Chuyên gia tâm lý mách thí sinh cách loại bỏ căng thẳng trước ngày thi

Để chuẩn bị sẵn sàng cho kỳ thi Tốt nghiệp THPT, chuyên gia tâm lý cho rằng các sỹ tử cần dành nhiều thời gian nghỉ ngơi hơn là vùi đầu vào bài vở.

Chỉ còn đúng 1 ngày nữa, các thí sinh trên cả nước (trừ các vùng đang có dịch) sẽ chính thức bước vào kỳ thi Tốt nghiệp THPT 2020.

Đây là kỳ thi nhằm mục đích xét tốt nghiệp, và được nhiều trường cao đẳng, đại học sử dụng kết quả để tuyển sinh. Căng thẳng, lo lắng là tâm lý chung của nhiều thí sinh trước ngày thi.

Chia sẻ với VOV.VN, PGS.TS Trần Thành Nam, Chủ nhiệm khoa Các khoa học Giáo dục, ĐH Giáo dục (ĐH Quốc gia Hà Nội), thành viên Hiệp hội Tâm lý và Giáo dục Việt Nam cho rằng, mùa thi năm nào cũng đầy sức nóng, không chỉ căng thẳng cho gia đình mà toàn xã hội.

PGS.TS Trần Thành Nam, Chủ nhiệm khoa Các khoa học Giáo dục, ĐH Giáo dục (ĐH Quốc gia Hà Nội). (Ảnh: KT)

“Dường như chúng ta đang sống trong một nền văn hóa thi cử, nơi mà những cơ hội cuộc sống chúng ta bị quyết định bởi một phần điểm số của những cuộc thi. Có lẽ các kỳ thi ngày càng trở nên căng thẳng hơn vì có tác động trực tiếp đến cơ hội giáo dục tốt hơn cho cá nhân, ảnh hưởng trực tiếp đến cơ hội nghề nghiệp tương lai, thậm chí là vị trí xã hội và thu nhập của từng học sinh. Vì vậy, đến hẹn lại lên, mùa thi năm nào cũng đầy sức nóng không chỉ gây căng thẳng cho các gia đình mà toàn xã hội. Nó cũng ảnh hưởng không nhỏ đến tâm lý của học sinh, làm hạn chế năng lực thực tế của các em khi làm bài”, PGS.TS Trần Thành Nam cho biết.

Theo PGS.TS Trần Thành Nam, chuyên gia về tâm lý học đường, các kích thích căng thẳng bao gồm những thông tin tiêu cực hoặc không chính xác như đề thi mang tính đánh đố, khó, tỷ lệ “chọi” cao, kỳ thi không công bằng….

Khi thí sinh tiếp cận quá nhiều thông tin này trên mạng xã hội sẽ dẫn đến hoang mang, lo lắng, không thể tập trung cho các hoạt động ôn luyện.

Tự nhốt mình ôn bài có nguy cơ trầm cảm

PGS.TS Trần Thành Nam cho hay, nhiều học sinh có thói quen trì hoãn, tự nhủ lần này sẽ lên kế hoạch ôn tập và bắt đầu sớm, nhưng cuối cùng lại nhận ra không thể thực hiện.

Từ đó, nhiều học sinh bắt đầu nghi ngờ có điều gì không ổn với mình dẫn đến lo lắng, không thể tập trung vào việc khác.

“Hiện nhiều gia đình cách ly học sinh ra khỏi những hoạt động xã hội. Học sinh tự nhốt mình trong nhà không tiếp xúc với ai trong suốt thời gian trước khi thi để tập trung ôn tập.

Chính sự cô lập này, cùng với thiếu hoạt động thường là nguy cơ gây các triệu chứng trầm cảm, ảnh hưởng đến tốc độ tư duy, tốc độ ghi nhớ và sự sắc bén của hệ thần kinh trong khi học tập”, PGS Nam nói.

Cũng theo Chủ nhiệm khoa các Khoa học Giáo dục (ĐH Giáo dục), nhiều học sinh đang tin rằng, nghỉ ngơi trong thời gian này là “xa xỉ”, nếu ngủ 6 tiếng/ngày thì sẽ trượt, hay “nếu không vượt qua kỳ thi này, thì tôi chỉ là kẻ thất bại không đáng sống”, “tất cả mọi người sẽ coi thường nếu tôi không đạt được kết quả như kỳ vọng’…

Tuy nhiên, chuyên gia tâm lý cho rằng, những suy nghĩ, niềm tin không hoàn toàn chính xác và nó khiến thí sinh xao nhãng, mất tự tin khi học và làm bài.

Thói quen sinh hoạt không lành mạnh trong thời gian này như ăn kiêng một cách không phù hợp, kiêng ăn trứng, tin thịt bò, thịt lợn… vì tin rằng không may mắn trong kỳ thi. Hay thức quá khuya để học bài, uống các loại nước có cafein để giúp tình táo. Nhiều em lại ngồi lỳ học bài, không vận động hay duy trì một chế độ luyện tập thể chất trong thời gian dài cũng làm cơ thể mệt mỏi, ảnh hưởng đến sức học tập.

Dành thời gian “tử tế” cho bản thân

Để ứng phó với những kẻ thù tâm lý, PGS.TS Trần Thành Nam cho rằng, các thí sinh cần thay đổi các tác nhân gây stress.

“Các em có thể từ chối không tiếp tục câu chuyện với những người có tư tưởng cho rằng kỳ thi không công bằng vì nó sẽ cấy mầm cho những suy nghĩ gian lận.

Việc nghỉ ngơi phù hợp, giúp não bộ được thư giãn và giúp chúng ta học được nhanh hơn.

Duy trì giấc ngủ sâu đầy đủ, khiến bộ não tái tạo năng lượng giúp chúng ta tập trung hơn, ghi nhớ lâu hơn, tư duy sắc bén hơn, nếu không vượt qua kỳ thi này thì tôi vẫn còn những lựa chọn khác để thành công.

Dành thời gian cho vận động giúp tăng cường endorphins, cải thiện tâm trạng khiến chúng ta hào hứng hơn khi học.

Cố gắng duy trì một thời gian biểu lành mạnh: có kế hoạch vệ sinh giấc ngủ và ngủ đủ để cải thiện sức khỏe tinh thần, ăn uống cân bằng và đủ chất, duy trì một kế hoạch vận động.

Nên nhớ rằng sức khỏe thể chất tốt làm tăng sức đề kháng của sức khỏe tinh thần”, chuyên gia tâm lý này lưu ý.

PGS Trần Thành Nam cũng cho rằng, thí sinh cần đặt mục tiêu và tập trung vào một việc để giảm những áp lực về số lượng công việc. Chia công việc thành những nhiệm vụ nhỏ để thực hiện. Đặt thời gian ngày giờ cụ thể và tự thưởng cho mình nếu hoàn thành đúng tiến độ đã đề ra.

“Các em hãy dành thời gian tử tế với bản thân mình. Mỗi bạn hãy tìm ra một cách để thư giãn phù hợp. Bên cạnh đó, các em cũng nên duy trì những mối quan hệ xã hội để tránh sự cô lập. Mỗi ngày hãy dành thời gian nói chuyện với người thân, bạn bè, củng cố những mối quan hệ hiện tại hoặc dành lại những mối quan hệ đã xa. Không ngại nói ra những xảm xúc của bản thân và nhờ giúp đỡ.

Trong giai đoạn này hãy áp dụng phương châm “mỉm cười là công cụ, nhờ vả là con đường’, PGS.TS Trần Thành Nam đưa ra lời khuyên cho các thí sinh./.