Cử nhân, thạc sĩ thất nghiệp: Trình độ cao, kỹ năng kém
Gần 200.000 cử nhân, thạc sĩ thất nghiệp. Con số này một lần nữa lại được các đại biểu Quốc hội đặt ra đối với Bộ trưởng GD&ĐT tại phiên chất vấn vừa qua.
Bà Trần Thu Hương, Trưởng phòng Hành chính nhân sự, Công ty TNHH Shihen Việt Nam cho biết 5 năm trở lại đây, sinh viên mới ra trường về cơ bản đã trang bị cho mình vốn ngoại ngữ tối thiểu để viết được CV (hồ sơ xin việc), đủ giới thiệu khái quát về bản thân.
“Nhưng chỉ dừng ở đó, số đông chưa thể trao đổi hoàn toàn bằng ngoại ngữ trong một buổi phỏng vấn. Các kiến thức học tại trường gần như chưa đủ để đáp ứng công việc. Ví dụ, công ty mình là lĩnh vực điện tử, nhiều ứng viên học điện tử, tỏ ra rất hiểu biết (kiểu như em mở tung điện thoại ra, sửa được main điện thoại) nhưng khi công ty đưa cho một bản mạch, yêu cầu đọc tên các linh kiện gắn trên đó, các mạch cấu thành, dòng điện đi theo hướng nào… thì chịu”, bà Hương cho hay.
Phân tích về tình trạng sinh viên, thạc sĩ thất nghiệp chiếm số lượng khá lớn tại Việt Nam, PGS Đoàn Quang Vinh, Phó giám đốc ĐH Đà Nẵng cho rằng vừa qua, dư luận chưa công bằng khi “đổ” nguyên nhân thất nghiệp tại các trường đào tạo.
Theo ông Vinh, một trong những nguyên nhân quan trọng là sự phát triển của kinh tế xã hội. Doanh nghiệp mở ra ít, đóng cửa nhiều nên việc làm mới không có. Trong khi đó, tại phiên chất vấn đại biểu Quốc hội vừa qua, Phó thủ tướng Vũ Đức Đam cho biết chất lượng giáo dục ĐH đang là vấn đề được cử tri cả nước quan tâm.
Theo Phó thủ tướng, các số liệu đ.ánh giá khác nhau nhưng ngay tổ chức năng suất châu Á Thái Bình Dương làm việc với chúng ta có lần nói, nhìn chung ở Việt Nam trình độ càng cao thì kỹ năng so với mặt bằng thế giới càng kém.
Nếu phân làm 3 tầng, những người quản lý cao, tức là trình độ cao nhất có tới 80% số nhân lực của Việt Nam khi các công ty đa quốc gia đăng tuyển đ.ánh giá chưa đạt yêu cầu, phải bồi dưỡng tiếp.
Cán bộ kỹ thuật có chuyên môn cao nhưng làm trực tiếp, tỷ lệ này tùy từng ngành nghề từ 40%-60% chưa đạt yêu cầu phải đào tạo bổ sung. Điều đáng ngạc nhiên là những người lao động kỹ thuật đơn giản chỉ có khoảng 20% cần phải đào tạo tiếp.
Tình trạng sinh viên, thạc sĩ thất nghiệp chiếm số lượng khá lớn tại Việt Nam. Ảnh: Như Ý/Tiền Phong.
Thiếu quy hoạch, dự báo tổng thể
Đ.ánh giá về nguyên nhân dẫn tới tình trạng sinh viên ra trường chưa đáp ứng nhu cầu của doanh nghiệp, PGS Đoàn Quang Vinh cho rằng đang có thực tế là tốc độ đào tạo của nhà trường lớn hơn tốc độ xã hội cần.
Video đang HOT
“Bây giờ, nguồn thu của các trường chủ yếu phụ thuộc học phí. Có nhiều trường đã tăng quy mô đào tạo để tăng nguồn thu. Điều cốt yếu là chúng ta đang thiếu dự báo chính xác nhu cầu nguồn nhân lực, thiếu quy hoạch tổng thể”, ông Vinh cho hay.
Mặt khác, theo ông Vinh, không chỉ các trường mà bản thân sinh viên cũng phải đáp ứng nhu cầu xã hội. Với các doanh nghiệp, Phó giám đốc ĐH Đà Nẵng cũng không mong họ chủ động tìm đến trường mà chỉ mong họ sẵn sàng giúp khi trường cần.
Trong khi đó, bà Trần Thu Hương, Công ty TNHH Shihen Việt Nam cho rằng các trường ĐH đào tạo chuyên ngành rộng quá. Các trường nghĩ tạo ra khoa có lĩnh vực đào tạo rộng để tạo điều kiện cho sinh viên dễ tìm việc, nhưng xét về khía cạnh nhà tuyển dụng, các doanh nghiệp lại cần người chuyên môn sâu.
Còn với các kỹ năng mềm, bà Hương cho rằng mỗi năm, các trường nên gửi sinh viên đi thực tập tại doanh nghiệp một tháng thôi, chỉ cần đến mà xem cũng sẽ hiệu quả hơn rất nhiều.
Đồng ý với ý kiến của PGS Đoàn Quang Vinh, GS.VS Đào Trọng Thi, nguyên Chủ nhiệm Uỷ ban Văn hóa Giáo dục Thanh thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội đưa ra ba nguyên nhân dẫn đến tình trạng cử nhân, thạc sĩ thất nghiệp hiện nay.
Ở cấp vĩ mô là phụ thuộc sự phát triển, tăng trưởng của nền kinh tế, kinh tế không tăng trưởng thì tỷ lệ thất nghiệp gia tăng. Vì vậy, sinh viên thất nghiệp là đương nhiên, chưa kể họ không có nhiều lợi thế cạnh tranh.
Thứ hai việc sinh viên tốt nghiệp không có việc làm phải được đ.ánh giá một cách chính xác hơn. Nguyên nhân thứ ba, chất lượng nguồn nhân lực chưa đáp ứng nhu cầu của người sử dụng.
Chất lượng đào tạo nhân lực của các cơ sở đào tạo hiện nay chưa đáp ứng nhu cầu của nền kinh tế. Bởi vậy, điều này cũng tác động đến chuyện sinh viên ra trường không kiếm được việc làm.
Theo GS.VS Đào Trọng Thi, hai nguyên nhân có thể giải quyết được là chất lượng nguồn nhân lực và tăng hiệu quả tính dự báo của thị trường lao động. Các trường ĐH cũng đã nhận thức được vấn đề này nhưng cần thời gian để có chuyển biến rõ rệt.
Còn hiệu quả dự báo, GS Đào Trọng Thi cho rằng quy hoạch nguồn nhân lực của Việt Nam cần chi tiết, cụ thể hơn. Nếu quy hoạch tốt, chúng ta sẽ giải quyết được những bất cập trong nội bộ nguồn nhân lực của đất nước.
“Quy hoạch nguồn nhân lực không phải nhiệm vụ của Bộ GD&ĐT. Đơn vị trực tiếp nhất là Bộ Lao động Thương binh và Xã hội, vì đây là đơn vị phụ trách điều phối theo dõi việc làm, thị trường lao động; nhưng vẫn cần sự phối hợp của các bộ khác.
Công tác này phải có sự thống nhất chỉ đạo của chính phủ và do tất cả các bộ ngành cùng phối hợp làm. Từ quy hoạch nguồn nhân lực mới ra được quy hoạch đào tạo nguồn nhân lực của ngành giáo dục và ngành Lao động Thương binh và Xã hội”, GS.VS Đào Trọng Thi nhấn mạnh.
Cả nước có hơn 1,1 triệu lao động thất nghiệp
Chiều 2/12, Bộ Lao động Thương binh và Xã hội công bố bản tin cập nhật thị trường lao động Việt Nam quý 3/2016. Đáng chú ý, bản tin lần đầu cập nhật về biến động của lực lượng lao động theo từng khu vực sở hữu.
Theo đó, tổng số lao động trong khu vực nhà nước quý 3 giảm hơn 187.000 người so với quý 2, và giảm 184.000 người so với cùng kỳ năm trước. Đặc biệt, giảm mạnh nhất là người lao động làm việc trong khu vực doanh nghiệp nhà nước (giảm 124.000 người so với quý 2), tổ chức nhà nước giảm 49.000 người…
Trong khi đó, lao động làm việc trong cơ quan lập pháp, tư pháp dù quý 3 giảm 43.000 người so với quý 2, nhưng lại tăng tới 83.000 người so với cùng kỳ năm trước. Đây là kết quả của quá trình tinh giản biên chế, và cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước.
Theo Bộ Lao động Thương binh và Xã hội, tính hết quý 3/2016, Việt Nam có 54,43 triệu lao động, trong đó chiếm 20,9% là lao động có bằng cấp từ 3 tháng trở lên. Cùng thời gian, cả nước có hơn 1,11 triệu lao động thất nghiệp, tăng tới 29.000 người so với quý trước đó.
Theo Nghiêm Huê – Hữu Việt / T.iền Phong
6 giải pháp cho tình trạng cử nhân, thạc sĩ thất nghiệp
"Thay đổi nhận thức đầu ra, định hướng sơ bộ về nghề, phối hợp cùng doanh nghiệp tạo việc làm"... là những bước quan trọng một trường đại học nên thực hiện.
Thống kê vừa công bố của Bộ Lao động Thương binh và Xã hội nêu, cử nhân, thạc sĩ chiếm tỷ lệ thất nghiệp 20% (225.500 người).
Đóng góp cho cách giải quyết bài toán trên, TS Nguyễn Thanh Tùng - Tổng giám đốc Đại học Nguyễn Trãi - đưa ra 6 giải pháp. Với cách thực hiện này, Đại học Nguyễn Trãi cam kết 90% sinh viên ra trường có việc làm và thu hập ổn định.
Bài viết của lãnh đạo Đại học Nguyễn Trãi như sau:
"Học ngành gì, trường nào đang trở thành băn khoăn của hàng nghìn gia đình có con em chuẩn bị vào đại học. Trong khi hàng nghìn cử nhân, thạc sĩ thất nghiệp đang là vấn đề nổi cộm trong xã hội hiện nay, tôi cho rằng, điều quan trọng là cần thiết kế chương trình dạy và học phù hợp với quy trình đào tạo.
Có thể giải đáp bài toán này theo 6 bước.
Ông Nguyễn Thanh Tùng - Tổng giám đốc Đại học Nguyễn Trãi.
Bước 1, cần thay đổi tư duy cho sinh viên: Hầu hết học sinh tốt nghiệp THPT đều chưa thể có lựa chọn chính xác ngành nghề phù hợp với khả năng của mình.
Trên thực tế, chúng ta đều biết, có những em học đang học giữa chừng một ngành nào đó thì chuyển ngành khác, vì nhận thấy khả năng thực sự và đam mê không phải ở ngành đang học. Có những em không dám thay đổi vì đã trót học nửa chặng đường, nếu thay đổi thì rất tốn kém cho gia đình, do đó cố gắng chịu đựng.
Nếu các em chọn ngành không phù hợp với năng lực thì đó là sai lầm đầu tiên. Tiếp theo nếu các em không hứng thú với ngành học đó thì lại càng nguy hiểm, bởi chúng ta đều không thể nào thành công (thực sự) khi làm công việc mình không yêu thích.
Bước 2, thay đổi nhận thức, hiểu được đầu ra của ngành học. Ở giai đoạn này, chúng tôi mong muốn giúp cho tân sinh viên có tầm nhìn và định hình rõ ràng hơn về vị trí công việc các em sẽ làm trong tương lai, thông qua việc xác định mục tiêu là làm công việc gì, ở vị trí nào trong doanh nghiệp?
Chúng ta hình dung rằng, nếu có 8 kỳ học trong 4 năm trời thì chỉ có một kỳ các em học lý thuyết và có tới 7 kỳ học thực tế, làm việc tại các doanh nghiệp. Vậy, không có bất kỳ lý do nào để nói các em không làm được việc khi tốt nghiệp.
Bước 3, trải nghiệm thực tế ở doanh nghiệp là điều rất cần thiết. Nhà trường cần đưa tân sinh viên xuống các doanh nghiệp để tham quan, trực tiếp nhìn thấy công việc thực tế mình lựa chọn.
Bước 4, học sinh cần định hướng sơ bộ về nghề nghiệp. Các giảng viên giàu kinh nghiệm của nhà trường sẽ cùng với lãnh đạo của các doanh nghiệp trao đổi và định hướng nghề nghiệp phù hợp với từng tân sinh viên, để phân tích tính cách, đặc điểm gia đình, sở thích...
Từ đó, nhà trường đưa ra lời khuyên cho các em nên chọn ngành nào phù hợp với mình để có cơ hội việc là tốt nhất và phát huy được năng lực cao nhất.
Bước 5, mô hình đào tạo ứng dụng cần được áp dụng trong nhà trường. Đại học Nguyễn Trãi sẽ áp dụng mô hình 30% lý thuyết, 70% thực hành để học sinh trải nghiệm tực tế từ các doanh nghiệp, bắt đầu từ năm học 2016-2017. Nhà trường sẽ kiên kiết với 300 doanh nghiệp trong các kĩnh vực Tài chính ngân hàng, Mỹ thuật ứng dụng, Kế toán, Quan hệ công chúng...
Ngoài ra, 4 khối kiến thức bao gồm: Kiến thức chuyên ngành, kỹ năng mềm và kỹ năng nghề (22 kỹ năng), khối kiến thức về ngoại ngữ và khối kiến thức về công nghệ thông tin được chú trọng.
Ở bước thứ 6, nhà trường sẽ phối hợp với các doanh nghiệp tạo cơ hội việc làm cho sinh viên. Đã qua rồi cái thời kỳ thầy cứ đọc, trò cứ chép, bây giờ chúng tôi tạo ra một kho tài liệu điện tử để các em có thể tự đọc, tra cứu kiến thức cơ bản, còn lại giảng dạy trên lớp là phải bằng kiến thực tế, dạy ứng dụng".
Theo Zing
Giấu bằng đỏ đi học nghề Tại Nghệ An, cử nhân tốt nghiệp đại học loại ưu ra trường phải giấu bằng đi học nghề, hoặc để đó làm... kỷ niệm rồi đi xứ khác làm thuê. Ảnh minh họa Hệ quả của việc "phổ cập đại học" đang trở thành vấn nạn khiến hàng ngàn cử nhân ra trường thất nghiệp. Việc tuyển dụng cũng là bài toán...