹ lưỡng, ta có thể thấy các chương trình, sản phẩm giáo dục quốc tế đều đang khá đa dạng về thời gian (ngắn/dài), chi phí, hình thức học tập (trực tiếp/trực tuyến), hình thức triển khai (phối hợp với nhà trường/gia đình tự tiếp cận), và kết quả đầu ra (bằng cấp/chứng chỉ/chứng nhận tham dự/trải nghiệm). Rất khó để kết luận rằng lợi ích chung của các chương trình này là gì, bởi mỗi gia đình sẽ lựa chọn và hướng tới một vài lợi ích cụ thể.
- Với chương trình song bằng đang được triển khai trong các trường công lập ở Hà Nội, theo ông liệu có bất cập gì không?
Các trường song ngữ, quốc tế, thường có nhân sự lãnh đạo phụ trách riêng từng hệ đào tạo, đi kèm theo đó là bộ máy giáo viên riêng của từng hệ.
Tuy nhiên trong mô hình song bằng tại các trường công lập, việc triển khai cùng lúc hai hệ đào tạo cũng không khác gì so với việc yêu cầu một đội ngũ Ban giám hiệu phải vận hành cùng lúc hai trường học khác nhau. Từ đó, sẽ phát sinh vấn đề ở cả cấp độ chiến lược (định hướng phát triển nhà trường, kế hoạch phát triển nhân sự, chuyên môn) và cấp độ thực thi (cộng tác và phối hợp, phân bổ cơ sở vật chất, phân bổ tài chính).
Phụ huynh Hà Nội chen chân đưa con đi thi hệ song bằng
Ở góc độ chuyên môn, việc kết hợp chương trình quốc tế với chương trình Việt Nam đã được tiến hành tại nhiều trường tư, với nhiều cách thức khác nhau. Trong khi nhiều trường vẫn phải loay hoay đối phó dạy song song chương trình Việt Nam và quốc tế, thì các trường dạy song bằng có lợi thế hơn rất nhiều về mặt phân bổ chương trình.
Tuy nhiên, khi học hết lớp 9, học sinh vẫn phải vượt qua kỳ thi vào lớp 10 THPT công lập của Hà Nội, sau đó thi Toán, Lý, Hóa bằng tiếng Anh và viết luận, nói tiếng Anh. Rõ ràng, hai kì thi kể trên có những khác biệt về mục đích và cách thức đ.ánh giá. Điều này đồng nghĩa với việc thí sinh có thể không đạt được điểm cao ở cả hai kì thi.
Khi đó, chúng ta sẽ xử lý thế nào với trường hợp điểm cao trong kì thi quốc tế, nhưng lại không vượt qua kì thi vào lớp 10 THPT?. Nếu câu trả lời không dứt khoát thì rõ ràng, đây là một sự trùng lặp lãng phí, không cần thiết.
Ở góc độ vận hành, rất khó để các trường chủ động được nguồn giáo viên dạy song bằng trong thời gian ngắn. Sự cạnh tranh giữa các trường sẽ tạo ra cơn sốt giáo viên song bằng trong thời gian ngắn, đặc biệt là với giáo viên nước ngoài.
Bên cạnh đó, về lý thuyết, giáo viên sẽ được va chạm và học hỏi nhiều hơn từ các đồng nghiệp dạy hệ song bằng. Nhưng thực tế, các tương tác đó chỉ mang tính nhỏ lẻ và khó chuyển hoá, áp dụng các kinh nghiệm học được vào mô hình lớp học khác. Bởi lẽ, quá trình học và dạy còn có những yêu cầu về trang thiết bị, kiểm tra đ.ánh giá, những điều kiện không thể đi mượn về trong ngày một ngày hai.
Bên cạnh đó, việc triển khai hai hệ đào tạo khác biệt trong cùng một khuôn viên sẽ có khả năng dẫn đến những xung đột tâm lý không đáng có theo cả hai chiều: tự ti và tự phụ. Các xung đột này có thể đến từ chính các em, thông qua các sinh hoạt học tập hàng ngày và trong các khoảng thời gian thi cử. Đồng thời, chúng cũng có thể nảy sinh từ phía giáo viên, phụ huynh, và những người quen biết.
- Mục tiêu có 2 bằng liệu có đúng đắn?
Việc có 2 bằng không nên là chuẩn đầu ra để đ.ánh giá hiệu quả học tập của học sinh, lẫn hiệu quả triển khai của các chương trình song bằng. Điều quan trọng là các mục tiêu cần đạt về giáo dục nhân cách, năng lực tự học, năng lực các môn học, và các kỹ năng giao tiếp, cộng tác.
- Xin cảm ơn ông!
UEH ra mắt 4 chương trình đào tạo song ngành tích hợp
Năm học 2021-2022, Trường Đại học Kinh tế TP.HCM (UEH) sẽ triển khai 4 chương trình đào tạo song ngành theo cách tiếp cận mới, mang lại nhiều lợi thế và sự thuận tiện cho người học.
Trường Đại học Kinh tế TP.HCM
Cụ thể, 4 chương trình đào tạo song ngành tích hợp của UEH gồm: Kinh doanh nông nghiệp - Logistic và quản lý chuỗi cung ứng; Bảo hiểm - Tài chính; Quản lý công - Luật và chương trình Kinh doanh nông nghiệp - Kinh doanh quốc tế dành riêng cho người học tại UEH - Phân hiệu Vĩnh Long.
Theo chia sẻ của PGS.TS. Nguyễn Khắc Quốc Bảo - Trưởng phòng Đào tạo UEH: Các chương trình đào tạo song ngành mới sẽ theo hướng tích hợp kết hợp giữa các ngành học có kiến thức bổ sung cho nhau, giúp người học tiết kiệm thời gian và có kế hoạch học tập hợp lý. Nhờ đó, người học khi tốt nghiệp có lợi thế cạnh tranh và nhanh chóng gia nhập thị trường lao động chất lượng cao trên nhiều lĩnh vực.
Tham gia các chương trình tích hợp này, sinh viên có cơ hội nhận bằng đại học thứ hai của những ngành có điểm trúng tuyển các năm trước rất cao và đang là các ngành "hot" trên thị trường lao động hiện nay, đáp ứng nhu cầu về nguồn nhân lực trong xu thế hội nhập và phát triển nhanh chóng của nền kinh tế Việt Nam.
Sinh viên UEH đang học nhóm
Các ưu điểm nổi bật của chương trình song bằng thể hiện ở các điểm sau:
Người học được nhận hai bằng Cử nhân riêng biệt; Thời gian học tập rút ngắn từ 4,5 đến tối đa 5 năm dành cho hệ chính quy tập trung; Nội dung chương trình được thiết kế tối ưu cho việc học song ngành;
Các môn học tự chọn và có tính giao thoa của hai ngành được tăng cường để sinh viên có thể vận dụng các kiến thức có tính hệ thống trong quá trình học tập, đồng thời đảm bảo đủ số tín chỉ bắt buộc của mỗi ngành đào tạo theo quy định.
Thời khoá biểu được bố trí khoa học và phù hợp với năng lực học tập của sinh viên, không để xảy ra tính trạng học dồn hoặc trùng lịch giữa các môn.
Sinh viên được giảm học phí các học phần thuộc ngành học thứ hai theo quy định của UEH.
Theo nhiều nhà quản lý giáo dục, với những lợi thế riêng biệt, học chương trình song ngành đang là xu hướng lựa chọn của người học hiện nay, đặc biệt ở các trường đại học danh tiếng trên thế giới. Đây thường là những trường đào tạo đa ngành, đa lĩnh vực, có thương hiệu, bề dày lịch sử và đặc biệt hội đủ điều kiện về nguồn lực giảng viên, mặt bằng kiến thức đầu vào của người học...
Các trường học Hà Tĩnh tăng thời lượng ôn tập chuẩn bị kỳ thi vào lớp 10 Gần 2 tháng nữa, Kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 THPT năm học 2021-2022 ở Hà Tĩnh sẽ diễn ra. Các trường THCS đang chủ động tăng thời lượng ôn tập và tổ chức các đợt thi thử để đ.ánh giá năng lực học sinh. Tăng thời gian ôn tập Hơn 1 tuần nay, Trường THCS Nguyễn Tuấn Thiện (Hương Sơn) đã...