Nhật ký xét xử Việt Á: Phan Quốc Việt và câu chuyện “cảm ơn, hoa hồng”
“Có được nguồn lợi nhuận, bị cáo nghĩ đơn giản là chia sẻ bởi vì họ đã có những đóng góp”, Phan Quốc Việt khai và cho biết muốn chia sẻ lợi ích trên “tinh thần là người Á Đông”.
Sau 3 ngày xét xử, phiên tòa đại án Việt Á kết thúc phần xét hỏi, chuyển sang phần tranh luận với những cáo buộc của VKS và phần bào chữa của bị cáo cùng các luật sư.
Những ngày xét xử vừa qua, HĐXX đã làm rõ được nhiều tình tiết, thủ đoạn của Phan Quốc Việt (Chủ tịch kiêm Tổng Giám đốc Công ty Việt Á) cùng thuộc cấp đã sử dụng để kit test của doanh nghiệp này “bao sân” tại nhiều tỉnh/TP trên cả nước.
Những bước đi đầu tiên
Tại tòa, Phan Quốc Việt khai cuối tháng 1, đầu tháng 2/2020, bị cáo Trịnh Thanh Hùng (cựu Phó Vụ trưởng Vụ Khoa học Công nghệ các ngành kinh tế kỹ thuật, Bộ KH&CN) gọi điện cho Việt gợi ý tham gia cùng Học viện Quân y vào đề tài nghiên cứu sản xuất kit test Covid-19.
Khi đó, ông Hùng lý giải việc tham gia đề tài là để chống dịch, cần Việt Á tham gia bởi công ty này đủ điều kiện của Bộ Y tế nên Việt đồng ý tham gia.
Đầu tháng 2/2020, Việt chỉ đạo cấp dưới ra Hà Nội họp về đề tài nghiên cứu sản xuất kit test Covid-19 do ông Phạm Công Tạc (cựu Thứ Trưởng Bộ KH&CN) chủ trì.
Bị cáo Phan Quốc Việt (Ảnh: Nam Phương).
Sau cuộc họp này, Việt Á tham gia vào việc nghiên cứu, sản xuất 20.000 kit test Covid-19 trong vòng một tháng.
Đến trung tuần tháng 2/2020, Việt Á đã nghiên cứu ra kit test. Sau đó, Phan Quốc Việt cùng cấp dưới mang sản phẩm ra Hà Nội đến Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương để kiểm nghiệm.
Cùng thời điểm này, Học viện Quân y cũng nghiên cứu kit test nhưng sản phẩm không tối ưu bằng Việt Á.
Sau khi kiểm nghiệm tại Viện vệ sinh Dịch tễ Trung ương kit test của Việt Á kết quả “đạt”.
Việt khai, do dịch bệnh Covid-19 thời điểm đấy hoàn toàn mới trên thế giới nên Bộ Y tế yêu cầu Việt Á thực hiện nghiệm thu đề tài giai đoạn 1. Sau đó, Bộ KH&CN kết hợp cùng Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương nghiệm thu đề tài giai đoạn 1, kết quả “đạt”.
Đến 4/3/2020, Việt Á được cấp phép lưu hành tạm thời kit test Covid-19 và tới 4/12/2020 mới được lưu hành chính thức.
“Bôi trơn” cho… kit test
Tại tòa, Tổng Giám đốc Công ty Việt Á thừa nhận, quá trình được cấp phép lưu hành chính thức kit test gặp một số khó khăn.
Bị cáo đã nhờ ông Nguyễn Huỳnh (cựu Phó phòng Quản lý giá thuốc, Cục Quản lý Dược Bộ Y tế, cựu trợ lý ông Nguyễn Thanh Long) tác động với một số bên. Bên cạnh đó, bản thân ông Trịnh Thanh Hùng cũng có những “nhờ vả” để kit test Việt Á sớm được cấp phép lưu hành.
Phan Quốc Việt khai, dựa vào từng vị trí làm việc và lợi nhuận người đó đem lại cho Công ty Việt Á, những đóng góp cho việc chống dịch, mà bị cáo sẽ có những mức “quà cảm ơn” cho từng người.
Video đang HOT
Bị cáo Nguyễn Thanh Long (Ảnh: Nam Phương).
“Có được nguồn lợi nhuận, bị cáo nghĩ đơn giản là chia sẻ bởi vì họ đã có những đóng góp”, Việt khai và cho biết muốn chia sẻ lợi ích trên “tinh thần là người Á Đông”.
Theo kết luận điều tra, Phan Quốc Việt đã chi t.iền “cảm ơn” cho: Nguyễn Văn Trịnh (cựu cán bộ Văn phòng Chính phủ) 200.000 USD; Chu Ngọc Anh (cựu Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ) 200.000 USD; Phạm Công Tạc (cựu Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ) 50.000 USD.
Ngoài ra, cơ quan điều tra xác định Việt còn đưa hối lộ cho các ông: Nguyễn Thanh Long (cựu Bộ trưởng Y tế) 2,25 triệu USD; Nguyễn Huỳnh (cựu Thư ký của ông Long) 4 tỷ đồng;
Nguyễn Minh Tuấn (cựu Vụ trưởng Vụ Trang thiết bị và Công trình y tế Bộ Y tế) 300.000 USD; Trịnh Thanh Hùng (cựu Vụ phó Vụ KH&CN) 350.000 USD; Nguyễn Nam Liên (cựu Vụ trưởng Vụ Kế hoạch Tài chính, Bộ Y tế) 100.000 USD.
Việt cho biết, trong quá trình điều tra đã chủ động khai báo để làm rõ hành vi phạm tội của bản thân cũng như các bị cáo khác. Ngoài ra, Việt còn cung cấp cho cơ quan điều tra danh tính những người nhận t.iền “cảm ơn”.
Trong khi đó, bị cáo Trịnh Thanh Hùng khẳng định, việc đưa Công ty Việt Á vào tham gia nghiên cứu đề tài chỉ là tạo ra sản phẩm, không sản xuất thương mại.
Chia “hoa hồng”
Trước bục khai báo, bị cáo Phan Quốc Việt, Tổng Giám đốc Công ty Việt Á cho biết, thời điểm diễn ra dịch Covid-19, bị cáo dành nhiều thời gian để chống dịch nên việc công ty giao cho các nhân viên phục trách theo từng vùng, miền, bộ phận.
Cựu Giám đốc CDC Hải Dương Phạm Duy Tuyến (Ảnh: Như Ý).
Đối với các sản phẩm của Công ty Việt Á, sau khi được bán ra và thanh toán hợp đồng, công ty sẽ chiết khấu lại từ 5-20%.
Về tiêu chí trích phần trăm hoa hồng cho các đơn vị mua hàng, cựu lãnh đạo CDC các tỉnh…, Việt khai dựa vào đóng góp cho chống dịch như thế nào, trị giá hợp đồng, chủng loại hàng hóa.
Khi chiết khấu hoa hồng cho các đơn vị mua hàng, Công ty Việt Á chuyển t.iền với nội dung “nhờ thanh toán t.iền mua hàng” để tránh nhạy cảm.
Lời ngụy biện của các bị cáo
Trong những ngày xét xử, các bị cáo bị cáo buộc nhận t.iền “cảm ơn”, t.iền hối lộ đều thừa nhận cáo buộc của cơ quan tố tụng. Tuy nhiên, các bị cáo đều có chung lý lẽ rằng thời điểm nhận t.iền, họ không nghĩ đó là vi phạm pháp luật hoặc “không biết bên trong có t.iền”.
Cựu Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long khai việc nhận t.iền diễn ra sau 10 tháng kit test của Việt Á được cấp phép lưu hành chính thức. Khi đưa t.iền, Huỳnh (cựu Thư ký ông Long) nói Việt Á làm ăn được nên tự “cảm ơn”.
Ông Long khẳng định việc nhận t.iền diễn ra nhiều lần nhưng do Việt chủ động chứ ông không “gợi ý”.
Đối với cựu Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Chu Ngọc Anh, ông này trình bày không hề biết trong “túi quà cảm ơn” Việt đưa tại văn phòng ông có chứa 200.000 USD. Mãi sau này khi phát hiện có t.iền trong túi, bị cáo đã cất t.iền v.ào vali, bảo nhân viên đưa về nhà để khi nào có dịp sẽ trả lại Phan Quốc Việt.
Cựu Bộ trưởng Chu Ngọc Anh (Ảnh: Nam Phương).
“Bị cáo nghĩ việc nhận t.iền là sai nên muốn trả lại”, ông Ngọc Anh nói và cho biết 200.000 USD trong túi được bị cáo cất vào vali, đem đến UBND TP Hà Nội.
Tuy nhiên, vì phòng làm việc tại ủy ban chưa sửa xong, ông Ngọc Anh mang về nhà, để ở gara ô tô và dự định sẽ đem trả trong chuyến công tác tới.
“21 tháng ở Hà Nội, bị cáo không có chuyến công tác nào nên quên mất, đây là điều đau xót nhất”, cựu Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ phân trần lý do không trả lại t.iền cho Việt.
Bị cáo buộc 3 lần nhận t.iền của Việt Á với tổng số t.iền 27 tỷ đồng, cựu Giám đốc CDC Hải Dương Phạm Duy Tuyến khai rằng: “Lúc đầu bị cáo nhận thấy việc chia sẻ lợi nhuận như vậy là không sai nhưng khi bị bắt, bị cáo mới biết đây là vi phạm pháp luật”.
Phong tỏa hàng trăm tỷ đồng của Phan Quốc Việt
Tại tòa, HĐXX cho biết Phan Quốc Việt có 3 tài khoản ngân hàng, 55 sổ tiết kiệm bị phong tỏa với tổng số t.iền hơn 320 tỷ đồng. Ngoài ra, cơ quan chức năng cũng phong tỏa 52 sổ tiết kiệm của mẹ bị cáo Việt và 2 sổ tiết kiệm của con bị cáo này (2 sổ này trị giá 20 tỷ đồng).
Tại tòa, Việt lý giải một phần t.iền trong các sổ tiết kiệm của mẹ là do bị cáo trả nợ. Trong khi làm ăn, Việt đã mượn t.iền của mẹ để phát triển công ty.
Toàn cảnh phiên tòa (Ảnh: Nam Phương).
Đối với số t.iền trong 2 sổ tiết kiệm của con, Phan Quốc Việt thừa nhận đây là t.iền của mình. Số t.iền này Việt có được từ nhiều hoạt động khác nhau.
Tại bục khai báo, Việt cho biết sẽ khắc phục toàn bộ số t.iền gây thiệt hại cho ngân sách Nhà nước là hơn 400 tỷ đồng. Tổng Giám đốc Việt Á nói bản thân sẽ khắc phục bằng tất cả những tài sản mà mình đứng tên.
Trong khi đó, đại diện Công ty Việt Á cho biết, nhiều đơn vị đang còn nợ công ty này hơn 700 tỷ đồng nên đề nghị HĐXX xem xét, yêu cầu các đơn vị trả nợ cho Việt Á.
Hôm nay (8/1), Tòa tiếp tục bước vào ngày xét xử thứ 4.
Chân dung cựu vụ phó bị cáo buộc nhận 350.000 USD từ Việt Á
Ông Trịnh Thanh Hùng cũng là một trong 38 bị can liên quan vụ án xảy ra tại Công ty CP Công nghệ Việt Á, ông này bị cáo buộc nhận 350.000 USD sẽ có mặt tại phiên xử sáng 3/1/2024.
Nhận quà 350.000 USD từ Việt Á
Trong số 7 bị cáo liên quan đại án Việt Á xảy ra tại Học viện Quân y, Viện Kiểm sát (VKS) Quân sự Trung ương truy tố ông Trịnh Thanh Hùng (SN 1966, cựu Phó vụ trưởng Vụ Khoa học - Công nghệ các ngành kinh tế kỹ thuật, Bộ Khoa học và Công nghệ) về tội Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ.
Ông Trịnh Thanh Hùng cũng là một trong 38 bị can liên quan vụ án xảy ra tại Công ty CP Công nghệ Việt Á và các đơn vị, địa phương mà TAND TP Hà Nội dự kiến xét xử từ sáng 3/1/2024.
Bị can Trịnh Thanh Hùng.
Theo cáo trạng của VKS Quân sự, tháng 1/2020, sau khi Ban Giám đốc Học viện Quân y (HVQY) có công văn gửi Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) đề xuất nghiên cứu đề tài phát triển kit test Covid-19, ông Hùng với mục đích vụ lợi cá nhân, thông đồng với Tổng giám đốc Việt Á Phan Quốc Việt và cựu thượng tá Hồ Anh Sơn (Phó giám đốc Viện Nghiên cứu y dược quân sự thuộc HVQY) để tạo điều kiện cho Việt Á tham gia đề tài này.
Qua trao đổi với Phan Quốc Việt và Việt đồng ý, ông Hùng đã đề nghị Hồ Anh Sơn bổ sung Công ty Việt Á tham gia đề tài. Vì vậy, bị can Sơn sửa phiếu đề xuất nhiệm vụ khoa học của đề tài, trong đó có Việt Á. Cũng từ đây, Việt Á chính thức gia nhập quá trình biến kit test là sản phẩm nghiên cứu của đề tài cấp quốc gia thành của riêng để Phan Quốc Việt và đồng phạm trục lợi.
VKS Quân sự xác định, ngày 6/2/2020, Bộ KH&CN có quyết định giao HVQY là chủ trì đề tài, còn Hồ Anh Son là chủ nhiệm đề tài với tổng kinh phí thực hiện là gần 19 tỷ đồng. Bên cạnh đó, Việt Á cũng được giao nhiệm vụ chế tạo các bộ kit test Covid-19.
Tuy nhiên, cơ quan tố tụng cho rằng trong quá trình nghiên cứu đề tài, ông Trịnh Thanh Hùng cùng các bị can Sơn, Việt cho rằng kit test của Việt Á tốt hơn. Do đó, nhóm này thỏa thuận thống nhất tạo điều kiện cho Công ty Việt Á một mình sản xuất 20.000 test thử nghiệm (dù điều này là không đủ điều kiện cho phép), không cần phía HVQY tham gia chuyển giao quy trình.
Theo cơ quan tố tụng, quá trình giúp Công ty Việt Á được cấp phép sản xuất, tiêu thụ kit test, Phan Quốc Việt có hai lần đến nhà riêng đưa cho Trịnh Thanh Hùng 100.000 USD và 250.000 USD.
Khi đưa t.iền, Việt nói: "Em có tí cảm ơn anh đã quan tâm, tạo điều kiện giúp đỡ thời gian vừa qua". Sau đó, Hùng nói: "Anh cảm ơn".
Ngày 28/2/2020, Phan Quốc Việt cho nhân viên mang ba loại kit test do Công ty Việt Á cung cấp đến Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương để thử nghiệm. Tối 1/3/2020, Nguyễn Thị Lan Anh biết kết quả thử nghiệm bộ kit test này đạt yêu cầu, nên đã nói cho Trịnh Thanh Hùng biết.
Đến ngày 2/3/2020, ông Hùng yêu cầu Hồ Anh Sơn làm văn bản của HVQY đề nghị nghiệm thu giai đoạn 1 đề tài. Cùng ngày, ông Sơn trình trung tướng Đỗ Quyết (Giám đốc HVQY) ký văn bản đề nghị Bộ KH&CN nghiệm thu kết quả giai đoạn 1 đề tài.
Trên cơ sở đó, ngày 3/3/2020, Hội đồng đ.ánh giá, nghiệm thu kết quả giai đoạn 1 đề tài của Bộ KH&CN đã thông qua quy trình do HVQY nghiên cứu, nhưng dựa trên kết quả đ.ánh giá bộ kit test Công ty Việt Á cung cấp và kiến nghị Bộ Y tế xem xét cấp phép để sử dụng phòng, chống dịch.
Sau khi biến sản phẩm test vốn thuộc đề tài Nhà nước thành của riêng, khoảng tháng 4/2020, Công ty Việt Á làm hồ sơ xin cấp phép lưu hành sản phẩm này. Khi Bộ Y tế đề nghị làm rõ quan hệ của HVQY và Công ty Việt Á trong hồ sơ, Phan Quốc Việt đã dùng thủ đoạn gian dối để lập hồ sơ.
"Sau khi được Bộ Y tế cấp phép, Phan Quốc Việt đã đưa bồi dưỡng Trịnh Thanh Hùng hai lần với tổng số t.iền 350.000 USD", cáo trạng nêu rõ.
Ngoài ra, VKS còn xác định Phan Quốc Việt chỉ đạo Phó tổng giám đốc Vũ Đình Hiệp thông qua việc chi % t.iền ngoài hợp đồng mua kit test của HVQY để chia sẻ lợi nhuận đề tài cho cựu thượng tá Hồ Anh Sơn với số t.iền hơn 2,49 tỷ.
Phan Quốc Việt và cựu thượng tá Hồ Anh Sơn.
Lợi dụng chức vụ để giúp Việt Á vươn vòi
Từ tháng 10/2021 đến tháng 12/2021, Hội đồng nghiêm thu sản phẩm của HVQY và Bộ KH&CN đều nghiệm thu, thông qua và đ.ánh giá kết quả đề tài ở mức đạt.
Song thực chất, VKS đ.ánh giá việc các hội đồng tổ chức nghiệm thu chỉ mang tính hình thức và không đúng bản chất. Bởi lẽ, sản phẩm kit test này không được sản xuất theo quy trình đúng quy định và cũng không rõ nguồn gốc.
Với những sai phạm trên, cơ quan tố tụng cáo buộc ông Trịnh Thanh Hùng đã lợi dụng chức vụ, quyền hạn được giao để vụ lợi cá nhân; thông đồng với các cá nhân khác để đưa Công ty Việt Á vào tham gia đề tài.
Cựu vụ phó của Bộ KH&CN còn chỉ đạo, thống nhất không sử dụng quy trình nghiên cứu của HVQY để sản xuất 20.000 kit test thử nghiệm theo nhiệm vụ đề tài. Do đó, Trịnh Thanh Hùng là người khởi xướng, giữ vai trò, trách nhiệm chính trong vụ án, phải chịu trách nhiệm với tổng thiệt hại của đề tài là hơn 18 tỷ đồng.
Ngoài ra, Phan Quốc Việt là người thực hành tích cực, chịu trách nhiệm sau các bị can Trịnh Thanh Hùng và Hồ Anh Sơn, phải chịu trách nhiệm với tổng thiệt hại của đề tài hơn 18 tỷ đồng. Trong đó chịu trách nhiệm trực tiếp phần t.iền Công ty Việt Á được giao là 10,8 tỷ.
Cũng theo cáo trạng, trung tướng Đỗ Quyết (cựu Giám đốc Học viện Quân y) và thiếu tướng Hoàng Văn Lương (cựu phó giám đốc) chưa kịp thời phát hiện, ngăn chặn vi phạm của cấp dưới. Còn thiếu tướng Lê Bách Quang (chủ tịch hội đồng nghiệm thu) do tin tưởng các kết quả nghiên cứu nên đã thông qua nghiệm thu đề tài.
Hành vi của ba sĩ quan trên có dấu hiệu của tội Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng. Tuy nhiên, do thời hạn điều tra vụ án đã hết nên Cơ quan Điều tra hình sự Bộ Quốc phòng tách hành vi sai phạm của những người này để thu thập thêm tài liệu, chứng cứ đ.ánh giá đúng mức độ sai phạm.
Vụ Việt Á: Phan Quốc Việt đối chất về số t.iền đưa cho cựu Thứ trưởng Bộ KH&CN Phiên tòa xét xử vụ Việt Á chiều 3/1, HĐXX dành thời gian để Chủ tịch Việt Á Phan Quốc Việt đối chất về số t.iền đã đưa cho bị cáo Phạm Công Tạc, cựu Thứ trưởng Bộ KH&CN. Theo cáo buộc, bị cáo Chu Ngọc Anh (cựu Bộ trưởng KH&CN) và Phạm Công Tạc biết rõ đề tài thuộc quyền sở hữu...
