Đảo chính tại Gabon: Các nhà lãnh đạo châu Phi tìm cách ứng phó
Các nhà lãnh đạo châu Phi đang tìm cách ứng phó sau khi xảy ra đảo chính tại Gabon.
(Hình ảnh chụp qua video) Tư lệnh Lực lượng Vệ binh Cộng hòa Gabon, Tướng Brice Oligui Nguema (giữa). Ảnh: AFP/TTXVN
Cộng đồng kinh tế các quốc gia Trung Phi (ECCAS) ngày 31/8 đã ra tuyên bố kêu gọi nhanh chóng lập lại trật tự hiến pháp tại Gabon, đồng thời lên án việc sử dụng vũ lực như một phương tiện để giải quyết xung đột chính trị. Tuyên bố cho biết ECCAS dự kiến triệu tập một cuộc họp những người đứng đầu nhà nước của các quốc gia trong khối để thảo luận cách thức ứng phó, tuy nhiên không nêu thời gian cụ thể.
Tổng thống Nigeria Bola Tinubu, hiện giữ cương vị chủ tịch Cộng đồng Kinh tế các quốc gia Tây Phi (ECOWAS), cho biết ông đang phối hợp chặt chẽ với các nhà lãnh đạo khác ở châu Phi tìm cách giải quyết tình hình hiện nay trong khu vực.
Video đang HOT
Ngày 30/8, một số sĩ quan quân đội cấp cao Gabon tuyên bố đã lên nắm quyền lãnh đạo đất nước, đồng thời giải tán Chính phủ, Thượng viện, Hạ viện và Tòa án Hiến pháp. Động thái này diễn ra sau khi cơ quan bầu cử nhà nước thông báo Tổng thống Ali Bongo Ondimba, 64 tuổi, đắc cử nhiệm kỳ thứ ba.
Đây là cuộc đảo chính thứ 8 tại châu Phi kể từ tháng 8/2020. Trước đó, vào cuối tháng 7 vừa qua, một nhóm sĩ quan thuộc lực lượng cận vệ của Tổng thống Niger đã tiến hành đảo chính lật đổ Tổng thống Mohamed Bazoum. Lực lượng đảo chính đã thành lập Hội đồng quốc gia bảo vệ tổ quốc, đứng đầu là Tướng Abdurahmane Tchiani, để điều hành đất nước.
Liên quan tình hình trên, Đại diện cấp cao của Liên minh châu Âu (EU) về chính sách đối ngoại và an ninh, ông Josep Borrell cho biết khối này hiện chưa có kế hoạch sơ tán công dân khỏi Gabon sau cuộc đảo chính tại quốc gia Trung Phi này.
Trả lời phỏng vấn của báo giới, ông Borrell nêu rõ các nhà ngoại giao châu Âu đang làm việc để tìm hướng tháo gỡ cuộc khủng hoảng ở Gabon và không có kế hoạch sơ tán như từng tiến hành tại Niger.
Ông Borrell đưa ra phát biểu trên ngay trước cuộc họp của các ngoại trưởng EU tại thành phố Toledo của Tây Ban Nha. Dự kiến cuộc họp sẽ thảo luận cách thức hỗ trợ ECOWAS giải quyết khủng hoảng tại Niger.
Chính quyền quân sự Niger có khả năng đối thoại với ECOWAS
Theo phóng viên TTXVN tại Algiers, sau cuộc gặp chính thức ở Niamey ngày 13/8 với chính quyền quân sự Niger, một nhóm các học giả Hồi giáo của Nigeria cho biết những người đứng đầu cuộc đảo chính ở Niger sẵn sàng đối thoại để giải quyết bế tắc với Cộng đồng Kinh tế các Quốc gia Tây Phi (ECOWAS).
Toàn cảnh phiên họp bất thường các nhà lãnh đạo Cộng đồng Kinh tế Tây Phi (ECOWAS) về tình hình Niger, tại Abuja (Nigeria), ngày 10/8/2023. Ảnh: AFP/TTXVN
Cuộc gặp trên diễn ra trong bối cảnh ECOWAS đang xem xét các phương án nhằm khôi phục chế độ dân sự ở Niger, bao gồm cả khả năng can thiệp quân sự, sau vụ Tổng thống Mohamed Bazoum bị lật đổ vào ngày 26/7. Đây là cuộc đảo chính thứ 7 ở Tây và Trung Phi trong 3 năm qua.
Trước đó, Tổng thống Nigeria Bola Tinubu, với vai trò là Chủ tịch ECOWAS, đã chấp thuận cử một phái đoàn các học giả Hồi giáo tới Niamey hôm 12/8, những người đã cam kết thúc đẩy đối thoại, như một dấu hiệu cho thấy khối này vẫn đang tìm kiếm một giải pháp hòa bình. Người dẫn đầu phái đoàn, ông Sheikh Abdullahi Bala Lau cho biết cuộc gặp của họ với lãnh đạo chính quyền quân sự Niger, Tướng Abdourahamane Tiani kéo dài trong vài giờ.
Ông Lau cho biết thêm người đứng đầu chính quyền quân sự Niger nói rằng họ đã để ngỏ việc xem xét các biện pháp ngoại giao và hòa bình nhằm giải quyết những khúc mắc hiện nay. Tướng Tiani được cho là đã nhấn mạnh mối quan hệ lịch sử giữa Niger và Nigeria, đồng thời nói rằng các nước "không chỉ là láng giềng mà còn là anh em nên giải quyết các vấn đề một cách thân thiện".
Hiện chính quyền quân sự Niger chưa đưa ra tuyên bố chính thức về cuộc họp, nhưng những bình luận của Tướng Tiani là một trong số ít dấu hiệu gần đây cho thấy ông sẵn sàng đàm phán.
Những người đứng đầu cuộc đảo chính của Niger trước đó đã từ chối các nỗ lực ngoại giao của ECOWAS, Mỹ và các nước khác. Điều này làm dấy lên nỗi ám ảnh về khả năng bùng phát một cuộc xung đột tiếp theo ở khu vực Sahel nghèo khó.
Ngoại trưởng Mỹ cảnh báo nguy cơ Wagner 'lợi dụng' tình hình ở Niger Ngoại trưởng Mỹ cảnh báo nguy cơ lực lượng lính đánh thuê Wagner của Nga lợi dụng sự bất ổn ở Niger hậu đảo chính, trong khi ECOWAS không loại trừ khả năng sử dụng vũ lực để can thiệp. Trong một cuộc phỏng vấn với BBC được công bố ngày 8.8, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken nói rằng ông không tin Wagner...