Đảo chính Thổ Nhĩ Kỳ: Có “con hổ lớn” đứng sau giáo sĩ Gulen
Ngày 30.7, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan cho rằng giáo sĩ Hồi giáo Fethullah Gulen, người bị cáo buộc dàn dựng âm mưu đảo chính bất thành vừa qua, chỉ là con tốt của được một “kẻ chủ mưu” chống lưng.
Trong những phát biểu của mình, ông Erdogan thường xuyên nhắc tới một “kẻ chủ mưu”, được nhiều người coi là ám chỉ Phương Tây nói chung và Mỹ nói riêng. Tuy nhiên, cả Washington và giáo sĩ Gulen đều phủ nhận liên quan đến âm mưu đảo chính tại Thổ Nhĩ Kỳ.
Trong cuộc đảo chính thất bại đêm 15.7, có gần 8.700 binh sĩ, chiếm 1,5% quân số của lực lượng vũ trang nước này đã tham gia. Quân đội Thổ Nhĩ Kỳ đã cáo buộc 8.651 binh sỹ có liên quan đến “mạng lưới k.hủng b.ố” của giáo sĩ Gulen. Trong cuộc đảo chính vừa qua, phe nổi dậy đã huy động và sử dụng 3 tàu chiến, 75 xe tăng, 248 xe bọc thép cùng gần 4.000 đơn vị s.úng bộ binh. Ngoài ra, lực lượng đảo chính cũng sử dụng 35 máy bay chiến đấu và 40 máy bay trực thăng để tiến hành các hoạt động lật đổ chính phủ hợp pháp Thổ Nhĩ Kỳ.
Các binh sĩ tham gia đảo chính đã bị bắt giữ và chịu những hình phạt hà khắc.
Ngoài việc cáo buộc giáo sĩ Gulen, Tổng thống Erdogan còn cáo buộc Tư lệnh Bộ Chỉ huy Trung tâm Mỹ (CENTCOM), Tướng Joseph Votel đứng về phe những đối tượng đảo chính ở Thổ Nhĩ Kỳ khi cho rằng bất ổn ở nước này có thể làm giảm cấp độ hợp tác quân sự với Washington.
Phát biểu tại một trung tâm quân sự ở Golbasi, bên ngoài thủ đô Ankara hôm 29.7, Tổng thống Erdogan nêu rõ: “Ông đang đứng về phía những kẻ lập mưu đảo chính thay vì cảm ơn đất nước này đã đ.ánh bại âm mưu đảo chính. Ông đã tự cho thấy bộ mặt của mình với những tuyên bố đó… Hãy biết vị trí của mình! Kẻ lên kế hoạch đảo chính vốn đang ở nước ông và các ông đang nuôi dưỡng hắn”. Ông Erdogan có ý nói đến giáo sĩ Fethullah Gulen, người bị Ankara cáo buộc đứng sau cuộc đảo chính bất thành và muốn được dẫn độ từ Mỹ về nước.
Video đang HOT
Trước đó, ngày 28.7, Tư lệnh Bộ Chỉ huy Trung tâm của Mỹ (CENTCOM), Tướng Joseph Votel cho rằng cuộc đảo chính và việc bắt giữ hàng chục tướng Thổ Nhĩ Kỳ có thể gây ảnh hưởng đến hợp tác quân sự giữa 2 nước. Thổ Nhĩ Kỳ đã bắt giữ gần một nửa trong số 358 tướng với cáo buộc đồng lõa trong cuộc đảo chính bất thành.
Tướng Joseph Votel khẳng định bất cứ cáo buộc nào cho rằng ông có dính líu đến cuộc đảo chính bất thành ở Thổ Nhĩ Kỳ đều là sai sự thật.
Sau cuộc đảo chính bất thành ngày 15.7, chính quyền Ankara tiến hành một chiến dịch thanh trừng trên diện rộng. Theo số liệu chính thức được công bố ngày 30.7, khoảng 18.000 người bị tạm giam, gần 10.000 người bị bắt giữ.Chiến dịch thanh trừng không loại trừ một lĩnh vực nào, kể cả báo giới. Gần 50 ngàn hộ chiếu bị hủy bỏ nhằm ngăn chặn các trường hợp chạy trốn ra nước ngoài. Hiện các cuộc thanh trừng bắt đầu nhắm vào giới doanh nhân.
Theo Danviet
Bí ẩn đằng sau cuộc đảo chính hụt ở Thổ Nhĩ Kỳ
Chỉ 72 giờ sau cuộc đảo chính thất bại, Chính quyền Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan ngay lập tức thực hiện các biện pháp thanh trừng với 13.000 công chức bị đình chỉ, 6.000 quân nhân bị bắt giữ. Nhiều người nghi ngờ, liệu đảo chính có phải là cái cớ mà ông Erdogan dựng nên để thanh lọc quân đội và củng cố sức mạnh
Cho đến nay, nhiều phương tiện truyền thông tại khu vực Trung Cận Đông và trên thế giới nhấn mạnh đến giả thuyết chính quyền Erdogan đã sẵn sàng với âm mưu đảo chính. Đài Phát thanh nước Pháp đã có bài tổng hợp về các bài viết đa chiều của báo chí quốc tế về sự kiện đảo chính hụt ở Thổ Nhĩ Kỳ.
Trang mạng Tunisia Kapitalist.com nhận định, ông Erdogan đúng là "hậu duệ của Machiavel" - chính trị gia thế kỷ XV, người cổ vũ cho các mưu đồ chính trị xảo trá, tàn khốc với mục đích cao nhất là t.iêu d.iệt đối thủ, thâu tóm quyền lực.
Tờ Financial Times cho biết, công ty nghiên cứu Streetbees của Anh đã tiến hành một cuộc khảo sát ở Thổ Nhĩ Kỳ, theo đó một phần ba số người được hỏi ủng hộ quan điểm cho rằng đứng đằng sau cuộc đảo chính quân sự thất bại ở Thổ Nhĩ Kỳ chính là Tổng thống Erdogan.
Người dân Thổ Nhĩ Kỳ cho rằng một loạt mâu thuẫn và tính "nghiệp dư" của cuộc đảo chính quân sự tại nơi vốn có truyền thống tổ chức đảo chính khiến họ có suy nghĩ như vậy. Chẳng hạn, cuộc tấn công vào khách sạn ở Marmaris, nơi tổng thống và gia đình của ông hiện diện, đã xảy ra sau một giờ đồng hồ, sau khi các kênh truyền hình phát lời kêu gọi của ông Erdogan tại sân bay Istanbul.
Cuộc đảo chính bất thành đêm 15.7 đã mở đầu cho những cuộc thanh trừng của chính quyền Thổ Nhĩ Kỳ?
Những người được hỏi cũng không tin rằng tính mạng của tổng thống đã gặp nguy hiểm: máy bay của ông bị hai tiêm kích cơ đuổi theo nhưng họ không b.ắn. Ngoài ra, âm mưu đảo chính quân sự là "món quà" cho chính quyền: chính phủ sốt sắng bắt tay vào cuộc thanh trừng trong quân đội và trong số các đối thủ của mình.
Trong một bài viết có tựa đề "Thổ Nhĩ Kỳ: Erdogan đằng sau cú đảo chính hụt" của tuần báo Le Nouvel Observateur cân nhắc kỹ nhiều luận điểm ủng hộ giả thuyết có bàn tay của ông Erdogan. Theo Le Nouvel Observateur, cho dù khả năng này là không cao, nhưng những hiểu biết hiện tại chưa cho phép loại trừ hoàn toàn một giả thuyết dường như cuộc đảo chính không được chuẩn bị kỹ và Tổng thống Erdogan đã khai thác rất tốt tình thế hậu đảo chính
.Ngay sau khi đảo chính nổ ra, Tổng thống Erdogan đã cáo buộc giáo sĩ Fethullah Gulen, một trí thức Hồi giáo nổi tiếng đang sống lưu vong ở Mỹ, là chủ mưu. Chính quyền Thổ Nhĩ Kỳ đã ngay lập tức yêu cầu Mỹ dẫn độ ông Gullen, song Washington đã bác bỏ yêu cầu này và chỉ chấp thuận với một điều kiện đó là Ankara phải có bằng chứng đầy đủ để chứng minh ông Gulen là chủ mưu.
Mặc dù không đạt được yêu cầu, nhưng Ankara không bỏ cuộc, Chính quyền Tổng thống Erdogan cho biết đang thu thập chứng cứ và sẽ hoàn tất trong vòng 10 ngày tới để tiến hành dẫn độ ông Gulen.Tuy nhiên, một phân tích trên tờ Le Monde cho rằng rất khó khẳng định vai trò của phong trào Gulen trong cuộc đảo chính. Theo các chuyên gia, các quân nhân đảo chính không thực sự thâm nhập được vào giới chóp bu quân đội hiện nay. Dựa trên những gì mà chúng ta biết được về các quân nhân đảo chính, qua hàng nghìn vụ bắt bớ vừa qua sau cuộc đảo chính hụt, bức tranh không hề rõ ràng.
Theo bài tổng hợp trên tờ Le Courrier International, bên cạnh đó, cũng có nhiều ý kiến phản biện bác bỏ "thuyết âm mưu", khi cho rằng kế hoạch đảo chính đầy bất trắc và không thể tiên liệu được phản ứng trong bộ phận còn lại của giới quân nhân.
Nhà báo Anthony Bellanger của đài France Inter nhận định: "Rất đơn giản, bởi vì quân đội rất ghét Erdogan". Theo nhà báo Anthony Bellanger, bên cạnh việc rất căm ghét ông Erdogan, trong thời gian gần đây, quân đội Thổ Nhĩ Kỳ còn liên tiếp bị Tổng thống Erdogan hạ nhục, do vậy một bộ phận quân đội đã quyết định nổi dậy. Sự thật về cuộc đảo chính ngày 15.7 hẳn không dễ làm sáng tỏ trong thời gian trước mắt. Có rất nhiều cách lý giải khác nhau về nguyên nhân đảo chính. Nhưng dù có hay không có bàn tay của Tổng thống Erdogan, cuộc đảo chính hụt vừa qua cũng cho thấy tình trạng căng thẳng, phân hóa và bế tắc cao độ trong xã hội và chính trường Thổ Nhĩ Kỳ. Dù là người chiến thắng sau biến cố này, ông Erdogan cũng là người chịu nhiều tổn thất, đặc biệt với cái c.hết của bạn thân, của con trai...
Theo nhà quan sát Jean Francois Colosimo của báo Le Figaro, tham vọng độc chiếm toàn bộ quyền lực của Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ "có thể khiến chế độ bục vỡ từ bên trong, mà cuộc đảo chính vừa qua chỉ là một biểu hiện". Quân đội Thổ Nhĩ Kỳ, cho dù bị thanh trừng, bị chính quyền Erdogan khống chế, tiếp tục là một ẩn số. Các đảng phái chính trị đối lập trong ngắn hạn dường như không đủ sức để tạo thành đối trọng đáng kể trước thế thượng phong của đảng cầm quyền AKP. Trong khi đó, ít người tin tưởng vào khả năng cải cách theo hướng tự dân chủ hóa của AKP, dưới quyền lãnh đạo của ông Erdogan.Với những diễn biến như hiện nay, giới chuyên gia nhận định một làn sóng bất ổn mới có thể sẽ diễn ra ở Thổ Nhĩ Kỳ, những người ủng hộ chủ nghĩa thế tục có thể trả thù sau những hành động cứng rắn của Tổng thống Tayyip Erdogan.
Theo Danviet
Hậu đảo chính ở Thổ Nhĩ Kỳ: Giáo sĩ Gulen đã trốn khỏi Mỹ? Tình báo Thổ Nhĩ Kỳ nói rằng giáo sĩ Fethullah Gulen đang sống lưu vong ở Mỹ đã trốn khỏi nước này. Hãng tin Sputnik đưa tin Bộ trưởng Tư pháp Thổ Nhĩ Kỳ Bekir Bozdag ngày 28-7 cho biết nước này đã nhận được thông tin tình báo nói giáo sĩ Fethullah Gulen có thể trốn khỏi Mỹ để đến Nam Phi...
