Cuộc di cư khỏi Thung lũng Silicon

Mong muốn hoạt động ở nơi có chi phí thấp, luật lệ đơn giản đang thúc đẩy nhiều công ty công nghệ chuyển trụ sở từ Thung lũng Silicon đến Miami hay Texas.

Những ngày gần đây, thị trưởng Miami, ông Francis Suarez nhận được rất nhiều câu hỏi từ các CEO công nghệ liên quan tới môi trường kinh doanh ở bang này. Ngoài CEO Tesla – Elon Musk và CEO Twitter – Jack Dorsey, thị trưởng Suarez cũng đã gặp cựu CEO của Google – Eric Schmidt và chủ tịch của Palantir – Peter Thiel. Trong các buổi gặp gỡ này, Suarez đã cố gắng thuyết phục lãnh đạo của nhiều công ty công nghệ rằng Miami là một địa điểm hứa hẹn với môi trường kinh doanh thân thiện.

“Phần lớn lý do khiến các công ty cân chắc quyết định rời khỏi California là quy định và chính sách thuế”, Suarez cho biết.

Trong thời gian tới, chính quyền Miami sẽ còn tạo điều kiện hơn nữa cho các doanh nghiệp có mong muốn rời khỏi Thung lũng Silicon. Bằng cách chỉ định vị trí giám đốc công nghệ đầu tiên của thành phố, Suarez cho biết người này sẽ “cung cấp dịch vụ trợ giúp đặc biệt” như đơn giản hóa các thủ tục hành chính cho các công ty công nghệ khi họ đến Miami.

Nhà lãnh đạo này khẳng định: “Chúng tôi đang xây dựng một cơ sở hạ tầng toàn diện, nơi mọi người sẽ muốn đến để học tập, làm việc và bắt đầu kinh doanh ở đây”.

Các điểm đến tiềm năng

Trong nửa thế kỷ qua, Thung lũng Silicon vẫn được coi là “đại bản doanh” của ngành công nghệ Mỹ và thế giới. Nhưng giờ đây với sự nổi lên của một loạt các địa điểm thay thế, nhiều công ty công nghệ đang rục rịch lên kế hoạch rời khỏi đây.

Tháng trước, gã khổng lồ công nghệ Oracle, đã thông báo hãng sẽ chuyển trụ sở công ty từ Thành phố Redwood, California, đến Austin, Texas. Động thái chuyển trụ sở tương tự cũng diễn ra với Palantir, và Hewlett Packard Enterprise (HPE). Trong khi đó, Elon Musk đã xác nhận sẽ chuyển nhà đến Austin vào mùa hè năm nay.

Đại diện của HPE, Adam Bauer, cho biết “việc chuyển địa điểm trụ sở là hoàn toàn tự nguyện. Chúng tôi quyết định di chuyển đến khu vực Houston để đáp ứng nhu cầu kinh doanh, cơ hội tiết kiệm chi phí lâu dài và sở thích của các thành viên về tương lai công việc”.

Theo dữ liệu thu thập bởi LinkedIn, tỷ lệ lao động làm việc trong lĩnh vực công nghệ quanh khu vực Vịnh San Francisco, California đã giảm hơn 35% – mức giảm lớn nhất so với bất kỳ khu vực đô thị nào được theo dõi. Các chuyên gia trong ngành dự đoán xu hướng di cư này còn có thể tiếp tục kéo dài trong những năm tới đây.

Dan Ives, một nhà phân tích tài chính của Wedbush Securities cho biết: “Đã có một đợt di cư nhỏ của các công ty công nghệ khỏi Thung lũng Silicon và tôi nghĩ rằng điều đó sẽ tăng tốc vào năm 2021″.

Nhưng lý do đằng sau quyết định rời khỏi California có thể phức tạp hơn nhiều người nghĩ. Nhiều chuyên gia thuế cho biết các công ty không nhất thiết phải chuyển trụ sở của mình của mình để được ưu đãi về thuế kinh doanh. Thay vào đó, đây có thể là một cuộc chơi dài hạn nhằm giúp các công ty trả lương cho người lao động ít hơn ở những nơi có chi phí sinh hoạt thấp.

Các công ty cũng có thể đang tìm cách trốn tránh hoặc giảm tác động của các luật tiểu bang. California nổi tiếng với luật lao động nghiêm ngặt nhất nước Mỹ khi quyền lợi của tổ chức công đoàn luôn luôn được ưu tiên. Ngược lại, luật lao động của Texas thân thiện hơn với doanh nghiệp.

“Có thể bạn nghĩ phần lớn các công ty công nghệ đều xuất thân từ Thung lũng Silicon và sẽ không có bất kỳ nơi nào khác có khả năng này. Nhưng khi bạn nhìn vào Austin: Nó đang tạo ra một Thung lũng Silicon thu nhỏ với mọi chi phí dành cho nhân viên được cắt giảm xuống một nửa”, Dan Ives nói.

Giá lao động rẻ hơn

Các chuyên gia thuế cho biết nhiều công ty như Oracle từ lâu đã có văn phòng chi nhánh tại nhiều thành phố khác nhau ở Mỹ nhưng vẫn phải trả các loại thuế như nhau bất kể họ có trụ sở ở đâu.

Văn phòng của Oracle tại Austin, Texas. Ảnh: Google Maps

Gabriel Zucman, giáo sư kinh tế và chuyên gia thuế tại Đại học California, Berkeley, cho biết: “Từ góc độ thuế doanh nghiệp, việc chuyển ra khỏi California không làm thay đổi lượng thuế các công ty phải đóng”.

Tuy nhiên, ông nghi ngờ Oracle và các công ty cùng ngành có thể đang lên kế hoạch loại bỏ dần các nhân viên được trả lương cao ở California để chuyển sang sử dụng các nhân viên được trả lương thấp hơn ở Texas. Các công ty này cũng có thể giảm tần suất tăng lương cho nhân viên vì cho rằng họ đang sống ở một nơi có sinh hoạt phí thấp hơn.

Brian Kropp, nhà phân tích thuộc công ty quản lý dịch vụ Gartner, nhận định, việc chuyển địa điểm đặt trụ sở và văn phòng làm việc từ California tới Texas về dài hạn có thể giúp các công ty tiết kiệm một khoản chi phí lớn. Từ đó tăng được lượng lương thưởng dành cho dàn lãnh đạo cấp cao.

Kropp nói: “Hiệu ứng lãi kép sinh ra từ chi phí tiết kiệm được sẽ đi thẳng tới lợi nhuận”.

Theo giáo sư Darien Shanske, một chuyên gia về thuế tiểu bang, bằng cách chuyển đến các thành phố như Austin hoặc Miami, các công ty vẫn sẽ tận dụng được hiện tượng “Agglomeration” (lợi thế tích tụ). Lợi thế tích tụ có thể được hiểu là khả năng tiết kiệm chi phí khi các doanh nghiệp trong cùng một lĩnh vực nằm ở gần nhau.

Ông nói: “California không còn đủ thu hút đối với các doanh nghiệp. Đó không phải vì chính sách thuế, mà là vấn đề giá nhà đất cao ngất ngưởng ở bang này. Có lẽ nhiều công ty sẽ thấy rẻ và dễ dàng hơn khi xây dựng văn phòng ở Austin”.

Áp lực pháp lý

“Một số công ty cũng bày tỏ lo ngại khi bang California ngày càng có nhiều luật nhắm vào những người giàu có và doanh nghiệp công nghệ”, Kropp nói.

Ông chỉ ra rằng, năm 2018 chính quyền California đã thông qua luật yêu cầu tất cả các công ty đặt trụ sở chính tại bang phải có ít nhất một nữ giám đốc trong ban điều hành. Luật này còn quy định đến cuối năm 2021 các công ty có từ sáu giám đốc trở lên phải có ít nhất ba nữ giám đốc.

Ngoài những đạo luật nhằm tăng cường quyền đại diện của phụ nữ, California cũng đang nỗ lực thông qua quy định áp thuế tài sản. Năm ngoái, chính quyền bang này đã đề xuất dự luật 2088 nhằm đánh thuế mới 0,4% đối với những cá nhân nắm giữ tài sản hơn 30 triệu USD và truy thu những người đã rời California trong vòng 10 năm. Hiện nay, một dự luật khác cũng đang được bang California xem xét liên quan tới tăng thuế thu nhập đối với những cá nhân kiếm được hơn 1 triệu USD/năm nhằm gây quỹ giúp đỡ người vô gia cư của bang.

Sự giám sát chặt chẽ cũng là một trong những lý do khiến các công ty chọn tránh xa California. Nếu muốn xây dựng nhà máy ở bang này, các công ty như Tesla sẽ phải mất ít nhất 2 năm trải qua nhiều thủ tục xin giấy phép ở nhiều cơ quan địa phương. Trong khi đó, ở Texas, chỉ vài tuần sau khi Elon Musk và thống đốc Texas cùng công bố dự án, nhà máy tại Austin đã bắt đầu được xây dựng.

Sức hút của Miami

Thị trưởng Francis Suarez là một trong những người góp phần thay đổi diện mạo cho Miami. Ảnh: IPx

Miami đang trở thành ứng cử viên sáng giá khi giải quyết gần như mọi mối lo của các doanh nghiệp. Philippe Houdard, CEO của Pipeline Workspaces, nói rằng trong những tuần gần đây, bối cảnh kinh doanh và công nghệ ở Miami đang bùng nổ. Không gian làm việc chung do Pipeline cung cấp đang tràn ngập các công ty công nghệ nhỏ đến từ California và New York.

Thị trưởng Suarez nhấn mạnh điểm thu hút của Miami nằm ở những yếu tố như môi trường thuế thấp và khí hậu dễ chịu quanh năm. Chính quyền thành phố cam kết tạo điều kiện thích nghi cho những người mới đến, song kèm theo điều kiện phải tuân thủ các nguyên tắc của thành phố về hòa nhập, đa văn hóa và đa ngôn ngữ.

Rosa Jimenez Cano, một chuyên gia công nghệ hiện đang làm việc tại Miami, cho biết: “Có thể thành phố thiếu kế hoạch cụ thể để chào đón những người mới đến, hoặc chưa cung cấp đủ động lực để xây dựng một khu công nghệ như ở San Francisco hoặc New York, nhưng đây là một cơ hội tuyệt vời để tạo ra điều chưa từng có ở Miami”.