Chuyên gia Lebanon: Lưu trữ amoni nitrat gần dân là ‘phạm tội’
Chaaban, phó giáo sư kinh tế Đại học Mỹ ở Beirut, cho biết lưu trữ gần 2.800 tấn amoni nitrat gần khu dân cư ở Beirut là hành vi “phạm tội”
“Thành phố Beirut hoàn toàn bị hủy diệt và hoang tàn”, phó giáo sư Jad Chaaban hôm nay cho hay. Theo ông, việc lưu trữ amoni nitrat trong một nhà kho gần khu vực dân cư suốt nhiều năm là hành vi “phạm tội”.
Kho chứa 2.750 tấn ammonium nitrate, thường được sử dụng để sản xuất phân bón, tại cảng ở Beirut phát nổ ngày 4/8 với sức công phá ngang 240 tấn TNT, làm rung chuyển thành phố và được ví như “bom nguyên tử ở Nhật Bản”. Vụ nổ khiến hơn 100 người chết và hơn 4.000 người bị thương, trong khi giới chức cảnh báo số người chết sẽ tiếp tục tăng.
Người đàn ông đi giữa những ngôi nhà và xe cộ bị tàn phá sau vụ nổ ở Beirut, Lebanon hôm nay. Ảnh: AP.
Thủ tướng Lebanon Hassan Diab nói rằng 2.750 tấn ammonium nitrate được lưu trữ suốt 6 năm tại nhà kho cảng mà không có biện pháp an toàn, “gây nguy hiểm cho sự an toàn của người dân”. Thủ tướng đã mở một cuộc điều tra về vụ nổ và nói rằng ông “sẽ không nghỉ ngơi cho đến khi tìm ra những người chịu trách nhiệm và buộc họ phải chịu hình phạt tối đa”.
Chaaban nói rằng ông tin vụ nổ có thể dẫn đến nhiều cuộc biểu tình ở Lebanon. “Chúng tôi rất, rất tức giận với tầng lớp chính trị này. Tất cả họ nên từ chức”, Chaaban nói.
Lebanon đã phải đối mặt với các cuộc biểu tình chống chính phủ lẻ tẻ từ cuối năm ngoái. Nhiều người tức giận với giới lãnh đạo, tình trạng tham nhũng và triển vọng kinh tế ngày càng tồi tệ hơn từ khi Covid-19 bùng phát. Giá cả nhiều mặt hàng tăng nhanh trong những tuần gần đây, một số tăng gấp 4 lần, theo Chaaban.
“Bức xúc nung nấu khắp các đường phố. Rất nhiều sự tức giận”, ông cho hay.
Hội đồng Quốc phòng cấp cao Lebanon tuyên bố Beirut là “thành phố thảm họa” và đề nghị nội các tuyên bố tình trạng khẩn cấp hai tuần ở thủ đô, đồng thời quyết định quốc tang ba ngày cho các nạn nhân. Tổng thống Mỹ Donald Trump ban đầu nói các tướng lĩnh Mỹ “dường như nghĩ đây là một vụ tấn công, một kiểu đánh bom”, song Lầu Năm Góc sau đó bác bỏ khả năng này.
Vụ nổ như bom nguyên tử ở Beirut, Lebanon hôm 4/8. Video: CNN.
Vì sao tình báo Mossad được nhắc đến trong vụ nổ ở Lebanon?
Mặc dù Israel đã phủ nhận liên quan tới vụ nổ ở Lebanon, sự chú ý vẫn đổ dồn về cơ quan tình báo Mossad của quốc gia này.
Khi lớp khói bụi mù mịt dần tan đi ở Beirut và các nhân viên cứu hộ đang phải vật lộn giải cứu những người sống sót sau vụ nổ hôm 4/8, giới quan sát bắt đầu đặt nghi vấn về việc liệu Israel có liên quan tới thảm họa này hay không.
Trong tuyên bố sau vụ nổ, Thủ tướng Hassan Diab nhấn mạnh những ai chịu trách nhiệm để xảy ra vụ nổ làm rung chuyển thủ đô nước này sẽ phải trả giá.
Khói bốc lên từ hiện trường vụ nổ ở Beirut hôm 4/8. (Ảnh: Reuters)
Israel - quốc gia từng nhiều lần tham chiến với Lebanon mới đây phủ nhận liên quan tới vụ nổ hôm 4/8, nhưng sự chú ý vẫn dồn về lực lượng tình báo Mossad của nước này.
Không chỉ trong vụ nổ lần này, Mossad cũng bị nghi có liên quan tới các vụ nổ gần đây tại các nhà máy tên lửa đạn đạo và nhà máy điện của Iran, trong đó có một cơ sở quan trọng chế tạo máy ly tâm dùng trong chế tạo bom hạt nhân.
Tổ chức tình báo Mossad từ lâu được biết đến là một trong những cơ quan đặc vụ hàng đầu thế giới, tập hợp tinh nhuệ của tình báo Israel cho các hoạt động thu thập thông tin của nước này.
Nhà báo Israel, Avigdor Eskin nhận định năng lực của cơ quan tình báo đối ngoại Mossad trong việc thu thập thông tin và xâm nhập sâu vào lãnh thổ các đối thủ là vấn đề mang tính sống còn đối với Israel kể từ khi thành lập nhà nước Do Thái. Ông Eskin cũng tin rằng chính Mossad đã giúp xây dựng cầu nối giữa Israel và thế giới Arab trong nhiều năm qua.
"Các lãnh đạo Mossad và các nhân viên hàng đầu của tổ chức này cố gắng thiết lập mối liên lạc với các lãnh đạo Arab từ cuối thập niên 1950. Một mặt, Mossad đứng đằng sau các chiến dịch chống khủng bố hiệu quả nhất; mặt khác, chính Mossad lại thúc đẩy hòa bình và hợp tác. Ngày nay, nhiều người nói về quan hệ hợp tác rất đặc biệt giữa Israel và các nước Arab khác. Mossad đứng đằng sau điều đó", ông Eskin cho biết.
Quang cảnh hoang tàn sau vụ nổ tại Beirut.
Trong một cuộc phỏng vấn với tờ Jerusalem Post vào tháng 5/2019, cựu thủ lĩnh Mossad Tamir Pardo chỉ ra rằng các cơ quan tình báo Israel và Ả-rập Xê-út đã duy trì quan hệ ở hậu trường kể từ đầu thập niên 2010.
Trước đó, vào tháng 11 và 12/2017, cựu Tổng tham mưu trưởng quân đội Israel Gadi Eisenkot, Bộ trưởng Israel Yuval Steinitz và giám đốc CIA khi đó là ông Mike Pompeo ra thông báo xác nhận các liên lạc giữa Israel và các đặc vụ của Ả-rập Xê-út.
Nhiều năm qua, Mossad chứng minh được bản lĩnh của mình qua hàng loạt chiến dịch mà tổ chức này thực hiện.
Video: Vụ nổ khủng khiếp 2.700 tấn ammonium nitrate
Hồi tháng 4/2018, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu tiết lộ rằng cơ quan mật vụ của nước này đã đột nhập vào một kho tàng thư của Iran và lấy được vô số tài liệu mật được cho là chỉ dấu về việc quốc gia Hồi giáo này có ý định phát triển một vũ khí hạt nhân.
Thông báo này được đưa ra trước khi Tổng thống Trump đơn phương rút khỏi Kế hoạch Hành động Chung Toàn diện 2015 (còn gọi là thỏa thuận hạt nhân Iran). Iran cho rằng các cáo buộc từ Israel đã thúc đẩy Tổng thống Mỹ hướng tới việc xé bỏ thỏa thuận hạt nhân.
Bệnh viện bị san phẳng sau vụ nổ ở Lebanon Một số bệnh viện ở Beirut, Lebanon, trong đó có nơi đang điều trị bệnh nhi ung thư, hư hại nặng và quá tải sau vụ nổ hôm 4/8. St. George, một trong những bệnh viện lớn nhất ở trung tâm thủ đô Beirut bị hư hại nặng tới mức phải đóng cửa và gửi bệnh nhân đi nơi khác, sau vụ nổ...