Cơ sở không xử lý hình sự 210 người liên quan vụ thao túng chứng khoán ở FLC
Sau khi xem xét tính chất và mức độ hành vi vi phạm, Cơ quan điều tra không xem xét trách nhiệm hình sự với 210 người thuộc Công ty Faros, các công ty trong hệ sinh thái FLC và người thân trong gia đình ông Trịnh Văn Quyết.
Cụ thể, có 210 người thuộc Công ty Faros và các công ty trong hệ sinh thái FLC, là người thân trong gia đình ông Trịnh Văn Quyết liên quan đến hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản và thao túng thị trường chứng khoán.
CQĐT chỉ ra rằng: Từ năm 2016- 2022, có 187 cá nhân đứng tên đại diện pháp luật, nhân viên các công ty thuộc hệ sinh thái Tập đoàn FLC và các công ty liên quan; người thân, bạn bè của ông Trịnh Văn Quyết và em gái Trịnh Thị Minh Huế có hành vi ký các chứng từ (ủy nhiệm chi, giấy rút tiền, giấy nộp tiền, sec) để bà Huế dùng làm thủ tục nộp tiền, rút tiền, chuyển tiền vào, ra khỏi tài khoản của Công ty Faros và nhiều công ty khác nhau.
Việc này nhằm tạo dòng tiền chạy qua các tài khoản để giúp ông Quyết và bà Huế cùng đồng phạm hạch toán kế toán, hợp thức việc thu hồi nợ công, thu hồi các khoản đầu tư cũ, tạo các khoản công nợ, đầu tư tài chính mới nhằm hợp thức, che giấu số vốn góp khống trước khi niêm yết tại Faros.
CQĐT cho rằng, hành vi của những người trên có dấu hiệu của tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản hoặc Che giấu tội phạm. Tuy nhiên, khi các cá nhân này ký chứng từ kế toán đều có các giao dịch chuyển tiền qua tài khoản của công ty mình mà không biết, bản chất các giao dịch chuyển tiền chỉ là thủ đoạn tạo dòng tiền chạy qua các tài khoản, chứ không phải các giao dịch kinh tế có thật.
Ông Trịnh Văn Quyết. Ảnh: Hoàng Hà
Các cá nhân này không biết rõ tổng thể, toàn bộ dòng tiền liền mạch mà chỉ thực hiện ở từng khâu đơn lẻ, trong phạm vi từng giao dịch của từng doanh nghiệp.
Bản thân họ không được trao đổi, không biết, không tham gia vào lập hồ sơ góp vốn khống tại Faros, không biết mục đích ký các chứng từ là để hợp thức che giấu số vốn góp khống để thực hiện hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản.
Ngoài ra, các chứng từ chủ yếu được sử dụng vào việc hạch toán kế toán chạy dòng tiền qua các khâu trung gian nhằm hợp thức, che giấu việc góp vốn khống và sử dụng vốn góp tại Faros. Bản thân các cá nhân này thực hiện hành vi với vai trò thứ yếu, lệ thuộc, là nhân viên làm công ăn lương, không được hưởng lợi gì từ việc làm của mình.
Theo CQĐT, có 23 người là nhân viên các công ty thuộc hệ sinh thái FLC, là người thân, họ hàng trong gia đình ông Trịnh Văn Quyết, có hành vi giúp sức cho bà Huế thực hiện hành vi thao túng thị trường chứng khoán.
23 cá nhân này đều cho bà Huế mượn chứng minh nhân dân và giấy tờ tùy thân để bà Huế làm hồ sơ mở tài khoản chứng khoán, tài khoản ngân hàng, sau đó giao cho bà Huế quản lý, sử dụng để thực hiện hành vi thao túng thị trường chứng khoán.
Video đang HOT
Quá trình thực hiện hành vi phạm tội, theo đề nghị của bà Huế, 23 người kể trên đều ký khống sẵn các chứng từ mang tên mình để bà Huế sử dụng thực hiện các giao dịch ngân hàng trong việc thanh toán mua bán cổ phiếu, trong việc sử dụng tiền thu lợi bất chính từ hành vi thao túng thị trường chứng khoán.
Do đó, xét tính chất, mức độ hành vi vi phạm, phân hóa, CQĐT không xem xét trách nhiệm hình sự đối với những người này mà kiến nghị cơ quan có thẩm quyền xử lý nghiêm về hành chính.
Kiến nghị Ngân hàng Nhà nước xem xét xử lý
Kết luận điều tra bổ sung cũng nhắc đến 13 kiểm soát viên và giao dịch viên Ngân hàng BIDV, Chi nhánh Thanh Xuân, Hà Nội. Theo CQĐT, có đủ căn cứ xác định, từ năm 2014- 2016, ông Trịnh Văn Quyết chỉ đạo em gái Trịnh Thị Minh Huế nhờ các cá nhân là lãnh đạo, nhân viên các công ty thuộc hệ thống FLC và là người thân đứng tên cổ đông góp vốn, ký sẵn các chứng từ để bà Huế dùng làm thủ tục nộp tiền, chuyển tiền, rút tiền, tạo dòng tiền qua tài khoản, hợp thức việc góp khống vốn điều lệ vào Công ty Faros.
Hầu hết các cá nhân đều không trực tiếp đến ngân hàng để làm thủ tục nộp tiền, chuyển tiền, rút tiền, nhưng các giao dịch viên, kiểm soát viên của Ngân hàng BIDV, Chi nhánh Thanh Xuân vẫn đồng ý thực hiện các giao dịch nộp tiền, chuyển tiền, rút tiền theo chứng từ đã được ký sẵn để bà Huế hợp thức tạo dòng tiền góp vốn khống.
Việc này vi phạm khoản 2, Điều 12 Quy định số 6440/QĐ-NHBL của Ngân hàng BIDV. Nhưng khi thực hiện, các giao dịch trong tài khoản của các cá nhân có đủ số tiền để thực hiện giao dịch, chứng từ đầy đủ về hình thức, nội dung, đầy đủ chữ ký của chủ tài khoản theo quy định.
CQĐT cho rằng, các giao dịch viên không biết mục đích của việc nộp tiền, rút tiền, chuyển tiền để nhằm mục đích nâng khống vốn, niêm yết, bán chiếm đoạt tiền của các nhà đầu tư. Hơn nữa họ cũng không được hưởng lợi ích gì từ hành vi của mình mà chỉ được hưởng lương hàng tháng.
Do đó, CQĐT khẳng định, không có căn cứ xem xét xử lý trách nhiệm hình sự đối với 13 giao dịch viên, kiểm soát viên nói trên, nhưng cho rằng cần kiến nghị Ngân hàng Nhà nước xem xét xử lý nghiêm các sai phạm nêu trên.
Điều tra bổ sung vụ FLC: 'Con voi chui lọt lỗ kim' và 'biết sai vẫn làm'
Kết qua điều tra bổ sung vụ ông Trịnh Văn Quyết thao túng thị trường chứng khoán đã chỉ ra chuyện "con voi chui lọt lỗ kim" và "biết sai vẫn làm"...
Kết luận điều tra bổ sung vụ FLC chỉ ra rằng, ông Trần Đắc Sinh được bổ nhiệm Chủ tịch Sở Giao dịch chứng khoán TP.HCM (HOSE) nhiệm kỳ 2015-2020. Ông Sinh chịu trách nhiệm về toàn bộ hoạt động của đơn vị, kiểm tra giám sát tổng giám đốc trong việc thực hiện các quyền và nhiệm vụ.
Sau khi nhận được hồ sơ đề nghị niêm yết của Công ty Faros, ông Sinh biết báo cáo tài chính năm 2014, 2015 của công ty này không phù hợp vì phạm vi lưu ý lớn, "không đủ cơ sở để xác định số vốn đã thực góp" theo văn bản của Ủy ban chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) và các tài liệu có trong hồ sơ đề nghị niêm yết.
Nhưng do có mối quan hệ với ông Trịnh Văn Quyết và Doãn Văn Phương (cựu tổng giám đốc Tập đoàn FLC, đã bỏ trốn) và được hai ông này nhiều lần nhờ giúp đỡ nên ông Sinh đã chỉ đạo cấp dưới tạo điều kiện sớm niêm yết cổ phiếu của Công ty Faros.
Ông Trịnh Văn Quyết (Ảnh: Hoàng Hà)
Mặc dù theo Quy chế hoạt động của HĐQT và Hội đồng niêm yết Sở Giao dịch chứng khoán TP.HCM thì việc thẩm định chấp thuận niêm yết cổ phiếu đối với Faros không thuộc thẩm quyền của HĐQT, nhưng 8/2016, khi công ty này chưa bổ sung đầy đủ hồ sơ theo quy định, ông Sinh đã chỉ đạo Văn phòng HĐQT Sở Giao dịch chứng khoán TP.HCM làm văn bản thông báo yêu cầu Hội đồng niêm yết phải báo cáo kết quả thẩm định trong cuộc họp giao ban ngày 23/8/2016 để HĐQT quyết định.
Tại cuộc họp này, ông Trần Đắc Sinh đã cùng các thành viên trong HĐQT thống nhất chấp thuận niêm yết và ký, ban hành nghị quyết có nội dung: "Hồ sơ của Công ty Faros đủ các điều kiện niêm yết trên Sở và đã làm rõ được các nội dung lưu ý của UBCKNN, đề nghị TGĐ ban hành quyết định niêm yết đối với Công ty Faros theo đúng trình tự, thủ tục niêm yết tại Sở".
Căn cứ ý kiến chấp thuận của các thành viên Hội đồng niêm yết và nghị quyết HĐQT, cuối cùng ông Trần Văn Dũng, Tổng giám đốc, Chủ tịch Hội đồng niêm yết đã ký ban hành quyết định chấp thuận đăng ký niêm yết cổ phiếu cho Công ty Faros; vốn điều lệ 4.300 tỷ đồng, mã chứng khoán ROS.
Việc này giúp ông Trịnh Văn Quyết và đồng phạm được niêm yết 430 triệu cổ phiếu hình thành từ vốn góp khống trên sàn chứng khoán, thực hiện hành vi lừa đảo chiếm đoạt hơn 3.620 tỷ đồng của các nhà đầu tư. CQĐT cho rằng, hành vi của ông Sinh cấu thành tội Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ.
Cũng theo kết luận điều tra, ông Lê Hải Trà (khi đó là Ủy viên HĐQT, Phó TGĐ thường trực, thành viên độc lập Hội đồng niêm yết Sở giao dịch chứng khoán TP.HCM) đã có hành vi lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ.
Cụ thể, ông Trà dù biết rõ báo cáo kiểm toán về tài chính của Faros có vi phạm bởi "chưa có căn cứ xác định số vốn thực góp", trong quá trình thẩm định, ông Trà đã hai lần hội ý với các thành viên hội đồng niêm yết và đều thống nhất Faros chưa đủ điều kiện, yêu cầu công ty phải giải trình.
Ông Lê Hải Trà, cựu tổng giám đốc Sở Giao dịch chứng khoán TP.HCM (Ảnh: HSX)
Nhưng 23/8/2016, khi Hội đồng niêm yết nhận được báo cáo giải trình của công ty, dù chưa có thời gian nghiên cứu nhưng trong cuộc họp trưa cùng ngày, ông Lê Hải Trà và các thành viên của hội đồng đã đồng ý với báo cáo này.
Ông Trà cùng các thành viên khác tiếp tục đồng ý chấp thuận niêm yết đối với cổ phiếu của Faros, dẫn đến hậu quả ông Quyết và đồng phạm được niêm yết 430 triệu cổ phiếu hình thành từ vốn góp khống.
Tại CQĐT ông Sinh và ông Trà thừa nhận hành vi phạm tội và trình bày lý do giúp cựu Chủ tịch FLC là vì mối quan hệ quen biết và cũng muốn Sở Giao dịch chứng khoán TP.HCM có doanh thu từ thu phí niêm yết, phí giao dịch chứng khoán.
"Biết sai vẫn làm"
Liên quan đến vụ án, ba cán bộ thuộc Ủy ban Chứng khoán nhà nước bị đề nghị truy tố gồm: Lê Công Điền (vụ trưởng Vụ Giám sát công ty đại chúng thuộc Ủy ban Chứng khoán nhà nước); Dương Văn Thanh (TGĐ Trung tâm Lưu ký chứng khoán Việt Nam); Phạm Minh Trung (trưởng phòng đăng ký chứng khoán thuộc Trung tâm Lưu ký chứng khoán Việt Nam).
Ba người này bị đề nghị truy tố về tội "Công bố thông tin sai lệch hoặc che giấu thông tin trong hoạt động chứng khoán".
Theo CQĐT, ông Lê Công Điền khi thẩm định hồ sơ của Faros đã phát hiện "không đủ cơ sở xác định vốn thực góp", các báo cáo kiểm toán không đúng quy định về kiểm toán vì không đủ cơ sở để đưa ra ý kiến chấp nhận toàn phần.
Dù vậy ông Điền vẫn không kiểm tra, xử lý đối với kiểm toán, thu hồi báo cáo kiểm toán mà chỉ điền và ký vào văn bản chấp thuận hồ sơ đăng ký đại chúng đối với Faros, sau đó công bố trên phương tiện thông tin của UBCKNN.
Từ đó ông Trịnh Văn Quyết và đồng phạm đã lợi dụng để thực hiện việc đăng ký lưu ký, đăng ký niêm yết 430 triệu cổ phiếu, thực hiện hành vi lừa đảo chiếm đoạt tiền của các nhà đầu tư.
Tại CQĐT, ông Điền thừa nhận sai phạm và trình bày rằng: Do Faros là công ty lớn, ông Trịnh Văn Quyết lại "có nhiều mối quan hệ với lãnh đạo các cấp, sở hữu một công ty chuyên tư vấn pháp luật" và khi thẩm định hồ sơ, ông Điền yêu cầu cung cấp thêm bằng chứng nhưng 2 lần bị công ty khiếu nại cho rằng vụ trưởng "làm vượt thẩm quyền, gây khó khăn cho doanh nghiệp".
Do lo sợ bị ảnh hưởng đến công việc của bản thân nên ông Điền "biết sai vẫn làm".
Theo kết luận điều tra, nhóm 3 cá nhân thuộc UBCKNN, Vụ giám sát Công ty đại chúng gồm các ông bà Vũ Bằng (nguyên Chủ tịch UBCKNN), Lê Thị Thúy (chuyên viên vụ Giám sát Công ty đại chúng), Lê Thị Thu Hằng (Phó Vụ trưởng Vụ Giám sát công ty đại chúng) đã thiếu trách nhiệm trong việc chỉ đạo, tham mưu cho ông Lê Công Điền (Vụ trưởng Vụ Giám sát công ty đại chúng) khi nghiên cứu, thẩm định hồ sơ, chấp thuận công ty đại chúng đối với Công ty Faros, nhưng chưa đủ căn cứ để xử lý hình sự.
CQĐT có văn bản kiến nghị Cơ quan có thẩm quyền xử lý hành chính đối với hành vi vi phạm.
Ông Trịnh Văn Quyết chỉ đạo tăng vốn ảo, giải trình không trung thực Công ty Faros tăng vốn ảo lên hàng ngàn tỷ đồng, nhưng cuối cùng vẫn được Sở Giao dịch chứng khoán TP.HCM có quyết định chấp thuận đăng ký niêm yết cổ phiếu ROS. Theo kết luận điều tra, thời điểm năm 2014, Công ty CP Xây dựng Faros có vốn điều lệ 1,5 tỷ đồng. Sau 5 đợt tăng vốn điều lệ...