Chuyên gia Nga chỉ ra những lý do Tổng thống Putin thay thế Bộ trưởng Quốc phòng
Với quyết định mới này, Tổng thống Nga đã ưu tiên ứng dụng các công nghệ mới để “đi trước đối thủ một bước”.
Tân Bộ trưởng Quốc phòng Nga Andrey Belousov. Ảnh: AFP/TTXVN
Theo hãng thông tấn TASS (Nga), Tổng thống Nga Vladimir Putin ngày13/5 đã cải tổ Bộ Quốc phòng nước này với việc bổ nhiệm Andrey Belousov, người trước đây giữ chức Phó Thủ tướng thứ nhất, làm Bộ trưởng Quốc phòng mới của Nga.
Bộ trưởng Quốc phòng cũ Sergey Shoigu chuyển sang làm Thư ký Hội đồng An ninh Nga. Với tư cách là Thư ký Hội đồng An ninh Nga, ông Shoigu sẽ giám sát hoạt động của Cơ quan Hợp tác Kỹ thuật-Quân sự Liên bang, cơ quan gần đây đã trực thuộc sự chỉ đạo của tổng thống Nga.
Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov nói với các phóng viên rằng “ông Belousov sẽ là người tốt nhất giúp giải quyết các vấn đề mà quân đội Nga phải đối mặt hiện nay, liên quan đến nhu cầu kinh tế”.
Bình luận với tờ Vedomosti (Nga), Grigory Dobromelov, người đứng đầu Trung tâm phân tích Tư vấn của Bộ Ngoại giao Nga, cho biết ông Belousov, một nhà kinh tế thương mại, sẽ được giao nhiệm vụ hiện đại hóa quân đội Nga.
Trong khi đó, Viktor Murakhovsky, Tổng biên tập tạp chí quân sự Arsenal of the Fatherland, lưu ý ông Belousov rất thông thạo kinh tế quân sự và sau khi bổ nhiệm bộ trưởng quốc phòng mới, có thể xảy ra một số cuộc cải tổ trong ban lãnh đạo của Bộ, bao gồm cả người đứng đầu Bộ Tổng tham mưu.
Về phần mình, Giám đốc Trung tâm Phân tích Chiến lược và Công nghệ Ruslan Pukhov cho biết, ngoài kiến thức chuyên sâu về kinh tế quân sự, vốn sẽ đóng vai trò quan trọng với kết quả của chiến dịch đặc biệt của Nga ở Ukraine, ông Belousov hoàn toàn hiểu tầm quan trọng của việc tăng cường hiện đại hoá quân đội Nga. Vấn đề đổi mới là một trong những lý do khiến ông Belousov được bổ nhiệm vì việc triển khai các công nghệ mới trong lực lượng vũ trang sẽ là một trong những nhiệm vụ chính của tân Bộ trưởng Quốc phòng Nga trong tương lai.
Chuyên gia Pukhov lưu ý rằng với quyết định mới trên, Tổng thống Nga đã ưu tiên ứng dụng các công nghệ mới để “đi trước đối thủ một bước”.
Với nhà phân tích quân sự Vasily Dandykin, việc nhà kinh tế Andrei Belousov được chọn làm bộ trưởng quốc phòng Nga là vì “ông ấy là Phó thủ tướng thứ nhất và ông ấy thực sự biết rất rõ những vấn đề mà tổ hợp công nghiệp – quân sự Nga đang đối mặt”, theo Đài Sputnik.
Video đang HOT
Nguồn tin trên cũng dẫn lời chuyên gia quân sự Nga Rustem Klupov, nói thêm ông Belousov là một nhà kinh tế học có tầm cỡ, đã cố vấn cho các chính khách nổi tiếng của Nga. “Khi ông Belousov được bổ nhiệm làm bộ trưởng Quốc phòng Nga, điều đó có nghĩa sẽ có những mục tiêu mang tính chất kinh tế cần hoàn thành”. Theo chuyên gia này, nhiệm vụ của tân bộ trưởng Quốc phòng Nga có thể liên quan đến các vấn đề về mua sắm vũ khí và hợp đồng quốc phòng của Nga.
Cùng ngày, kênh CNN (Mỹ) dẫn lời Alexandra Prokopenko, cựu cố vấn tại Ngân hàng Trung ương Nga, cho rằng việc cải tổ bộ quốc phòng là do mối quan hệ qua lại ngày càng tăng giữa xung đột ở Ukraine và nền kinh tế Nga: “Để chiến thắng trong cuộc chiến tiêu hao cần dựa vào kinh tế. Ông Belousov ủng hộ việc kích thích nhu cầu từ ngân sách, điều đó có nghĩa là chi tiêu quân sự ít nhất sẽ không giảm mà còn tăng lên”.
Các quan chức Mỹ và NATO đã thừa nhận rằng Nga đang vượt trội về mặt sản xuất đạn pháo so với phương Tây: Tình báo NATO ước tính về sản lượng quốc phòng của Nga cho thấy Moskva sản xuất số đạn pháo mỗi năm nhiều gấp ba lần so với Mỹ và châu Âu cung cấp cho Ukraine.
CNN nhấn mạnh, việc có một nhà quản lý kinh tế có năng lực đứng đầu bộ quốc phòng có thể là một lợi thế với Nga, đặc biệt là khi Quốc hội Mỹ cuối cùng đã kích hoạt thêm viện trợ quân sự cho Ukraine và khi Nga thúc đẩy một bước tiến mới dọc biên giới phía đông bắc Ukraine. Vẫn chưa rõ liệu bước tiến đó có mở ra một mặt trận mới của Nga hay nỗ lực chuyển hướng lực lượng Ukraine hay không, nhưng điều đó gây thêm áp lực cho Kiev khi các đối tác phương Tây của nước này đang gấp rút cung cấp thêm vũ khí.
Lý giải động thái cải tổ nội các hiếm hoi của Tổng thống Putin
Ngày 12/5, Tổng thống Nga Vladimir Putin Nga đã thay thế bộ trưởng quốc phòng bằng một nhà kinh tế. Đây là lần đầu tiên ông Putin thay đổi đội ngũ an ninh quốc gia kể từ khi thực hiện chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine, thể hiện quyết tâm xây dựng nền móng kinh tế bền vững cho cuộc chiến này.
Ông Andrei Belousov, lúc đang là Phó Thủ tướng Nga, dự một hội nghị ở Bangkok, Thái Lan ngày 18/11/2022. Ảnh: AFP/TTXVN
Theo tờ New York Times, sau khi rời chức bộ trưởng quốc phòng, ông Sergey Shoigu được giao nhiệm vụ điều hành hội đồng an ninh, thay cho ông Nikolai P. Patrushev.
Người được bổ nhiệm làm bộ trưởng quốc phòng mới của Nga là ông Andrey Belousov, nhà kinh tế từng giữ chức phó thủ tướng thứ nhất kể từ năm 2020 và từ lâu được coi là một trong những cố vấn kinh tế đáng tin cậy nhất của ông Putin.
Điện Kremlin cho biết ngân sách quốc phòng ngày càng tăng đòi hỏi phải có một nhà kinh tế phụ trách và ông Belousov sẽ giúp quân đội Nga dễ đổi mới hơn.
Đây là lần hiếm hoi Tổng thống Putin thay đổi nội các vì ông có xu hướng tránh những thay đổi đột ngột. Lần thay đổi này cũng là bước ngoặt trong cuộc chiến kéo dài hơn hai năm ở Ukraine.
Với thay đổi này, các nhà phân tích cho rằng Tổng thống Putin đã ngầm thừa nhận tầm quan trọng của sức mạnh công nghiệp đối với thắng lợi quân sự ở Ukraine.
Hơn nữa, ngay từ đầu cuộc chiến ở Ukraine, đã có thông tin đồn đoán về khả năng sa thải ông Shoigu trong bối cảnh các lực lượng Nga dường như chưa chuẩn bị cho quyết tâm kháng cự của Ukraine.
Mùa hè năm 2023, ông chủ tập đoàn Wagner là Yevgeny Prigozhin đã tổ chức một cuộc binh biến nhằm loại bỏ ông Shoigu - người giữ chức bộ trưởng quốc phòng trong hơn một thập kỷ. Tuy nhiên, Tổng thống Putin vẫn gắn bó với ông Shoigu.
Giờ đây, khi quân đội Nga đã giành được thế chủ động trên chiến trường, ông Putin đang ra tín hiệu sẵn sàng thực hiện những thay đổi hơn và chứng tỏ rằng Nga có kỷ luật và năng lực kinh tế để theo đuổi cuộc chiến lâu dài.
Tháng trước, đã có dấu hiệu cho thấy sắp có thay đổi liên quan ông Shoigu. Khi đó, chính quyền Nga bắt giữ một trong những cấp phó hàng đầu của ông Shoigu với cáo buộc tham nhũng.
Hiện chưa rõ ông Shoigu sẽ có quyền lực như thế nào đối với cuộc chiến ở Ukraine. Mặc dù công việc mới của ông tương đương với Cố vấn An ninh quốc gia của Tổng thống Mỹ, nhưng nhà phân tích Alexander Baunov, thành viên cấp cao tại Trung tâm Á-Âu Nga Carnegie, cho rằng ở Nga, vai trò này có ảnh hưởng hạn chế vì không trực tiếp kiểm soát quân đội hoặc cơ quan an ninh.
Trong khi đó, ông Belousov, 65 t.uổi, từng là cố vấn kinh tế của Điện Kremlin trước khi được bổ nhiệm làm phó thủ tướng thứ nhất vào năm 2020, xuất phát từ khối kinh tế của chính phủ. Khối kinh tế đã giành được nhiều lời khen ngợi trong Điện Kremlin vì phản ứng nhanh nhẹn trước các lệnh trừng phạt của phương Tây và thành công trong ổn định nền kinh tế nước Nga.
Ngược lại, khối an ninh của chính phủ Nga lại bị chỉ trích sau khi quân đội Nga theo đuổi chiến lược sai lầm trong những tháng đầu của cuộc chiến và bị hạn chế trên chiến trường.
Các nhà bình luận về Nga bày tỏ sự ngạc nhiên khi ông Putin bổ nhiệm một nhà kinh tế để giám sát quân đội đang phát triển mạnh mẽ của Nga. Lý giải về quyết định này, người phát ngôn của Điện Kremlin, Dmitry Peskov, thông báo với các phóng viên rằng ông Putin đưa ra quyết định này khi Nga một lần nữa tiến gần đến mức chi tiêu quân sự thời Liên Xô do hoàn cảnh địa chính trị. Ông Peskov nói: "Điều này cực kỳ quan trọng và cần được quan tâm đặc biệt".
Ông nói thêm rằng Tổng thống Putin muốn đặt bộ quốc phòng dưới sự lãnh đạo dân sự vì nhu cầu hiện đại hóa quân đội. Ông Peskov nói: "Ngày nay trên chiến trường, người chiến thắng là người cởi mở hơn với đổi mới, thực hiện đổi mới nhanh chóng nhất. Vì vậy, điều tự nhiên là ở giai đoạn hiện tại, Tổng thống đã quyết định rằng Bộ Quốc phòng sẽ do một người thuộc khối dân sự lãnh đạo".
Tuy nhiên, dù có kiến thức về kinh tế nhưng ông Belousov lại có tương đối ít kinh nghiệm điều hành. Ông giữ chức Bộ trưởng Phát triển kinh tế Nga trong hơn một năm, từ 2012 đến 2013.
Động thái thay đổi nội các nói trên diễn ra chưa đầy một tuần sau khi ông Putin nhậm chức tổng thống Nga nhiệm kỳ thứ năm. Toàn bộ nội các Nga đã giải tán trong quá trình chuyển đổi chính phủ. Nhiều bộ trưởng đều được bổ nhiệm lại vào chức vụ cũ.
Ông Sergey Shoigu khi còn là Bộ trưởng Quốc phòng Nga tại cuộc họp ở Sochi. Ảnh: AFP/TTXVN
Ông Shoigu là bộ trưởng tại nhiệm lâu nhất trong lịch sử Liên bang Nga độc lập và là người có vai trò quan trọng trong nền chính trị Nga kể từ khi Liên Xô sụp đổ.
Sinh ra tại Cộng hòa Tuva ở miền Nam Siberia, ông Shoigu đã xây dựng được hình ảnh quốc gia là một người hành động khi giữ chức Bộ trưởng Tình trạng khẩn cấp Nga trong hơn hai thập kỷ, từ 1991 đến 2012. Ông thường xuyên xuất hiện trên truyền hình, ứng phó với các thảm họa thiên nhiên của Nga.
Nhiệm kỳ bộ trưởng quốc phòng Nga của ông Shoigu bắt đầu từ năm 2012, nổi bật với sự kiện Nga can thiệp quân sự vào Ukraine năm 2014 và ở Syria năm 2015. Sau đó, vào năm 2022, ông Shoigu trở thành tâm điểm chỉ trích khi quân đội Nga thể hiện không tốt trong những tháng đầu của cuộc xung đột ở Ukraine.
Hiện nay, chi phí chiến tranh của Nga ngày càng tăng và chính phủ của Tổng thống Putin đã bắt tay vào nỗ lực tăng thêm doanh thu, trong đó có cả kế hoạch cải tổ hệ thống thuế.
Gần 1/3 ngân sách Nga đã được phân bổ cho quốc phòng trong năm 2024. Đây là một mức tăng lớn so với những năm trước. Chính phủ chi tiêu mạnh tay cho quân sự đã thúc đẩy nền kinh tế Nga nhưng làm tăng nguy cơ tăng trưởng quá nóng khi lực lượng lao động bị hạn chế khiến t.iền lương và lạm phát tăng cao.
Một trong những cấp phó hàng đầu của ông Shoigu là Timur Ivanov đã bị chính quyền Nga bắt giữ hồi tháng 4 và bị buộc tội tham nhũng. Ông Ivanov từ lâu đã phụ trách các dự án xây dựng quân sự.
Việc bắt giữ ông Ivanov, cách chức ông Shoigu và bổ nhiệm một nhà kỹ trị đáng tin cậy làm người đứng đầu bộ quốc phòng cũng có thể là tín hiệu cho thấy Điện Kremlin sẽ tiến hành chiến dịch ngăn chặn nạn tham nhũng gia tăng trong lĩnh vực này.
Ông Sergei Markov, một nhà phân tích chính trị Nga, viết trên Telegram: "Nhiệm vụ đầu tiên của ông Belousov sẽ là chống tham nhũng". Ông nói thêm rằng đối với ông Belousov, chức vụ bộ trưởng quốc phòng trong giai đoạn xảy ra cuộc chiến tranh hỗn hợp với toàn bộ phương Tây là thách thức quan trọng nhất trong cuộc đời ông.
Điện Kremlin lên tiếng về nguyên nhân thay thế Bộ trưởng Quốc phòng Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov đã giải thích quyết định của Tổng thống Liên bang Nga Vladimir Putin trong việc thăng chức một quan chức dân sự lên vị trí người đứng đầu Bộ Quốc phòng đất nước là do nhu cầu đón nhận sự đổi mới. Tổng thống Liên bang Nga Vladimir Putin (bên phải) và ông Andrey R. Belousov...
