Cựu Bộ trưởng Y tế Nguyễn Thanh Long có được giảm án?
Được tòa sơ thẩm tuyên mức án dưới khung truy tố, cựu Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long tiếp tục có đơn kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt.
Sáng mai 15.5, TAND cấp cao tại Hà Nội dự kiến xét xử phúc thẩm vụ án liên quan đến Công ty CP Công nghệ Việt Á (gọi tắt là Công ty Việt Á) và một số bộ ngành, địa phương. Phiên tòa được mở do nhiều bị cáo kháng cáo, trong số này có cựu Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long.
Cựu Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long tại phiên tòa sơ thẩm. Ảnh PHÚC BÌNH
“Đại án” từ kit test Việt Á
Theo hồ sơ vụ án, sau khi chiếm dụng kết quả nghiên cứu đề tài kit test vốn thuộc sở hữu nhà nước, Công ty Việt Á sản xuất hơn 8,7 triệu kit test, nâng khống giá rồi bán cho các cơ sở y tế trên khắp cả nước, qua đó thu lợi bất chính hơn 1.235 tỉ đồng.
Tính riêng tại 19 tỉnh, thành trong vụ án này, số tiền thiệt hại tại các cơ sở y tế sử dụng ngân sách để mua kit test là hơn 402 tỉ đồng. Để thuận lợi trong việc cấp phép và phân phối kit test, Tổng giám đốc Công ty Việt Á Phan Quốc Việt chi tới hơn 106 tỉ đồng hối lộ quan chức các bộ, ngành, địa phương.
Tháng 1.2024, 38 bị cáo liên quan trực tiếp đến sai phạm về kit test Việt Á bị đưa ra xét xử tại TAND TP.Hà Nội, về các tội vi phạm quy định đấu thầu, đưa hối lộ, nhận hối lộ, lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ…
‘Đại án’ Việt Á: Xét xử phúc thẩm cựu Bộ trưởng Y tế Nguyễn Thanh Long
Có đến 37/38 bị cáo được tuyên án dưới khung truy tố, bao gồm 6 cựu quan chức bị truy tố tội nhận hối lộ, khung hình phạt 20 năm tù, chung thân hoặc tử hình.
Trong đó, bị cáo Nguyễn Thanh Long (nhận 2,25 triệu USD) 18 năm tù; Phạm Duy Tuyến, cựu Giám đốc CDC Hải Dương (nhận 27 tỉ đồng) 13 năm tù; Trịnh Thanh Hùng, cựu Vụ phó thuộc Bộ KH-CN (nhận 350.000 USD) 14 năm tù; Nguyễn Minh Tuấn, cựu Vụ trưởng thuộc Bộ Y tế (nhận 300.000 USD) 8 năm tù; Nguyễn Huỳnh, cựu thư ký của bị cáo Nguyễn Thanh Long (nhận 4 tỉ đồng) 9 năm tù; Nguyễn Nam Liên, cựu Vụ trưởng thuộc Bộ Y tế (nhận 100.000 USD) 7 năm tù.
Người duy nhất bị tuyên mức án trong khung truy tố, với tổng hình phạt 29 năm tù về 2 tội vi phạm đấu thầu và đưa hối lộ. Trước đó, bị cáo Việt đã bị Tòa án Quân sự thủ đô Hà Nội tuyên bản án 25 năm tù, cũng liên quan đến kit test Việt Á.
Theo bản án sơ thẩm, có đến 37/38 được hưởng mức án dưới khung truy tố. Ảnh PHÚC BÌNH
Những ai kháng cáo?
Dù phần lớn đã được tòa sơ thẩm tuyên mức án dưới khung truy tố, nhiều bị cáo tiếp tục có đơn kháng cáo.
Cựu Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long, Tổng giám đốc Công ty Việt Á Phan Quốc Việt và 9 bị cáo khác cùng kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt. Riêng bị cáo Vũ Đình Hiệp, Phó tổng giám đốc Công ty Việt Á, đề nghị xem xét toàn bộ bản án sơ thẩm, xác định lại tội danh với mình.
Ngoài ra, bà Hồ Thị Thanh Thủy (vợ bị cáo Phan Quốc Việt) kháng cáo đề nghị hủy kê biên 2 sổ tiết kiệm trị giá 20 tỉ đồng đứng tên con chung của họ. Mẹ đẻ bị cáo Việt kháng cáo xin hủy bỏ kê biên 52 sổ hoặc thẻ tiết kiệm đứng tên mình với tổng số 412 tỉ đồng.
Phía Công ty Việt Á cũng có kháng cáo, đề nghị không tịch thu sung công số tiền được cho là “hưởng lợi bất chính” từ việc bán kit test Covid-19 cho các tổ chức. Đồng thời, doanh nghiệp này đề nghị tòa án yêu cầu các đơn vị đã mua kit test phải thanh toán đủ tiền còn nợ.
Nhóm bị cáo còn lại không kháng cáo, trong đó có cựu Bí thư Tỉnh ủy Hải Dương Phạm Xuân Thăng (án sơ thẩm 5 năm tù về tội lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ); cựu Bộ trưởng Bộ KH-CN Chu Ngọc Anh và cựu Thứ trưởng Bộ KH-CN Phạm Công Tạc (án sơ thẩm cùng 3 năm tù về tội vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí).
Bộ sản phẩm kit test của Công ty Việt Á được xác định đã bị nâng khống giá trước khi cung cấp cho các cơ sở y tế. Ảnh T.N
Cân nhắc giữa “công” và “tội”
Trong bản án đã tuyên, hội đồng xét xử sơ thẩm nhận định, vụ “đại án” kit test Việt Á xảy ra khi đại dịch Covid-19 đang lây lan vào Việt Nam, chưa từng có tiền lệ. Thời điểm đó, cả hệ thống chính trị gồng mình chống dịch, người dân lo sợ trước hậu quả mà dịch bệnh gây ra. Do trang thiết bị y tế còn thiếu, một số nơi đã lâm vào thế “vỡ trận”; đây cũng là một phần nguyên nhân dẫn tới sai phạm.
Hành vi của các bị cáo đã xâm phạm uy tín của cơ quan, tổ chức; gây bức xúc xã hội, mất niềm tin trong nhân dân; gây thiệt hại nghiêm trọng cho ngân sách; thể hiện sự băng hoại giá trị đạo đức trong một bộ phận cán bộ công chức. Việc đưa các bị cáo ra xét xử và có bản án nghiêm khắc là cần thiết, nhằm trừng trị những cá nhân đi ngược lại với lợi ích chung của nhân dân.
Quá trình giải quyết vụ án, hội đồng xét xử cho hay đã “cân nhắc kỹ lưỡng giữa công và tội” trước khi đưa ra hình phạt đối với từng bị cáo.
Với Công ty Việt Á, hội đồng xét xử ghi nhận bị cáo Phan Quốc Việt và các nhân viên đã có đóng góp tích cực về con người, máy móc, góp phần đẩy lùi dịch bệnh.
Với các cựu quan chức và cán bộ thuộc các bộ ngành, địa phương, nhiều người trong số này đã “có công lao rất lớn”, “đặc biệt tích cực”, xung phong trên các chiến tuyến phòng và dập dịch Covid-19. Một số nộp tiền và khắc phục hết hậu quả, là cấp dưới lệ thuộc, làm công ăn lương, đồng phạm với vai trò thứ yếu hoặc không hưởng lợi…
Cựu Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long và 11 bị cáo kháng cáo trong vụ Việt Á
Tòa án nhân dân TP. Hà Nội vừa có Thông báo kháng cáo trong vụ Việt Á. Theo đó, cựu Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long cùng 11 bị cáo liên quan có đơn kháng cáo.
Cụ thể, bị cáo Phan Quốc Việt (Chủ tịch, kiêm Tổng giám đốc Công ty CP Công nghệ Việt Á - viết tắt là Công ty Việt Á) có đơn kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt. Bị cáo Nguyễn Thanh Long (cựu Bộ trưởng Bộ Y tế) có đơn kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt. Bị cáo Vũ Đình Hiệp (Phó tổng giám đốc Công ty Việt Á) có đơn kháng cáo với nội dung đề nghị xem xét, đánh giá lại đúng bản chất của vụ án và tội danh đối với bị cáo.
TAND TP Hà Nội cũng nhận được nhiều đơn kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt của các bị cáo trong vụ Việt Á, trong đó có bị cáo Trịnh Thanh Hùng (cựu Vụ phó Vụ KH-CN các ngành kinh tế - kỹ thuật, Bộ KH-CN), Phạm Duy Tuyến (cựu Giám đốc CDC Hải Dương), Nguyễn Nam Liên (cựu Vụ trưởng Kế hoạch Tài chính Bộ Y tế)...
Cựu Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long.
Ngoài ra, Công ty Việt Á cũng có đơn kháng cáo với nội dung đề nghị không tịch thu sung công quỹ nhà nước số tiền được xác định là hưởng lợi bất chính từ việc bán kit xét nghiệm cho các tổ chức, cá nhân không bị xem xét khởi tố trong vụ án.
Công ty Việt Á cũng yêu cầu các tổ chức mua test xét nghiệm của doanh nghiệp này mà không qua thủ tục đấu thầu phải thanh toán tiền cho Việt Á theo như Hợp đồng đã ký kết.
Phía Việt Á còn kháng cáo, đề nghị tòa cấp phúc thẩm hủy bỏ các biện pháp phong tỏa/ hạn chế giao dịch đối với các tài khoản ngân hàng của doanh nghiệp này và các công ty trong hệ thống của Việt Á không liên quan đến vụ án...
Tổng giám đốc Công ty Việt Á Phan Quốc Việt.
Liên quan, một số cá nhân có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan cũng kháng cáo đề nghị Tòa cấp phúc thẩm xem xét về phần tài sản liên quan.
Trước đó (chiều 12-1), HĐXX sơ thẩm TAND TP.Hà Nội đã tiến hành tuyên bản án sơ thẩm đối với 38 bị cáo trong vụ án Việt Á.
Theo đó, bị cáo Phan Quốc Việt (Tổng giám đốc Công ty Việt Á) bị tuyên phạt 29 năm tù về 2 tội danh "Đưa hối lộ" và "Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng". Bị cáo Nguyễn Thanh Long (cựu Bộ trưởng Bộ Y tế) nhận mức án 18 năm tù tội "Nhận hối lộ".
Tiếp đến, Trịnh Thanh Hùng (cựu Phó vụ trưởng Vụ KH-CN các ngành kinh tế, kỹ thuật Bộ KH-CN) 14 năm tù về tội "Nhận hối lộ"... 2 cựu lãnh đạo Bộ KH-CN là Chu Ngọc Anh (cựu Bộ trưởng) và Phạm Công Tạc (cựu Thứ trưởng) phạm tội "Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí" cùng bị tuyên phạt 3 năm tù.
Các bị cáo còn lại bị đưa ra xét xử với nhiều tội danh, gồm: "Đưa hối lộ", "Nhận hối lộ", "Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ", "Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng", "Lợi dụng ảnh hưởng đối với người có chức vụ, quyền hạn để trục lợi".
Các bị cáo trong vụ án tại phiên tòa sơ thẩm.
Theo nhận định của HĐXX, vụ án xảy ra trong bối cảnh đất nước đang phải gồng mình chống dịch, nhân dân hoang mang, sinh phẩm và vật tư y tế chưa đáp ứng được việc chống dịch. Đây là một trong những nguyên nhân phát sinh hành vi sai phạm của các bị cáo.
"Hành vi của các bị cáo là nghiêm trọng, xâm phạm đến hoạt động đúng đắn của cơ quan, tổ chức, làm mất uy tin của một số đơn vị, gây mất niềm tin trong nhân dân" - HĐXX nhận đánh giá. Việc đưa các bị cáo ra xét xử là đúng đắn, phù hợp với quy định của pháp luật nhưng pháp luật cũng khoan hồng, giảm nhẹ cho những bị cáo không hưởng lợi.
Theo nội dung vụ án, đầu năm 2020, dịch COVID-19 bùng phát tại Vũ Hán (Trung Quốc) và lây lan đến nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam. Trước tình hình trên, Chính phủ đã triển khai nhiều chủ trương, biện pháp để ứng phó, trong đó có giao cho Bộ KH-CN chủ trì, phối hợp với các đơn vị liên quan chủ động, tích cực triển khai việc nghiên cứu, chế tạo sinh phẩm phục vụ công tác phòng, chống dịch.
Khi đó, Phan Quốc Việt đã đặt vấn đề, thống nhất với Trịnh Thanh Hùng (cựu Vụ phó Vụ KH-CN các ngành kinh tế kỹ thuật, Bộ KH-CN) về việc giúp Công ty Việt Á được tham gia nghiên cứu với mục đích sử dụng kết quả Đề tài để sản xuất, bán thương mại kit xét nghiệm.
Tổng giám đốc Việt Á thỏa thuận về việc chia phần trăm doanh thu của Công ty Việt Á từ việc tiêu thụ kit xét nghiệm; trao đổi, bàn bạc để giúp Công ty Việt Á sử dụng biên bản nghiệm thu Đề tài để lập hồ sơ gửi Bộ Y tế cấp số đăng ký lưu hành, sản xuất, bán ra thị trường, giúp Công ty Việt Á hưởng lợi bất chính số tiền đặc biệt lớn... Phan Quốc Việt đã thỏa thuận ăn chia, đưa tiền hối lộ, tiền cảm ơn nhiều lần, với tổng số tiền 3,45 triệu USD và 4 tỉ đồng.
Ngoài ra, để tiêu thụ kit xét nghiệm tại các địa phương với số lượng lớn và được thanh toán theo giá đã nâng khống, theo cáo trạng, Phan Quốc Việt và cấp dưới đã thông đồng, cấu kết với lãnh đạo, nhân viên các cơ sở y tế công lập thực hiện hành vi trái quy định về đấu thầu, ứng hàng sử dụng trước, hợp thức thủ tục, hồ sơ thanh toán sau theo đơn giá do Công ty Việt Á đưa ra.
Quá trình tiêu thụ kit xét nghiệm, Phan Quốc Việt chỉ đạo các nhân viên tính toán và chi tiền phần trăm ngoài hợp đồng; trực tiếp hoặc chỉ đạo đưa hối lộ tổng cộng hơn 34 tỉ đồng cho các lãnh đạo, nhân viên tại các cơ sở y tế công lập trên phạm vi cả nước.
Tiếp tục xét xử đại án Việt Á: Viện dẫn nhiều lý do để xin giảm nhẹ hình phạt Ngày 9/1, phiên tòa sơ thẩm xét xử đại án Việt Á tiếp tục với phần tranh luận. Bào chữa cho cựu Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long, 4 luật sư đồng tình với cáo buộc, song xin HĐXX xét đến các yếu tố khách quan về bối cảnh, công lao, cũng như sức khỏe sụt giảm của bị cáo sau...